| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
5. අරහන්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා
5. Arahantasuttavaṇṇanā
25. පඤ්‌චමෙ කතාවීති චතූහි මග්‌ගෙහි කතකිච්‌චො. අහං වදාමීති අයං දෙවතා වනසණ්‌ඩවාසිනී, සා ආරඤ්‌ඤකානං භික්‌ඛූනං ‘‘අහං භුඤ්‌ජාමි, අහං නිසීදාමි, මම පත්‌තො, මම චීවර’’න්‌තිආදිකථාවොහාරං සුත්‌වා චින්‌තෙසි – ‘‘අහං ඉමෙ භික්‌ඛූ ‘ඛීණාසවා’ති මඤ්‌ඤාමි, ඛීණාසවානඤ්‌ච නාම එවරූපා අත්‌තුපලද්‌ධිනිස්‌සිතකථා හොති, න හොති නු ඛො’’ති ජානනත්‌ථං එවං පුච්‌ඡති.
25. Pañcame katāvīti catūhi maggehi katakicco. Ahaṃ vadāmīti ayaṃ devatā vanasaṇḍavāsinī, sā āraññakānaṃ bhikkhūnaṃ ‘‘ahaṃ bhuñjāmi, ahaṃ nisīdāmi, mama patto, mama cīvara’’ntiādikathāvohāraṃ sutvā cintesi – ‘‘ahaṃ ime bhikkhū ‘khīṇāsavā’ti maññāmi, khīṇāsavānañca nāma evarūpā attupaladdhinissitakathā hoti, na hoti nu kho’’ti jānanatthaṃ evaṃ pucchati.
සාමඤ්‌ඤන්‌ති ලොකනිරුත්‌තිං ලොකවොහාරං. කුසලොති ඛන්‌ධාදීසු කුසලො. වොහාරමත්‌තෙනාති උපලද්‌ධිනිස්‌සිතකථං හිත්‌වා වොහාරභෙදං අකරොන්‌තො ‘‘අහං, මමා’’ති වදෙය්‍ය. ‘‘ඛන්‌ධා භුඤ්‌ජන්‌ති, ඛන්‌ධා නිසීදන්‌ති, ඛන්‌ධානං පත්‌තො, ඛන්‌ධානං චීවර’’න්‌ති හි වුත්‌තෙ වොහාරභෙදො හොති, න කොචි ජානාති. තස්‌මා එවං අවත්‌වා ලොකවොහාරෙන වොහරතීති.
Sāmaññanti lokaniruttiṃ lokavohāraṃ. Kusaloti khandhādīsu kusalo. Vohāramattenāti upaladdhinissitakathaṃ hitvā vohārabhedaṃ akaronto ‘‘ahaṃ, mamā’’ti vadeyya. ‘‘Khandhā bhuñjanti, khandhā nisīdanti, khandhānaṃ patto, khandhānaṃ cīvara’’nti hi vutte vohārabhedo hoti, na koci jānāti. Tasmā evaṃ avatvā lokavohārena voharatīti.
අථ දෙවතා – ‘‘යදි දිට්‌ඨියා වසෙන න වදති, මානවසෙන නු ඛො වදතී’’ති චින්‌තෙත්‌වා පුන යො හොතීති පුච්‌ඡි. තත්‌ථ මානං නු ඛොති සො භික්‌ඛු මානං උපගන්‌ත්‌වා මානවසෙන වදෙය්‍ය නු ඛොති. අථ භගවා – ‘‘අයං දෙවතා ඛීණාසවං සමානං විය කරොතී’’ති චින්‌තෙත්‌වා, ‘‘ඛීණාසවස්‌ස නවවිධොපි මානො පහීනො’’ති දස්‌සෙන්‌තො පටිගාථං ආහ. තත්‌ථ විධූපිතාති විධමිතා. මානගන්‌ථස්‌සාති මානා ච ගන්‌ථා ච අස්‌ස. මඤ්‌ඤතන්‌ති මඤ්‌ඤනං. තිවිධම්‌පි තණ්‌හා-දිට්‌ඨි-මාන-මඤ්‌ඤනං සො වීතිවත්‌තො, අතික්‌කන්‌තොති අත්‌ථො. සෙසං උත්‌තානත්‌ථමෙවාති. පඤ්‌චමං.
Atha devatā – ‘‘yadi diṭṭhiyā vasena na vadati, mānavasena nu kho vadatī’’ti cintetvā puna yo hotīti pucchi. Tattha mānaṃ nu khoti so bhikkhu mānaṃ upagantvā mānavasena vadeyya nu khoti. Atha bhagavā – ‘‘ayaṃ devatā khīṇāsavaṃ samānaṃ viya karotī’’ti cintetvā, ‘‘khīṇāsavassa navavidhopi māno pahīno’’ti dassento paṭigāthaṃ āha. Tattha vidhūpitāti vidhamitā. Mānaganthassāti mānā ca ganthā ca assa. Maññatanti maññanaṃ. Tividhampi taṇhā-diṭṭhi-māna-maññanaṃ so vītivatto, atikkantoti attho. Sesaṃ uttānatthamevāti. Pañcamaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 5. අරහන්‌තසුත්‌තං • 5. Arahantasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 5. අරහන්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Arahantasuttavaṇṇanā
