| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
4. පවාරණක්‌ඛන්‌ධකං
4. Pavāraṇakkhandhakaṃ
අඵාසුකවිහාරකථාවණ්‌ණනා
Aphāsukavihārakathāvaṇṇanā
209. පවාරණක්‌ඛන්‌ධකෙ ආදිතො ලාපො ආලාපො, වචනපටිවචනවසෙන සමං ලාපො සල්‌ලාපො. පිණ්‌ඩාය පටික්‌කමෙය්‍යාති ගාමෙ පිණ්‌ඩාය චරිත්‌වා පච්‌චාගච්‌ඡෙය්‍ය. අවක්‌කාරපාතිං ධොවිත්‌වා උපට්‌ඨාපෙය්‍යාති අතිරෙකපිණ්‌ඩපාතං අපනෙත්‌වා ඨපනත්‌ථාය එකං සමුග්‌ගපාතිං ධොවිත්‌වා ඨපෙය්‍ය. සමුග්‌ගපාති නාම සමුග්‌ගපුටසදිසා පාති. අප්‌පහරිතෙති අපරූළ්‌හහරිතෙ, යස්‌මිං ඨානෙ පිණ්‌ඩපාතජ්‌ඣොත්‌ථරණෙන විනස්‌සනධම්‌මානි තිණානි නත්‌ථි, තස්‌මින්‌ති අත්‌ථො. තෙන නිත්‌තිණඤ්‌ච මහාතිණගහනඤ්‌ච යත්‌ථ සකටෙනපි ඡඩ්‌ඩිතෙ පිණ්‌ඩපාතෙ තිණානි න විනස්‌සන්‌ති, තඤ්‌ච ඨානං පරිග්‌ගහිතං හොති. භූතගාමසික්‌ඛාපදස්‌ස හි අවිකොපනත්‌ථමෙතං වුත්‌තං. අප්‌පාණකෙති නිප්‌පාණකෙ, පිණ්‌ඩපාතජ්‌ඣොත්‌ථරණෙන මරිතබ්‌බපාණකරහිතෙ වා මහාඋදකක්‌ඛන්‌ධෙ. පරිත්‌තොදකෙ එව හි භත්‌තපක්‌ඛෙපෙන ආලුළිතෙ සුඛුමපාණකා මරන්‌ති, න මහාතළාකාදීසූති. පාණකානුරක්‌ඛණත්‌ථඤ්‌හි එතං වුත්‌තං. ඔපිලාපෙය්‍යාති නිමුජ්‌ජාපෙය්‍ය.
209. Pavāraṇakkhandhake ādito lāpo ālāpo, vacanapaṭivacanavasena samaṃ lāpo sallāpo. Piṇḍāya paṭikkameyyāti gāme piṇḍāya caritvā paccāgaccheyya. Avakkārapātiṃ dhovitvā upaṭṭhāpeyyāti atirekapiṇḍapātaṃ apanetvā ṭhapanatthāya ekaṃ samuggapātiṃ dhovitvā ṭhapeyya. Samuggapāti nāma samuggapuṭasadisā pāti. Appahariteti aparūḷhaharite, yasmiṃ ṭhāne piṇḍapātajjhottharaṇena vinassanadhammāni tiṇāni natthi, tasminti attho. Tena nittiṇañca mahātiṇagahanañca yattha sakaṭenapi chaḍḍite piṇḍapāte tiṇāni na vinassanti, tañca ṭhānaṃ pariggahitaṃ hoti. Bhūtagāmasikkhāpadassa hi avikopanatthametaṃ vuttaṃ. Appāṇaketi nippāṇake, piṇḍapātajjhottharaṇena maritabbapāṇakarahite vā mahāudakakkhandhe. Parittodake eva hi bhattapakkhepena āluḷite sukhumapāṇakā maranti, na mahātaḷākādīsūti. Pāṇakānurakkhaṇatthañhi etaṃ vuttaṃ. Opilāpeyyāti nimujjāpeyya.
වච්‌චඝටන්‌ති ආචමනකුම්‌භී. රිත්‌තන්‌ති රිත්‌තකං. තුච්‌ඡන්‌ති තස්‌සෙව වෙවචනං. අවිසය්‌හන්‌ති උක්‌ඛිපිතුං අසක්‌කුණෙය්‍යං අතිභාරිකං. හත්‌ථවිකාරෙනාති හත්‌ථසඤ්‌ඤාය. හත්‌ථෙහි උක්‌ඛිපනං හත්‌ථවිලඞ්‌ඝනං. තෙනාහ ‘‘හත්‌ථුක්‌ඛෙපකෙනා’’ති. අථ වා විලඞ්‌ඝෙති දෙසන්‌තරං පාපෙති එතෙනාති විලඞ්‌ඝකො, හත්‌ථො එව විලඞ්‌ඝකො හත්‌ථවිලඞ්‌ඝකො, තෙන හත්‌ථවිලඞ්‌ඝකෙන, අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං සංසිබ්‌බිතහත්‌ථෙනාති වුත්‌තං හොති. ද්‌වෙ හි ජනා හත්‌ථෙන හත්‌ථං සංසිබ්‌බෙත්‌වා ද්‌වීසු හත්‌ථෙසු ඨපෙත්‌වා උට්‌ඨපෙන්‌තා හත්‌ථවිලඞ්‌ඝකෙන උට්‌ඨපෙන්‌ති නාම. තිත්‌ථියසමාදානන්‌ති තිත්‌ථියෙහි සමාදාතබ්‌බං.
Vaccaghaṭanti ācamanakumbhī. Rittanti rittakaṃ. Tucchanti tasseva vevacanaṃ. Avisayhanti ukkhipituṃ asakkuṇeyyaṃ atibhārikaṃ. Hatthavikārenāti hatthasaññāya. Hatthehi ukkhipanaṃ hatthavilaṅghanaṃ. Tenāha ‘‘hatthukkhepakenā’’ti. Atha vā vilaṅgheti desantaraṃ pāpeti etenāti vilaṅghako, hattho eva vilaṅghako hatthavilaṅghako, tena hatthavilaṅghakena, aññamaññaṃ saṃsibbitahatthenāti vuttaṃ hoti. Dve hi janā hatthena hatthaṃ saṃsibbetvā dvīsu hatthesu ṭhapetvā uṭṭhapentā hatthavilaṅghakena uṭṭhapenti nāma. Titthiyasamādānanti titthiyehi samādātabbaṃ.
අඵාසුකවිහාරකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Aphāsukavihārakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi / 120. අඵාසුකවිහාරො • 120. Aphāsukavihāro
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / අඵාසුකවිහාරකථා • Aphāsukavihārakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / අඵාසුවිහාරකථාදිවණ්‌ණනා • Aphāsuvihārakathādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 120. අඵාසුකවිහාරකථා • 120. Aphāsukavihārakathā
