Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విభఙ్గపాళి • Vibhaṅgapāḷi

    ౧౩. అప్పమఞ్ఞావిభఙ్గో

    13. Appamaññāvibhaṅgo

    ౧. సుత్తన్తభాజనీయం

    1. Suttantabhājanīyaṃ

    ౬౪౨. చతస్సో అప్పమఞ్ఞాయో – ఇధ భిక్ఖు మేత్తాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహరతి, తథా దుతియం, తథా తతియం, తథా చతుత్థం 1. ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం మేత్తాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాపజ్జేన 2 ఫరిత్వా విహరతి. కరుణాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహరతి, తథా దుతియం, తథా తతియం, తథా చతుత్థం. ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం కరుణాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాపజ్జేన ఫరిత్వా విహరతి. ముదితాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహరతి, తథా దుతియం, తథా తతియం, తథా చతుత్థం. ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం ముదితాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాపజ్జేన ఫరిత్వా విహరతి. ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహరతి, తథా దుతియం, తథా తతియం, తథా చతుత్థం. ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాపజ్జేన ఫరిత్వా విహరతి.

    642. Catasso appamaññāyo – idha bhikkhu mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ 3. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena 4 pharitvā viharati. Karuṇāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ karuṇāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. Muditāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ muditāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. Upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati.

    ౧. మేత్తా

    1. Mettā

    ౬౪౩. కథఞ్చ భిక్ఖు మేత్తాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహరతి? సేయ్యథాపి నామ ఏకం పుగ్గలం పియం మనాపం దిస్వా మేత్తాయేయ్య, ఏవమేవ సబ్బే సత్తే మేత్తాయ ఫరతి.

    643. Kathañca bhikkhu mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati? Seyyathāpi nāma ekaṃ puggalaṃ piyaṃ manāpaṃ disvā mettāyeyya, evameva sabbe satte mettāya pharati.

    తత్థ కతమా మేత్తా? యా సత్తేసు మేత్తి మేత్తాయనా మేత్తాయితత్తం మేత్తాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘మేత్తా’’.

    Tattha katamā mettā? Yā sattesu metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.

    తత్థ కతమం చిత్తం? యం చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం వుచ్చతి ‘‘చిత్తం’’. ఇదం చిత్తం ఇమాయ మేత్తాయ సహగతం హోతి సహజాతం సంసట్ఠం సమ్పయుత్తం. తేన వుచ్చతి ‘‘మేత్తాసహగతేన చేతసా’’తి.

    Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya mettāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘mettāsahagatena cetasā’’ti.

    ౬౪౪. ‘‘ఏకం దిస’’న్తి పురత్థిమం వా దిసం పచ్ఛిమం వా దిసం ఉత్తరం వా దిసం దక్ఖిణం వా దిసం ఉద్ధం వా అధో వా తిరియం వా విదిసం వా.

    644. ‘‘Ekaṃ disa’’nti puratthimaṃ vā disaṃ pacchimaṃ vā disaṃ uttaraṃ vā disaṃ dakkhiṇaṃ vā disaṃ uddhaṃ vā adho vā tiriyaṃ vā vidisaṃ vā.

    ౬౪౫. ‘‘ఫరిత్వా’’తి ఫరిత్వా అధిముచ్చిత్వా.

    645. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.

    ౬౪౬. ‘‘విహరతీ’’తి ఇరియతి వత్తతి పాలేతి యపేతి యాపేతి చరతి విహరతి. తేన వుచ్చతి ‘‘విహరతీ’’తి.

    646. ‘‘Viharatī’’ti iriyati vattati pāleti yapeti yāpeti carati viharati. Tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.

    ౬౪౭. ‘‘తథా దుతియ’’న్తి యథేవ ఏకం దిసం తథా దుతియం దిసం తథా తతియం దిసం తథా చతుత్థం దిసం తథా ఉద్ధం తథా అధో తథా తిరియం తథా విదిసం.

    647. ‘‘Tathā dutiya’’nti yatheva ekaṃ disaṃ tathā dutiyaṃ disaṃ tathā tatiyaṃ disaṃ tathā catutthaṃ disaṃ tathā uddhaṃ tathā adho tathā tiriyaṃ tathā vidisaṃ.

    ౬౪౮. ‘‘సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోక’’న్తి సబ్బేన సబ్బం సబ్బథా సబ్బం అసేసం నిస్సేసం. పరియాదాయవచనమేతం – ‘‘సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోక’’న్తి.

    648. ‘‘Sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ. Pariyādāyavacanametaṃ – ‘‘sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti.

    ౬౪౯. ‘‘మేత్తాసహగతేన చేతసా’’తి తత్థ కతమా మేత్తా? యా సత్తేసు మేత్తి మేత్తాయనా మేత్తాయితత్తం మేత్తాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘మేత్తా’’.

    649. ‘‘Mettāsahagatena cetasā’’ti tattha katamā mettā? Yā sattesu metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.

    తత్థ కతమం చిత్తం? యం చిత్తం మనో మానసం…పే॰… తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం వుచ్చతి ‘‘చిత్తం’’. ఇదం చిత్తం ఇమాయ మేత్తాయ సహగతం హోతి సహజాతం సంసట్ఠం సమ్పయుత్తం. తేన వుచ్చతి ‘‘మేత్తాసహగతేన చేతసా’’తి.

    Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya mettāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘mettāsahagatena cetasā’’ti.

    ౬౫౦. ‘‘విపులేనా’’తి యం విపులం తం మహగ్గతం, యం మహగ్గతం తం అప్పమాణం, యం అప్పమాణం సో అవేరో, యో అవేరో సో అబ్యాపజ్జో 5.

    650. ‘‘Vipulenā’’ti yaṃ vipulaṃ taṃ mahaggataṃ, yaṃ mahaggataṃ taṃ appamāṇaṃ, yaṃ appamāṇaṃ so avero, yo avero so abyāpajjo 6.

    ౬౫౧. ‘‘ఫరిత్వా’’తి ఫరిత్వా అధిముచ్చిత్వా.

    651. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.

    ౬౫౨. ‘‘విహరతీ’’తి…పే॰… తేన వుచ్చతి ‘‘విహరతీ’’తి.

    652. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.

    ౨. కరుణా

    2. Karuṇā

    ౬౫౩. కథఞ్చ భిక్ఖు కరుణాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహరతి? సేయ్యథాపి నామ ఏకం పుగ్గలం దుగ్గతం దురూపేతం దిస్వా కరుణాయేయ్య, ఏవమేవ సబ్బే సత్తే కరుణాయ ఫరతి.

    653. Kathañca bhikkhu karuṇāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati? Seyyathāpi nāma ekaṃ puggalaṃ duggataṃ durūpetaṃ disvā karuṇāyeyya, evameva sabbe satte karuṇāya pharati.

    తత్థ కతమా కరుణా? యా సత్తేసు కరుణా కరుణాయనా కరుణాయితత్తం కరుణాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘కరుణా’’.

    Tattha katamā karuṇā? Yā sattesu karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’.

    తత్థ కతమం చిత్తం? యం చిత్తం మనో మానసం…పే॰… తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం వుచ్చతి ‘‘చిత్తం’’. ఇదం చిత్తం ఇమాయ కరుణాయ సహగతం హోతి సహజాతం సంసట్ఠం సమ్పయుత్తం. తేన వుచ్చతి ‘‘కరుణాసహగతేన చేతసా’’తి.

    Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya karuṇāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘karuṇāsahagatena cetasā’’ti.

    ౬౫౪. ‘‘ఏకం దిస’’న్తి పురత్థిమం వా దిసం పచ్ఛిమం వా దిసం ఉత్తరం వా దిసం దక్ఖిణం వా దిసం ఉద్ధం వా అధో వా తిరియం వా విదిసం వా.

    654. ‘‘Ekaṃ disa’’nti puratthimaṃ vā disaṃ pacchimaṃ vā disaṃ uttaraṃ vā disaṃ dakkhiṇaṃ vā disaṃ uddhaṃ vā adho vā tiriyaṃ vā vidisaṃ vā.

    ౬౫౫. ‘‘ఫరిత్వా’’తి ఫరిత్వా అధిముచ్చిత్వా.

    655. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.

    ౬౫౬. ‘‘విహరతీ’’తి ఇరియతి వత్తతి పాలేతి యపేతి యాపేతి చరతి విహరతి. తేన వుచ్చతి ‘‘విహరతీ’’తి.

    656. ‘‘Viharatī’’ti iriyati vattati pāleti yapeti yāpeti carati viharati. Tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.

    ౬౫౭. ‘‘తథా దుతియ’’న్తి యథేవ ఏకం దిసం తథా దుతియం దిసం తథా తతియం దిసం తథా చతుత్థం దిసం తథా ఉద్ధం తథా అధో తథా తిరియం తథా విదిసం.

    657. ‘‘Tathā dutiya’’nti yatheva ekaṃ disaṃ tathā dutiyaṃ disaṃ tathā tatiyaṃ disaṃ tathā catutthaṃ disaṃ tathā uddhaṃ tathā adho tathā tiriyaṃ tathā vidisaṃ.

    ౬౫౮. ‘‘సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోక’’న్తి సబ్బేన సబ్బం సబ్బథా సబ్బం అసేసం నిస్సేసం. పరియాదాయవచనమేతం – ‘‘సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోక’’న్తి.

    658. ‘‘Sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ. Pariyādāyavacanametaṃ – ‘‘sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti.

    ౬౫౯. ‘‘కరుణాసహగతేన చేతసా’’తి తత్థ కతమా కరుణా? యా సత్తేసు కరుణా కరుణాయనా కరుణాయితత్తం కరుణాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘కరుణా’’.

    659. ‘‘Karuṇāsahagatena cetasā’’ti tattha katamā karuṇā? Yā sattesu karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’.

    తత్థ కతమం చిత్తం? యం చిత్తం మనో మానసం…పే॰… తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం వుచ్చతి ‘‘చిత్తం’’. ఇదం చిత్తం ఇమాయ కరుణాయ సహగతం హోతి సహజాతం సంసట్ఠం సమ్పయుత్తం. తేన వుచ్చతి ‘‘కరుణాసహగతేన చేతసా’’తి.

    Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya karuṇāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘karuṇāsahagatena cetasā’’ti.

    ౬౬౦. ‘‘విపులేనా’’తి యం విపులం తం మహగ్గతం, యం మహగ్గతం తం అప్పమాణం, యం అప్పమాణం సో అవేరో, యో అవేరో సో అబ్యాపజ్జో.

    660. ‘‘Vipulenā’’ti yaṃ vipulaṃ taṃ mahaggataṃ, yaṃ mahaggataṃ taṃ appamāṇaṃ, yaṃ appamāṇaṃ so avero, yo avero so abyāpajjo.

    ౬౬౧. ‘‘ఫరిత్వా’’తి ఫరిత్వా అధిముచ్చిత్వా.

    661. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.

    ౬౬౨. ‘‘విహరతీ’’తి…పే॰… తేన వుచ్చతి ‘‘విహరతీ’’తి.

    662. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.

    ౩. ముదితా

    3. Muditā

    ౬౬౩. కథఞ్చ భిక్ఖు ముదితాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహరతి? సేయ్యథాపి నామ ఏకం పుగ్గలం పియం మనాపం దిస్వా ముదితో అస్స, ఏవమేవ సబ్బే సత్తే ముదితాయ ఫరతి.

    663. Kathañca bhikkhu muditāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati? Seyyathāpi nāma ekaṃ puggalaṃ piyaṃ manāpaṃ disvā mudito assa, evameva sabbe satte muditāya pharati.

    తత్థ కతమా ముదితా? యా సత్తేసు ముదితా ముదితాయనా ముదితాయితత్తం ముదితాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘ముదితా’’.

    Tattha katamā muditā? Yā sattesu muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’.

    తత్థ కతమం చిత్తం? యం చిత్తం మనో మానసం…పే॰… తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం వుచ్చతి ‘‘చిత్తం’’. ఇదం చిత్తం ఇమాయ ముదితాయ సహగతం హోతి సహజాతం సంసట్ఠం సమ్పయుత్తం. తేన వుచ్చతి ‘‘ముదితాసహగతేన చేతసా’’తి.

    Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya muditāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘muditāsahagatena cetasā’’ti.

    ౬౬౪. ‘‘ఏకం దిస’’న్తి పురత్థిమం వా దిసం పచ్ఛిమం వా దిసం ఉత్తరం వా దిసం దక్ఖిణం వా దిసం ఉద్ధం వా అధో వా తిరియం వా విదిసం వా.

    664. ‘‘Ekaṃ disa’’nti puratthimaṃ vā disaṃ pacchimaṃ vā disaṃ uttaraṃ vā disaṃ dakkhiṇaṃ vā disaṃ uddhaṃ vā adho vā tiriyaṃ vā vidisaṃ vā.

    ౬౬౫. ‘‘ఫరిత్వా’’తి ఫరిత్వా అధిముచ్చిత్వా.

    665. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.

    ౬౬౬. ‘‘విహరతీ’’తి…పే॰… తేన వుచ్చతి ‘‘విహరతీ’’తి.

    666. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.

    ౬౬౭. ‘‘తథా దుతియ’’న్తి యథేవ ఏకం దిసం తథా దుతియం దిసం తథా తతియం దిసం తథా చతుత్థం దిసం తథా ఉద్ధం తథా అధో తథా తిరియం తథా విదిసం.

    667. ‘‘Tathā dutiya’’nti yatheva ekaṃ disaṃ tathā dutiyaṃ disaṃ tathā tatiyaṃ disaṃ tathā catutthaṃ disaṃ tathā uddhaṃ tathā adho tathā tiriyaṃ tathā vidisaṃ.

    ౬౬౮. ‘‘సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోక’’న్తి సబ్బేన సబ్బం సబ్బథా సబ్బం అసేసం నిస్సేసం. పరియాదాయవచనమేతం – ‘‘సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోక’’న్తి.

    668. ‘‘Sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ. Pariyādāyavacanametaṃ – ‘‘sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti.

    ౬౬౯. ‘‘ముదితాసహగతేన చేతసా’’తి తత్థ కతమా ముదితా? యా సత్తేసు ముదితా ముదితాయనా ముదితాయితత్తం ముదితాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘ముదితా’’.

    669. ‘‘Muditāsahagatena cetasā’’ti tattha katamā muditā? Yā sattesu muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’.

    తత్థ కతమం చిత్తం? యం చిత్తం మనో మానసం…పే॰… తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం వుచ్చతి ‘‘చిత్తం’’. ఇదం చిత్తం ఇమాయ ముదితాయ సహగతం హోతి సహజాతం సంసట్ఠం సమ్పయుత్తం. తేన వుచ్చతి ‘‘ముదితాసహగతేన చేతసా’’తి.

    Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya muditāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘muditāsahagatena cetasā’’ti.

    ౬౭౦. ‘‘విపులేనా’’తి యం విపులం తం మహగ్గతం, యం మహగ్గతం తం అప్పమాణం, యం అప్పమాణం సో అవేరో, యో అవేరో సో అబ్యాపజ్జో.

    670. ‘‘Vipulenā’’ti yaṃ vipulaṃ taṃ mahaggataṃ, yaṃ mahaggataṃ taṃ appamāṇaṃ, yaṃ appamāṇaṃ so avero, yo avero so abyāpajjo.

    ౬౭౧. ‘‘ఫరిత్వా’’తి ఫరిత్వా అధిముచ్చిత్వా.

    671. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.

    ౬౭౨. ‘‘విహరతీ’’తి …పే॰… తేన వుచ్చతి ‘‘విహరతీ’’తి.

    672. ‘‘Viharatī’’ti …pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.

    ౪. ఉపేక్ఖా

    4. Upekkhā

    ౬౭౩. కథఞ్చ భిక్ఖు ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహరతి? సేయ్యథాపి నామ ఏకం పుగ్గలం నేవ మనాపం న అమనాపం దిస్వా ఉపేక్ఖకో అస్స, ఏవమేవ సబ్బే సత్తే ఉపేక్ఖాయ ఫరతి.

    673. Kathañca bhikkhu upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati? Seyyathāpi nāma ekaṃ puggalaṃ neva manāpaṃ na amanāpaṃ disvā upekkhako assa, evameva sabbe satte upekkhāya pharati.

    తత్థ కతమా ఉపేక్ఖా? యా సత్తేసు ఉపేక్ఖా ఉపేక్ఖాయనా ఉపేక్ఖాయితత్తం ఉపేక్ఖాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘ఉపేక్ఖా’’.

    Tattha katamā upekkhā? Yā sattesu upekkhā upekkhāyanā upekkhāyitattaṃ upekkhācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’.

    తత్థ కతమం చిత్తం? యం చిత్తం మనో మానసం…పే॰… తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం వుచ్చతి ‘‘చిత్తం’’. ఇదం చిత్తం ఇమాయ ఉపేక్ఖాయ సహగతం హోతి సహజాతం సంసట్ఠం సమ్పయుత్తం. తేన వుచ్చతి ‘‘ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా’’తి.

    Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya upekkhāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘upekkhāsahagatena cetasā’’ti.

    ౬౭౪. ‘‘ఏకం దిస’’న్తి పురత్థిమం వా దిసం పచ్ఛిమం వా దిసం ఉత్తరం వా దిసం దక్ఖిణం వా దిసం ఉద్ధం వా అధో వా తిరియం వా విదిసం వా.

    674. ‘‘Ekaṃ disa’’nti puratthimaṃ vā disaṃ pacchimaṃ vā disaṃ uttaraṃ vā disaṃ dakkhiṇaṃ vā disaṃ uddhaṃ vā adho vā tiriyaṃ vā vidisaṃ vā.

    ౬౭౫. ‘‘ఫరిత్వా’’తి ఫరిత్వా అధిముచ్చిత్వా.

    675. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.

    ౬౭౬. ‘‘విహరతీ’’తి…పే॰… తేన వుచ్చతి ‘‘విహరతీ’’తి.

    676. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.

    ౬౭౭. ‘‘తథా దుతియ’’న్తి యథేవ ఏకం దిసం తథా దుతియం దిసం తథా తతియం దిసం తథా చతుత్థం దిసం తథా ఉద్ధం తథా అధో తథా తిరియం తథా విదిసం.

    677. ‘‘Tathā dutiya’’nti yatheva ekaṃ disaṃ tathā dutiyaṃ disaṃ tathā tatiyaṃ disaṃ tathā catutthaṃ disaṃ tathā uddhaṃ tathā adho tathā tiriyaṃ tathā vidisaṃ.

    ౬౭౮. ‘‘సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోక’’న్తి సబ్బేన సబ్బం సబ్బథా సబ్బం అసేసం నిస్సేసం. పరియాదాయవచనమేతం – ‘‘సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోక’’న్తి.

    678. ‘‘Sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ. Pariyādāyavacanametaṃ – ‘‘sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti.

    ౬౭౯. ‘‘ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా’’తి, తత్థ కతమా ఉపేక్ఖా? యా సత్తేసు ఉపేక్ఖా ఉపేక్ఖాయనా ఉపేక్ఖాయితత్తం ఉపేక్ఖాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘ఉపేక్ఖా’’.

    679. ‘‘Upekkhāsahagatena cetasā’’ti, tattha katamā upekkhā? Yā sattesu upekkhā upekkhāyanā upekkhāyitattaṃ upekkhācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’.

    తత్థ కతమం చిత్తం? యం చిత్తం మనో మానసం…పే॰… తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం వుచ్చతి ‘‘చిత్తం’’. ఇదం చిత్తం ఇమాయ ఉపేక్ఖాయ సహగతం హోతి సహజాతం సంసట్ఠం సమ్పయుత్తం. తేన వుచ్చతి ‘‘ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా’’తి.

    Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya upekkhāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘upekkhāsahagatena cetasā’’ti.

    ౬౮౦. ‘‘విపులేనా’’తి యం విపులం తం మహగ్గతం, యం మహగ్గతం తం అప్పమాణం, యం అప్పమాణం సో అవేరో, యో అవేరో సో అబ్యాపజ్జో.

    680. ‘‘Vipulenā’’ti yaṃ vipulaṃ taṃ mahaggataṃ, yaṃ mahaggataṃ taṃ appamāṇaṃ, yaṃ appamāṇaṃ so avero, yo avero so abyāpajjo.

    ౬౮౧. ‘‘ఫరిత్వా’’తి ఫరిత్వా అధిముచ్చిత్వా.

    681. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.

    ౬౮౨. ‘‘విహరతీ’’తి…పే॰… తేన వుచ్చతి ‘‘విహరతీ’’తి.

    682. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.

    సుత్తన్తభాజనీయం.

    Suttantabhājanīyaṃ.

    ౨. అభిధమ్మభాజనీయం

    2. Abhidhammabhājanīyaṃ

    ౬౮౩. చతస్సో అప్పమఞ్ఞాయో – మేత్తా, కరుణా, ముదితా, ఉపేక్ఖా.

    683. Catasso appamaññāyo – mettā, karuṇā, muditā, upekkhā.

    ౬౮౪. తత్థ కతమా మేత్తా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం , యా తస్మిం సమయే మేత్తి మేత్తాయనా మేత్తాయితత్తం మేత్తాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘మేత్తా’’. అవసేసా ధమ్మా మేత్తాయ సమ్పయుత్తా.

    684. Tattha katamā mettā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ , yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.

    తత్థ కతమా మేత్తా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే॰… దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, యా తస్మిం సమయే మేత్తి మేత్తాయనా మేత్తాయితత్తం మేత్తాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘మేత్తా’’. అవసేసా ధమ్మా మేత్తాయ సమ్పయుత్తా.

    Tattha katamā mettā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.

    తత్థ కతమా మేత్తా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి పీతియా చ విరాగా…పే॰… తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, యా తస్మిం సమయే మేత్తి మేత్తాయనా మేత్తాయితత్తం మేత్తాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘మేత్తా’’. అవసేసా ధమ్మా మేత్తాయ సమ్పయుత్తా.

    Tattha katamā mettā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.

    ౬౮౫. ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, యా తస్మిం సమయే మేత్తి మేత్తాయనా మేత్తాయితత్తం మేత్తాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘మేత్తా’’. అవసేసా ధమ్మా మేత్తాయ సమ్పయుత్తా.

    685. Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.

    ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి అవితక్కం విచారమత్తం వివేకజం పీతిసుఖం దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, యా తస్మిం సమయే మేత్తి మేత్తాయనా మేత్తాయితత్తం మేత్తాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘మేత్తా’’. అవసేసా ధమ్మా మేత్తాయ సమ్పయుత్తా.

    Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi avitakkaṃ vicāramattaṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.

    ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే॰… తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, యా తస్మిం సమయే మేత్తి మేత్తాయనా మేత్తాయితత్తం మేత్తాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘మేత్తా’’. అవసేసా ధమ్మా మేత్తాయ సమ్పయుత్తా.

    Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.

    ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి పీతియా చ విరాగా…పే॰… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, యా తస్మిం సమయే మేత్తి మేత్తాయనా మేత్తాయితత్తం మేత్తాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘మేత్తా’’. అవసేసా ధమ్మా మేత్తాయ సమ్పయుత్తా.

    Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.

    ౬౮౬. తత్థ కతమా కరుణా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి కరుణాసహగతం, యా తస్మిం సమయే కరుణా కరుణాయనా కరుణాయితత్తం కరుణాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘కరుణా’’. అవసేసా ధమ్మా కరుణాయ సమ్పయుత్తా.

    686. Tattha katamā karuṇā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.

    తత్థ కతమా కరుణా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి పీతియా చ విరాగా…పే॰… దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి కరుణాసహగతం, యా తస్మిం సమయే కరుణా కరుణాయనా కరుణాయితత్తం కరుణాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘కరుణా’’. అవసేసా ధమ్మా కరుణాయ సమ్పయుత్తా.

    Tattha katamā karuṇā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.

    తత్థ కతమా కరుణా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి పీతియా చ విరాగా…పే॰… తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి కరుణాసహగతం, యా తస్మిం సమయే కరుణా కరుణాయనా కరుణాయితత్తం కరుణాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘కరుణా’’. అవసేసా ధమ్మా కరుణాయ సమ్పయుత్తా.

    Tattha katamā karuṇā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.

    ౬౮౭. ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి కరుణాసహగతం, యా తస్మిం సమయే కరుణా కరుణాయనా కరుణాయితత్తం కరుణాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘కరుణా’’. అవసేసా ధమ్మా కరుణాయ సమ్పయుత్తా.

    687. Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.

    ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి అవితక్కం విచారమత్తం వివేకజం పీతిసుఖం దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి కరుణాసహగతం, యా తస్మిం సమయే కరుణా కరుణాయనా కరుణాయితత్తం కరుణాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘కరుణా’’. అవసేసా ధమ్మా కరుణాయ సమ్పయుత్తా.

    Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi avitakkaṃ vicāramattaṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.

    ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే॰… తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి కరుణాసహగతం, యా తస్మిం సమయే కరుణా కరుణాయనా కరుణాయితత్తం కరుణాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘కరుణా’’. అవసేసా ధమ్మా కరుణాయ సమ్పయుత్తా.

    Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.

    ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి పీతియా చ విరాగా…పే॰… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి కరుణాసహగతం, యా తస్మిం సమయే కరుణా కరుణాయనా కరుణాయితత్తం కరుణాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘కరుణా’’. అవసేసా ధమ్మా కరుణాయ సమ్పయుత్తా.

    Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.

    ౬౮౮. తత్థ కతమా ముదితా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ముదితాసహగతం, యా తస్మిం సమయే ముదితా ముదితాయనా ముదితాయితత్తం ముదితాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘ముదితా’’. అవసేసా ధమ్మా ముదితాయ సమ్పయుత్తా.

    688. Tattha katamā muditā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.

    తత్థ కతమా ముదితా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే॰… దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ముదితాసహగతం, యా తస్మిం సమయే ముదితా ముదితాయతనా ముదితాయితత్తం ముదితాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘ముదితా’’. అవసేసా ధమ్మా ముదితాయ సమ్పయుత్తా.

    Tattha katamā muditā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyatanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.

    తత్థ కతమా ముదితా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి పీతియా చ విరాగా…పే॰… తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ముదితాసహగతం, యా తస్మిం సమయే ముదితా ముదితాయనా ముదితాయితత్తం ముదితాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘ముదితా’’. అవసేసా ధమ్మా ముదితాయ సమ్పయుత్తా.

    Tattha katamā muditā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.

    ౬౮౯. ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ముదితాసహగతం, యా తస్మిం సమయే ముదితా ముదితాయనా ముదితాయితత్తం ముదితాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘ముదితా’’. అవసేసా ధమ్మా ముదితాయ సమ్పయుత్తా.

    689. Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.

    ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి అవితక్కం విచారమత్తం వివేకజం పీతిసుఖం దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ముదితాసహగతం, యా తస్మిం సమయే ముదితా ముదితాయనా ముదితాయితత్తం ముదితాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘ముదితా’’. అవసేసా ధమ్మా ముదితాయ సమ్పయుత్తా.

    Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi avitakkaṃ vicāramattaṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.

    ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే॰… తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ముదితాసహగతం, యా తస్మిం సమయే ముదితా ముదితాయనా ముదితాయితత్తం ముదితాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘ముదితా’’. అవసేసా ధమ్మా ముదితాయ సమ్పయుత్తా.

    Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.

    ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి పీతియా చ విరాగా…పే॰… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ముదితాసహగతం, యా తస్మిం సమయే ముదితా ముదితాయనా ముదితాయితత్తం ముదితాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘ముదితా’’. అవసేసా ధమ్మా ముదితాయ సమ్పయుత్తా.

    Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.

    ౬౯౦. తత్థ కతమా ఉపేక్ఖా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సుఖస్స చ పహానా…పే॰… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ఉపేక్ఖాసహగతం, యా తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖా ఉపేక్ఖాయనా ఉపేక్ఖాయితత్తం ఉపేక్ఖాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘ఉపేక్ఖా’’. అవసేసా ధమ్మా ఉపేక్ఖాయ సమ్పయుత్తా.

    690. Tattha katamā upekkhā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati upekkhāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye upekkhā upekkhāyanā upekkhāyitattaṃ upekkhācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’. Avasesā dhammā upekkhāya sampayuttā.

    ౬౯౧. చతస్సో అప్పమఞ్ఞాయో – మేత్తా, కరుణా, ముదితా, ఉపేక్ఖా.

    691. Catasso appamaññāyo – mettā, karuṇā, muditā, upekkhā.

    ౬౯౨. తత్థ కతమా మేత్తా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే॰… అవిక్ఖేపో హోతి. ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ రూపావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, యా తస్మిం సమయే మేత్తి మేత్తాయనా మేత్తాయితత్తం మేత్తాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘మేత్తా’’. అవసేసా ధమ్మా మేత్తాయ సమ్పయుత్తా.

    692. Tattha katamā mettā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.

    తత్థ కతమా మేత్తా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే॰… దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం , తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే॰… అవిక్ఖేపో హోతి. ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ రూపావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకం వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే॰… దుతియం ఝానం…పే॰… తతియం ఝానం…పే॰… పఠమం ఝానం…పే॰… దుతియం ఝానం…పే॰… తతియం ఝానం…పే॰… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, యా తస్మిం సమయే మేత్తి మేత్తాయనా మేత్తాయితత్తం మేత్తాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘మేత్తా’’. అవసేసా ధమ్మా మేత్తాయ సమ్పయుత్తా.

    Tattha katamā mettā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ , tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.

    ౬౯౩. తత్థ కతమా కరుణా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి కరుణాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే॰… అవిక్ఖేపో హోతి. ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ రూపావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి కరుణాసహగతం, యా తస్మిం సమయే కరుణా కరుణాయనా కరుణాయితత్తం కరుణాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘కరుణా’’. అవసేసా ధమ్మా కరుణాయ సమ్పయుత్తా.

    693. Tattha katamā karuṇā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.

    తత్థ కతమా కరుణా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే॰… దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి కరుణాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే॰… అవిక్ఖేపో హోతి. ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ రూపావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకం వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే॰… దుతియం ఝానం…పే॰… తతియం ఝానం…పే॰… పఠమం ఝానం…పే॰… దుతియం ఝానం…పే॰… తతియం ఝానం…పే॰… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి కరుణాసహగతం, యా తస్మిం సమయే కరుణా కరుణాయనా కరుణాయితత్తం కరుణాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘కరుణా’’. అవసేసా ధమ్మా కరుణాయ సమ్పయుత్తా.

    Tattha katamā karuṇā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.

    ౬౯౪. తత్థ కతమా ముదితా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ముదితాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే॰… అవిక్ఖేపో హోతి. ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ రూపావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ముదితాసహగతం, యా తస్మిం సమయే ముదితా ముదితాయనా ముదితాయితత్తం ముదితాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘ముదితా’’. అవసేసా ధమ్మా ముదితాయ సమ్పయుత్తా.

    694. Tattha katamā muditā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.

    తత్థ కతమా ముదితా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే॰… దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ముదితాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే॰… అవిక్ఖేపో హోతి. ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ రూపావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకం వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే॰… దుతియం ఝానం…పే॰… తతియం ఝానం…పే॰… పఠమం ఝానం…పే॰… దుతియం ఝానం…పే॰… తతియం ఝానం…పే॰… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ముదితాసహగతం, యా తస్మిం సమయే ముదితా ముదితాయనా ముదితాయితత్తం ముదితాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘ముదితా’’. అవసేసా ధమ్మా ముదితాయ సమ్పయుత్తా.

    Tattha katamā muditā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.

    ౬౯౫. తత్థ కతమా ఉపేక్ఖా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సుఖస్స చ పహానా…పే॰… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ఉపేక్ఖాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే॰… అవిక్ఖేపో హోతి. ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ రూపావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకం సుఖస్స చ పహానా దుక్ఖస్స చ పహానా…పే॰… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ఉపేక్ఖాసహగతం, యా తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖా ఉపేక్ఖాయనా ఉపేక్ఖాయితత్తం ఉపేక్ఖాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘ఉపేక్ఖా’’. అవసేసా ధమ్మా ఉపేక్ఖాయ సమ్పయుత్తా.

    695. Tattha katamā upekkhā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati upekkhāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati upekkhāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye upekkhā upekkhāyanā upekkhāyitattaṃ upekkhācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’. Avasesā dhammā upekkhāya sampayuttā.

    ౬౯౬. చతస్సో అప్పమఞ్ఞాయో – మేత్తా, కరుణా, ముదితా, ఉపేక్ఖా.

    696. Catasso appamaññāyo – mettā, karuṇā, muditā, upekkhā.

    ౬౯౭. తత్థ కతమా మేత్తా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపావచరం ఝానం భావేతి కిరియం నేవ కుసలం నాకుసలం న చ కమ్మవిపాకం దిట్ఠధమ్మసుఖవిహారం వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, యా తస్మిం సమయే మేత్తి మేత్తాయనా మేత్తాయితత్తం మేత్తాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘మేత్తా’’. అవసేసా ధమ్మా మేత్తాయ సమ్పయుత్తా.

    697. Tattha katamā mettā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.

    తత్థ కతమా మేత్తా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపావచరం ఝానం భావేతి కిరియం నేవ కుసలం నాకుసలం న చ కమ్మవిపాకం దిట్ఠధమ్మసుఖవిహారం వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే॰… దుతియం ఝానం…పే॰… తతియం ఝానం…పే॰… పఠమం ఝానం…పే॰… దుతియం ఝానం…పే॰… తతియం ఝానం…పే॰… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, యా తస్మిం సమయే మేత్తి మేత్తాయనా మేత్తాయితత్తం మేత్తాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘మేత్తా’’. అవసేసా ధమ్మా మేత్తాయ సమ్పయుత్తా.

    Tattha katamā mettā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.

    ౬౯౮. తత్థ కతమా కరుణా…పే॰… తత్థ కతమా ముదితా…పే॰… తత్థ కతమా ఉపేక్ఖా? ఇధ భిక్ఖు యస్మిం సమయే రూపావచరం ఝానం భావేతి కిరియం నేవ కుసలం నాకుసలం న చ కమ్మవిపాకం దిట్ఠధమ్మసుఖవిహారం సుఖస్స చ పహానా దుక్ఖస్స చ పహానా…పే॰… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ఉపేక్ఖాసహగతం, యా తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖా ఉపేక్ఖాయనా ఉపేక్ఖాయితత్తం ఉపేక్ఖాచేతోవిముత్తి – అయం వుచ్చతి ‘‘ఉపేక్ఖా’’. అవసేసా ధమ్మా ఉపేక్ఖాయ సమ్పయుత్తా.

    698. Tattha katamā karuṇā…pe… tattha katamā muditā…pe… tattha katamā upekkhā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati upekkhāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye upekkhā upekkhāyanā upekkhāyitattaṃ upekkhācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’. Avasesā dhammā upekkhāya sampayuttā.

    అభిధమ్మభాజనీయం.

    Abhidhammabhājanīyaṃ.

    ౩. పఞ్హాపుచ్ఛకం

    3. Pañhāpucchakaṃ

    ౬౯౯. చతస్సో అప్పమఞ్ఞాయో – ఇధ భిక్ఖు మేత్తాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహరతి తథా దుతియం తథా తతియం తథా చతుత్థం, ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం మేత్తాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాపజ్జేన ఫరిత్వా విహరతి; కరుణాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహరతి తథా దుతియం తథా తతియం తథా చతుత్థం, ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం కరుణాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాపజ్జేన ఫరిత్వా విహరతి; ముదితాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహరతి తథా దుతియం తథా తతియం తథా చతుత్థం, ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం ముదితాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాపజ్జేన ఫరిత్వా విహరతి; ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహరతి తథా దుతియం తథా తతియం తథా చతుత్థం, ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాపజ్జేన ఫరిత్వా విహరతి.

    699. Catasso appamaññāyo – idha bhikkhu mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati; karuṇāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ karuṇāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati; muditāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ muditāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati; upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati.

    ౭౦౦. చతున్నం అప్పమఞ్ఞానం కతి కుసలా, కతి అకుసలా, కతి అబ్యాకతా…పే॰… కతి సరణా, కతి అరణా?

    700. Catunnaṃ appamaññānaṃ kati kusalā, kati akusalā, kati abyākatā…pe… kati saraṇā, kati araṇā?

    ౧. తికం

    1. Tikaṃ

    ౭౦౧. సియా కుసలా, సియా అబ్యాకతా. తిస్సో అప్పమఞ్ఞాయో సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, ఉపేక్ఖా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా. సియా విపాకా, సియా విపాకధమ్మధమ్మా, సియా నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మా. సియా ఉపాదిన్నుపాదానియా, సియా అనుపాదిన్నుపాదానియా. అసంకిలిట్ఠసంకిలేసికా. తిస్సో అప్పమఞ్ఞాయో సియా సవితక్కసవిచారా, సియా అవితక్కవిచారమత్తా, సియా అవితక్కఅవిచారా; ఉపేక్ఖా అవితక్కఅవిచారా. తిస్సో అప్పమఞ్ఞాయో సియా పీతిసహగతా, సియా సుఖసహగతా, న ఉపేక్ఖాసహగతా, సియా న వత్తబ్బా పీతిసహగతాతి; ఉపేక్ఖా ఉపేక్ఖాసహగతా. నేవ దస్సనేన న భావనాయ పహాతబ్బా. నేవ దస్సనేన న భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా. సియా ఆచయగామినో, సియా నేవాచయగామినాపచయగామినో, నేవసేక్ఖనాసేక్ఖా, మహగ్గతా, న వత్తబ్బా పరిత్తారమ్మణాతిపి, మహగ్గతారమ్మణాతిపి, అప్పమాణారమ్మణాతిపి. మజ్ఝిమా, అనియతా, న వత్తబ్బా మగ్గారమ్మణాతిపి, మగ్గహేతుకాతిపి , మగ్గాధిపతినోతిపి. సియా ఉప్పన్నా, సియా అనుప్పన్నా, సియా ఉప్పాదినో. సియా అతీతా, సియా అనాగతా, సియా పచ్చుప్పన్నా. న వత్తబ్బా అతీతారమ్మణాతిపి, అనాగతారమ్మణాతిపి, పచ్చుప్పన్నారమ్మణాతిపి. సియా అజ్ఝత్తా, సియా బహిద్ధా, సియా అజ్ఝత్తబహిద్ధా, బహిద్ధారమ్మణా, అనిదస్సనఅప్పటిఘా.

    701. Siyā kusalā, siyā abyākatā. Tisso appamaññāyo sukhāya vedanāya sampayuttā, upekkhā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā. Siyā vipākā, siyā vipākadhammadhammā, siyā nevavipākanavipākadhammadhammā. Siyā upādinnupādāniyā, siyā anupādinnupādāniyā. Asaṃkiliṭṭhasaṃkilesikā. Tisso appamaññāyo siyā savitakkasavicārā, siyā avitakkavicāramattā, siyā avitakkaavicārā; upekkhā avitakkaavicārā. Tisso appamaññāyo siyā pītisahagatā, siyā sukhasahagatā, na upekkhāsahagatā, siyā na vattabbā pītisahagatāti; upekkhā upekkhāsahagatā. Neva dassanena na bhāvanāya pahātabbā. Neva dassanena na bhāvanāya pahātabbahetukā. Siyā ācayagāmino, siyā nevācayagāmināpacayagāmino, nevasekkhanāsekkhā, mahaggatā, na vattabbā parittārammaṇātipi, mahaggatārammaṇātipi, appamāṇārammaṇātipi. Majjhimā, aniyatā, na vattabbā maggārammaṇātipi, maggahetukātipi , maggādhipatinotipi. Siyā uppannā, siyā anuppannā, siyā uppādino. Siyā atītā, siyā anāgatā, siyā paccuppannā. Na vattabbā atītārammaṇātipi, anāgatārammaṇātipi, paccuppannārammaṇātipi. Siyā ajjhattā, siyā bahiddhā, siyā ajjhattabahiddhā, bahiddhārammaṇā, anidassanaappaṭighā.

    ౨. దుకం

    2. Dukaṃ

    ౭౦౨. మేత్తా హేతు, తిస్సో అప్పమఞ్ఞాయో న హేతూ, సహేతుకా, హేతుసమ్పయుత్తా. మేత్తా హేతు చేవ సహేతుకా చ; తిస్సో అప్పమఞ్ఞాయో న వత్తబ్బా హేతూ చేవ సహేతుకా చాతి, సహేతుకా చేవ న చ హేతూ. మేత్తా హేతు చేవ హేతుసమ్పయుత్తా చ; తిస్సో అప్పమఞ్ఞాయో న వత్తబ్బా హేతూ చేవ హేతుసమ్పయుత్తా చాతి, హేతుసమ్పయుత్తా చేవ న చ హేతూ. తిస్సో అప్పమఞ్ఞాయో న హేతూ సహేతుకా; మేత్తా న వత్తబ్బా న హేతు సహేతుకాతిపి, న హేతు అహేతుకాతిపి.

    702. Mettā hetu, tisso appamaññāyo na hetū, sahetukā, hetusampayuttā. Mettā hetu ceva sahetukā ca; tisso appamaññāyo na vattabbā hetū ceva sahetukā cāti, sahetukā ceva na ca hetū. Mettā hetu ceva hetusampayuttā ca; tisso appamaññāyo na vattabbā hetū ceva hetusampayuttā cāti, hetusampayuttā ceva na ca hetū. Tisso appamaññāyo na hetū sahetukā; mettā na vattabbā na hetu sahetukātipi, na hetu ahetukātipi.

    సప్పచ్చయా, సఙ్ఖతా, అనిదస్సనా, అప్పటిఘా, అరూపా, లోకియా, కేనచి విఞ్ఞేయ్యా, కేనచి న విఞ్ఞేయ్యా, నో ఆసవా, సాసవా, ఆసవవిప్పయుత్తా , న వత్తబ్బా ఆసవా చేవ సాసవా చాతి, సాసవా చేవ నో చ ఆసవా, న వత్తబ్బా ఆసవా చేవ ఆసవసమ్పయుత్తా చాతిపి, ఆసవసమ్పయుత్తా చేవ నో చ ఆసవాతిపి. ఆసవవిప్పయుత్తా సాసవా.

    Sappaccayā, saṅkhatā, anidassanā, appaṭighā, arūpā, lokiyā, kenaci viññeyyā, kenaci na viññeyyā, no āsavā, sāsavā, āsavavippayuttā , na vattabbā āsavā ceva sāsavā cāti, sāsavā ceva no ca āsavā, na vattabbā āsavā ceva āsavasampayuttā cātipi, āsavasampayuttā ceva no ca āsavātipi. Āsavavippayuttā sāsavā.

    నో సంయోజనా…పే॰… నో గన్థా…పే॰… నో ఓఘా…పే॰… నో యోగా…పే॰… నో నీవరణా…పే॰… నో పరామాసా …పే॰… సారమ్మణా, నో చిత్తా, చేతసికా, చిత్తసమ్పయుత్తా, చిత్తసంసట్ఠా, చిత్తసముట్ఠానా, చిత్తసహభునో, చిత్తానుపరివత్తినో, చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానా, చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానసహభునో, చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానానుపరివత్తినో, బాహిరా, నో ఉపాదా, సియా ఉపాదిన్నా, సియా అనుపాదిన్నా.

    No saṃyojanā…pe… no ganthā…pe… no oghā…pe… no yogā…pe… no nīvaraṇā…pe… no parāmāsā …pe… sārammaṇā, no cittā, cetasikā, cittasampayuttā, cittasaṃsaṭṭhā, cittasamuṭṭhānā, cittasahabhuno, cittānuparivattino, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino, bāhirā, no upādā, siyā upādinnā, siyā anupādinnā.

    నో ఉపాదానా…పే॰… నో కిలేసా…పే॰… న దస్సనేన పహాతబ్బా, న భావనాయ పహాతబ్బా, న దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా, న భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా. తిస్సో అప్పమఞ్ఞాయో సియా సవితక్కా, సియా అవితక్కా; ఉపేక్ఖా అవితక్కా. తిస్సో అప్పమఞ్ఞాయో సియా సవిచారా, సియా అవిచారా; ఉపేక్ఖా అవిచారా. తిస్సో అప్పమఞ్ఞాయో సియా సప్పీతికా, సియా అప్పీతికా; ఉపేక్ఖా అప్పీతికా. తిస్సో అప్పమఞ్ఞాయో సియా పీతిసహగతా, సియా న పీతిసహగతా; ఉపేక్ఖా న పీతిసహగతా. తిస్సో అప్పమఞ్ఞాయో సుఖసహగతా, ఉపేక్ఖా న సుఖసహగతా. ఉపేక్ఖా ఉపేక్ఖాసహగతా, తిస్సో అప్పమఞ్ఞాయో న ఉపేక్ఖాసహగతా, న కామావచరా, రూపావచరా, న అరూపావచరా, పరియాపన్నా, అనియ్యానికా, అనియతా, సఉత్తరా, అరణాతి.

    No upādānā…pe… no kilesā…pe… na dassanena pahātabbā, na bhāvanāya pahātabbā, na dassanena pahātabbahetukā, na bhāvanāya pahātabbahetukā. Tisso appamaññāyo siyā savitakkā, siyā avitakkā; upekkhā avitakkā. Tisso appamaññāyo siyā savicārā, siyā avicārā; upekkhā avicārā. Tisso appamaññāyo siyā sappītikā, siyā appītikā; upekkhā appītikā. Tisso appamaññāyo siyā pītisahagatā, siyā na pītisahagatā; upekkhā na pītisahagatā. Tisso appamaññāyo sukhasahagatā, upekkhā na sukhasahagatā. Upekkhā upekkhāsahagatā, tisso appamaññāyo na upekkhāsahagatā, na kāmāvacarā, rūpāvacarā, na arūpāvacarā, pariyāpannā, aniyyānikā, aniyatā, sauttarā, araṇāti.

    పఞ్హాపుచ్ఛకం.

    Pañhāpucchakaṃ.

    అప్పమఞ్ఞావిభఙ్గో నిట్ఠితో.

    Appamaññāvibhaṅgo niṭṭhito.







    Footnotes:
    1. చతుత్థిం (సీ॰)
    2. అబ్యాపజ్ఝేన (సీ॰ స్యా॰)
    3. catutthiṃ (sī.)
    4. abyāpajjhena (sī. syā.)
    5. అబ్యాపజ్ఝో (సీ॰ స్యా॰)
    6. abyāpajjho (sī. syā.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / అభిధమ్మపిటక (అట్ఠకథా) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / సమ్మోహవినోదనీ-అట్ఠకథా • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā
    ౧. సుత్తన్తభాజనీయవణ్ణనా • 1. Suttantabhājanīyavaṇṇanā
    ౨. అభిధమ్మభాజనీయవణ్ణనా • 2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
    ౩. పఞ్హాపుచ్ఛకవణ్ణనా • 3. Pañhāpucchakavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / విభఙ్గ-మూలటీకా • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ౧౩. అప్పమఞ్ఞావిభఙ్గో • 13. Appamaññāvibhaṅgo

    టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / విభఙ్గ-అనుటీకా • Vibhaṅga-anuṭīkā / ౧౩. అప్పమఞ్ఞావిభఙ్గో • 13. Appamaññāvibhaṅgo


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact