Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
౪. పవారణక్ఖన్ధకం
4. Pavāraṇakkhandhakaṃ
అఫాసుకవిహారకథావణ్ణనా
Aphāsukavihārakathāvaṇṇanā
౨౦౯. పవారణక్ఖన్ధకే ఆదితో లాపో ఆలాపో, వచనపటివచనవసేన సమం లాపో సల్లాపో. పిణ్డాయ పటిక్కమేయ్యాతి గామే పిణ్డాయ చరిత్వా పచ్చాగచ్ఛేయ్య. అవక్కారపాతిం ధోవిత్వా ఉపట్ఠాపేయ్యాతి అతిరేకపిణ్డపాతం అపనేత్వా ఠపనత్థాయ ఏకం సముగ్గపాతిం ధోవిత్వా ఠపేయ్య. సముగ్గపాతి నామ సముగ్గపుటసదిసా పాతి. అప్పహరితేతి అపరూళ్హహరితే, యస్మిం ఠానే పిణ్డపాతజ్ఝోత్థరణేన వినస్సనధమ్మాని తిణాని నత్థి, తస్మిన్తి అత్థో. తేన నిత్తిణఞ్చ మహాతిణగహనఞ్చ యత్థ సకటేనపి ఛడ్డితే పిణ్డపాతే తిణాని న వినస్సన్తి, తఞ్చ ఠానం పరిగ్గహితం హోతి. భూతగామసిక్ఖాపదస్స హి అవికోపనత్థమేతం వుత్తం. అప్పాణకేతి నిప్పాణకే, పిణ్డపాతజ్ఝోత్థరణేన మరితబ్బపాణకరహితే వా మహాఉదకక్ఖన్ధే. పరిత్తోదకే ఏవ హి భత్తపక్ఖేపేన ఆలుళితే సుఖుమపాణకా మరన్తి, న మహాతళాకాదీసూతి. పాణకానురక్ఖణత్థఞ్హి ఏతం వుత్తం. ఓపిలాపేయ్యాతి నిముజ్జాపేయ్య.
209. Pavāraṇakkhandhake ādito lāpo ālāpo, vacanapaṭivacanavasena samaṃ lāpo sallāpo. Piṇḍāya paṭikkameyyāti gāme piṇḍāya caritvā paccāgaccheyya. Avakkārapātiṃ dhovitvā upaṭṭhāpeyyāti atirekapiṇḍapātaṃ apanetvā ṭhapanatthāya ekaṃ samuggapātiṃ dhovitvā ṭhapeyya. Samuggapāti nāma samuggapuṭasadisā pāti. Appahariteti aparūḷhaharite, yasmiṃ ṭhāne piṇḍapātajjhottharaṇena vinassanadhammāni tiṇāni natthi, tasminti attho. Tena nittiṇañca mahātiṇagahanañca yattha sakaṭenapi chaḍḍite piṇḍapāte tiṇāni na vinassanti, tañca ṭhānaṃ pariggahitaṃ hoti. Bhūtagāmasikkhāpadassa hi avikopanatthametaṃ vuttaṃ. Appāṇaketi nippāṇake, piṇḍapātajjhottharaṇena maritabbapāṇakarahite vā mahāudakakkhandhe. Parittodake eva hi bhattapakkhepena āluḷite sukhumapāṇakā maranti, na mahātaḷākādīsūti. Pāṇakānurakkhaṇatthañhi etaṃ vuttaṃ. Opilāpeyyāti nimujjāpeyya.
వచ్చఘటన్తి ఆచమనకుమ్భీ. రిత్తన్తి రిత్తకం. తుచ్ఛన్తి తస్సేవ వేవచనం. అవిసయ్హన్తి ఉక్ఖిపితుం అసక్కుణేయ్యం అతిభారికం. హత్థవికారేనాతి హత్థసఞ్ఞాయ. హత్థేహి ఉక్ఖిపనం హత్థవిలఙ్ఘనం. తేనాహ ‘‘హత్థుక్ఖేపకేనా’’తి. అథ వా విలఙ్ఘేతి దేసన్తరం పాపేతి ఏతేనాతి విలఙ్ఘకో, హత్థో ఏవ విలఙ్ఘకో హత్థవిలఙ్ఘకో, తేన హత్థవిలఙ్ఘకేన, అఞ్ఞమఞ్ఞం సంసిబ్బితహత్థేనాతి వుత్తం హోతి. ద్వే హి జనా హత్థేన హత్థం సంసిబ్బేత్వా ద్వీసు హత్థేసు ఠపేత్వా ఉట్ఠపేన్తా హత్థవిలఙ్ఘకేన ఉట్ఠపేన్తి నామ. తిత్థియసమాదానన్తి తిత్థియేహి సమాదాతబ్బం.
Vaccaghaṭanti ācamanakumbhī. Rittanti rittakaṃ. Tucchanti tasseva vevacanaṃ. Avisayhanti ukkhipituṃ asakkuṇeyyaṃ atibhārikaṃ. Hatthavikārenāti hatthasaññāya. Hatthehi ukkhipanaṃ hatthavilaṅghanaṃ. Tenāha ‘‘hatthukkhepakenā’’ti. Atha vā vilaṅgheti desantaraṃ pāpeti etenāti vilaṅghako, hattho eva vilaṅghako hatthavilaṅghako, tena hatthavilaṅghakena, aññamaññaṃ saṃsibbitahatthenāti vuttaṃ hoti. Dve hi janā hatthena hatthaṃ saṃsibbetvā dvīsu hatthesu ṭhapetvā uṭṭhapentā hatthavilaṅghakena uṭṭhapenti nāma. Titthiyasamādānanti titthiyehi samādātabbaṃ.
అఫాసుకవిహారకథావణ్ణనా నిట్ఠితా.
Aphāsukavihārakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi / ౧౨౦. అఫాసుకవిహారో • 120. Aphāsukavihāro
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / అఫాసుకవిహారకథా • Aphāsukavihārakathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / అఫాసువిహారకథాదివణ్ణనా • Aphāsuvihārakathādivaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౧౨౦. అఫాసుకవిహారకథా • 120. Aphāsukavihārakathā