| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
੧੧. ਆਪਾਯਿਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
11. Āpāyikasuttavaṇṇanā
੪੮. ਏਕਾਦਸਮੇ ਆਪਾਯਿਕਾਤਿ ਅਪਾਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਆਪਾਯਿਕਾ। ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਨਿਰਯੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਨੇਰਯਿਕਾ। ਇਦਮਪ੍ਪਹਾਯਾਤਿ ਇਦਂ ਇਦਾਨਿ વਕ੍ਖਮਾਨਂ ਦੁવਿਧਂ ਪਾਪਸਮਾਚਾਰਂ ਅਪ੍ਪਜਹਿਤ੍વਾ, ਤਥਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਤਥਾਪਗ੍ਗਹਣવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਂ વਾਚਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸੇਟ੍ਠਂ ਚਰਤੀਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ વਾ ਸੇਟ੍ਠੋ ਆਚਾਰੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ, ਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਤਿ ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਪਟਿਰੂਪਕੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਪਟਿਞ੍ਞੋਤਿ ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਂਪਟਿਞ੍ਞੋ। ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਅਖਣ੍ਡਾਦਿਭਾવੇਨ ਅવਿਕਲਂ। ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾਭਾવੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ। ਅਮੂਲਕੇਨਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਾਦਿਮੂਲવਿਰਹਿਤੇਨ, ਦਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤਂ ਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਚੋਦਨਾਮੂਲੇਹਿ વਜ੍ਜਿਤੇਨ। ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ ਅਸੇਟ੍ਠਚਰਿਯੇਨ। ਅਨੁਦ੍ਧਂਸੇਤੀਤਿ ‘‘ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋવ ਪਾਰਾਜਿਕવਤ੍ਥੁਨਾ ਧਂਸੇਤਿ ਪਧਂਸੇਤਿ, ਚੋਦੇਤਿ ਅਕ੍ਕੋਸਤਿ વਾ।
48. Ekādasame āpāyikāti apāye nibbattissantīti āpāyikā. Tatthāpi niraye nibbattissantīti nerayikā. Idamappahāyāti idaṃ idāni vakkhamānaṃ duvidhaṃ pāpasamācāraṃ appajahitvā, tathāpaṭipattitathāpaggahaṇavasena pavattaṃ vācaṃ cittaṃ diṭṭhiñca appaṭinissajjitvāti attho. Abrahmacārīti brahmaseṭṭhaṃ caratīti brahmacārī, brahmā vā seṭṭho ācāro etassa atthīti brahmacārī, na brahmacārīti abrahmacārī, brahmacāripaṭirūpako dussīloti attho. Brahmacāripaṭiññoti ‘‘brahmacārī aha’’nti evaṃpaṭiñño. Paripuṇṇanti akhaṇḍādibhāvena avikalaṃ. Parisuddhanti upakkilesābhāvena parisuddhaṃ. Amūlakenāti diṭṭhādimūlavirahitena, diṭṭhaṃ sutaṃ parisaṅkitanti imehi codanāmūlehi vajjitena. Abrahmacariyena aseṭṭhacariyena. Anuddhaṃsetīti ‘‘parisuddho aya’’nti jānantova pārājikavatthunā dhaṃseti padhaṃseti, codeti akkosati vā.
ਗਾਥਾਸੁ ਅਭੂਤવਾਦੀਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਦੋਸਂ ਅਦਿਸ੍વਾવ ਅਭੂਤੇਨ ਤੁਚ੍ਛੇਨ ਮੁਸਾવਾਦਂ ਕਤ੍વਾ ਪਰਂ ਅਬ੍ਭਾਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ। ਕਤ੍વਾਤਿ ਯੋ વਾ ਪਨ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਨਾਹਂ ਏਤਂ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਉਭੋਪਿ ਤੇ ਪੇਚ੍ਚ ਸਮਾ ਭવਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਜਨਾ ਇਤੋ ਪਰਲੋਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨਿਰਯਂ ਉਪਗਮਨਤੋ ਗਤਿਯਾ ਸਮਾਨਾ ਭવਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਗਤਿਯੇવ ਨੇਸਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ, ਨ ਪਨ ਆਯੁ। ਬਹੁਞ੍ਹਿ ਪਾਪਂ ਕਤ੍વਾ ਚਿਰਂ ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਤਿ, ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਕਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮੇવ ਕਾਲਂ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਂ ਲਾਮਕਮੇવ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਿਹੀਨਕਮ੍ਮਾ ਮਨੁਜਾ ਪਰਤ੍ਥਾ’’ਤਿ। ‘‘ਪਰਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪਨ ਪਦਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ‘‘ਪੇਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਪਦੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ – ਪਰਤ੍ਥ ਪੇਚ੍ਚ ਇਤੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤੇ ਨਿਹੀਨਕਮ੍ਮਾ ਸਮਾ ਭવਨ੍ਤੀਤਿ।
Gāthāsu abhūtavādīti parassa dosaṃ adisvāva abhūtena tucchena musāvādaṃ katvā paraṃ abbhācikkhanto. Katvāti yo vā pana pāpakammaṃ katvā ‘‘nāhaṃ etaṃ karomī’’ti āha. Ubhopi te pecca samā bhavantīti te ubhopi janā ito paralokaṃ gantvā nirayaṃ upagamanato gatiyā samānā bhavanti. Tattha gatiyeva nesaṃ paricchinnā, na pana āyu. Bahuñhi pāpaṃ katvā ciraṃ niraye paccati, parittaṃ katvā appamattakameva kālaṃ. Yasmā pana tesaṃ ubhinnampi kammaṃ lāmakameva. Tena vuttaṃ ‘‘nihīnakammā manujā paratthā’’ti. ‘‘Paratthā’’ti pana padassa purato ‘‘peccā’’ti padena sambandho – parattha pecca ito gantvā te nihīnakammā samā bhavantīti.
ਏવਂ ਭਗવਾ ਅਭੂਤਬ੍ਭਕ੍ਖਾਨવਸੇਨ ਭੂਤਦੋਸਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨવਸੇਨ ਚ ਪવਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਸਾવਾਦਸ੍ਸ વਿਪਾਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਂ ਬਹੂਨਂ ਪਾਪਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਿਪਾਕਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਂવੇਜਨਤ੍ਥਂ ਦ੍વੇ ਗਾਥਾ ਅਭਾਸਿ। ਤਤ੍ਥ ਕਾਸਾવਕਣ੍ਠਾਤਿ ਕਸਾવਰਸਪੀਤਤ੍ਤਾ ਕਾਸਾવੇਨ વਤ੍ਥੇਨ ਪਲਿવੇਠਿਤਕਣ੍ਠਾ। ਪਾਪਧਮ੍ਮਾਤਿ ਲਾਮਕਧਮ੍ਮਾ। ਅਸਞ੍ਞਤਾਤਿ ਕਾਯਾਦੀਹਿ ਸਞ੍ਞਮਰਹਿਤਾ। ਪਾਪਾਤਿ ਤਥਾਰੂਪਾ ਪਾਪਪੁਗ੍ਗਲਾ, ਪਾਪੇਹਿ ਕਮ੍ਮੇਹਿ ਉਪਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਕਾਯੋਪਿ ਆਦਿਤ੍ਤੋ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤੋ ਸਜੋਤਿਭੂਤੋ, ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਿ ਆਦਿਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੨.੨੧੮-੨੧੯; ਪਾਰਾ॰ ੨੩੦) ਲਕ੍ਖਣਸਂਯੁਤ੍ਤੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਮਹਾਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨੁਭવਨ੍ਤਿਯੇવ।
Evaṃ bhagavā abhūtabbhakkhānavasena bhūtadosapaṭicchādanavasena ca pavattassa musāvādassa vipākaṃ dassetvā idāni tasmiṃ ṭhāne nisinnānaṃ bahūnaṃ pāpabhikkhūnaṃ duccaritakammassa vipākadassanena saṃvejanatthaṃ dve gāthā abhāsi. Tattha kāsāvakaṇṭhāti kasāvarasapītattā kāsāvena vatthena paliveṭhitakaṇṭhā. Pāpadhammāti lāmakadhammā. Asaññatāti kāyādīhi saññamarahitā. Pāpāti tathārūpā pāpapuggalā, pāpehi kammehi upapajjitvā ‘‘tassa kāyopi āditto sampajjalito sajotibhūto, saṅghāṭipi ādittā’’tiādinā (saṃ. ni. 2.218-219; pārā. 230) lakkhaṇasaṃyutte vuttanayena mahādukkhaṃ anubhavantiyeva.
ਤਤਿਯਗਾਥਾਯ ਅਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤ੍ਥੋ – ਯਞ੍ਚੇ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਨਿਸ੍ਸੀਲਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਾਯਾਦੀਹਿ ਅਸਞ੍ਞਤੋ ਰਟ੍ਠવਾਸੀਹਿ ਸਦ੍ਧਾਯ ਦਿਨ੍ਨਂ ਯਂ ਰਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਂ ‘‘ਸਮਣੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਗਹੇਤ੍વਾ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਤਤੋ ਆਦਿਤ੍ਤੋ ਅਗ੍ਗਿવਣ੍ਣੋ ਅਯੋਗੁਲ਼ੋવ ਭੁਤ੍ਤੋ ਸੇਯ੍ਯੋ ਸੁਨ੍ਦਰਤਰੋ। ਕਿਂਕਾਰਣਾ? ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਹਿਸ੍ਸ ਏਕੋવ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ ਝਾਯੇਯ੍ਯ, ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਪਨ ਹੁਤ੍વਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਅਨੇਕਾਨਿਪਿ ਜਾਤਿਸਤਾਨਿ ਨਿਰਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ।
Tatiyagāthāya ayaṃ saṅkhepattho – yañce bhuñjeyya dussīlo nissīlapuggalo kāyādīhi asaññato raṭṭhavāsīhi saddhāya dinnaṃ yaṃ raṭṭhapiṇḍaṃ ‘‘samaṇomhī’’ti paṭijānanto gahetvā bhuñjeyya, tato āditto aggivaṇṇo ayoguḷova bhutto seyyo sundarataro. Kiṃkāraṇā? Tappaccayā hissa ekova attabhāvo jhāyeyya, dussīlo pana hutvā saddhādeyyaṃ bhuñjitvā anekānipi jātisatāni niraye uppajjeyyāti.
ਏਕਾਦਸਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Ekādasamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਪਾਲ਼ਿ • Itivuttakapāḷi / ੧੧. ਆਪਾਯਿਕਸੁਤ੍ਤਂ • 11. Āpāyikasuttaṃ
