| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೪. ಅರಹನ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
4. Arahantasuttavaṇṇanā
೭೬. ಚತುತ್ಥೇ ಯಾವತಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾವಾಸಾತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯತ್ತಕಾ ಸತ್ತಾವಾಸಾ ನಾಮ ಅತ್ಥಿ। ಯಾವತಾ ಭವಗ್ಗನ್ತಿ ಯತ್ತಕಂ ಭವಗ್ಗಂ ನಾಮ ಅತ್ಥಿ। ಏತೇ ಅಗ್ಗಾ ಏತೇ ಸೇಟ್ಠಾತಿ ಏತೇ ಅಗ್ಗಭೂತಾ ಚೇವ ಸೇಟ್ಠಭೂತಾ ಚ। ಯದಿದಂ ಅರಹನ್ತೋತಿ ಯೇ ಇಮೇ ಅರಹನ್ತೋ ನಾಮ। ಇದಮ್ಪಿ ಸುತ್ತಂ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ಉಸ್ಸದನನ್ದಿಯಞ್ಚ ಪಲೋಭನೀಯಞ್ಚಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
76. Catutthe yāvatā, bhikkhave, sattāvāsāti, bhikkhave, yattakā sattāvāsā nāma atthi. Yāvatā bhavagganti yattakaṃ bhavaggaṃ nāma atthi. Ete aggā ete seṭṭhāti ete aggabhūtā ceva seṭṭhabhūtā ca. Yadidaṃ arahantoti ye ime arahanto nāma. Idampi suttaṃ purimanayeneva ussadanandiyañca palobhanīyañcāti veditabbaṃ.
ಅಥಾಪರಂ ಏತದವೋಚಾತಿ ತದತ್ಥಪರಿದೀಪನಾಹಿ ಚೇವ ವಿಸೇಸತ್ಥಪರಿದೀಪನಾಹಿ ಚ ಗಾಥಾಹಿ ಏತಂ ‘‘ಸುಖಿನೋ ವತ ಅರಹನ್ತೋ’’ತಿಆದಿವಚನಂ ಅವೋಚ। ತತ್ಥ ಸುಖಿನೋತಿ ಝಾನಸುಖೇನ ಮಗ್ಗಸುಖೇನ ಫಲಸುಖೇನ ಚ ಸುಖಿತಾ। ತಣ್ಹಾ ತೇಸಂ ನ ವಿಜ್ಜತೀತಿ ತೇಸಂ ಅಪಾಯದುಕ್ಖಜನಿಕಾ ತಣ್ಹಾ ನ ವಜ್ಜತಿ। ಏವಂ ತೇ ಇಮಸ್ಸಪಿ ತಣ್ಹಾಮೂಲಕಸ್ಸ ಅಭಾವೇನ ಸುಖಿತಾವ। ಅಸ್ಮಿಮಾನೋ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನೋತಿ ನವವಿಧೋ ಅಸ್ಮಿಮಾನೋ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇನ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನೋ। ಮೋಹಜಾಲಂ ಪದಾಲಿತನ್ತಿ ಞಾಣೇನ ಅವಿಜ್ಜಾಜಾಲಂ ಫಾಲಿತಂ।
Athāparaṃ etadavocāti tadatthaparidīpanāhi ceva visesatthaparidīpanāhi ca gāthāhi etaṃ ‘‘sukhino vata arahanto’’tiādivacanaṃ avoca. Tattha sukhinoti jhānasukhena maggasukhena phalasukhena ca sukhitā. Taṇhā tesaṃ na vijjatīti tesaṃ apāyadukkhajanikā taṇhā na vajjati. Evaṃ te imassapi taṇhāmūlakassa abhāvena sukhitāva. Asmimāno samucchinnoti navavidho asmimāno arahattamaggena samucchinno. Mohajālaṃ padālitanti ñāṇena avijjājālaṃ phālitaṃ.
ಅನೇಜನ್ತಿ ಏಜಾಸಙ್ಖಾತಾಯ ತಣ್ಹಾಯ ಪಹಾನಭೂತಂ ಅರಹತ್ತಂ। ಅನುಪಲಿತ್ತಾತಿ ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠಿಲೇಪೇಹಿ ಅಲಿತ್ತಾ। ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಾತಿ ಸೇಟ್ಠಭೂತಾ। ಪರಿಞ್ಞಾಯಾತಿ ತೀಹಿ ಪರಿಞ್ಞಾಹಿ ಪರಿಜಾನಿತ್ವಾ। ಸತ್ತಸದ್ಧಮ್ಮಗೋಚರಾತಿ ಸದ್ಧಾ ಹಿರೀ ಓತ್ತಪ್ಪಂ ಬಾಹುಸಚ್ಚಂ ಆರದ್ಧವೀರಿಯತಾ ಉಪಟ್ಠಿತಸ್ಸತಿತಾ ಪಞ್ಞಾತಿ ಇಮೇ ಸತ್ತ ಸದ್ಧಮ್ಮಾ ಗೋಚರೋ ಏತೇಸನ್ತಿ ಸತ್ತಸದ್ಧಮ್ಮಗೋಚರಾ।
Anejanti ejāsaṅkhātāya taṇhāya pahānabhūtaṃ arahattaṃ. Anupalittāti taṇhādiṭṭhilepehi alittā. Brahmabhūtāti seṭṭhabhūtā. Pariññāyāti tīhi pariññāhi parijānitvā. Sattasaddhammagocarāti saddhā hirī ottappaṃ bāhusaccaṃ āraddhavīriyatā upaṭṭhitassatitā paññāti ime satta saddhammā gocaro etesanti sattasaddhammagocarā.
ಸತ್ತರತನಸಮ್ಪನ್ನಾತಿ ಸತ್ತಹಿ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗರತನೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಾ। ಅನುವಿಚರನ್ತೀತಿ ಲೋಕಿಯಮಹಾಜನಾಪಿ ಅನುವಿಚರನ್ತಿಯೇವ। ಇಧ ಪನ ಖೀಣಾಸವಾನಂ ನಿರಾಸಙ್ಕಚಾರೋ ನಾಮ ಗಹಿತೋ। ತೇನೇವಾಹ ‘‘ಪಹೀನಭಯಭೇರವಾ’’ತಿ। ತತ್ಥ ಭಯಂ ಭಯಮೇವ, ಭೇರವಂ ಬಲವಭಯಂ। ದಸಹಙ್ಗೇಹಿ ಸಮ್ಪನ್ನಾತಿ ಅಸೇಕ್ಖೇಹಿ ದಸಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಾ। ಮಹಾನಾಗಾತಿ ಚತೂಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ ಮಹಾನಾಗಾ। ಸಮಾಹಿತಾತಿ ಉಪಚಾರಪ್ಪನಾಹಿ ಸಮಾಹಿತಾ। ತಣ್ಹಾ ತೇಸಂ ನ ವಿಜ್ಜತೀತಿ ‘‘ಊನೋ ಲೋಕೋ ಅತಿತ್ತೋ ತಣ್ಹಾದಾಸೋತಿ ಖೋ, ಮಹಾರಾಜ, ತೇನ ಭಗವತಾ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೨.೩೦೫) ಏವಂ ವುತ್ತಾ ದಾಸಕಾರಿಕಾ ತಣ್ಹಾಪಿ ತೇಸಂ ನತ್ಥಿ। ಇಮಿನಾ ಖೀಣಾಸವಾನಂ ಭುಜಿಸ್ಸಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ।
Sattaratanasampannāti sattahi bojjhaṅgaratanehi samannāgatā. Anuvicarantīti lokiyamahājanāpi anuvicarantiyeva. Idha pana khīṇāsavānaṃ nirāsaṅkacāro nāma gahito. Tenevāha ‘‘pahīnabhayabheravā’’ti. Tattha bhayaṃ bhayameva, bheravaṃ balavabhayaṃ. Dasahaṅgehi sampannāti asekkhehi dasahi aṅgehi samannāgatā. Mahānāgāti catūhi kāraṇehi mahānāgā. Samāhitāti upacārappanāhi samāhitā. Taṇhā tesaṃ na vijjatīti ‘‘ūno loko atitto taṇhādāsoti kho, mahārāja, tena bhagavatā’’ti (ma. ni. 2.305) evaṃ vuttā dāsakārikā taṇhāpi tesaṃ natthi. Iminā khīṇāsavānaṃ bhujissabhāvaṃ dasseti.
ಅಸೇಖಞಾಣನ್ತಿ ಅರಹತ್ತಫಲಞಾಣಂ। ಅನ್ತಿಮೋಯಂ ಸಮುಸ್ಸಯೋತಿ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಅಯಂ ಅತ್ತಭಾವೋ। ಯೋ ಸಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಸ್ಸಾತಿ ಸಾರೋ ನಾಮ ಫಲಂ। ತಸ್ಮಿಂ ಅಪರಪಚ್ಚಯಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಅರಿಯಫಲೇ, ನ ಅಞ್ಞಂ ಪತ್ತಿಯಾಯನ್ತಿ, ಪಚ್ಚಕ್ಖತೋವ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಠಿತಾ। ವಿಧಾಸು ನ ವಿಕಮ್ಪನ್ತೀತಿ ತೀಸು ಮಾನಕೋಟ್ಠಾಸೇಸು ನ ವಿಕಮ್ಪನ್ತಿ। ದನ್ತಭೂಮಿನ್ತಿ ಅರಹತ್ತಂ। ವಿಜಿತಾವಿನೋತಿ ರಾಗಾದಯೋ ವಿಜೇತ್ವಾ ಠಿತಾ।
Asekhañāṇanti arahattaphalañāṇaṃ. Antimoyaṃ samussayoti pacchimo ayaṃ attabhāvo. Yo sāro brahmacariyassāti sāro nāma phalaṃ. Tasmiṃ aparapaccayāti tasmiṃ ariyaphale, na aññaṃ pattiyāyanti, paccakkhatova paṭivijjhitvā ṭhitā. Vidhāsu na vikampantīti tīsu mānakoṭṭhāsesu na vikampanti. Dantabhūminti arahattaṃ. Vijitāvinoti rāgādayo vijetvā ṭhitā.
ಉದ್ಧನ್ತಿಆದೀಸು ಉದ್ಧಂ ವುಚ್ಚತಿ ಕೇಸಮತ್ಥಕೋ, ಅಪಾಚೀನಂ ಪಾದತಲಂ, ತಿರಿಯಂ ವೇಮಜ್ಝಂ। ಉದ್ಧಂ ವಾ ಅತೀತಂ, ಅಪಾಚೀನಂ ಅನಾಗತಂ, ತಿರಿಯಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ। ಉದ್ಧಂ ವಾ ವುಚ್ಚತಿ ದೇವಲೋಕೋ, ಅಪಾಚೀನಂ ಅಪಾಯಲೋಕೋ, ತಿರಿಯಂ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೋ। ನನ್ದೀ ತೇಸಂ ನ ವಿಜ್ಜತೀತಿ ಏತೇಸು ಠಾನೇಸು ಸಙ್ಖೇಪತೋ ವಾ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೇಸು ಖನ್ಧೇಸು ತೇಸಂ ತಣ್ಹಾ ನತ್ಥಿ। ಇಧ ವಟ್ಟಮೂಲಕತಣ್ಹಾಯ ಅಭಾವೋ ದಸ್ಸಿತೋ। ಬುದ್ಧಾತಿ ಚತುನ್ನಂ ಸಚ್ಚಾನಂ ಬುದ್ಧತ್ತಾ ಬುದ್ಧಾ।
Uddhantiādīsu uddhaṃ vuccati kesamatthako, apācīnaṃ pādatalaṃ, tiriyaṃ vemajjhaṃ. Uddhaṃ vā atītaṃ, apācīnaṃ anāgataṃ, tiriyaṃ paccuppannaṃ. Uddhaṃ vā vuccati devaloko, apācīnaṃ apāyaloko, tiriyaṃ manussaloko. Nandī tesaṃ na vijjatīti etesu ṭhānesu saṅkhepato vā atītānāgatapaccuppannesu khandhesu tesaṃ taṇhā natthi. Idha vaṭṭamūlakataṇhāya abhāvo dassito. Buddhāti catunnaṃ saccānaṃ buddhattā buddhā.
ಇದಂ ಪನೇತ್ಥ ಸೀಹನಾದಸಮೋಧಾನಂ – ‘‘ವಿಮುತ್ತಿಸುಖೇನಮ್ಹಾ ಸುಖಿತಾ, ದುಕ್ಖಜನಿಕಾ ನೋ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀನಾ, ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧಾ ಪರಿಞ್ಞಾತಾ, ದಾಸಕಾರಿಕತಣ್ಹಾ ಚೇವ ವಟ್ಟಮೂಲಿಕತಣ್ಹಾ ಚ ಪಹೀನಾ, ಅನುತ್ತರಮ್ಹಾ ಅಸದಿಸಾ, ಚತುನ್ನಂ ಸಚ್ಚಾನಂ ಬುದ್ಧತ್ತಾ ಬುದ್ಧಾ’’ತಿ ಭವಪಿಟ್ಠೇ ಠತ್ವಾ ಅಭೀತನಾದಸಙ್ಖಾತಂ ಸೀಹನಾದಂ ನದನ್ತಿ ಖೀಣಾಸವಾತಿ। ಚತುತ್ಥಂ।
Idaṃ panettha sīhanādasamodhānaṃ – ‘‘vimuttisukhenamhā sukhitā, dukkhajanikā no taṇhā pahīnā, pañcakkhandhā pariññātā, dāsakārikataṇhā ceva vaṭṭamūlikataṇhā ca pahīnā, anuttaramhā asadisā, catunnaṃ saccānaṃ buddhattā buddhā’’ti bhavapiṭṭhe ṭhatvā abhītanādasaṅkhātaṃ sīhanādaṃ nadanti khīṇāsavāti. Catutthaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೪. ಅರಹನ್ತಸುತ್ತಂ • 4. Arahantasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೪. ಅರಹನ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Arahantasuttavaṇṇanā
