Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
४. पवारणाक्खन्धको
4. Pavāraṇākkhandhako
अफासुविहारकथादिवण्णना
Aphāsuvihārakathādivaṇṇanā
२०९. पवारणाक्खन्धके पाळियं पिण्डाय पटिक्कमेय्याति पिण्डाय चरित्वा पटिक्कमेय्य। अवक्कारपातिन्ति अतिरेकपिण्डपातठपनकं एकं भाजनं। अविसय्हन्ति उक्खिपितुं असक्कुणेय्यं। विलङ्घनं उक्खिपनं विलङ्घो, सो एव विलङ्घको, हत्थेहि विलङ्घको हत्थविलङ्घकोति आह ‘‘हत्थुक्खेपकेना’’ति। अथ वा विलङ्घकेन उक्खेपकेन हत्थेनातिपि अत्थो, अञ्ञमञ्ञं संसिब्बितहत्थेहीति वुत्तं होति।
209. Pavāraṇākkhandhake pāḷiyaṃ piṇḍāya paṭikkameyyāti piṇḍāya caritvā paṭikkameyya. Avakkārapātinti atirekapiṇḍapātaṭhapanakaṃ ekaṃ bhājanaṃ. Avisayhanti ukkhipituṃ asakkuṇeyyaṃ. Vilaṅghanaṃ ukkhipanaṃ vilaṅgho, so eva vilaṅghako, hatthehi vilaṅghako hatthavilaṅghakoti āha ‘‘hatthukkhepakenā’’ti. Atha vā vilaṅghakena ukkhepakena hatthenātipi attho, aññamaññaṃ saṃsibbitahatthehīti vuttaṃ hoti.
२१३. सचे पन वुड्ढतरो होतीति पवारणादायको भिक्खु वुड्ढतरो होति। एवञ्हि तेन तस्सत्थाय पवारितं होतीति एत्थ एवं तेन अप्पवारितोपि तस्स सङ्घप्पत्तिमत्तेन सङ्घपवारणाकम्मं समग्गकम्ममेव होतीति दट्ठब्बं। तेन च भिक्खुनाति पवारणादायकेन भिक्खुना।
213.Sace pana vuḍḍhataro hotīti pavāraṇādāyako bhikkhu vuḍḍhataro hoti. Evañhi tena tassatthāya pavāritaṃ hotīti ettha evaṃ tena appavāritopi tassa saṅghappattimattena saṅghapavāraṇākammaṃ samaggakammameva hotīti daṭṭhabbaṃ. Tena ca bhikkhunāti pavāraṇādāyakena bhikkhunā.
२३४. बहूपि समानवस्सा एकतो पवारेतुं लभन्तीति एकस्मिं संवच्छरे लद्धूपसम्पदताय समानुपसम्पन्नवस्सा सब्बे एकतो पवारेतुं लभन्तीति अत्थो।
234.Bahūpi samānavassā ekato pavāretuṃ labhantīti ekasmiṃ saṃvacchare laddhūpasampadatāya samānupasampannavassā sabbe ekato pavāretuṃ labhantīti attho.
२३७. पाळियं मिच्छादिट्ठीति ‘‘नत्थि दिन्न’’न्तिआदि (दी॰ नि॰ १.१७१; म॰ नि॰ १.४४५; २.९४, ९५, २२५; ३.९१, ११६, १३६; सं॰ नि॰ ३.२१०; ध॰ स॰ १२२१) नयप्पवत्ता। अन्तग्गाहिकाति सस्सतुच्छेदसङ्खातस्स अन्तस्स गाहिका। यं खो त्वन्तिआदीसु यं पवारणं ठपेसि, तं दिट्ठेन ठपेसीति तं-सद्दं अज्झाहरित्वा योजेतब्बं।
237. Pāḷiyaṃ micchādiṭṭhīti ‘‘natthi dinna’’ntiādi (dī. ni. 1.171; ma. ni. 1.445; 2.94, 95, 225; 3.91, 116, 136; saṃ. ni. 3.210; dha. sa. 1221) nayappavattā. Antaggāhikāti sassatucchedasaṅkhātassa antassa gāhikā. Yaṃ kho tvantiādīsu yaṃ pavāraṇaṃ ṭhapesi, taṃ diṭṭhena ṭhapesīti taṃ-saddaṃ ajjhāharitvā yojetabbaṃ.
२३९. वत्थुं पकासेन्तोति पुग्गले परिसङ्कुप्पत्तिया निमित्तभूतं वत्थुमत्तंयेव सन्धाय वुत्तं । यं पन वत्थुं सन्धाय ‘‘पुग्गलो पञ्ञायति, न वत्थू’’ति आह, न तं सन्धायेतं वुत्तं। यदि पन तस्स भिक्खुनो वसनट्ठाने पोक्खरणितो मच्छग्गहणादि दिस्सेय्य, तदा ‘‘वत्थु च पुग्गलो च पञ्ञायती’’ति वत्तब्बं भवेय्य। तेनाह ‘‘पुरिमनयेनेव चोरेही’’तिआदि। भिक्खुनो सरीरे मालागन्धञ्च अरिट्ठगन्धञ्च दिस्वा एवं ‘‘वत्थु च पुग्गलो च पञ्ञायती’’ति वुत्तन्ति वेदितब्बं।
239.Vatthuṃ pakāsentoti puggale parisaṅkuppattiyā nimittabhūtaṃ vatthumattaṃyeva sandhāya vuttaṃ . Yaṃ pana vatthuṃ sandhāya ‘‘puggalo paññāyati, na vatthū’’ti āha, na taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Yadi pana tassa bhikkhuno vasanaṭṭhāne pokkharaṇito macchaggahaṇādi disseyya, tadā ‘‘vatthu ca puggalo ca paññāyatī’’ti vattabbaṃ bhaveyya. Tenāha ‘‘purimanayeneva corehī’’tiādi. Bhikkhuno sarīre mālāgandhañca ariṭṭhagandhañca disvā evaṃ ‘‘vatthu ca puggalo ca paññāyatī’’ti vuttanti veditabbaṃ.
अफासुविहारकथादिवण्णना निट्ठिता।
Aphāsuvihārakathādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi
१२०. अफासुकविहारो • 120. Aphāsukavihāro
१२२. पवारणादानानुजानना • 122. Pavāraṇādānānujānanā
१४०. द्वेवाचिकादिपवारणा • 140. Dvevācikādipavāraṇā
१४१. पवारणाठपनं • 141. Pavāraṇāṭhapanaṃ
१४३. वत्थुठपनादि • 143. Vatthuṭhapanādi
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā
अफासुकविहारकथा • Aphāsukavihārakathā
पवारणादानानुजाननकथा • Pavāraṇādānānujānanakathā
द्वेवाचिकादिपवारणाकथा • Dvevācikādipavāraṇākathā
पवारणाठपनकथा • Pavāraṇāṭhapanakathā
वत्थुठपनादिकथा • Vatthuṭhapanādikathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā
अफासुकविहारकथावण्णना • Aphāsukavihārakathāvaṇṇanā
पवारणादानानुजाननकथावण्णना • Pavāraṇādānānujānanakathāvaṇṇanā
पवारणाठपनकथावण्णना • Pavāraṇāṭhapanakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā
पवारणादानानुजाननकथावण्णना • Pavāraṇādānānujānanakathāvaṇṇanā
अनापत्तिपन्नरसकादिकथावण्णना • Anāpattipannarasakādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi
१२०. अफासुकविहारकथा • 120. Aphāsukavihārakathā
१२१. पवारणाभेदकथा • 121. Pavāraṇābhedakathā
१४०. द्वेवाचिकादिपवारणाकथा • 140. Dvevācikādipavāraṇākathā
१४१. पवारणाट्ठपनकथा • 141. Pavāraṇāṭṭhapanakathā
१४३. वत्थुट्ठपनादिकथा • 143. Vatthuṭṭhapanādikathā