| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਭਙ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Vibhaṅgapāḷi |
੧੩. ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾવਿਭਙ੍ਗੋ
13. Appamaññāvibhaṅgo
੧. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਭਾਜਨੀਯਂ
1. Suttantabhājanīyaṃ
੬੪੨. ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ – ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ, ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ, ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ, ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ 1। ਇਤਿ ਉਦ੍ਧਮਧੋ ਤਿਰਿਯਂ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕਂ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਪੁਲੇਨ ਮਹਗ੍ਗਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਅવੇਰੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੇਨ 2 ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ। ਕਰੁਣਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ, ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ, ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ, ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ। ਇਤਿ ਉਦ੍ਧਮਧੋ ਤਿਰਿਯਂ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕਂ ਕਰੁਣਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਪੁਲੇਨ ਮਹਗ੍ਗਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਅવੇਰੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੇਨ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ। ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ, ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ, ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ, ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ। ਇਤਿ ਉਦ੍ਧਮਧੋ ਤਿਰਿਯਂ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕਂ ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਪੁਲੇਨ ਮਹਗ੍ਗਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਅવੇਰੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੇਨ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ। ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ, ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ, ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ, ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ। ਇਤਿ ਉਦ੍ਧਮਧੋ ਤਿਰਿਯਂ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਪੁਲੇਨ ਮਹਗ੍ਗਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਅવੇਰੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੇਨ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ।
642. Catasso appamaññāyo – idha bhikkhu mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ 3. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena 4 pharitvā viharati. Karuṇāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ karuṇāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. Muditāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ muditāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. Upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati.
੧. ਮੇਤ੍ਤਾ
1. Mettā
੬੪੩. ਕਥਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ? ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਏਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਪਿਯਂ ਮਨਾਪਂ ਦਿਸ੍વਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવ ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤੇ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਫਰਤਿ।
643. Kathañca bhikkhu mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati? Seyyathāpi nāma ekaṃ puggalaṃ piyaṃ manāpaṃ disvā mettāyeyya, evameva sabbe satte mettāya pharati.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾ? ਯਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਮੇਤ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾ’’।
Tattha katamā mettā? Yā sattesu metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ? ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋ ਮਾਨਸਂ ਹਦਯਂ ਪਣ੍ਡਰਂ ਮਨੋ ਮਨਾਯਤਨਂ ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ વਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਤਜ੍ਜਾਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਂ’’। ਇਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਇਮਾਯ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਹਗਤਂ ਹੋਤਿ ਸਹਜਾਤਂ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ’’ਤਿ।
Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya mettāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘mettāsahagatena cetasā’’ti.
੬੪੪. ‘‘ਏਕਂ ਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ વਾ ਦਿਸਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ વਾ ਦਿਸਂ ਉਤ੍ਤਰਂ વਾ ਦਿਸਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਾ ਦਿਸਂ ਉਦ੍ਧਂ વਾ ਅਧੋ વਾ ਤਿਰਿਯਂ વਾ વਿਦਿਸਂ વਾ।
644. ‘‘Ekaṃ disa’’nti puratthimaṃ vā disaṃ pacchimaṃ vā disaṃ uttaraṃ vā disaṃ dakkhiṇaṃ vā disaṃ uddhaṃ vā adho vā tiriyaṃ vā vidisaṃ vā.
੬੪੫. ‘‘ਫਰਿਤ੍વਾ’’ਤਿ ਫਰਿਤ੍વਾ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍વਾ।
645. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.
੬੪੬. ‘‘વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਇਰਿਯਤਿ વਤ੍ਤਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ ਚਰਤਿ વਿਹਰਤਿ। ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ।
646. ‘‘Viharatī’’ti iriyati vattati pāleti yapeti yāpeti carati viharati. Tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
੬੪੭. ‘‘ਤਥਾ ਦੁਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥੇવ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ ਦਿਸਂ ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ ਦਿਸਂ ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਦਿਸਂ ਤਥਾ ਉਦ੍ਧਂ ਤਥਾ ਅਧੋ ਤਥਾ ਤਿਰਿਯਂ ਤਥਾ વਿਦਿਸਂ।
647. ‘‘Tathā dutiya’’nti yatheva ekaṃ disaṃ tathā dutiyaṃ disaṃ tathā tatiyaṃ disaṃ tathā catutthaṃ disaṃ tathā uddhaṃ tathā adho tathā tiriyaṃ tathā vidisaṃ.
੬੪੮. ‘‘ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕ’’ਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ। ਪਰਿਯਾਦਾਯવਚਨਮੇਤਂ – ‘‘ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕ’’ਨ੍ਤਿ।
648. ‘‘Sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ. Pariyādāyavacanametaṃ – ‘‘sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti.
੬੪੯. ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾ? ਯਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਮੇਤ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾ’’।
649. ‘‘Mettāsahagatena cetasā’’ti tattha katamā mettā? Yā sattesu metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ? ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋ ਮਾਨਸਂ…ਪੇ॰… ਤਜ੍ਜਾਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਂ’’। ਇਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਇਮਾਯ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਹਗਤਂ ਹੋਤਿ ਸਹਜਾਤਂ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ’’ਤਿ।
Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya mettāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘mettāsahagatena cetasā’’ti.
੬੫੦. ‘‘વਿਪੁਲੇਨਾ’’ਤਿ ਯਂ વਿਪੁਲਂ ਤਂ ਮਹਗ੍ਗਤਂ, ਯਂ ਮਹਗ੍ਗਤਂ ਤਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ, ਯਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਸੋ ਅવੇਰੋ, ਯੋ ਅવੇਰੋ ਸੋ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੋ 5।
650. ‘‘Vipulenā’’ti yaṃ vipulaṃ taṃ mahaggataṃ, yaṃ mahaggataṃ taṃ appamāṇaṃ, yaṃ appamāṇaṃ so avero, yo avero so abyāpajjo 6.
੬੫੧. ‘‘ਫਰਿਤ੍વਾ’’ਤਿ ਫਰਿਤ੍વਾ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍વਾ।
651. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.
੬੫੨. ‘‘વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ…ਪੇ॰… ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ।
652. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
੨. ਕਰੁਣਾ
2. Karuṇā
੬੫੩. ਕਥਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਰੁਣਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ? ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਏਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦੁਗ੍ਗਤਂ ਦੁਰੂਪੇਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਕਰੁਣਾਯੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવ ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤੇ ਕਰੁਣਾਯ ਫਰਤਿ।
653. Kathañca bhikkhu karuṇāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati? Seyyathāpi nāma ekaṃ puggalaṃ duggataṃ durūpetaṃ disvā karuṇāyeyya, evameva sabbe satte karuṇāya pharati.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਕਰੁਣਾ? ਯਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਕਰੁਣਾ ਕਰੁਣਾਯਨਾ ਕਰੁਣਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਕਰੁਣਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਕਰੁਣਾ’’।
Tattha katamā karuṇā? Yā sattesu karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ? ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋ ਮਾਨਸਂ…ਪੇ॰… ਤਜ੍ਜਾਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਂ’’। ਇਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਇਮਾਯ ਕਰੁਣਾਯ ਸਹਗਤਂ ਹੋਤਿ ਸਹਜਾਤਂ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਕਰੁਣਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ’’ਤਿ।
Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya karuṇāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘karuṇāsahagatena cetasā’’ti.
੬੫੪. ‘‘ਏਕਂ ਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ વਾ ਦਿਸਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ વਾ ਦਿਸਂ ਉਤ੍ਤਰਂ વਾ ਦਿਸਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਾ ਦਿਸਂ ਉਦ੍ਧਂ વਾ ਅਧੋ વਾ ਤਿਰਿਯਂ વਾ વਿਦਿਸਂ વਾ।
654. ‘‘Ekaṃ disa’’nti puratthimaṃ vā disaṃ pacchimaṃ vā disaṃ uttaraṃ vā disaṃ dakkhiṇaṃ vā disaṃ uddhaṃ vā adho vā tiriyaṃ vā vidisaṃ vā.
੬੫੫. ‘‘ਫਰਿਤ੍વਾ’’ਤਿ ਫਰਿਤ੍વਾ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍વਾ।
655. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.
੬੫੬. ‘‘વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਇਰਿਯਤਿ વਤ੍ਤਤਿ ਪਾਲੇਤਿ ਯਪੇਤਿ ਯਾਪੇਤਿ ਚਰਤਿ વਿਹਰਤਿ। ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ।
656. ‘‘Viharatī’’ti iriyati vattati pāleti yapeti yāpeti carati viharati. Tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
੬੫੭. ‘‘ਤਥਾ ਦੁਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥੇવ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ ਦਿਸਂ ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ ਦਿਸਂ ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਦਿਸਂ ਤਥਾ ਉਦ੍ਧਂ ਤਥਾ ਅਧੋ ਤਥਾ ਤਿਰਿਯਂ ਤਥਾ વਿਦਿਸਂ।
657. ‘‘Tathā dutiya’’nti yatheva ekaṃ disaṃ tathā dutiyaṃ disaṃ tathā tatiyaṃ disaṃ tathā catutthaṃ disaṃ tathā uddhaṃ tathā adho tathā tiriyaṃ tathā vidisaṃ.
੬੫੮. ‘‘ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕ’’ਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ। ਪਰਿਯਾਦਾਯવਚਨਮੇਤਂ – ‘‘ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕ’’ਨ੍ਤਿ।
658. ‘‘Sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ. Pariyādāyavacanametaṃ – ‘‘sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti.
੬੫੯. ‘‘ਕਰੁਣਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਕਰੁਣਾ? ਯਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਕਰੁਣਾ ਕਰੁਣਾਯਨਾ ਕਰੁਣਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਕਰੁਣਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਕਰੁਣਾ’’।
659. ‘‘Karuṇāsahagatena cetasā’’ti tattha katamā karuṇā? Yā sattesu karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ? ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋ ਮਾਨਸਂ…ਪੇ॰… ਤਜ੍ਜਾਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਂ’’। ਇਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਇਮਾਯ ਕਰੁਣਾਯ ਸਹਗਤਂ ਹੋਤਿ ਸਹਜਾਤਂ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਕਰੁਣਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ’’ਤਿ।
Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya karuṇāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘karuṇāsahagatena cetasā’’ti.
੬੬੦. ‘‘વਿਪੁਲੇਨਾ’’ਤਿ ਯਂ વਿਪੁਲਂ ਤਂ ਮਹਗ੍ਗਤਂ, ਯਂ ਮਹਗ੍ਗਤਂ ਤਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ, ਯਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਸੋ ਅવੇਰੋ, ਯੋ ਅવੇਰੋ ਸੋ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੋ।
660. ‘‘Vipulenā’’ti yaṃ vipulaṃ taṃ mahaggataṃ, yaṃ mahaggataṃ taṃ appamāṇaṃ, yaṃ appamāṇaṃ so avero, yo avero so abyāpajjo.
੬੬੧. ‘‘ਫਰਿਤ੍વਾ’’ਤਿ ਫਰਿਤ੍વਾ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍વਾ।
661. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.
੬੬੨. ‘‘વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ…ਪੇ॰… ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ।
662. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
੩. ਮੁਦਿਤਾ
3. Muditā
੬੬੩. ਕਥਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ? ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਏਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਪਿਯਂ ਮਨਾਪਂ ਦਿਸ੍વਾ ਮੁਦਿਤੋ ਅਸ੍ਸ, ਏવਮੇવ ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤੇ ਮੁਦਿਤਾਯ ਫਰਤਿ।
663. Kathañca bhikkhu muditāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati? Seyyathāpi nāma ekaṃ puggalaṃ piyaṃ manāpaṃ disvā mudito assa, evameva sabbe satte muditāya pharati.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੁਦਿਤਾ? ਯਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਮੁਦਿਤਾ ਮੁਦਿਤਾਯਨਾ ਮੁਦਿਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੁਦਿਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੁਦਿਤਾ’’।
Tattha katamā muditā? Yā sattesu muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ? ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋ ਮਾਨਸਂ…ਪੇ॰… ਤਜ੍ਜਾਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਂ’’। ਇਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਇਮਾਯ ਮੁਦਿਤਾਯ ਸਹਗਤਂ ਹੋਤਿ ਸਹਜਾਤਂ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ’’ਤਿ।
Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya muditāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘muditāsahagatena cetasā’’ti.
੬੬੪. ‘‘ਏਕਂ ਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ વਾ ਦਿਸਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ વਾ ਦਿਸਂ ਉਤ੍ਤਰਂ વਾ ਦਿਸਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਾ ਦਿਸਂ ਉਦ੍ਧਂ વਾ ਅਧੋ વਾ ਤਿਰਿਯਂ વਾ વਿਦਿਸਂ વਾ।
664. ‘‘Ekaṃ disa’’nti puratthimaṃ vā disaṃ pacchimaṃ vā disaṃ uttaraṃ vā disaṃ dakkhiṇaṃ vā disaṃ uddhaṃ vā adho vā tiriyaṃ vā vidisaṃ vā.
੬੬੫. ‘‘ਫਰਿਤ੍વਾ’’ਤਿ ਫਰਿਤ੍વਾ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍વਾ।
665. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.
੬੬੬. ‘‘વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ…ਪੇ॰… ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ।
666. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
੬੬੭. ‘‘ਤਥਾ ਦੁਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥੇવ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ ਦਿਸਂ ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ ਦਿਸਂ ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਦਿਸਂ ਤਥਾ ਉਦ੍ਧਂ ਤਥਾ ਅਧੋ ਤਥਾ ਤਿਰਿਯਂ ਤਥਾ વਿਦਿਸਂ।
667. ‘‘Tathā dutiya’’nti yatheva ekaṃ disaṃ tathā dutiyaṃ disaṃ tathā tatiyaṃ disaṃ tathā catutthaṃ disaṃ tathā uddhaṃ tathā adho tathā tiriyaṃ tathā vidisaṃ.
੬੬੮. ‘‘ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕ’’ਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ। ਪਰਿਯਾਦਾਯવਚਨਮੇਤਂ – ‘‘ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕ’’ਨ੍ਤਿ।
668. ‘‘Sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ. Pariyādāyavacanametaṃ – ‘‘sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti.
੬੬੯. ‘‘ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੁਦਿਤਾ? ਯਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਮੁਦਿਤਾ ਮੁਦਿਤਾਯਨਾ ਮੁਦਿਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੁਦਿਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੁਦਿਤਾ’’।
669. ‘‘Muditāsahagatena cetasā’’ti tattha katamā muditā? Yā sattesu muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ? ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋ ਮਾਨਸਂ…ਪੇ॰… ਤਜ੍ਜਾਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਂ’’। ਇਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਇਮਾਯ ਮੁਦਿਤਾਯ ਸਹਗਤਂ ਹੋਤਿ ਸਹਜਾਤਂ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ’’ਤਿ।
Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya muditāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘muditāsahagatena cetasā’’ti.
੬੭੦. ‘‘વਿਪੁਲੇਨਾ’’ਤਿ ਯਂ વਿਪੁਲਂ ਤਂ ਮਹਗ੍ਗਤਂ, ਯਂ ਮਹਗ੍ਗਤਂ ਤਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ, ਯਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਸੋ ਅવੇਰੋ, ਯੋ ਅવੇਰੋ ਸੋ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੋ।
670. ‘‘Vipulenā’’ti yaṃ vipulaṃ taṃ mahaggataṃ, yaṃ mahaggataṃ taṃ appamāṇaṃ, yaṃ appamāṇaṃ so avero, yo avero so abyāpajjo.
੬੭੧. ‘‘ਫਰਿਤ੍વਾ’’ਤਿ ਫਰਿਤ੍વਾ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍વਾ।
671. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.
੬੭੨. ‘‘વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ …ਪੇ॰… ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ।
672. ‘‘Viharatī’’ti …pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
੪. ਉਪੇਕ੍ਖਾ
4. Upekkhā
੬੭੩. ਕਥਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ? ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਏਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨੇવ ਮਨਾਪਂ ਨ ਅਮਨਾਪਂ ਦਿਸ੍વਾ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਅਸ੍ਸ, ਏવਮੇવ ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤੇ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਫਰਤਿ।
673. Kathañca bhikkhu upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati? Seyyathāpi nāma ekaṃ puggalaṃ neva manāpaṃ na amanāpaṃ disvā upekkhako assa, evameva sabbe satte upekkhāya pharati.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾ? ਯਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯਨਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾ’’।
Tattha katamā upekkhā? Yā sattesu upekkhā upekkhāyanā upekkhāyitattaṃ upekkhācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ? ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋ ਮਾਨਸਂ…ਪੇ॰… ਤਜ੍ਜਾਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਂ’’। ਇਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਇਮਾਯ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਸਹਗਤਂ ਹੋਤਿ ਸਹਜਾਤਂ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ’’ਤਿ।
Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya upekkhāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘upekkhāsahagatena cetasā’’ti.
੬੭੪. ‘‘ਏਕਂ ਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ વਾ ਦਿਸਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ વਾ ਦਿਸਂ ਉਤ੍ਤਰਂ વਾ ਦਿਸਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਾ ਦਿਸਂ ਉਦ੍ਧਂ વਾ ਅਧੋ વਾ ਤਿਰਿਯਂ વਾ વਿਦਿਸਂ વਾ।
674. ‘‘Ekaṃ disa’’nti puratthimaṃ vā disaṃ pacchimaṃ vā disaṃ uttaraṃ vā disaṃ dakkhiṇaṃ vā disaṃ uddhaṃ vā adho vā tiriyaṃ vā vidisaṃ vā.
੬੭੫. ‘‘ਫਰਿਤ੍વਾ’’ਤਿ ਫਰਿਤ੍વਾ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍વਾ।
675. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.
੬੭੬. ‘‘વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ…ਪੇ॰… ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ।
676. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
੬੭੭. ‘‘ਤਥਾ ਦੁਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥੇવ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ ਦਿਸਂ ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ ਦਿਸਂ ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਦਿਸਂ ਤਥਾ ਉਦ੍ਧਂ ਤਥਾ ਅਧੋ ਤਥਾ ਤਿਰਿਯਂ ਤਥਾ વਿਦਿਸਂ।
677. ‘‘Tathā dutiya’’nti yatheva ekaṃ disaṃ tathā dutiyaṃ disaṃ tathā tatiyaṃ disaṃ tathā catutthaṃ disaṃ tathā uddhaṃ tathā adho tathā tiriyaṃ tathā vidisaṃ.
੬੭੮. ‘‘ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕ’’ਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਸਬ੍ਬਂ ਅਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਂ। ਪਰਿਯਾਦਾਯવਚਨਮੇਤਂ – ‘‘ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕ’’ਨ੍ਤਿ।
678. ‘‘Sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ. Pariyādāyavacanametaṃ – ‘‘sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti.
੬੭੯. ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ’’ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾ? ਯਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯਨਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾ’’।
679. ‘‘Upekkhāsahagatena cetasā’’ti, tattha katamā upekkhā? Yā sattesu upekkhā upekkhāyanā upekkhāyitattaṃ upekkhācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ? ਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋ ਮਾਨਸਂ…ਪੇ॰… ਤਜ੍ਜਾਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਂ’’। ਇਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਇਮਾਯ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਸਹਗਤਂ ਹੋਤਿ ਸਹਜਾਤਂ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ’’ਤਿ।
Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya upekkhāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘upekkhāsahagatena cetasā’’ti.
੬੮੦. ‘‘વਿਪੁਲੇਨਾ’’ਤਿ ਯਂ વਿਪੁਲਂ ਤਂ ਮਹਗ੍ਗਤਂ, ਯਂ ਮਹਗ੍ਗਤਂ ਤਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ, ਯਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਸੋ ਅવੇਰੋ, ਯੋ ਅવੇਰੋ ਸੋ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੋ।
680. ‘‘Vipulenā’’ti yaṃ vipulaṃ taṃ mahaggataṃ, yaṃ mahaggataṃ taṃ appamāṇaṃ, yaṃ appamāṇaṃ so avero, yo avero so abyāpajjo.
੬੮੧. ‘‘ਫਰਿਤ੍વਾ’’ਤਿ ਫਰਿਤ੍વਾ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਿਤ੍વਾ।
681. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.
੬੮੨. ‘‘વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ…ਪੇ॰… ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ।
682. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਭਾਜਨੀਯਂ।
Suttantabhājanīyaṃ.
੨. ਅਭਿਧਮ੍ਮਭਾਜਨੀਯਂ
2. Abhidhammabhājanīyaṃ
੬੮੩. ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ – ਮੇਤ੍ਤਾ, ਕਰੁਣਾ, ਮੁਦਿਤਾ, ਉਪੇਕ੍ਖਾ।
683. Catasso appamaññāyo – mettā, karuṇā, muditā, upekkhā.
੬੮੪. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਂ , ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੇਤ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
684. Tattha katamā mettā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ , yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੇਤ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Tattha katamā mettā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੇਤ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Tattha katamā mettā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
੬੮੫. ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੇਤ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
685. Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ વਿવਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅવਿਤਕ੍ਕਂ વਿਚਾਰਮਤ੍ਤਂ વਿવੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੇਤ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi avitakkaṃ vicāramattaṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੇਤ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੇਤ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
੬੮੬. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਕਰੁਣਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਕਰੁਣਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਰੁਣਾ ਕਰੁਣਾਯਨਾ ਕਰੁਣਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਕਰੁਣਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਕਰੁਣਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਰੁਣਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
686. Tattha katamā karuṇā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਕਰੁਣਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਕਰੁਣਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਰੁਣਾ ਕਰੁਣਾਯਨਾ ਕਰੁਣਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਕਰੁਣਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਕਰੁਣਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਰੁਣਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Tattha katamā karuṇā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਕਰੁਣਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਕਰੁਣਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਰੁਣਾ ਕਰੁਣਾਯਨਾ ਕਰੁਣਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਕਰੁਣਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਕਰੁਣਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਰੁਣਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Tattha katamā karuṇā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
੬੮੭. ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਕਰੁਣਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਰੁਣਾ ਕਰੁਣਾਯਨਾ ਕਰੁਣਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਕਰੁਣਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਕਰੁਣਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਰੁਣਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
687. Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ વਿવਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅવਿਤਕ੍ਕਂ વਿਚਾਰਮਤ੍ਤਂ વਿવੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਕਰੁਣਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਰੁਣਾ ਕਰੁਣਾਯਨਾ ਕਰੁਣਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਕਰੁਣਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਕਰੁਣਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਰੁਣਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi avitakkaṃ vicāramattaṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਕਰੁਣਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਰੁਣਾ ਕਰੁਣਾਯਨਾ ਕਰੁਣਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਕਰੁਣਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਕਰੁਣਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਰੁਣਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਕਰੁਣਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਰੁਣਾ ਕਰੁਣਾਯਨਾ ਕਰੁਣਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਕਰੁਣਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਕਰੁਣਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਰੁਣਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
੬੮੮. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੁਦਿਤਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੁਦਿਤਾ ਮੁਦਿਤਾਯਨਾ ਮੁਦਿਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੁਦਿਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੁਦਿਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੁਦਿਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
688. Tattha katamā muditā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੁਦਿਤਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੁਦਿਤਾ ਮੁਦਿਤਾਯਤਨਾ ਮੁਦਿਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੁਦਿਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੁਦਿਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੁਦਿਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Tattha katamā muditā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyatanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੁਦਿਤਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੁਦਿਤਾ ਮੁਦਿਤਾਯਨਾ ਮੁਦਿਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੁਦਿਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੁਦਿਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੁਦਿਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Tattha katamā muditā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
੬੮੯. ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੁਦਿਤਾ ਮੁਦਿਤਾਯਨਾ ਮੁਦਿਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੁਦਿਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੁਦਿਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੁਦਿਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
689. Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ વਿવਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਅવਿਤਕ੍ਕਂ વਿਚਾਰਮਤ੍ਤਂ વਿવੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੁਦਿਤਾ ਮੁਦਿਤਾਯਨਾ ਮੁਦਿਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੁਦਿਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੁਦਿਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੁਦਿਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi avitakkaṃ vicāramattaṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੁਦਿਤਾ ਮੁਦਿਤਾਯਨਾ ਮੁਦਿਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੁਦਿਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੁਦਿਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੁਦਿਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੁਦਿਤਾ ਮੁਦਿਤਾਯਨਾ ਮੁਦਿਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੁਦਿਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੁਦਿਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੁਦਿਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
੬੯੦. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯਨਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
690. Tattha katamā upekkhā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati upekkhāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye upekkhā upekkhāyanā upekkhāyitattaṃ upekkhācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’. Avasesā dhammā upekkhāya sampayuttā.
੬੯੧. ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ – ਮੇਤ੍ਤਾ, ਕਰੁਣਾ, ਮੁਦਿਤਾ, ਉਪੇਕ੍ਖਾ।
691. Catasso appamaññāyo – mettā, karuṇā, muditā, upekkhā.
੬੯੨. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਅવਿਕ੍ਖੇਪੋ ਹੋਤਿ। ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ। ਤਸ੍ਸੇવ ਰੂਪਾવਚਰਸ੍ਸ ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਉਪਚਿਤਤ੍ਤਾ વਿਪਾਕਂ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੇਤ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
692. Tattha katamā mettā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਂ , ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਅવਿਕ੍ਖੇਪੋ ਹੋਤਿ। ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ। ਤਸ੍ਸੇવ ਰੂਪਾવਚਰਸ੍ਸ ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਉਪਚਿਤਤ੍ਤਾ વਿਪਾਕਂ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੇਤ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Tattha katamā mettā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ , tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
੬੯੩. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਕਰੁਣਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਕਰੁਣਾਸਹਗਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਅવਿਕ੍ਖੇਪੋ ਹੋਤਿ। ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ। ਤਸ੍ਸੇવ ਰੂਪਾવਚਰਸ੍ਸ ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਉਪਚਿਤਤ੍ਤਾ વਿਪਾਕਂ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਕਰੁਣਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਰੁਣਾ ਕਰੁਣਾਯਨਾ ਕਰੁਣਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਕਰੁਣਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਕਰੁਣਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਰੁਣਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
693. Tattha katamā karuṇā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਕਰੁਣਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਕਰੁਣਾਸਹਗਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਅવਿਕ੍ਖੇਪੋ ਹੋਤਿ। ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ। ਤਸ੍ਸੇવ ਰੂਪਾવਚਰਸ੍ਸ ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਉਪਚਿਤਤ੍ਤਾ વਿਪਾਕਂ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਕਰੁਣਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਰੁਣਾ ਕਰੁਣਾਯਨਾ ਕਰੁਣਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਕਰੁਣਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਕਰੁਣਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਕਰੁਣਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Tattha katamā karuṇā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’. Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
੬੯੪. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੁਦਿਤਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਅવਿਕ੍ਖੇਪੋ ਹੋਤਿ। ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ। ਤਸ੍ਸੇવ ਰੂਪਾવਚਰਸ੍ਸ ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਉਪਚਿਤਤ੍ਤਾ વਿਪਾਕਂ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੁਦਿਤਾ ਮੁਦਿਤਾਯਨਾ ਮੁਦਿਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੁਦਿਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੁਦਿਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੁਦਿਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
694. Tattha katamā muditā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੁਦਿਤਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਅવਿਕ੍ਖੇਪੋ ਹੋਤਿ। ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ। ਤਸ੍ਸੇવ ਰੂਪਾવਚਰਸ੍ਸ ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਉਪਚਿਤਤ੍ਤਾ વਿਪਾਕਂ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੁਦਿਤਾ ਮੁਦਿਤਾਯਨਾ ਮੁਦਿਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੁਦਿਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੁਦਿਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੁਦਿਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Tattha katamā muditā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’. Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
੬੯੫. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਅવਿਕ੍ਖੇਪੋ ਹੋਤਿ। ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ। ਤਸ੍ਸੇવ ਰੂਪਾવਚਰਸ੍ਸ ਕੁਸਲਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਉਪਚਿਤਤ੍ਤਾ વਿਪਾਕਂ ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯਨਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
695. Tattha katamā upekkhā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati upekkhāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati upekkhāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye upekkhā upekkhāyanā upekkhāyitattaṃ upekkhācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’. Avasesā dhammā upekkhāya sampayuttā.
੬੯੬. ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ – ਮੇਤ੍ਤਾ, ਕਰੁਣਾ, ਮੁਦਿਤਾ, ਉਪੇਕ੍ਖਾ।
696. Catasso appamaññāyo – mettā, karuṇā, muditā, upekkhā.
੬੯੭. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪਾવਚਰਂ ਝਾਨਂ ਭਾવੇਤਿ ਕਿਰਿਯਂ ਨੇવ ਕੁਸਲਂ ਨਾਕੁਸਲਂ ਨ ਚ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖવਿਹਾਰਂ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੇਤ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
697. Tattha katamā mettā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪਾવਚਰਂ ਝਾਨਂ ਭਾવੇਤਿ ਕਿਰਿਯਂ ਨੇવ ਕੁਸਲਂ ਨਾਕੁਸਲਂ ਨ ਚ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖવਿਹਾਰਂ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੇਤ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯਨਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਮੇਤ੍ਤਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
Tattha katamā mettā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’. Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
੬੯੮. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਕਰੁਣਾ…ਪੇ॰… ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਮੁਦਿਤਾ…ਪੇ॰… ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾ? ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਰੂਪਾવਚਰਂ ਝਾਨਂ ਭਾવੇਤਿ ਕਿਰਿਯਂ ਨੇવ ਕੁਸਲਂ ਨਾਕੁਸਲਂ ਨ ਚ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖવਿਹਾਰਂ ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਂ, ਯਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯਨਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯਿਤਤ੍ਤਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਾ’’। ਅવਸੇਸਾ ਧਮ੍ਮਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ।
698. Tattha katamā karuṇā…pe… tattha katamā muditā…pe… tattha katamā upekkhā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati upekkhāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye upekkhā upekkhāyanā upekkhāyitattaṃ upekkhācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’. Avasesā dhammā upekkhāya sampayuttā.
ਅਭਿਧਮ੍ਮਭਾਜਨੀਯਂ।
Abhidhammabhājanīyaṃ.
੩. ਪਞ੍ਹਾਪੁਚ੍ਛਕਂ
3. Pañhāpucchakaṃ
੬੯੯. ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ – ਇਧ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ, ਇਤਿ ਉਦ੍ਧਮਧੋ ਤਿਰਿਯਂ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕਂ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਪੁਲੇਨ ਮਹਗ੍ਗਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਅવੇਰੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੇਨ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ; ਕਰੁਣਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ, ਇਤਿ ਉਦ੍ਧਮਧੋ ਤਿਰਿਯਂ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕਂ ਕਰੁਣਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਪੁਲੇਨ ਮਹਗ੍ਗਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਅવੇਰੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੇਨ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ; ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ, ਇਤਿ ਉਦ੍ਧਮਧੋ ਤਿਰਿਯਂ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕਂ ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਪੁਲੇਨ ਮਹਗ੍ਗਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਅવੇਰੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੇਨ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ; ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ, ਇਤਿ ਉਦ੍ਧਮਧੋ ਤਿਰਿਯਂ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਪੁਲੇਨ ਮਹਗ੍ਗਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਅવੇਰੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੇਨ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ।
699. Catasso appamaññāyo – idha bhikkhu mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati; karuṇāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ karuṇāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati; muditāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ muditāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati; upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati.
੭੦੦. ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਨਂ ਕਤਿ ਕੁਸਲਾ, ਕਤਿ ਅਕੁਸਲਾ, ਕਤਿ ਅਬ੍ਯਾਕਤਾ…ਪੇ॰… ਕਤਿ ਸਰਣਾ, ਕਤਿ ਅਰਣਾ?
700. Catunnaṃ appamaññānaṃ kati kusalā, kati akusalā, kati abyākatā…pe… kati saraṇā, kati araṇā?
੧. ਤਿਕਂ
1. Tikaṃ
੭੦੧. ਸਿਯਾ ਕੁਸਲਾ, ਸਿਯਾ ਅਬ੍ਯਾਕਤਾ। ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ ਸੁਖਾਯ વੇਦਨਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ, ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾਯ વੇਦਨਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ। ਸਿਯਾ વਿਪਾਕਾ, ਸਿਯਾ વਿਪਾਕਧਮ੍ਮਧਮ੍ਮਾ, ਸਿਯਾ ਨੇવવਿਪਾਕਨવਿਪਾਕਧਮ੍ਮਧਮ੍ਮਾ। ਸਿਯਾ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨੁਪਾਦਾਨਿਯਾ, ਸਿਯਾ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨੁਪਾਦਾਨਿਯਾ। ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਸਂਕਿਲੇਸਿਕਾ। ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ ਸਿਯਾ ਸવਿਤਕ੍ਕਸવਿਚਾਰਾ, ਸਿਯਾ ਅવਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਮਤ੍ਤਾ, ਸਿਯਾ ਅવਿਤਕ੍ਕਅવਿਚਾਰਾ; ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਅવਿਤਕ੍ਕਅવਿਚਾਰਾ। ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ ਸਿਯਾ ਪੀਤਿਸਹਗਤਾ, ਸਿਯਾ ਸੁਖਸਹਗਤਾ, ਨ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਾ, ਸਿਯਾ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਪੀਤਿਸਹਗਤਾਤਿ; ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਾ। ਨੇવ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਨ ਭਾવਨਾਯ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ। ਨੇવ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਨ ਭਾવਨਾਯ ਪਹਾਤਬ੍ਬਹੇਤੁਕਾ। ਸਿਯਾ ਆਚਯਗਾਮਿਨੋ, ਸਿਯਾ ਨੇવਾਚਯਗਾਮਿਨਾਪਚਯਗਾਮਿਨੋ, ਨੇવਸੇਕ੍ਖਨਾਸੇਕ੍ਖਾ, ਮਹਗ੍ਗਤਾ, ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਪਰਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਾਤਿਪਿ, ਮਹਗ੍ਗਤਾਰਮ੍ਮਣਾਤਿਪਿ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਾਰਮ੍ਮਣਾਤਿਪਿ। ਮਜ੍ਝਿਮਾ, ਅਨਿਯਤਾ, ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਮਗ੍ਗਾਰਮ੍ਮਣਾਤਿਪਿ, ਮਗ੍ਗਹੇਤੁਕਾਤਿਪਿ , ਮਗ੍ਗਾਧਿਪਤਿਨੋਤਿਪਿ। ਸਿਯਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਸਿਯਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਸਿਯਾ ਉਪ੍ਪਾਦਿਨੋ। ਸਿਯਾ ਅਤੀਤਾ, ਸਿਯਾ ਅਨਾਗਤਾ, ਸਿਯਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ। ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਅਤੀਤਾਰਮ੍ਮਣਾਤਿਪਿ, ਅਨਾਗਤਾਰਮ੍ਮਣਾਤਿਪਿ, ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਰਮ੍ਮਣਾਤਿਪਿ। ਸਿਯਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਾ, ਸਿਯਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ, ਸਿਯਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਬਹਿਦ੍ਧਾ, ਬਹਿਦ੍ਧਾਰਮ੍ਮਣਾ, ਅਨਿਦਸ੍ਸਨਅਪ੍ਪਟਿਘਾ।
701. Siyā kusalā, siyā abyākatā. Tisso appamaññāyo sukhāya vedanāya sampayuttā, upekkhā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā. Siyā vipākā, siyā vipākadhammadhammā, siyā nevavipākanavipākadhammadhammā. Siyā upādinnupādāniyā, siyā anupādinnupādāniyā. Asaṃkiliṭṭhasaṃkilesikā. Tisso appamaññāyo siyā savitakkasavicārā, siyā avitakkavicāramattā, siyā avitakkaavicārā; upekkhā avitakkaavicārā. Tisso appamaññāyo siyā pītisahagatā, siyā sukhasahagatā, na upekkhāsahagatā, siyā na vattabbā pītisahagatāti; upekkhā upekkhāsahagatā. Neva dassanena na bhāvanāya pahātabbā. Neva dassanena na bhāvanāya pahātabbahetukā. Siyā ācayagāmino, siyā nevācayagāmināpacayagāmino, nevasekkhanāsekkhā, mahaggatā, na vattabbā parittārammaṇātipi, mahaggatārammaṇātipi, appamāṇārammaṇātipi. Majjhimā, aniyatā, na vattabbā maggārammaṇātipi, maggahetukātipi , maggādhipatinotipi. Siyā uppannā, siyā anuppannā, siyā uppādino. Siyā atītā, siyā anāgatā, siyā paccuppannā. Na vattabbā atītārammaṇātipi, anāgatārammaṇātipi, paccuppannārammaṇātipi. Siyā ajjhattā, siyā bahiddhā, siyā ajjhattabahiddhā, bahiddhārammaṇā, anidassanaappaṭighā.
੨. ਦੁਕਂ
2. Dukaṃ
੭੦੨. ਮੇਤ੍ਤਾ ਹੇਤੁ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ ਨ ਹੇਤੂ, ਸਹੇਤੁਕਾ, ਹੇਤੁਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ। ਮੇਤ੍ਤਾ ਹੇਤੁ ਚੇવ ਸਹੇਤੁਕਾ ਚ; ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਹੇਤੂ ਚੇવ ਸਹੇਤੁਕਾ ਚਾਤਿ, ਸਹੇਤੁਕਾ ਚੇવ ਨ ਚ ਹੇਤੂ। ਮੇਤ੍ਤਾ ਹੇਤੁ ਚੇવ ਹੇਤੁਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਚ; ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਹੇਤੂ ਚੇવ ਹੇਤੁਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਚਾਤਿ, ਹੇਤੁਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਚੇવ ਨ ਚ ਹੇਤੂ। ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ ਨ ਹੇਤੂ ਸਹੇਤੁਕਾ; ਮੇਤ੍ਤਾ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਨ ਹੇਤੁ ਸਹੇਤੁਕਾਤਿਪਿ, ਨ ਹੇਤੁ ਅਹੇਤੁਕਾਤਿਪਿ।
702. Mettā hetu, tisso appamaññāyo na hetū, sahetukā, hetusampayuttā. Mettā hetu ceva sahetukā ca; tisso appamaññāyo na vattabbā hetū ceva sahetukā cāti, sahetukā ceva na ca hetū. Mettā hetu ceva hetusampayuttā ca; tisso appamaññāyo na vattabbā hetū ceva hetusampayuttā cāti, hetusampayuttā ceva na ca hetū. Tisso appamaññāyo na hetū sahetukā; mettā na vattabbā na hetu sahetukātipi, na hetu ahetukātipi.
ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ, ਸਙ੍ਖਤਾ, ਅਨਿਦਸ੍ਸਨਾ, ਅਪ੍ਪਟਿਘਾ, ਅਰੂਪਾ, ਲੋਕਿਯਾ, ਕੇਨਚਿ વਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ, ਕੇਨਚਿ ਨ વਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ, ਨੋ ਆਸવਾ, ਸਾਸવਾ, ਆਸવવਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ , ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਆਸવਾ ਚੇવ ਸਾਸવਾ ਚਾਤਿ, ਸਾਸવਾ ਚੇવ ਨੋ ਚ ਆਸવਾ, ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਆਸવਾ ਚੇવ ਆਸવਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਚਾਤਿਪਿ, ਆਸવਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਚੇવ ਨੋ ਚ ਆਸવਾਤਿਪਿ। ਆਸવવਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਸਾਸવਾ।
Sappaccayā, saṅkhatā, anidassanā, appaṭighā, arūpā, lokiyā, kenaci viññeyyā, kenaci na viññeyyā, no āsavā, sāsavā, āsavavippayuttā , na vattabbā āsavā ceva sāsavā cāti, sāsavā ceva no ca āsavā, na vattabbā āsavā ceva āsavasampayuttā cātipi, āsavasampayuttā ceva no ca āsavātipi. Āsavavippayuttā sāsavā.
ਨੋ ਸਂਯੋਜਨਾ…ਪੇ॰… ਨੋ ਗਨ੍ਥਾ…ਪੇ॰… ਨੋ ਓਘਾ…ਪੇ॰… ਨੋ ਯੋਗਾ…ਪੇ॰… ਨੋ ਨੀવਰਣਾ…ਪੇ॰… ਨੋ ਪਰਾਮਾਸਾ …ਪੇ॰… ਸਾਰਮ੍ਮਣਾ, ਨੋ ਚਿਤ੍ਤਾ, ਚੇਤਸਿਕਾ, ਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ, ਚਿਤ੍ਤਸਂਸਟ੍ਠਾ, ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ, ਚਿਤ੍ਤਸਹਭੁਨੋ, ਚਿਤ੍ਤਾਨੁਪਰਿવਤ੍ਤਿਨੋ, ਚਿਤ੍ਤਸਂਸਟ੍ਠਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ, ਚਿਤ੍ਤਸਂਸਟ੍ਠਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸਹਭੁਨੋ, ਚਿਤ੍ਤਸਂਸਟ੍ਠਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨੁਪਰਿવਤ੍ਤਿਨੋ, ਬਾਹਿਰਾ, ਨੋ ਉਪਾਦਾ, ਸਿਯਾ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਾ, ਸਿਯਾ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਾ।
No saṃyojanā…pe… no ganthā…pe… no oghā…pe… no yogā…pe… no nīvaraṇā…pe… no parāmāsā …pe… sārammaṇā, no cittā, cetasikā, cittasampayuttā, cittasaṃsaṭṭhā, cittasamuṭṭhānā, cittasahabhuno, cittānuparivattino, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino, bāhirā, no upādā, siyā upādinnā, siyā anupādinnā.
ਨੋ ਉਪਾਦਾਨਾ…ਪੇ॰… ਨੋ ਕਿਲੇਸਾ…ਪੇ॰… ਨ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਭਾવਨਾਯ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਹੇਤੁਕਾ, ਨ ਭਾવਨਾਯ ਪਹਾਤਬ੍ਬਹੇਤੁਕਾ। ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ ਸਿਯਾ ਸવਿਤਕ੍ਕਾ, ਸਿਯਾ ਅવਿਤਕ੍ਕਾ; ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਅવਿਤਕ੍ਕਾ। ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ ਸਿਯਾ ਸવਿਚਾਰਾ, ਸਿਯਾ ਅવਿਚਾਰਾ; ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਅવਿਚਾਰਾ। ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ ਸਿਯਾ ਸਪ੍ਪੀਤਿਕਾ, ਸਿਯਾ ਅਪ੍ਪੀਤਿਕਾ; ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਅਪ੍ਪੀਤਿਕਾ। ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ ਸਿਯਾ ਪੀਤਿਸਹਗਤਾ, ਸਿਯਾ ਨ ਪੀਤਿਸਹਗਤਾ; ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਨ ਪੀਤਿਸਹਗਤਾ। ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ ਸੁਖਸਹਗਤਾ, ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਨ ਸੁਖਸਹਗਤਾ। ਉਪੇਕ੍ਖਾ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਾ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾਯੋ ਨ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਾ, ਨ ਕਾਮਾવਚਰਾ, ਰੂਪਾવਚਰਾ, ਨ ਅਰੂਪਾવਚਰਾ, ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ, ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ, ਅਨਿਯਤਾ, ਸਉਤ੍ਤਰਾ, ਅਰਣਾਤਿ।
No upādānā…pe… no kilesā…pe… na dassanena pahātabbā, na bhāvanāya pahātabbā, na dassanena pahātabbahetukā, na bhāvanāya pahātabbahetukā. Tisso appamaññāyo siyā savitakkā, siyā avitakkā; upekkhā avitakkā. Tisso appamaññāyo siyā savicārā, siyā avicārā; upekkhā avicārā. Tisso appamaññāyo siyā sappītikā, siyā appītikā; upekkhā appītikā. Tisso appamaññāyo siyā pītisahagatā, siyā na pītisahagatā; upekkhā na pītisahagatā. Tisso appamaññāyo sukhasahagatā, upekkhā na sukhasahagatā. Upekkhā upekkhāsahagatā, tisso appamaññāyo na upekkhāsahagatā, na kāmāvacarā, rūpāvacarā, na arūpāvacarā, pariyāpannā, aniyyānikā, aniyatā, sauttarā, araṇāti.
ਪਞ੍ਹਾਪੁਚ੍ਛਕਂ।
Pañhāpucchakaṃ.
ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾવਿਭਙ੍ਗੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ।
Appamaññāvibhaṅgo niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਮ੍ਮੋਹવਿਨੋਦਨੀ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā
੧. ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਭਾਜਨੀਯવਣ੍ਣਨਾ • 1. Suttantabhājanīyavaṇṇanā
੨. ਅਭਿਧਮ੍ਮਭਾਜਨੀਯવਣ੍ਣਨਾ • 2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
੩. ਪਞ੍ਹਾਪੁਚ੍ਛਕવਣ੍ਣਨਾ • 3. Pañhāpucchakavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / વਿਭਙ੍ਗ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ੧੩. ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾવਿਭਙ੍ਗੋ • 13. Appamaññāvibhaṅgo
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / વਿਭਙ੍ਗ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ੧੩. ਅਪ੍ਪਮਞ੍ਞਾવਿਭਙ੍ਗੋ • 13. Appamaññāvibhaṅgo
