Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ၆. အပ္ပသ္သုတသုတ္တဝဏ္ဏနာ

    6. Appassutasuttavaṇṇanā

    . ဆဋ္ဌေ အပ္ပကံ သုတံ ဟောတီတိ နဝင္ဂသတ္ထုသာသနေ ကိဉ္စိဒေဝ သုတံ ဟောတိ။ တဒေဝ နဝင္ဂသတ္ထုသာသနံ ဒသ္သေတုံ ‘‘သုတ္တံ ဂေယ္ယ’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ သုတ္တာဒီနိ ဝိဘဇိတ္ဝာ ဒသ္သေန္တော ‘‘ဥဘတောဝိဘင္ဂနိဒ္ဒေသက္ခန္ဓကပရိဝာရာ’’တိအာဒိမာဟ။ ကထံ ပနာယံ ဝိဘာဂော ယုဇ္ဇေယ္ယ။ သဂာထကဉ္ဟိ သုတ္တံ ဂေယ္ယံ, နိဂ္ဂာထကံ သုတ္တံ ဝေယ္ယာကရဏံ။ တဒုဘယဝိနိမုတ္တဉ္စ သုတ္တံ ဥဒာနာဒိဝိသေသသညာရဟိတံ နတ္ထိ, ယံ သုတ္တင္ဂံ သိယာ။ မင္ဂလသုတ္တာဒီနဉ္စ (ခု. ပာ. ၅.၁ အာဒယော; သု. နိ. ၂၆၁ အာဒယော) သုတ္တင္ဂသင္ဂဟော န သိယာ ဂာထာဘာဝတော ဓမ္မပဒာဒီနံ ဝိယ ။ ဂေယ္ယင္ဂသင္ဂဟော ဝာ သိယာ သဂာထကတ္တာ သဂာထာဝဂ္ဂသ္သ ဝိယ။ တထာ ဥဘတောဝိဘင္ဂာဒီသု သဂာထကပ္ပဒေသာနန္တိ? ဝုစ္စတေ –

    6. Chaṭṭhe appakaṃ sutaṃ hotīti navaṅgasatthusāsane kiñcideva sutaṃ hoti. Tadeva navaṅgasatthusāsanaṃ dassetuṃ ‘‘suttaṃ geyya’’ntiādi vuttaṃ. Tattha suttādīni vibhajitvā dassento ‘‘ubhatovibhaṅganiddesakkhandhakaparivārā’’tiādimāha. Kathaṃ panāyaṃ vibhāgo yujjeyya. Sagāthakañhi suttaṃ geyyaṃ, niggāthakaṃ suttaṃ veyyākaraṇaṃ. Tadubhayavinimuttañca suttaṃ udānādivisesasaññārahitaṃ natthi, yaṃ suttaṅgaṃ siyā. Maṅgalasuttādīnañca (khu. pā. 5.1 ādayo; su. ni. 261 ādayo) suttaṅgasaṅgaho na siyā gāthābhāvato dhammapadādīnaṃ viya . Geyyaṅgasaṅgaho vā siyā sagāthakattā sagāthāvaggassa viya. Tathā ubhatovibhaṅgādīsu sagāthakappadesānanti? Vuccate –

    ‘‘သုတ္တန္တိ သာမညဝိဓိ၊ ဝိသေသဝိဓယော ပရေ။

    ‘‘Suttanti sāmaññavidhi, visesavidhayo pare;

    သနိမိတ္တာ နိရုဠ္ဟတ္တာ၊ သဟတာညေန နာညတော’’။ (နေတ္တိ. အဋ္ဌ. သင္ဂဟဝာရဝဏ္ဏနာ; ဒီ. နိ. ဋီ. ၁.ပဌမမဟာသင္ဂီတိကထာဝဏ္ဏနာ; သာရတ္ထ. ဋီ. ၁.ပဌမမဟာသင္ဂီတိကထာဝဏ္ဏနာ)

    Sanimittā niruḷhattā, sahatāññena nāññato’’. (netti. aṭṭha. saṅgahavāravaṇṇanā; dī. ni. ṭī. 1.paṭhamamahāsaṅgītikathāvaṇṇanā; sārattha. ṭī. 1.paṭhamamahāsaṅgītikathāvaṇṇanā)

    သဗ္ဗသ္သပိ ဟိ ဗုဒ္ဓဝစနသ္သ သုတ္တန္တိ အယံ သာမညဝိဓိ။ တေနေဝာဟ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော နေတ္တိယံ (နေတ္တိ. သင္ဂဟဝာရော) ‘‘နဝဝိဓသုတ္တန္တပရိယေဋ္ဌီ’’တိ။ ဧတ္တကံ တသ္သ ဘဂဝတော သုတ္တာဂတံ သုတ္တပရိယာပန္နံ (ပာစိ. ၆၅၅, ၁၂၄၂) သကဝာဒေ ပဉ္စ သုတ္တသတာနီတိ (ဓ. သ. အဋ္ဌ. နိဒာနကထာ; ကထာ. အဋ္ဌ. နိဒာနကထာ) ဧဝမာဒိ စ ဧတသ္သ အတ္ထသ္သ သာဓကံ။ ဝိသေသဝိဓယော ပရေ သနိမိတ္တာ တဒေကဒေသေသု ဂေယ္ယာဒယော ဝိသေသဝိဓယော တေန တေန နိမိတ္တေန ပတိဋ္ဌိတာ။ တထာ ဟိ ဂေယ္ယသ္သ သဂာထကတ္တံ တဗ္ဘာဝနိမိတ္တံ။ လောကေပိ ဟိ သသိလောကံ သဂာထကံ ဝာ စုဏ္ဏိယဂန္ထံ ‘‘ဂေယ္ယ’’န္တိ ဝဒန္တိ။ ဂာထာဝိရဟေ ပန သတိ ပုစ္ဆံ ကတ္ဝာ ဝိသ္သဇ္ဇနဘာဝော ဝေယ္ယာကရဏသ္သ တဗ္ဘာဝနိမိတ္တံ။ ပုစ္ဆာဝိသ္သဇ္ဇနဉ္ဟိ ‘‘ဗ္ယာကရဏ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ဗ္ယာကရဏမေဝ ဝေယ္ယာကရဏံ။ ဧဝံ သန္တေ သဂာထကာဒီနမ္ပိ ပုစ္ဆံ ကတ္ဝာ ဝိသ္သဇ္ဇနဝသေန ပဝတ္တာနံ ဝေယ္ယာကရဏဘာဝော အာပဇ္ဇတီတိ? နာပဇ္ဇတိ ဂေယ္ယာဒိသညာနံ အနောကာသဘာဝတော, ‘‘ဂာထာဝိရဟေ သတီ’’တိ ဝိသေသိတတ္တာ စ။ တထာ ဟိ ဓမ္မပဒာဒီသု ကေဝလံ ဂာထာဗန္ဓေသု သဂာထကတ္တေပိ သောမနသ္သဉာဏမယိကဂာထာယုတ္တေသု ‘‘ဝုတ္တံ ဟေတ’’န္တိအာဒီဝစနသမ္ဗန္ဓေသု အဗ္ဘုတဓမ္မပ္ပဋိသံယုတ္တေသု စ သုတ္တဝိသေသေသု ယထာက္ကမံ ဂာထာဥဒာနဣတိဝုတ္တကအဗ္ဘုတဓမ္မသညာ ပတိဋ္ဌိတာ, တထာ သတိပိ ဂာထာဗန္ဓဘာဝေ ဘဂဝတော အတီတာသု ဇာတီသု စရိယာနုဘာဝပ္ပကာသကေသု ဇာတကသညာ, သတိပိ ပဉ္ဟဝိသ္သဇ္ဇနဘာဝေ သဂာထကတ္တေ စ ကေသုစိ သုတ္တန္တေသု ဝေဒသ္သ လဘာပနတော ဝေဒလ္လသညာ ပတိဋ္ဌိတာတိ ဧဝံ တေန တေန သဂာထကတ္တာဒိနာ နိမိတ္တေန တေသု တေသု သုတ္တဝိသေသေသု ဂေယ္ယာဒိသညာ ပတိဋ္ဌိတာတိ ဝိသေသဝိဓယော သုတ္တင္ဂတော ပရေ ဂေယ္ယာဒယော။ ယံ ပနေတ္ထ ဂေယ္ယင္ဂာဒိနိမိတ္တရဟိတံ, တံ သုတ္တင္ဂံ ဝိသေသသညာပရိဟာရေန သာမညသညာယ ပဝတ္တနတော။ နနု စ သဂာထကံ သုတ္တံ ဂေယ္ယံ, နိဂ္ဂာထကံ သုတ္တံ ဝေယ္ယာကရဏန္တိ သုတ္တင္ဂံ န သမ္ဘဝတီတိ စောဒနာ တဒဝတ္ထာဝာတိ? န တဒဝတ္ထာ သောဓိတတ္တာ။ သောဓိတဉ္ဟိ ပုဗ္ဗေ ‘‘ဂာထာဝိရဟေ သတိ ပုစ္ဆာဝိသ္သဇ္ဇနဘာဝော ဝေယ္ယာကရဏသ္သ တဗ္ဘာဝနိမိတ္တ’’န္တိ။

    Sabbassapi hi buddhavacanassa suttanti ayaṃ sāmaññavidhi. Tenevāha āyasmā mahākaccāno nettiyaṃ (netti. saṅgahavāro) ‘‘navavidhasuttantapariyeṭṭhī’’ti. Ettakaṃ tassa bhagavato suttāgataṃ suttapariyāpannaṃ (pāci. 655, 1242) sakavāde pañca suttasatānīti (dha. sa. aṭṭha. nidānakathā; kathā. aṭṭha. nidānakathā) evamādi ca etassa atthassa sādhakaṃ. Visesavidhayo pare sanimittā tadekadesesu geyyādayo visesavidhayo tena tena nimittena patiṭṭhitā. Tathā hi geyyassa sagāthakattaṃ tabbhāvanimittaṃ. Lokepi hi sasilokaṃ sagāthakaṃ vā cuṇṇiyaganthaṃ ‘‘geyya’’nti vadanti. Gāthāvirahe pana sati pucchaṃ katvā vissajjanabhāvo veyyākaraṇassa tabbhāvanimittaṃ. Pucchāvissajjanañhi ‘‘byākaraṇa’’nti vuccati. Byākaraṇameva veyyākaraṇaṃ. Evaṃ sante sagāthakādīnampi pucchaṃ katvā vissajjanavasena pavattānaṃ veyyākaraṇabhāvo āpajjatīti? Nāpajjati geyyādisaññānaṃ anokāsabhāvato, ‘‘gāthāvirahe satī’’ti visesitattā ca. Tathā hi dhammapadādīsu kevalaṃ gāthābandhesu sagāthakattepi somanassañāṇamayikagāthāyuttesu ‘‘vuttaṃ heta’’ntiādīvacanasambandhesu abbhutadhammappaṭisaṃyuttesu ca suttavisesesu yathākkamaṃ gāthāudānaitivuttakaabbhutadhammasaññā patiṭṭhitā, tathā satipi gāthābandhabhāve bhagavato atītāsu jātīsu cariyānubhāvappakāsakesu jātakasaññā, satipi pañhavissajjanabhāve sagāthakatte ca kesuci suttantesu vedassa labhāpanato vedallasaññā patiṭṭhitāti evaṃ tena tena sagāthakattādinā nimittena tesu tesu suttavisesesu geyyādisaññā patiṭṭhitāti visesavidhayo suttaṅgato pare geyyādayo. Yaṃ panettha geyyaṅgādinimittarahitaṃ, taṃ suttaṅgaṃ visesasaññāparihārena sāmaññasaññāya pavattanato. Nanu ca sagāthakaṃ suttaṃ geyyaṃ, niggāthakaṃ suttaṃ veyyākaraṇanti suttaṅgaṃ na sambhavatīti codanā tadavatthāvāti? Na tadavatthā sodhitattā. Sodhitañhi pubbe ‘‘gāthāvirahe sati pucchāvissajjanabhāvo veyyākaraṇassa tabbhāvanimitta’’nti.

    ယဉ္စ ဝုတ္တံ – ‘‘ဂာထာဘာဝတော မင္ဂလသုတ္တာဒီနံ သုတ္တင္ဂသင္ဂဟော န သိယာ’’တိ, တံ န, နိရုဠ္ဟတ္တာ။ နိရုဠ္ဟော ဟိ မင္ဂလသုတ္တာဒီနံ သုတ္တဘာဝော။ န ဟိ တာနိ ဓမ္မပဒဗုဒ္ဓဝံသာဒယော ဝိယ ဂာထာဘာဝေန ပညာတာနိ, အထ ခော သုတ္တဘာဝေနေဝ, တေနေဝ ဟိ အဋ္ဌကထာယံ ‘‘သုတ္တနာမက’’န္တိ နာမဂ္ဂဟဏံ ကတံ။ ယံ ပန ဝုတ္တံ ‘‘သဂာထကတ္တာ ဂေယ္ယင္ဂသင္ဂဟော သိယာ’’တိ, တဒပိ နတ္ထိ, ယသ္မာ သဟတာညေန။ သဟ ဂာထာဟီတိ ဟိ သဂာထကံ။ သဟဘာဝော နာမ အတ္ထတော အညေန ဟောတိ, န စ မင္ဂလသုတ္တာဒီသု ဂာထာဝိနိမုတ္တော ကောစိ သုတ္တပ္ပဒေသော အတ္ထိ, ယော ‘‘သဟ ဂာထာဟီ’’တိ ဝုစ္စေယ္ယ, န စ သမုဒာယော နာမ ကောစိ အတ္ထိ။ ယဒပိ ဝုတ္တံ – ‘‘ဥဘတောဝိဘင္ဂာဒီသု သဂာထကပ္ပဒေသာနံ ဂေယ္ယင္ဂသင္ဂဟော သိယာ’’တိ, တဒပိ န, အညတော။ အညာ ဧဝ ဟိ တာ ဂာထာ ဇာတကာဒိပရိယာပန္နတ္တာ။ အတော န တာဟိ ဥဘတောဝိဘင္ဂာဒီနံ ဂေယ္ယင္ဂဘာဝောတိ။ ဧဝံ သုတ္တာဒီနံ အင္ဂာနံ အညမညံ သင္ကရာဘာဝော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အယမေတ္ထ သင္ခေပော, ဝိတ္ထာရော ပန သမန္တပာသာဒိကာယ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ သာရတ္ထဒီပနိယာ (သာရတ္ထ. ဋီ. ၁.ပဌမမဟာသင္ဂီတိကထာဝဏ္ဏနာ) အမ္ဟေဟိ ပကာသိတော, ဣစ္ဆန္တေဟိ တတောယေဝ ဂဟေတဗ္ဗော။

    Yañca vuttaṃ – ‘‘gāthābhāvato maṅgalasuttādīnaṃ suttaṅgasaṅgaho na siyā’’ti, taṃ na, niruḷhattā. Niruḷho hi maṅgalasuttādīnaṃ suttabhāvo. Na hi tāni dhammapadabuddhavaṃsādayo viya gāthābhāvena paññātāni, atha kho suttabhāveneva, teneva hi aṭṭhakathāyaṃ ‘‘suttanāmaka’’nti nāmaggahaṇaṃ kataṃ. Yaṃ pana vuttaṃ ‘‘sagāthakattā geyyaṅgasaṅgaho siyā’’ti, tadapi natthi, yasmā sahatāññena. Saha gāthāhīti hi sagāthakaṃ. Sahabhāvo nāma atthato aññena hoti, na ca maṅgalasuttādīsu gāthāvinimutto koci suttappadeso atthi, yo ‘‘saha gāthāhī’’ti vucceyya, na ca samudāyo nāma koci atthi. Yadapi vuttaṃ – ‘‘ubhatovibhaṅgādīsu sagāthakappadesānaṃ geyyaṅgasaṅgaho siyā’’ti, tadapi na, aññato. Aññā eva hi tā gāthā jātakādipariyāpannattā. Ato na tāhi ubhatovibhaṅgādīnaṃ geyyaṅgabhāvoti. Evaṃ suttādīnaṃ aṅgānaṃ aññamaññaṃ saṅkarābhāvo veditabbo. Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya sāratthadīpaniyā (sārattha. ṭī. 1.paṭhamamahāsaṅgītikathāvaṇṇanā) amhehi pakāsito, icchantehi tatoyeva gahetabbo.

    န အတ္ထမညာယ ဓမ္မမညာယ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဟောတီတိ အဋ္ဌကထာဉ္စ ပာဠိဉ္စ ဇာနိတ္ဝာ လောကုတ္တရဓမ္မသ္သ အနုရူပဓမ္မံ ပုဗ္ဗဘာဂပ္ပဋိပဒံ ပဋိပန္နော န ဟောတီတိ ဧဝမေတ္ထ သမ္ဗန္ဓော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တေနေဝာဟ ‘‘န အတ္ထမညာယ ဓမ္မမညာယာတိ အဋ္ဌကထဉ္စ ပာဠိဉ္စ ဇာနိတ္ဝာ။ပေ.။ န ပဋိပန္နော ဟောတီ’’တိ။

    Na atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno hotīti aṭṭhakathāñca pāḷiñca jānitvā lokuttaradhammassa anurūpadhammaṃ pubbabhāgappaṭipadaṃ paṭipanno na hotīti evamettha sambandho veditabbo. Tenevāha ‘‘na atthamaññāya dhammamaññāyāti aṭṭhakathañca pāḷiñca jānitvā…pe… na paṭipanno hotī’’ti.

    အပ္ပသ္သုတသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Appassutasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၆. အပ္ပသ္သုတသုတ္တံ • 6. Appassutasuttaṃ

    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၆. အပ္ပသ္သုတသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Appassutasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact