| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๗. อปฺปฎิวิทิตสุตฺตวณฺณนา
7. Appaṭividitasuttavaṇṇanā
๗. ปวตฺตินิวตฺติตทุภยเหตุวิภาคสฺส ธมฺมสฺสปิ จตุสจฺจโนฺตคธตฺตา อาห ‘‘ธมฺมาติ จตุสจฺจธมฺมา’’ติฯ จตฺตาริปิ หิ อริยสจฺจานิ จตุสจฺจโนฺตคธานิฯ อปฺปฎิวิทฺธาติ ปริญฺญาภิสมยาทิวเสน อนภิสมิตาฯ ทิฎฺฐิคตวาเทสูติ ทิฎฺฐิคตสญฺญิเตสุ วาเทสุฯ ทิฎฺฐิคเตหิ เต ปวตฺติตาฯ อิโต ปเรสนฺติ อิโต สาสนิเกหิ ปเรสํ อเญฺญสํฯ ธมฺมตายาติ สภาเวน, สยเมวาติ อโตฺถฯ คจฺฉนฺตีติ ปวตฺตนฺติ ทิฎฺฐิวาทํ ปคฺคยฺห ติฎฺฐนฺติฯ ปเรนาติ ทิฎฺฐิคติเกนฯ นียนฺตีติ ทิฎฺฐิวาทสงฺคณฺหเน อุโยฺยชียนฺติฯ เตนาห ‘‘ตตฺถา’’ติอาทิฯ ปพุชฺฌิตุนฺติ ปมาทนิทฺทาย ปฎิพุชฺฌิตุํฯ ปฎิปทา ยถาเทสิตสฺส ธมฺมสฺส กถิตตาย, ปฎิพุชฺฌิตุํ โยนิโส ปวตฺติยมานตฺตา ภทฺทิกาฯ
7. Pavattinivattitadubhayahetuvibhāgassa dhammassapi catusaccantogadhattā āha ‘‘dhammāti catusaccadhammā’’ti. Cattāripi hi ariyasaccāni catusaccantogadhāni. Appaṭividdhāti pariññābhisamayādivasena anabhisamitā. Diṭṭhigatavādesūti diṭṭhigatasaññitesu vādesu. Diṭṭhigatehi te pavattitā. Ito paresanti ito sāsanikehi paresaṃ aññesaṃ. Dhammatāyāti sabhāvena, sayamevāti attho. Gacchantīti pavattanti diṭṭhivādaṃ paggayha tiṭṭhanti. Parenāti diṭṭhigatikena. Nīyantīti diṭṭhivādasaṅgaṇhane uyyojīyanti. Tenāha ‘‘tatthā’’tiādi. Pabujjhitunti pamādaniddāya paṭibujjhituṃ. Paṭipadā yathādesitassa dhammassa kathitatāya, paṭibujjhituṃ yoniso pavattiyamānattā bhaddikā.
เหตุนาติ ญาเยนฯ การเณนาติ จตุสจฺจานํ สโมฺพธยุตฺติยาฯ หตฺถตเล อามลกํ วิย สพฺพํ เญยฺยํ ชานาตีติ สพฺพญฺญู, เตเนว สพฺพญฺญุตาภิสโมฺพเธน พุโทฺธติ สพฺพญฺญุพุโทฺธฯ ปเจฺจกํ ปเรหิ อสาธารณตาย วิสุํ สยมฺภุญาเณน สจฺจานิ พุทฺธวาติ ปเจฺจกพุโทฺธฯ ปโรปเทเสน จตุสจฺจํ พุชฺฌตีติ จตุสจฺจพุโทฺธฯ ตถา หิ โส สยมฺภุตาย อภาวโต เกวลํ จตุสจฺจพุโทฺธติ วุจฺจติฯ สุเตน สุตมยญาเณน ขนฺธาทิเภทํ เญยฺยํ พุทฺธวาติ สุตพุโทฺธฯ สพฺพญฺญุพุทฺธปเจฺจกพุเทฺธ ฐเปตฺวา อวเสสา อคฺคสาวกมหาสาวกาปิ ปกติสาวกาปิ วีตราคา อวเสสา ขีณาสวาฯ ตโยปิ ปุริมา วฎฺฎนฺติ สมฺพุทฺธาติอาทิวจนโตฯ สนฺนิวสติ เอเตนาติ สนฺนิวาโส, จริตํฯ โลกสฺส สนฺนิวาโส โลกสนฺนิวาโส, ตสฺมิํฯ กายทุจฺจริตาทิเภเท วิสเมฯ สติสโมฺมเสน วิสเม วา สตฺตนิกาเยฯ โส หิ วิสมโยคโต วิสโมฯ ราควิสมาทิเก วิสเม วา กิเลสชาเตฯ ตํ วิสมํ ปหาย ตํ วิสมํ อชฺฌุเปกฺขิตฺวา สมํ สทิสํ ยุตฺตรูปํ, ปุริมเกหิ วา สมฺพุเทฺธหิ สมํ สทิสํ จรนฺติ วตฺตนฺติฯ
Hetunāti ñāyena. Kāraṇenāti catusaccānaṃ sambodhayuttiyā. Hatthatale āmalakaṃ viya sabbaṃ ñeyyaṃ jānātīti sabbaññū, teneva sabbaññutābhisambodhena buddhoti sabbaññubuddho. Paccekaṃ parehi asādhāraṇatāya visuṃ sayambhuñāṇena saccāni buddhavāti paccekabuddho. Paropadesena catusaccaṃ bujjhatīti catusaccabuddho. Tathā hi so sayambhutāya abhāvato kevalaṃ catusaccabuddhoti vuccati. Sutena sutamayañāṇena khandhādibhedaṃ ñeyyaṃ buddhavāti sutabuddho. Sabbaññubuddhapaccekabuddhe ṭhapetvā avasesā aggasāvakamahāsāvakāpi pakatisāvakāpi vītarāgā avasesā khīṇāsavā. Tayopi purimā vaṭṭanti sambuddhātiādivacanato. Sannivasati etenāti sannivāso, caritaṃ. Lokassa sannivāso lokasannivāso, tasmiṃ. Kāyaduccaritādibhede visame. Satisammosena visame vā sattanikāye. So hi visamayogato visamo. Rāgavisamādike visame vā kilesajāte. Taṃ visamaṃ pahāya taṃ visamaṃ ajjhupekkhitvā samaṃ sadisaṃ yuttarūpaṃ, purimakehi vā sambuddhehi samaṃ sadisaṃ caranti vattanti.
อปฺปฎิวิทิตสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Appaṭividitasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๗. อปฺปฎิวิทิตสุตฺตํ • 7. Appaṭividitasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๗. อปฺปฎิวิทิตสุตฺตวณฺณนา • 7. Appaṭividitasuttavaṇṇanā
