| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๔. อรหนฺตสุตฺตวณฺณนา
4. Arahantasuttavaṇṇanā
๗๖. ยตฺตกา สตฺตาวาสาติ ตสฺมิํ ตสฺมิํ สตฺตนิกาเย อาวสนเฎฺฐน สตฺตา เอว สตฺตาวาสาฯ เตน ยตฺตกา สตฺตาวาสา, เตหิ สเพฺพหิปิ เอเต อคฺคา เอเต เสฎฺฐา, เย อิเม อรหนฺตาติ ทเสฺสติฯ ปุริมนเยเนวาติ ปุริมสฺมิํ สตฺตฎฺฐานโกสลฺลสุเตฺต วุตฺตนเยนฯ
76.Yattakā sattāvāsāti tasmiṃ tasmiṃ sattanikāye āvasanaṭṭhena sattā eva sattāvāsā. Tena yattakā sattāvāsā, tehi sabbehipi ete aggā ete seṭṭhā, ye ime arahantāti dasseti. Purimanayenevāti purimasmiṃ sattaṭṭhānakosallasutte vuttanayena.
ตทตฺถปริทีปนาหีติ ‘‘ปญฺจกฺขเนฺธ ปริญฺญายฯ ตณฺหา เตสํ น วิชฺชติฯ อสฺมิมาโน สมุจฺฉิโนฺน’’ติอาทินา ตสฺส ยถานิทฺทิฎฺฐสฺส สุตฺตสฺส อตฺถทีปนาหิ เจว ‘‘อเนชํ เต อนุปฺปตฺตา, จิตฺตํ เตสํ อนาวิล’’นฺติอาทินา วิเสสตฺถปริทีปนาหิ จฯ ฌานมคฺคผลปริยาปนฺนํ อติสยิตสุขํ เอเตสมตฺถีติ สุขิโนติ อาห ‘‘ฌาน…เป.… สุขิตา’’ติฯ ตณฺหา เตสํ น วิชฺชตีติ เอตฺถ เตสํ อปายทุกฺขชนิกา ตณฺหา น วิชฺชตีติ วุตฺตํฯ วฎฺฎมูลิกาย ตณฺหาย อภาวา ‘‘นนฺที เตสํ น วิชฺชตี’’ติ เอตฺถ วุจฺจตีติฯ อิมสฺสปีติ ปิ-สเทฺทน ทุกฺขสฺสาภาเวนปีติ ทุกฺขาภาโว วิย วฎฺฎมูลิกตณฺหาภาโว สมฺปิณฺฑียตีติ ทฎฺฐพฺพํฯ เตน หิ เต อนุปาทิเสสนิพฺพานปฺปตฺติยา อจฺจนฺตสุขิตา เอวาติ วุจฺจนฺตีติฯ ‘‘เสโยฺยหมสฺมี’’ติอาทินยปฺปวตฺติยา นววิโธฯ ญาเณนาติ อคฺคมคฺคญฺญาเณนฯ
Tadatthaparidīpanāhīti ‘‘pañcakkhandhe pariññāya. Taṇhā tesaṃ na vijjati. Asmimāno samucchinno’’tiādinā tassa yathāniddiṭṭhassa suttassa atthadīpanāhi ceva ‘‘anejaṃ te anuppattā, cittaṃ tesaṃ anāvila’’ntiādinā visesatthaparidīpanāhi ca. Jhānamaggaphalapariyāpannaṃ atisayitasukhaṃ etesamatthīti sukhinoti āha ‘‘jhāna…pe… sukhitā’’ti. Taṇhā tesaṃ na vijjatīti ettha tesaṃ apāyadukkhajanikā taṇhā na vijjatīti vuttaṃ. Vaṭṭamūlikāya taṇhāya abhāvā ‘‘nandī tesaṃ na vijjatī’’ti ettha vuccatīti. Imassapīti pi-saddena dukkhassābhāvenapīti dukkhābhāvo viya vaṭṭamūlikataṇhābhāvo sampiṇḍīyatīti daṭṭhabbaṃ. Tena hi te anupādisesanibbānappattiyā accantasukhitā evāti vuccantīti. ‘‘Seyyohamasmī’’tiādinayappavattiyā navavidho. Ñāṇenāti aggamaggaññāṇena.
อรหตฺตํ อนุปฺปตฺตาฯ อลิตฺตาติ อมกฺขิตาฯ พฺรหฺมภูตาติ พฺรหฺมภาวํ ปตฺตา, พฺรหฺมโต วา อริยมคฺคญาณโต ภูตา อริยาย ชาติยา ชาตาฯ สตฺต สทฺธมฺมา โคจโร ปวตฺติฎฺฐานํ เอเตสนฺติ สตฺตสทฺธมฺมโคจราฯ
Arahattaṃ anuppattā. Alittāti amakkhitā. Brahmabhūtāti brahmabhāvaṃ pattā, brahmato vā ariyamaggañāṇato bhūtā ariyāya jātiyā jātā. Satta saddhammā gocaro pavattiṭṭhānaṃ etesanti sattasaddhammagocarā.
นิราสงฺกจาโร นาม คหิโต กุโตจิปิ เตสํ อาสงฺกาย อภาวโตฯ สมฺมาทิฎฺฐิอาทีหิ ทสหิ อเงฺคหิ สมฺมาวิมุตฺติ-สมฺมาญาณปริโยสาเนหิฯ ‘‘อาคุํ น กโรตี’’ติอาทีหิ จตูหิ การเณหิฯ ตณฺหา เตสํ น วิชฺชตีติ อิทมฺปิ ตณฺหาปหานสฺส พหูปการตาทสฺสนํฯ เตนาห ‘‘ทาสการิกา ตณฺหาปิ เตสํ นตฺถี’’ติฯ
Nirāsaṅkacāro nāma gahito kutocipi tesaṃ āsaṅkāya abhāvato. Sammādiṭṭhiādīhi dasahi aṅgehi sammāvimutti-sammāñāṇapariyosānehi. ‘‘Āguṃ na karotī’’tiādīhi catūhi kāraṇehi. Taṇhā tesaṃ na vijjatīti idampi taṇhāpahānassa bahūpakāratādassanaṃ. Tenāha ‘‘dāsakārikā taṇhāpi tesaṃ natthī’’ti.
น วิกมฺปนฺติ ‘‘เสโยฺยหมสฺมี’’ติอาทินาฯ
Navikampanti ‘‘seyyohamasmī’’tiādinā.
อุทฺธํ ติริยํ อปาจีนนฺติ เอตฺถ ‘‘อุทฺธํ วุจฺจตี’’ติอาทินา รูปมุเขน อตฺตภาวํ คเหตฺวา ปวโตฺต ปฐมนโยฯ กาลตฺตยวเสน ธมฺมปฺปวตฺติํ คเหตฺวา ปวโตฺต ทุติยนโยฯ ฐานวเสน สกลโลกธาตุํ คเหตฺวา ปวโตฺต ตติยนโยฯ พุทฺธาติ จตฺตาริ สจฺจานิ พุทฺธวโนฺตฯ
Uddhaṃtiriyaṃ apācīnanti ettha ‘‘uddhaṃ vuccatī’’tiādinā rūpamukhena attabhāvaṃ gahetvā pavatto paṭhamanayo. Kālattayavasena dhammappavattiṃ gahetvā pavatto dutiyanayo. Ṭhānavasena sakalalokadhātuṃ gahetvā pavatto tatiyanayo. Buddhāti cattāri saccāni buddhavanto.
สีหนาทสโมธานนฺติ สีหนาทานํ สํกลนํฯ โลเก อตฺตโน อุตฺตริตรสฺสาภาวา อนุตฺตราฯ อุตฺตโร ตาว ติฎฺฐตุ ปุริโส, สทิโสปิ ตาว นตฺถีติ อสทิสาฯ สกลมฺปิ ภวํ อุตฺตริตฺวา ภวปิเฎฺฐ ฐตฺวา วิมุตฺติสุเขน สุขิตตฺตาทิวเสน เอกวีสติยากาเรหิ สีหนาทํ นทนฺติฯ
Sīhanādasamodhānanti sīhanādānaṃ saṃkalanaṃ. Loke attano uttaritarassābhāvā anuttarā. Uttaro tāva tiṭṭhatu puriso, sadisopi tāva natthīti asadisā. Sakalampi bhavaṃ uttaritvā bhavapiṭṭhe ṭhatvā vimuttisukhena sukhitattādivasena ekavīsatiyākārehi sīhanādaṃ nadanti.
อรหนฺตสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Arahantasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๔. อรหนฺตสุตฺตํ • 4. Arahantasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๔. อรหนฺตสุตฺตวณฺณนา • 4. Arahantasuttavaṇṇanā
