| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
६. अप्पस्सुतसुत्तवण्णना
6. Appassutasuttavaṇṇanā
६. छट्ठे अनुपपन्नोति अनुपागतो। सुत्तन्तिआदीसु उभतोविभङ्गनिद्देसखन्धकपरिवारसुत्तनिपातमङ्गलसुत्तरतनसुत्त- नाळकसुत्ततुवटकसुत्तानि, अञ्ञम्पि च सुत्तनामकं तथागतवचनं सुत्तन्ति वेदितब्बं। सब्बम्पि सगाथकं सुत्तं गेय्यन्ति वेदितब्बं, विसेसेन संयुत्तके सकलोपि सगाथावग्गो। सकलम्पि अभिधम्मपिटकं, निग्गाथकसुत्तं, यञ्च अञ्ञम्पि अट्ठहि अङ्गेहि असङ्गहितं बुद्धवचनं, तं वेय्याकरणन्ति वेदितब्बं। धम्मपद-थेरगाथा-थेरिगाथा सुत्तनिपाते नोसुत्तनामिका सुद्धिकगाथा च गाथाति वेदितब्बा। सोमनस्सञाणमयिकगाथापटिसंयुत्ता द्वेअसीति सुत्तन्ता उदानन्ति वेदितब्बा। ‘‘वुत्तञ्हेतं भगवता’’तिआदिनयप्पवत्ता दसुत्तरसतसुत्तन्ता इतिवुत्तकन्ति वेदितब्बा। अपण्णकजातकादीनि पञ्ञासाधिकानि पञ्च जातकसतानि जातकन्ति वेदितब्बानि। ‘‘चत्तारोमे, भिक्खवे, अच्छरिया अब्भुता धम्मा आनन्दे’’तिआदिनयप्पवत्ता सब्बेपि अच्छरियअब्भुतधम्मपटिसंयुत्ता सुत्तन्ता अब्भुतधम्मन्ति वेदितब्बा। चूळवेदल्लमहावेदल्लसम्मादिट्ठिसक्कपञ्हसङ्खारभाजनियमहापुण्णमसुत्तादयो सब्बेपि वेदञ्च तुट्ठिञ्च लद्धा लद्धा पुच्छिता सुत्तन्ता वेदल्लन्ति वेदितब्बा। न अत्थमञ्ञाय न धम्ममञ्ञायाति अट्ठकथञ्च पाळिञ्च अजानित्वा। धम्मानुधम्मप्पटिपन्नोति नवलोकुत्तरधम्मस्स अनुरूपधम्मं सहसीलं पुब्बभागपटिपदं न पटिपन्नो होति। इमिना उपायेन सब्बवारेसु अत्थो वेदितब्बो। पठमवारे पनेत्थ अप्पस्सुतदुस्सीलो कथितो, दुतिये अप्पस्सुतखीणासवो, ततिये बहुस्सुतदुस्सीलो, चतुत्थे बहुस्सुतखीणासवो।
6. Chaṭṭhe anupapannoti anupāgato. Suttantiādīsu ubhatovibhaṅganiddesakhandhakaparivārasuttanipātamaṅgalasuttaratanasutta- nāḷakasuttatuvaṭakasuttāni, aññampi ca suttanāmakaṃ tathāgatavacanaṃ suttanti veditabbaṃ. Sabbampi sagāthakaṃ suttaṃ geyyanti veditabbaṃ, visesena saṃyuttake sakalopi sagāthāvaggo. Sakalampi abhidhammapiṭakaṃ, niggāthakasuttaṃ, yañca aññampi aṭṭhahi aṅgehi asaṅgahitaṃ buddhavacanaṃ, taṃ veyyākaraṇanti veditabbaṃ. Dhammapada-theragāthā-therigāthā suttanipāte nosuttanāmikā suddhikagāthā ca gāthāti veditabbā. Somanassañāṇamayikagāthāpaṭisaṃyuttā dveasīti suttantā udānanti veditabbā. ‘‘Vuttañhetaṃ bhagavatā’’tiādinayappavattā dasuttarasatasuttantā itivuttakanti veditabbā. Apaṇṇakajātakādīni paññāsādhikāni pañca jātakasatāni jātakanti veditabbāni. ‘‘Cattārome, bhikkhave, acchariyā abbhutā dhammā ānande’’tiādinayappavattā sabbepi acchariyaabbhutadhammapaṭisaṃyuttā suttantā abbhutadhammanti veditabbā. Cūḷavedallamahāvedallasammādiṭṭhisakkapañhasaṅkhārabhājaniyamahāpuṇṇamasuttādayo sabbepi vedañca tuṭṭhiñca laddhā laddhā pucchitā suttantā vedallanti veditabbā. Na atthamaññāya na dhammamaññāyāti aṭṭhakathañca pāḷiñca ajānitvā. Dhammānudhammappaṭipannoti navalokuttaradhammassa anurūpadhammaṃ sahasīlaṃ pubbabhāgapaṭipadaṃ na paṭipanno hoti. Iminā upāyena sabbavāresu attho veditabbo. Paṭhamavāre panettha appassutadussīlo kathito, dutiye appassutakhīṇāsavo, tatiye bahussutadussīlo, catutthe bahussutakhīṇāsavo.
सीलेसु असमाहितोति सीलेसु अपरिपूरकारी। सीलतो च सुतेन चाति सीलभागेन च सुतभागेन च ‘‘अयं दुस्सीलो अप्पस्सुतो’’ति एवं तं गरहन्तीति अत्थो। तस्स सम्पज्जते सुतन्ति तस्स पुग्गलस्स यस्मा तेन सुतेन सुतकिच्चं कतं, तस्मा तस्स सुतं सम्पज्जति नाम। नास्स सम्पज्जतेति सुतकिच्चस्स अकतत्ता न सम्पज्जति। धम्मधरन्ति सुतधम्मानं आधारभूतं। सप्पञ्ञन्ति सुपञ्ञं। नेक्खं जम्बोनदस्सेवाति जम्बुनदं वुच्चति जातिसुवण्णं, तस्स जम्बुनदस्स नेक्खं विय, पञ्चसुवण्णपरिमाणं सुवण्णघटिकं वियाति अत्थो।
Sīlesuasamāhitoti sīlesu aparipūrakārī. Sīlato ca sutena cāti sīlabhāgena ca sutabhāgena ca ‘‘ayaṃ dussīlo appassuto’’ti evaṃ taṃ garahantīti attho. Tassa sampajjate sutanti tassa puggalassa yasmā tena sutena sutakiccaṃ kataṃ, tasmā tassa sutaṃ sampajjati nāma. Nāssa sampajjateti sutakiccassa akatattā na sampajjati. Dhammadharanti sutadhammānaṃ ādhārabhūtaṃ. Sappaññanti supaññaṃ. Nekkhaṃ jambonadassevāti jambunadaṃ vuccati jātisuvaṇṇaṃ, tassa jambunadassa nekkhaṃ viya, pañcasuvaṇṇaparimāṇaṃ suvaṇṇaghaṭikaṃ viyāti attho.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ६. अप्पस्सुतसुत्तं • 6. Appassutasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ६. अप्पस्सुतसुत्तवण्णना • 6. Appassutasuttavaṇṇanā
