| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
൩. അപ്പമേയ്യസുത്തവണ്ണനാ
3. Appameyyasuttavaṇṇanā
൧൧൬. തതിയേ സുഖേന മേതബ്ബോതി യഥാ പരിത്തസ്സ ഉദകസ്സ സുഖേന പമാണം ഗയ്ഹതി, ഏവമേവ ‘‘ഉദ്ധതോ’’തിആദിനാ യഥാവുത്തേഹി അഗുണങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ സുഖേന പമാണം ഗയ്ഹതീതി, സുഖേന മേതബ്ബോ. ദുക്ഖേന മേതബ്ബോതി യഥാ മഹാസമുദ്ദസ്സ ദുക്ഖേന പമാണം ഗയ്ഹതി, ഏവമേവ ‘‘അനുദ്ധതോ’’തിആദിനാ ദസ്സിതേഹി ഗുണങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ദുക്ഖേന പമാണം ഗയ്ഹതി, ‘‘അനാഗാമീ നു ഖോ ഖീണാസവോ നു ഖോ’’തി വത്തബ്ബതം ഗച്ഛതി, തേനേസ ദുക്ഖേന മേതബ്ബോ. പമേതും ന സക്കോതീതി യഥാ ആകാസസ്സ ന സക്കാ പമാണം ഗഹേതും, ഏവം ഖീണാസവസ്സ, തേനേസ പമേതും ന സക്കാതി അപ്പമേയ്യോ.
116. Tatiye sukhena metabboti yathā parittassa udakassa sukhena pamāṇaṃ gayhati, evameva ‘‘uddhato’’tiādinā yathāvuttehi aguṇaṅgehi samannāgatassa sukhena pamāṇaṃ gayhatīti, sukhena metabbo. Dukkhena metabboti yathā mahāsamuddassa dukkhena pamāṇaṃ gayhati, evameva ‘‘anuddhato’’tiādinā dassitehi guṇaṅgehi samannāgatassa dukkhena pamāṇaṃ gayhati, ‘‘anāgāmī nu kho khīṇāsavo nu kho’’ti vattabbataṃ gacchati, tenesa dukkhena metabbo. Pametuṃ na sakkotīti yathā ākāsassa na sakkā pamāṇaṃ gahetuṃ, evaṃ khīṇāsavassa, tenesa pametuṃ na sakkāti appameyyo.
സാരാഭാവേന തുച്ഛത്താ നളോ വിയ നളോ, മാനോതി ആഹ ‘‘ഉന്നളോതി ഉഗ്ഗതനളോ’’തി, ഉട്ഠിതതുച്ഛമാനോതി വുത്തം ഹോതി. തേനാഹ ‘‘തുച്ഛമാനം ഉക്ഖിപിത്വാ ഠിതോതി അത്ഥോ’’തി. മനോ ഹി സേയ്യസ്സ സേയ്യോതി സദിസോതി ച പവത്തിയാ വിസേസതോ തുച്ഛോ. ചാപല്ലേനാതി ചപലഭാവേന, തണ്ഹാലോലുപ്പേനാതി അത്ഥോ. മുഖരോതി മുഖേന ഫരുസോ, ഫരുസവാചോതി അത്ഥോ. വികിണ്ണവാചോതി വിസടവചനോ സമ്ഫപ്പലാപിതായ അപരിയന്തവചനോ. തേനാഹ ‘‘അസഞ്ഞതവചനോ’’തി, ദിവസമ്പി നിരത്ഥകവചനം പലാപീതി വുത്തം ഹോതി. ചിത്തേകഗ്ഗതാരഹിതോതി ഉപചാരപ്പനാസമാധിരഹിതോ ചണ്ഡസോതേ ബദ്ധനാവാ വിയ അനവട്ഠിതകിരിയോ. ഭന്തചിത്തോതി അനവട്ഠിതചിത്തോ പണ്ണാരുള്ഹവാലമിഗസദിസോ. വിവടിന്ദ്രിയോതി സംവരാഭാവേന ഗിഹികാലേ വിയ അസംവുതചക്ഖാദിഇന്ദ്രിയോ.
Sārābhāvena tucchattā naḷo viya naḷo, mānoti āha ‘‘unnaḷoti uggatanaḷo’’ti, uṭṭhitatucchamānoti vuttaṃ hoti. Tenāha ‘‘tucchamānaṃ ukkhipitvā ṭhitoti attho’’ti. Mano hi seyyassa seyyoti sadisoti ca pavattiyā visesato tuccho. Cāpallenāti capalabhāvena, taṇhāloluppenāti attho. Mukharoti mukhena pharuso, pharusavācoti attho. Vikiṇṇavācoti visaṭavacano samphappalāpitāya apariyantavacano. Tenāha ‘‘asaññatavacano’’ti, divasampi niratthakavacanaṃ palāpīti vuttaṃ hoti. Cittekaggatārahitoti upacārappanāsamādhirahito caṇḍasote baddhanāvā viya anavaṭṭhitakiriyo. Bhantacittoti anavaṭṭhitacitto paṇṇāruḷhavālamigasadiso. Vivaṭindriyoti saṃvarābhāvena gihikāle viya asaṃvutacakkhādiindriyo.
അപ്പമേയ്യസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Appameyyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൩. അപ്പമേയ്യസുത്തം • 3. Appameyyasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൩. അപ്പമേയ്യസുത്തവണ്ണനാ • 3. Appameyyasuttavaṇṇanā
