| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විභඞ්‌ග-මූලටීකා • Vibhaṅga-mūlaṭīkā |
13. අප්‌පමඤ්‌ඤාවිභඞ්‌ගො
13. Appamaññāvibhaṅgo
1. සුත්‌තන්‌තභාජනීයවණ්‌ණනා
1. Suttantabhājanīyavaṇṇanā
642. සබ්‌බධීති දිසාදෙසොධිනා අනොධිසොඵරණං වුත්‌තං, සබ්‌බත්‌තතාය සබ්‌බාවන්‌තන්‌ති සත්‌තොධිනා. තෙනාහ ‘‘අනොධිසො දස්‌සනත්‌ථ’’න්‌ති. තථා-සද්‌දො ඉති-සද්‌දො වා න වුත්‌තොති ‘‘මෙත්‌තාසහගතෙන චෙතසා’’ති එතස්‌ස අනුවත්‌තකං තං ද්‌වයං තස්‌ස ඵරණන්‌තරාදිට්‌ඨානං අට්‌ඨානන්‌ති කත්‌වා න වුත්‌තං, පුන ‘‘මෙත්‌තාසහගතෙන චෙතසා’’ති වුත්‌තන්‌ති අත්‌ථො.
642. Sabbadhīti disādesodhinā anodhisopharaṇaṃ vuttaṃ, sabbattatāya sabbāvantanti sattodhinā. Tenāha ‘‘anodhiso dassanattha’’nti. Tathā-saddo iti-saddo vā na vuttoti ‘‘mettāsahagatena cetasā’’ti etassa anuvattakaṃ taṃ dvayaṃ tassa pharaṇantarādiṭṭhānaṃ aṭṭhānanti katvā na vuttaṃ, puna ‘‘mettāsahagatena cetasā’’ti vuttanti attho.
643. හිරොත්‌තප්‌පානුපාලිතා මෙත්‌තා න පරිහායති ආසන්‌නසපත්‌තස්‌ස රාගස්‌ස සිනෙහස්‌ස ච විපත්‌තියා අනුප්‌පත්‌තිතොති අධිප්‌පායො.
643. Hirottappānupālitā mettā na parihāyati āsannasapattassa rāgassa sinehassa ca vipattiyā anuppattitoti adhippāyo.
645. අධිමුඤ්‌චිත්‌වාති සුට්‌ඨු පසාරෙත්‌වාති අත්‌ථො. තං දස්‌සෙන්‌තො ‘‘අධිකභාවෙනා’’තිආදිමාහ, බලවතා වා අධිමොක්‌ඛෙන අධිමුච්‌චිත්‌වා.
645. Adhimuñcitvāti suṭṭhu pasāretvāti attho. Taṃ dassento ‘‘adhikabhāvenā’’tiādimāha, balavatā vā adhimokkhena adhimuccitvā.
648. හෙට්‌ඨා වුත්‌තොයෙවාති ‘‘සබ්‌බෙන සබ්‌බං සබ්‌බථා සබ්‌බ’’න්‌ති එතෙසං ‘‘සබ්‌බෙන සික්‌ඛාසමාදානෙන සබ්‌බං සික්‌ඛං, සබ්‌බෙන සික්‌ඛිතබ්‌බාකාරෙන සබ්‌බං සික්‌ඛ’’න්‌ති ච ඣානවිභඞ්‌ගෙ (විභ. අට්‌ඨ. 516) අත්‌ථො වුත්‌තො. ඉධ පන සබ්‌බෙන අවධිනා අත්‌තසමතාය සබ්‌බසත්‌තයුත්‌තතාය ච සබ්‌බං ලොකං, සබ්‌බාවධිදිසාදිඵරණාකාරෙහි සබ්‌බං ලොකන්‌ති ච අත්‌ථො යුජ්‌ජති.
648. Heṭṭhā vuttoyevāti ‘‘sabbena sabbaṃ sabbathā sabba’’nti etesaṃ ‘‘sabbena sikkhāsamādānena sabbaṃ sikkhaṃ, sabbena sikkhitabbākārena sabbaṃ sikkha’’nti ca jhānavibhaṅge (vibha. aṭṭha. 516) attho vutto. Idha pana sabbena avadhinā attasamatāya sabbasattayuttatāya ca sabbaṃ lokaṃ, sabbāvadhidisādipharaṇākārehi sabbaṃ lokanti ca attho yujjati.
650. පච්‌චත්‌ථිකවිඝාතවසෙනාති මෙත්‌තාදීනං ආසන්‌නදූරපච්‌චත්‌ථිකානං රාගබ්‍යාපාදාදීනං විඝාතවසෙන. යං අප්‌පමාණං, සො අවෙරොති සො අවෙරභාවොති අයං වා තස්‌ස අත්‌ථොති.
650. Paccatthikavighātavasenāti mettādīnaṃ āsannadūrapaccatthikānaṃ rāgabyāpādādīnaṃ vighātavasena. Yaṃ appamāṇaṃ, so averoti so averabhāvoti ayaṃ vā tassa atthoti.
653. නිරයාදි ගති, චණ්‌ඩාලාදි කුලං, අන්‌නාදීනං අලාභිතා භොගො. ආදි-සද්‌දෙන දුබ්‌බණ්‌ණතාදි ගහිතං.
653. Nirayādi gati, caṇḍālādi kulaṃ, annādīnaṃ alābhitā bhogo. Ādi-saddena dubbaṇṇatādi gahitaṃ.
සුත්‌තන්‌තභාජනීයවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Suttantabhājanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
3. පඤ්‌හපුච්‌ඡකවණ්‌ණනා
3. Pañhapucchakavaṇṇanā
699. ඉමස්‌මිං පන…පෙ.… කථිතාති ඉමිනා ඉමස්‌මිං විභඞ්‌ගෙ කථිතානං ලොකියභාවමෙව දස්‌සෙන්‌තො ඛන්‌ධවිභඞ්‌ගාදීහි විසෙසෙතීති න අඤ්‌ඤත්‌ථ ලොකුත්‌තරානං අප්‌පමඤ්‌ඤානං කථිතතා අනුඤ්‌ඤාතා හොති.
699. Imasmiṃpana…pe… kathitāti iminā imasmiṃ vibhaṅge kathitānaṃ lokiyabhāvameva dassento khandhavibhaṅgādīhi visesetīti na aññattha lokuttarānaṃ appamaññānaṃ kathitatā anuññātā hoti.
පඤ්‌හපුච්‌ඡකවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Pañhapucchakavaṇṇanā niṭṭhitā.
අප්‌පමඤ්‌ඤාවිභඞ්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Appamaññāvibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / විභඞ්‌ගපාළි • Vibhaṅgapāḷi / 13. අප්‌පමඤ්‌ඤාවිභඞ්‌ගො • 13. Appamaññāvibhaṅgo
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / සම්‌මොහවිනොදනී-අට්‌ඨකථා • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā / 1. සුත්‌තන්‌තභාජනීයවණ්‌ණනා • 1. Suttantabhājanīyavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / විභඞ්‌ග-අනුටීකා • Vibhaṅga-anuṭīkā / 13. අප්‌පමඤ්‌ඤාවිභඞ්‌ගො • 13. Appamaññāvibhaṅgo
