| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೪. ಪವಾರಣಾಕ್ಖನ್ಧಕಂ
4. Pavāraṇākkhandhakaṃ
೧೨೦. ಅಫಾಸುಕವಿಹಾರಕಥಾ
120. Aphāsukavihārakathā
೨೦೯. ಪವಾರಣಾಕ್ಖನ್ಧಕೇ ಅಲ್ಲಾಪೋತಿ ಏತ್ಥ ಆತ್ಯೂಪಸಗ್ಗಸ್ಸ ಆದಿಕಮ್ಮತ್ಥಂ, ಲಪಧಾತುಯಾ ಚ ಕಥನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಪಠಮವಚನ’’ನ್ತಿ। ಆದಿತೋ, ಆದಿಮ್ಹಿ ವಾ ಲಪನಂ ಕಥನಂ, ಲಪತಿ ಅನೇನಾತಿ ವಾ ಅಲ್ಲಾಪೋ ಸಂಯೋಗೇ ಪರೇ ರಸ್ಸೋ। ಸಂ ಪುನ ಲಪನಂ, ಲಪತಿ ವಾ ಅನೇನಾತಿ ಸಲ್ಲಾಪೋ। ಹತ್ಥವಿಲಙ್ಘಕೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ವಿಪುಬ್ಬೋ ಲಘಿಧಾತು ಉಕ್ಖಿಪನತ್ಥೋತಿ ಆಹ ‘‘ಹತ್ಥುಕ್ಖೇಪಕೇನಾ’’ತಿ। ಪಸುಸಂವಾಸನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಪಸೂತಿ ಸಬ್ಬಚತುಪ್ಪದಾ। ತೇ ಹಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಪಸನ್ತಿ ಬಾಧನ್ತಿ, ಮನುಸ್ಸಾದೀಹಿ ವಾ ಪಸೀಯನ್ತಿ ಬಾಧೀಯನ್ತೀತಿ ಪಸವೋತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ಪಸೂನಂ ವಿಯ ಸಂವಾಸನ್ತಿ ಪಸೂನಂ ಸಂವಾಸೋ ವಿಯ ಸಂವಾಸೋತಿ ಪಸುಸಂವಾಸೋ, ತಂ ಪಸುಸಂವಾಸಂ। ತಮತ್ಥಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಪಸವೋಪಿ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ತಥಾತಿ ಯಥಾ ನ ಕರೋನ್ತಿ, ತಥಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏತೇಪೀತಿ ಭಿಕ್ಖವೋಪಿ। ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ಅಕಂಸು, ತಸ್ಮಾ। ನೇಸನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ। ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಸಬ್ಬೇಸು ಏಳಕಸಂವಾಸಸಪತ್ತಸಂವಾಸೇಸು। ಮೂಗಬ್ಬತನ್ತಿ ಮೂಗಸ್ಸ ವತಂ ವಿಯ ವತನ್ತಿ ಮೂಗಬ್ಬತಂ, ಸುಞ್ಞವಚನವತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಿತ್ಥಿಯಸಮಾದಾನನ್ತಿ ತಿತ್ಥಿಯೇಹಿ ಸಮಾದಾತಬ್ಬಂ। ವತಸಮಾದಾನನ್ತಿ ಸಮಾದಾತಬ್ಬಂ ವತಂ। ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಾನುಲೋಮತಾತಿ ಏತ್ಥ ತಾಸದ್ದಸ್ಸ ಭಾವತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಅನುಲೋಮಭಾವೋ’’ತಿ। ಇಮಿನಾ ‘‘ದೇವತಾ’’ತಿಆದೀಸು (ಸಂ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.೧.೧; ಖು॰ ಪಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೫.ಏವಮಿಚ್ಚಾದಿಪಾಠವಣ್ಣನಾ; ಸು॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.ಅಙ್ಗಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ) ವಿಯ ತಾಪಚ್ಚಯಸ್ಸ ಸ್ವತ್ಥಂ ‘‘ಜನತಾ’’ತಿಆದೀಸು (ಪೇ॰ ವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೪೬೦) ವಿಯ ಸಮೂಹತ್ಥಞ್ಚ ನಿವತ್ತೇತಿ। ‘‘ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ವತ್ತು’’ನ್ತಿ ವಚನಸ್ಸ ಯುತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ವದನ್ತು ಮ’’ನ್ತಿಆದಿ। ವದನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ವತ್ತುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಆಪತ್ತೀಹಿ ವುಟ್ಠಾನಭಾವೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಆಪತ್ತಿವುಟ್ಠಾನತಾತಿ ಪದಸ್ಸ ಪಞ್ಚಮೀಸಮಾಸಞ್ಚ ತಾಪಚ್ಚಯಸ್ಸ ಭಾವತ್ಥಞ್ಚ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ವಿನಯ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ಪುರತೋ ಕತ್ವಾ ಕರಣಂ ಪುರೇಕ್ಖಾರೋ, ತಸ್ಸ ಭಾವೋ ಪುರೇಕ್ಖಾರತಾ, ವಿನಯಂ ಪುರೇಕ್ಖಾರತಾ ವಿನಯಪುರೇಕ್ಖಾರತಾತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಏತ್ಥ ಪುರಸದ್ದಸ್ಸ ಏಕಾರತ್ತಂ ಸದ್ದಸತ್ಥೇಸು (ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಬ್ಯಾಕರಣೇ ೫.೧೩೪ ಸುತ್ತೇ) ವದನ್ತಿ। ತಸ್ಸ ಯುತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ವದನ್ತುಮ’’ನ್ತಿಆದಿ (ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಬ್ಯಾಕರಣೇ ೫.೧೩೪ ಸುತ್ತೇ)।
209. Pavāraṇākkhandhake allāpoti ettha ātyūpasaggassa ādikammatthaṃ, lapadhātuyā ca kathanatthaṃ dassento āha ‘‘paṭhamavacana’’nti. Ādito, ādimhi vā lapanaṃ kathanaṃ, lapati anenāti vā allāpo saṃyoge pare rasso. Saṃ puna lapanaṃ, lapati vā anenāti sallāpo. Hatthavilaṅghakenāti ettha vipubbo laghidhātu ukkhipanatthoti āha ‘‘hatthukkhepakenā’’ti. Pasusaṃvāsanti ettha pasūti sabbacatuppadā. Te hi aññamaññaṃ pasanti bādhanti, manussādīhi vā pasīyanti bādhīyantīti pasavoti vuccanti. Pasūnaṃ viya saṃvāsanti pasūnaṃ saṃvāso viya saṃvāsoti pasusaṃvāso, taṃ pasusaṃvāsaṃ. Tamatthaṃ vitthārento āha ‘‘pasavopi hī’’tiādi. Tathāti yathā na karonti, tathāti attho. Etepīti bhikkhavopi. Tasmāti yasmā akaṃsu, tasmā. Nesanti bhikkhūnaṃ. Sabbatthāti sabbesu eḷakasaṃvāsasapattasaṃvāsesu. Mūgabbatanti mūgassa vataṃ viya vatanti mūgabbataṃ, suññavacanavatanti attho. Titthiyasamādānanti titthiyehi samādātabbaṃ. Vatasamādānanti samādātabbaṃ vataṃ. Aññamaññānulomatāti ettha tāsaddassa bhāvatthaṃ dassento āha ‘‘anulomabhāvo’’ti. Iminā ‘‘devatā’’tiādīsu (saṃ. ni. aṭṭha. 1.1.1; khu. pā. aṭṭha. 5.evamiccādipāṭhavaṇṇanā; su. ni. aṭṭha. 2.aṅgalasuttavaṇṇanā) viya tāpaccayassa svatthaṃ ‘‘janatā’’tiādīsu (pe. va. aṭṭha. 460) viya samūhatthañca nivatteti. ‘‘Aññamaññaṃ vattu’’nti vacanassa yuttiṃ dassento āha ‘‘vadantu ma’’ntiādi. Vadantaṃ bhikkhuṃ vattunti yojanā. ‘‘Āpattīhi vuṭṭhānabhāvo’’ti iminā āpattivuṭṭhānatāti padassa pañcamīsamāsañca tāpaccayassa bhāvatthañca dasseti. ‘‘Vinaya’’ntiādinā purato katvā karaṇaṃ purekkhāro, tassa bhāvo purekkhāratā, vinayaṃ purekkhāratā vinayapurekkhāratāti vacanatthaṃ dasseti. Ettha purasaddassa ekārattaṃ saddasatthesu (moggallānabyākaraṇe 5.134 sutte) vadanti. Tassa yuttiṃ dassento āha ‘‘vadantuma’’ntiādi (moggallānabyākaraṇe 5.134 sutte).
೨೧೦. ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಿಕಾತಿ ‘‘ಸಙ್ಘೋ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಸಾಮಞ್ಞತೋ ವುತ್ತತ್ತಾ ಸಬ್ಬೇಸಂ ತೇವಾಚಿಕಾದೀನಂ ಸಙ್ಗಾಹಕಾ। ಞತ್ತೀತಿ ಞಾಪೇತಿ ಸಙ್ಘಂ ಏತಾಯ ವಚನಾಯಾತಿ ಞತ್ತಿ। ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಿಕಭಾವಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಏವಞ್ಹಿ ವುತ್ತೇ’’ತಿಆದಿ। ತೇವಾಚಿಕನ್ತಿ ತಿಸ್ಸೋ ವಾಚಾ ಏತಸ್ಸಾತಿ ತೇವಾಚಿಕಂ, ತೀಹಿ ವಾಚಾಹಿ ಕತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ವಾ ತೇವಾಚಿಕಂ। ಏಸೇವ ನಯೋ ಸೇಸೇಸುಪಿ। ಸಮಾನವಸ್ಸಿಕನ್ತಿ ಸಮಾನಂ ವಸ್ಸಂ ಏತೇಸನ್ತಿ ಸಮಾನವಸ್ಸಾ, ತೇಹಿ ಕತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಸಮಾನವಸ್ಸಿಕಂ। ಅಞ್ಞನ್ತಿ ದ್ವೇವಾಚಿಕಏಕವಾಚಿಕಂ।
210.Sabbasaṅgāhikāti ‘‘saṅgho pavāreyyā’’ti sāmaññato vuttattā sabbesaṃ tevācikādīnaṃ saṅgāhakā. Ñattīti ñāpeti saṅghaṃ etāya vacanāyāti ñatti. Sabbasaṅgāhikabhāvaṃ vitthārento āha ‘‘evañhi vutte’’tiādi. Tevācikanti tisso vācā etassāti tevācikaṃ, tīhi vācāhi kattabbanti vā tevācikaṃ. Eseva nayo sesesupi. Samānavassikanti samānaṃ vassaṃ etesanti samānavassā, tehi kattabbanti samānavassikaṃ. Aññanti dvevācikaekavācikaṃ.
೨೧೧. ಅಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ಆಸಧಾತುಯಾ ಉಪವೇಸನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ನಿಸಿನ್ನಾವ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿ। ‘‘ನ ಉಟ್ಠಹನ್ತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಏವಫಲಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ತದಮನ್ತರಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ತದನ್ತರಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ವಾಚಾಸಿಲಿಟ್ಠವಸೇನ ಮಕಾರಾಗಮಂ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ತದನ್ತರಾ’’ತಿ। ತಸ್ಸ ಅತ್ತನೋ ಪವಾರಿತಕಾಲಸ್ಸ ಅನ್ತರಾ। ‘‘ಯಾವ ಪವಾರೇನ್ತೀ’’ತಿ ಪದಸ್ಸ ನಿಯಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ತಾವತಕಂ ಕಾಲ’’ನ್ತಿ। ಯಾವಾತಿ ನಿಪಾತಸ್ಸ ಪಯೋಗತ್ತಾ ‘‘ತದಮನ್ತರಾ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಅಭಿವಿಧಿಅವಧ್ಯತ್ಥೇ ಪಞ್ಚಮೀವಿಭತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ।
211.Acchantīti ettha āsadhātuyā upavesanatthaṃ dassento āha ‘‘nisinnāva hontī’’ti. ‘‘Na uṭṭhahantī’’ti iminā evaphalaṃ dasseti. Tadamantarāti ettha ‘‘tadantarā’’ti vattabbe vācāsiliṭṭhavasena makārāgamaṃ katvā vuttanti āha ‘‘tadantarā’’ti. Tassa attano pavāritakālassa antarā. ‘‘Yāva pavārentī’’ti padassa niyamatthaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘tāvatakaṃ kāla’’nti. Yāvāti nipātassa payogattā ‘‘tadamantarā’’ti ettha abhividhiavadhyatthe pañcamīvibhatti hotīti daṭṭhabbaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi / ೧೨೦. ಅಫಾಸುಕವಿಹಾರೋ • 120. Aphāsukavihāro
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಅಫಾಸುಕವಿಹಾರಕಥಾ • Aphāsukavihārakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಅಫಾಸುಕವಿಹಾರಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Aphāsukavihārakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಅಫಾಸುಕವಿಹಾರಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Aphāsukavihārakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಅಫಾಸುವಿಹಾರಕಥಾದಿವಣ್ಣನಾ • Aphāsuvihārakathādivaṇṇanā
