| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ឥតិវុត្តក-អដ្ឋកថា • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
១១. អាបាយិកសុត្តវណ្ណនា
11. Āpāyikasuttavaṇṇanā
៤៨. ឯកាទសមេ អាបាយិកាតិ អបាយេ និព្ពត្តិស្សន្តីតិ អាបាយិកា។ តត្ថាបិ និរយេ និព្ពត្តិស្សន្តីតិ នេរយិកា។ ឥទមប្បហាយាតិ ឥទំ ឥទានិ វក្ខមានំ ទុវិធំ បាបសមាចារំ អប្បជហិត្វា, តថាបដិបត្តិតថាបគ្គហណវសេន បវត្តំ វាចំ ចិត្តំ ទិដ្ឋិញ្ច អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វាតិ អត្ថោ។ អព្រហ្មចារីតិ ព្រហ្មសេដ្ឋំ ចរតីតិ ព្រហ្មចារី, ព្រហ្មា វា សេដ្ឋោ អាចារោ ឯតស្ស អត្ថីតិ ព្រហ្មចារី, ន ព្រហ្មចារីតិ អព្រហ្មចារី, ព្រហ្មចារិបដិរូបកោ ទុស្សីលោតិ អត្ថោ។ ព្រហ្មចារិបដិញ្ញោតិ ‘‘ព្រហ្មចារី អហ’’ន្តិ ឯវំបដិញ្ញោ។ បរិបុណ្ណន្តិ អខណ្ឌាទិភាវេន អវិកលំ។ បរិសុទ្ធន្តិ ឧបក្កិលេសាភាវេន បរិសុទ្ធំ។ អមូលកេនាតិ ទិដ្ឋាទិមូលវិរហិតេន, ទិដ្ឋំ សុតំ បរិសង្កិតន្តិ ឥមេហិ ចោទនាមូលេហិ វជ្ជិតេន។ អព្រហ្មចរិយេន អសេដ្ឋចរិយេន។ អនុទ្ធំសេតីតិ ‘‘បរិសុទ្ធោ អយ’’ន្តិ ជានន្តោវ បារាជិកវត្ថុនា ធំសេតិ បធំសេតិ, ចោទេតិ អក្កោសតិ វា។
48. Ekādasame āpāyikāti apāye nibbattissantīti āpāyikā. Tatthāpi niraye nibbattissantīti nerayikā. Idamappahāyāti idaṃ idāni vakkhamānaṃ duvidhaṃ pāpasamācāraṃ appajahitvā, tathāpaṭipattitathāpaggahaṇavasena pavattaṃ vācaṃ cittaṃ diṭṭhiñca appaṭinissajjitvāti attho. Abrahmacārīti brahmaseṭṭhaṃ caratīti brahmacārī, brahmā vā seṭṭho ācāro etassa atthīti brahmacārī, na brahmacārīti abrahmacārī, brahmacāripaṭirūpako dussīloti attho. Brahmacāripaṭiññoti ‘‘brahmacārī aha’’nti evaṃpaṭiñño. Paripuṇṇanti akhaṇḍādibhāvena avikalaṃ. Parisuddhanti upakkilesābhāvena parisuddhaṃ. Amūlakenāti diṭṭhādimūlavirahitena, diṭṭhaṃ sutaṃ parisaṅkitanti imehi codanāmūlehi vajjitena. Abrahmacariyena aseṭṭhacariyena. Anuddhaṃsetīti ‘‘parisuddho aya’’nti jānantova pārājikavatthunā dhaṃseti padhaṃseti, codeti akkosati vā.
គាថាសុ អភូតវាទីតិ បរស្ស ទោសំ អទិស្វាវ អភូតេន តុច្ឆេន មុសាវាទំ កត្វា បរំ អព្ភាចិក្ខន្តោ។ កត្វាតិ យោ វា បន បាបកម្មំ កត្វា ‘‘នាហំ ឯតំ ករោមី’’តិ អាហ។ ឧភោបិ តេ បេច្ច សមា ភវន្តីតិ តេ ឧភោបិ ជនា ឥតោ បរលោកំ គន្ត្វា និរយំ ឧបគមនតោ គតិយា សមានា ភវន្តិ។ តត្ថ គតិយេវ នេសំ បរិច្ឆិន្នា, ន បន អាយុ។ ពហុញ្ហិ បាបំ កត្វា ចិរំ និរយេ បច្ចតិ, បរិត្តំ កត្វា អប្បមត្តកមេវ កាលំ។ យស្មា បន តេសំ ឧភិន្នម្បិ កម្មំ លាមកមេវ។ តេន វុត្តំ ‘‘និហីនកម្មា មនុជា បរត្ថា’’តិ។ ‘‘បរត្ថា’’តិ បន បទស្ស បុរតោ ‘‘បេច្ចា’’តិ បទេន សម្ពន្ធោ – បរត្ថ បេច្ច ឥតោ គន្ត្វា តេ និហីនកម្មា សមា ភវន្តីតិ។
Gāthāsu abhūtavādīti parassa dosaṃ adisvāva abhūtena tucchena musāvādaṃ katvā paraṃ abbhācikkhanto. Katvāti yo vā pana pāpakammaṃ katvā ‘‘nāhaṃ etaṃ karomī’’ti āha. Ubhopi te pecca samā bhavantīti te ubhopi janā ito paralokaṃ gantvā nirayaṃ upagamanato gatiyā samānā bhavanti. Tattha gatiyeva nesaṃ paricchinnā, na pana āyu. Bahuñhi pāpaṃ katvā ciraṃ niraye paccati, parittaṃ katvā appamattakameva kālaṃ. Yasmā pana tesaṃ ubhinnampi kammaṃ lāmakameva. Tena vuttaṃ ‘‘nihīnakammā manujā paratthā’’ti. ‘‘Paratthā’’ti pana padassa purato ‘‘peccā’’ti padena sambandho – parattha pecca ito gantvā te nihīnakammā samā bhavantīti.
ឯវំ ភគវា អភូតព្ភក្ខានវសេន ភូតទោសបដិច្ឆាទនវសេន ច បវត្តស្ស មុសាវាទស្ស វិបាកំ ទស្សេត្វា ឥទានិ តស្មិំ ឋានេ និសិន្នានំ ពហូនំ បាបភិក្ខូនំ ទុច្ចរិតកម្មស្ស វិបាកទស្សនេន សំវេជនត្ថំ ទ្វេ គាថា អភាសិ។ តត្ថ កាសាវកណ្ឋាតិ កសាវរសបីតត្តា កាសាវេន វត្ថេន បលិវេឋិតកណ្ឋា។ បាបធម្មាតិ លាមកធម្មា។ អសញ្ញតាតិ កាយាទីហិ សញ្ញមរហិតា។ បាបាតិ តថារូបា បាបបុគ្គលា, បាបេហិ កម្មេហិ ឧបបជ្ជិត្វា ‘‘តស្ស កាយោបិ អាទិត្តោ សម្បជ្ជលិតោ សជោតិភូតោ, សង្ឃាដិបិ អាទិត្តា’’តិអាទិនា (សំ. និ. ២.២១៨-២១៩; បារា. ២៣០) លក្ខណសំយុត្តេ វុត្តនយេន មហាទុក្ខំ អនុភវន្តិយេវ។
Evaṃ bhagavā abhūtabbhakkhānavasena bhūtadosapaṭicchādanavasena ca pavattassa musāvādassa vipākaṃ dassetvā idāni tasmiṃ ṭhāne nisinnānaṃ bahūnaṃ pāpabhikkhūnaṃ duccaritakammassa vipākadassanena saṃvejanatthaṃ dve gāthā abhāsi. Tattha kāsāvakaṇṭhāti kasāvarasapītattā kāsāvena vatthena paliveṭhitakaṇṭhā. Pāpadhammāti lāmakadhammā. Asaññatāti kāyādīhi saññamarahitā. Pāpāti tathārūpā pāpapuggalā, pāpehi kammehi upapajjitvā ‘‘tassa kāyopi āditto sampajjalito sajotibhūto, saṅghāṭipi ādittā’’tiādinā (saṃ. ni. 2.218-219; pārā. 230) lakkhaṇasaṃyutte vuttanayena mahādukkhaṃ anubhavantiyeva.
តតិយគាថាយ អយំ សង្ខេបត្ថោ – យញ្ចេ ភុញ្ជេយ្យ ទុស្សីលោ និស្សីលបុគ្គលោ កាយាទីហិ អសញ្ញតោ រដ្ឋវាសីហិ សទ្ធាយ ទិន្នំ យំ រដ្ឋបិណ្ឌំ ‘‘សមណោម្ហី’’តិ បដិជានន្តោ គហេត្វា ភុញ្ជេយ្យ, តតោ អាទិត្តោ អគ្គិវណ្ណោ អយោគុឡោវ ភុត្តោ សេយ្យោ សុន្ទរតរោ។ កិំការណា? តប្បច្ចយា ហិស្ស ឯកោវ អត្តភាវោ ឈាយេយ្យ, ទុស្សីលោ បន ហុត្វា សទ្ធាទេយ្យំ ភុញ្ជិត្វា អនេកានិបិ ជាតិសតានិ និរយេ ឧប្បជ្ជេយ្យាតិ។
Tatiyagāthāya ayaṃ saṅkhepattho – yañce bhuñjeyya dussīlo nissīlapuggalo kāyādīhi asaññato raṭṭhavāsīhi saddhāya dinnaṃ yaṃ raṭṭhapiṇḍaṃ ‘‘samaṇomhī’’ti paṭijānanto gahetvā bhuñjeyya, tato āditto aggivaṇṇo ayoguḷova bhutto seyyo sundarataro. Kiṃkāraṇā? Tappaccayā hissa ekova attabhāvo jhāyeyya, dussīlo pana hutvā saddhādeyyaṃ bhuñjitvā anekānipi jātisatāni niraye uppajjeyyāti.
ឯកាទសមសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Ekādasamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ឥតិវុត្តកបាឡិ • Itivuttakapāḷi / ១១. អាបាយិកសុត្តំ • 11. Āpāyikasuttaṃ
