| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
๔. ปวารณากฺขนฺธกํ
4. Pavāraṇākkhandhakaṃ
อผาสุกวิหารกถา
Aphāsukavihārakathā
๒๐๙. ปวารณากฺขนฺธเก – เนว อาลเปยฺยาม น สลฺลเปยฺยามาติ เอตฺถ อาลาโป นาม ปฐมวจนํ; สลฺลาโป ปจฺฉิมวจนํฯ หตฺถวิลงฺฆเกนาติ หตฺถุเกฺขปเกนฯ ปสุสํวาสนฺติ ปสูนํ วิย สํวาสํฯ ปสโวปิ หิ อตฺตโน อุปฺปนฺนํ สุขทุกฺขํ อญฺญมญฺญสฺส น อาโรเจนฺติ, ปฎิสนฺถารํ น กโรนฺติ, ตถา เอเตปิ น อกํสุ; ตสฺมา เนสํ สํวาโส ‘‘ปสุสํวาโส’’ติ วุจฺจติฯ เอส นโย สพฺพตฺถฯ น ภิกฺขเว มูคพฺพตํ ติตฺถิยสมาทานนฺติ ‘‘อิมํ เตมาสํ น กเถตพฺพ’’นฺติ เอวรูปํ วตสมาทานํ น กาตพฺพํ; อธมฺมกติกา เหสาฯ อญฺญมญฺญานุโลมตาติ อญฺญมญฺญํ วตฺตุํ อนุโลมภาโวฯ ‘‘วทนฺตุ มํ อายสฺมโนฺต’’ติ หิ วทนฺตํ สกฺกา โหติ กิญฺจิ วตฺตุํ; น อิตรํฯ อาปตฺติวุฎฺฐานตา วินยปุเรกฺขารตาติ อาปตฺตีหิ วุฎฺฐานภาโว วินยํ ปุรโต กตฺวา จรณภาโวฯ ‘‘วทนฺตุ มํ อายสฺมโนฺต’’ติ หิ เอวํ วทโนฺต อาปตฺตีหิ วุฎฺฐหิสฺสติ, วินยญฺจ ปุรกฺขตฺวา วิหริสฺสตีติ วุจฺจติฯ
209. Pavāraṇākkhandhake – neva ālapeyyāma na sallapeyyāmāti ettha ālāpo nāma paṭhamavacanaṃ; sallāpo pacchimavacanaṃ. Hatthavilaṅghakenāti hatthukkhepakena. Pasusaṃvāsanti pasūnaṃ viya saṃvāsaṃ. Pasavopi hi attano uppannaṃ sukhadukkhaṃ aññamaññassa na ārocenti, paṭisanthāraṃ na karonti, tathā etepi na akaṃsu; tasmā nesaṃ saṃvāso ‘‘pasusaṃvāso’’ti vuccati. Esa nayo sabbattha. Na bhikkhave mūgabbataṃ titthiyasamādānanti ‘‘imaṃ temāsaṃ na kathetabba’’nti evarūpaṃ vatasamādānaṃ na kātabbaṃ; adhammakatikā hesā. Aññamaññānulomatāti aññamaññaṃ vattuṃ anulomabhāvo. ‘‘Vadantu maṃ āyasmanto’’ti hi vadantaṃ sakkā hoti kiñci vattuṃ; na itaraṃ. Āpattivuṭṭhānatā vinayapurekkhāratāti āpattīhi vuṭṭhānabhāvo vinayaṃ purato katvā caraṇabhāvo. ‘‘Vadantu maṃ āyasmanto’’ti hi evaṃ vadanto āpattīhi vuṭṭhahissati, vinayañca purakkhatvā viharissatīti vuccati.
๒๑๐. สุณาตุ เม ภเนฺต สโงฺฆ อชฺช ปวารณา, ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, สโงฺฆ ปวาเรยฺยาติ อยํ สพฺพสงฺคาหิกา นาม ญตฺติ; เอวญฺหิ วุเตฺต เตวาจิกํ เทฺววาจิกํ เอกวาจิกญฺจ ปวาเรตุํ วฎฺฎติฯ สมานวสฺสิกํ น วฎฺฎติฯ ‘‘เตวาจิกํ ปวาเรยฺยา’’ติ วุเตฺต ปน เตวาจิกเมว วฎฺฎติ, อญฺญํ น วฎฺฎติฯ ‘‘เทฺววาจิกํ ปวาเรยฺยา’’ติ วุเตฺต เทฺววาจิกญฺจ เตวาจิกญฺจ วฎฺฎติ, เอกวาจิกญฺจ สมานวสฺสิกญฺจ น วฎฺฎติฯ ‘‘เอกวาจิกํ ปวาเรยฺยา’’ติ วุเตฺต ปน เอกวาจิก-เทฺววาจิก-เตวาจิกานิ วฎฺฎนฺติ, สมานวสฺสิกเมว น วฎฺฎติฯ ‘‘สมานวสฺสิก’’นฺติ วุเตฺต สพฺพํ วฎฺฎติฯ
210.Suṇātu me bhante saṅgho ajja pavāraṇā, yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho pavāreyyāti ayaṃ sabbasaṅgāhikā nāma ñatti; evañhi vutte tevācikaṃ dvevācikaṃ ekavācikañca pavāretuṃ vaṭṭati. Samānavassikaṃ na vaṭṭati. ‘‘Tevācikaṃ pavāreyyā’’ti vutte pana tevācikameva vaṭṭati, aññaṃ na vaṭṭati. ‘‘Dvevācikaṃ pavāreyyā’’ti vutte dvevācikañca tevācikañca vaṭṭati, ekavācikañca samānavassikañca na vaṭṭati. ‘‘Ekavācikaṃ pavāreyyā’’ti vutte pana ekavācika-dvevācika-tevācikāni vaṭṭanti, samānavassikameva na vaṭṭati. ‘‘Samānavassika’’nti vutte sabbaṃ vaṭṭati.
๒๑๑. อจฺฉนฺตีติ นิสินฺนาว โหนฺติ, น อุฎฺฐหนฺติฯ ตทมนฺตราติ ตทนฺตรา; ตาวตกํ กาลนฺติ อโตฺถฯ
211.Acchantīti nisinnāva honti, na uṭṭhahanti. Tadamantarāti tadantarā; tāvatakaṃ kālanti attho.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi / ๑๒๐. อผาสุกวิหาโร • 120. Aphāsukavihāro
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / อผาสุกวิหารกถาวณฺณนา • Aphāsukavihārakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / อผาสุกวิหารกถาวณฺณนา • Aphāsukavihārakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / อผาสุวิหารกถาทิวณฺณนา • Aphāsuvihārakathādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๑๒๐. อผาสุกวิหารกถา • 120. Aphāsukavihārakathā
