| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
५. अरहन्तसुत्तवण्णना
5. Arahantasuttavaṇṇanā
२५. कतावीति कतवा, परिञ्ञादिकिच्चं कत्वा निट्ठपेत्वा ठितोति अत्थो। तेनाह ‘‘चतूहि मग्गेहि कतकिच्चो’’ति। स्वायमत्थो अरहन्तिआदिसद्दसन्निधानतो विञ्ञायति। एवं ‘‘अहं वदामी’’तिआदिआकारेन पुच्छति।
25.Katāvīti katavā, pariññādikiccaṃ katvā niṭṭhapetvā ṭhitoti attho. Tenāha ‘‘catūhi maggehi katakicco’’ti. Svāyamattho arahantiādisaddasannidhānato viññāyati. Evaṃ ‘‘ahaṃ vadāmī’’tiādiākārena pucchati.
खन्धादीसु कुसलोति खन्धायतनादीसु सलक्खणादीसु च समूहादिवसेन पवत्तियञ्च छेको यथाभूतवेदी। उपलद्धिनिस्सितकथन्ति अत्तुपलद्धिनिस्सितकथं हित्वा। वोहारभेदं अकरोन्तोति ‘‘अहं परमत्थं जानामी’’ति लोकवोहारं भिन्दन्तो अविनासेन्तो लोके लोकसमञ्ञमेव निस्साय ‘‘अहं, ममा’’ति वदेय्य। खन्धा भुञ्जन्तीतिआदिना वोहारभेदं, तत्थ च आदीनवं दस्सेति।
Khandhādīsu kusaloti khandhāyatanādīsu salakkhaṇādīsu ca samūhādivasena pavattiyañca cheko yathābhūtavedī. Upaladdhinissitakathanti attupaladdhinissitakathaṃ hitvā. Vohārabhedaṃ akarontoti ‘‘ahaṃ paramatthaṃ jānāmī’’ti lokavohāraṃ bhindanto avināsento loke lokasamaññameva nissāya ‘‘ahaṃ, mamā’’ti vadeyya. Khandhā bhuñjantītiādinā vohārabhedaṃ, tattha ca ādīnavaṃ dasseti.
मानो नाम दिट्ठिया समधुरो। तथा हि दुतियमग्गादीसु सम्मादिट्ठिया पहानाभिसमयस्स पटिविपच्चनीके पटिपत्तिसिद्धि। तेनाह ‘‘यदि दिट्ठिया वसेन न वदति, मानवसेन नु खो वदतीति चिन्तेत्वा’’ति। विधूपिताति सन्तापिता ञाणग्गिना दड्ढा। ते पन विद्धंसिता नाम होन्तीति आह ‘‘विधमिता’’ति। ममङ्कारादयो मयन्ति सत्तसन्ताने सति पवत्तन्ति एतेनाति मयो, मञ्ञना। मयो एव मयताति आह ‘‘मयतन्ति मञ्ञन’’न्ति।
Māno nāma diṭṭhiyā samadhuro. Tathā hi dutiyamaggādīsu sammādiṭṭhiyā pahānābhisamayassa paṭivipaccanīke paṭipattisiddhi. Tenāha ‘‘yadi diṭṭhiyā vasena na vadati, mānavasena nu kho vadatīti cintetvā’’ti. Vidhūpitāti santāpitā ñāṇagginā daḍḍhā. Te pana viddhaṃsitā nāma hontīti āha ‘‘vidhamitā’’ti. Mamaṅkārādayo mayanti sattasantāne sati pavattanti etenāti mayo, maññanā. Mayo eva mayatāti āha ‘‘mayatanti maññana’’nti.
अरहन्तसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Arahantasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ५. अरहन्तसुत्तं • 5. Arahantasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ५. अरहन्तसुत्तवण्णना • 5. Arahantasuttavaṇṇanā
