| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៤. អរហន្តសុត្តវណ្ណនា
4. Arahantasuttavaṇṇanā
៧៦. ចតុត្ថេ យាវតា, ភិក្ខវេ, សត្តាវាសាតិ, ភិក្ខវេ, យត្តកា សត្តាវាសា នាម អត្ថិ។ យាវតា ភវគ្គន្តិ យត្តកំ ភវគ្គំ នាម អត្ថិ។ ឯតេ អគ្គា ឯតេ សេដ្ឋាតិ ឯតេ អគ្គភូតា ចេវ សេដ្ឋភូតា ច។ យទិទំ អរហន្តោតិ យេ ឥមេ អរហន្តោ នាម។ ឥទម្បិ សុត្តំ បុរិមនយេនេវ ឧស្សទនន្ទិយញ្ច បលោភនីយញ្ចាតិ វេទិតព្ពំ។
76. Catutthe yāvatā, bhikkhave, sattāvāsāti, bhikkhave, yattakā sattāvāsā nāma atthi. Yāvatā bhavagganti yattakaṃ bhavaggaṃ nāma atthi. Ete aggā ete seṭṭhāti ete aggabhūtā ceva seṭṭhabhūtā ca. Yadidaṃ arahantoti ye ime arahanto nāma. Idampi suttaṃ purimanayeneva ussadanandiyañca palobhanīyañcāti veditabbaṃ.
អថាបរំ ឯតទវោចាតិ តទត្ថបរិទីបនាហិ ចេវ វិសេសត្ថបរិទីបនាហិ ច គាថាហិ ឯតំ ‘‘សុខិនោ វត អរហន្តោ’’តិអាទិវចនំ អវោច។ តត្ថ សុខិនោតិ ឈានសុខេន មគ្គសុខេន ផលសុខេន ច សុខិតា។ តណ្ហា តេសំ ន វិជ្ជតីតិ តេសំ អបាយទុក្ខជនិកា តណ្ហា ន វជ្ជតិ។ ឯវំ តេ ឥមស្សបិ តណ្ហាមូលកស្ស អភាវេន សុខិតាវ។ អស្មិមានោ សមុច្ឆិន្នោតិ នវវិធោ អស្មិមានោ អរហត្តមគ្គេន សមុច្ឆិន្នោ។ មោហជាលំ បទាលិតន្តិ ញាណេន អវិជ្ជាជាលំ ផាលិតំ។
Athāparaṃ etadavocāti tadatthaparidīpanāhi ceva visesatthaparidīpanāhi ca gāthāhi etaṃ ‘‘sukhino vata arahanto’’tiādivacanaṃ avoca. Tattha sukhinoti jhānasukhena maggasukhena phalasukhena ca sukhitā. Taṇhā tesaṃ na vijjatīti tesaṃ apāyadukkhajanikā taṇhā na vajjati. Evaṃ te imassapi taṇhāmūlakassa abhāvena sukhitāva. Asmimāno samucchinnoti navavidho asmimāno arahattamaggena samucchinno. Mohajālaṃ padālitanti ñāṇena avijjājālaṃ phālitaṃ.
អនេជន្តិ ឯជាសង្ខាតាយ តណ្ហាយ បហានភូតំ អរហត្តំ។ អនុបលិត្តាតិ តណ្ហាទិដ្ឋិលេបេហិ អលិត្តា។ ព្រហ្មភូតាតិ សេដ្ឋភូតា។ បរិញ្ញាយាតិ តីហិ បរិញ្ញាហិ បរិជានិត្វា។ សត្តសទ្ធម្មគោចរាតិ សទ្ធា ហិរី ឱត្តប្បំ ពាហុសច្ចំ អារទ្ធវីរិយតា ឧបដ្ឋិតស្សតិតា បញ្ញាតិ ឥមេ សត្ត សទ្ធម្មា គោចរោ ឯតេសន្តិ សត្តសទ្ធម្មគោចរា។
Anejanti ejāsaṅkhātāya taṇhāya pahānabhūtaṃ arahattaṃ. Anupalittāti taṇhādiṭṭhilepehi alittā. Brahmabhūtāti seṭṭhabhūtā. Pariññāyāti tīhi pariññāhi parijānitvā. Sattasaddhammagocarāti saddhā hirī ottappaṃ bāhusaccaṃ āraddhavīriyatā upaṭṭhitassatitā paññāti ime satta saddhammā gocaro etesanti sattasaddhammagocarā.
សត្តរតនសម្បន្នាតិ សត្តហិ ពោជ្ឈង្គរតនេហិ សមន្នាគតា។ អនុវិចរន្តីតិ លោកិយមហាជនាបិ អនុវិចរន្តិយេវ។ ឥធ បន ខីណាសវានំ និរាសង្កចារោ នាម គហិតោ។ តេនេវាហ ‘‘បហីនភយភេរវា’’តិ។ តត្ថ ភយំ ភយមេវ, ភេរវំ ពលវភយំ។ ទសហង្គេហិ សម្បន្នាតិ អសេក្ខេហិ ទសហិ អង្គេហិ សមន្នាគតា។ មហានាគាតិ ចតូហិ ការណេហិ មហានាគា។ សមាហិតាតិ ឧបចារប្បនាហិ សមាហិតា។ តណ្ហា តេសំ ន វិជ្ជតីតិ ‘‘ឩនោ លោកោ អតិត្តោ តណ្ហាទាសោតិ ខោ, មហារាជ, តេន ភគវតា’’តិ (ម. និ. ២.៣០៥) ឯវំ វុត្តា ទាសការិកា តណ្ហាបិ តេសំ នត្ថិ។ ឥមិនា ខីណាសវានំ ភុជិស្សភាវំ ទស្សេតិ។
Sattaratanasampannāti sattahi bojjhaṅgaratanehi samannāgatā. Anuvicarantīti lokiyamahājanāpi anuvicarantiyeva. Idha pana khīṇāsavānaṃ nirāsaṅkacāro nāma gahito. Tenevāha ‘‘pahīnabhayabheravā’’ti. Tattha bhayaṃ bhayameva, bheravaṃ balavabhayaṃ. Dasahaṅgehi sampannāti asekkhehi dasahi aṅgehi samannāgatā. Mahānāgāti catūhi kāraṇehi mahānāgā. Samāhitāti upacārappanāhi samāhitā. Taṇhā tesaṃ na vijjatīti ‘‘ūno loko atitto taṇhādāsoti kho, mahārāja, tena bhagavatā’’ti (ma. ni. 2.305) evaṃ vuttā dāsakārikā taṇhāpi tesaṃ natthi. Iminā khīṇāsavānaṃ bhujissabhāvaṃ dasseti.
អសេខញាណន្តិ អរហត្តផលញាណំ។ អន្តិមោយំ សមុស្សយោតិ បច្ឆិមោ អយំ អត្តភាវោ។ យោ សារោ ព្រហ្មចរិយស្សាតិ សារោ នាម ផលំ។ តស្មិំ អបរបច្ចយាតិ តស្មិំ អរិយផលេ, ន អញ្ញំ បត្តិយាយន្តិ, បច្ចក្ខតោវ បដិវិជ្ឈិត្វា ឋិតា។ វិធាសុ ន វិកម្បន្តីតិ តីសុ មានកោដ្ឋាសេសុ ន វិកម្បន្តិ។ ទន្តភូមិន្តិ អរហត្តំ។ វិជិតាវិនោតិ រាគាទយោ វិជេត្វា ឋិតា។
Asekhañāṇanti arahattaphalañāṇaṃ. Antimoyaṃ samussayoti pacchimo ayaṃ attabhāvo. Yo sāro brahmacariyassāti sāro nāma phalaṃ. Tasmiṃ aparapaccayāti tasmiṃ ariyaphale, na aññaṃ pattiyāyanti, paccakkhatova paṭivijjhitvā ṭhitā. Vidhāsu na vikampantīti tīsu mānakoṭṭhāsesu na vikampanti. Dantabhūminti arahattaṃ. Vijitāvinoti rāgādayo vijetvā ṭhitā.
ឧទ្ធន្តិអាទីសុ ឧទ្ធំ វុច្ចតិ កេសមត្ថកោ, អបាចីនំ បាទតលំ, តិរិយំ វេមជ្ឈំ។ ឧទ្ធំ វា អតីតំ, អបាចីនំ អនាគតំ, តិរិយំ បច្ចុប្បន្នំ។ ឧទ្ធំ វា វុច្ចតិ ទេវលោកោ, អបាចីនំ អបាយលោកោ, តិរិយំ មនុស្សលោកោ។ នន្ទី តេសំ ន វិជ្ជតីតិ ឯតេសុ ឋានេសុ សង្ខេបតោ វា អតីតានាគតបច្ចុប្បន្នេសុ ខន្ធេសុ តេសំ តណ្ហា នត្ថិ។ ឥធ វដ្ដមូលកតណ្ហាយ អភាវោ ទស្សិតោ។ ពុទ្ធាតិ ចតុន្នំ សច្ចានំ ពុទ្ធត្តា ពុទ្ធា។
Uddhantiādīsu uddhaṃ vuccati kesamatthako, apācīnaṃ pādatalaṃ, tiriyaṃ vemajjhaṃ. Uddhaṃ vā atītaṃ, apācīnaṃ anāgataṃ, tiriyaṃ paccuppannaṃ. Uddhaṃ vā vuccati devaloko, apācīnaṃ apāyaloko, tiriyaṃ manussaloko. Nandī tesaṃ na vijjatīti etesu ṭhānesu saṅkhepato vā atītānāgatapaccuppannesu khandhesu tesaṃ taṇhā natthi. Idha vaṭṭamūlakataṇhāya abhāvo dassito. Buddhāti catunnaṃ saccānaṃ buddhattā buddhā.
ឥទំ បនេត្ថ សីហនាទសមោធានំ – ‘‘វិមុត្តិសុខេនម្ហា សុខិតា, ទុក្ខជនិកា នោ តណ្ហា បហីនា, បញ្ចក្ខន្ធា បរិញ្ញាតា, ទាសការិកតណ្ហា ចេវ វដ្ដមូលិកតណ្ហា ច បហីនា, អនុត្តរម្ហា អសទិសា, ចតុន្នំ សច្ចានំ ពុទ្ធត្តា ពុទ្ធា’’តិ ភវបិដ្ឋេ ឋត្វា អភីតនាទសង្ខាតំ សីហនាទំ នទន្តិ ខីណាសវាតិ។ ចតុត្ថំ។
Idaṃ panettha sīhanādasamodhānaṃ – ‘‘vimuttisukhenamhā sukhitā, dukkhajanikā no taṇhā pahīnā, pañcakkhandhā pariññātā, dāsakārikataṇhā ceva vaṭṭamūlikataṇhā ca pahīnā, anuttaramhā asadisā, catunnaṃ saccānaṃ buddhattā buddhā’’ti bhavapiṭṭhe ṭhatvā abhītanādasaṅkhātaṃ sīhanādaṃ nadanti khīṇāsavāti. Catutthaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៤. អរហន្តសុត្តំ • 4. Arahantasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៤. អរហន្តសុត្តវណ្ណនា • 4. Arahantasuttavaṇṇanā
