| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
4. අරහන්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා
4. Arahantasuttavaṇṇanā
76. යත්‌තකා සත්‌තාවාසාති තස්‌මිං තස්‌මිං සත්‌තනිකායෙ ආවසනට්‌ඨෙන සත්‌තා එව සත්‌තාවාසා. තෙන යත්‌තකා සත්‌තාවාසා, තෙහි සබ්‌බෙහිපි එතෙ අග්‌ගා එතෙ සෙට්‌ඨා, යෙ ඉමෙ අරහන්‌තාති දස්‌සෙති. පුරිමනයෙනෙවාති පුරිමස්‌මිං සත්‌තට්‌ඨානකොසල්‌ලසුත්‌තෙ වුත්‌තනයෙන.
76.Yattakā sattāvāsāti tasmiṃ tasmiṃ sattanikāye āvasanaṭṭhena sattā eva sattāvāsā. Tena yattakā sattāvāsā, tehi sabbehipi ete aggā ete seṭṭhā, ye ime arahantāti dasseti. Purimanayenevāti purimasmiṃ sattaṭṭhānakosallasutte vuttanayena.
තදත්‌ථපරිදීපනාහීති ‘‘පඤ්‌චක්‌ඛන්‌ධෙ පරිඤ්‌ඤාය. තණ්‌හා තෙසං න විජ්‌ජති. අස්‌මිමානො සමුච්‌ඡින්‌නො’’තිආදිනා තස්‌ස යථානිද්‌දිට්‌ඨස්‌ස සුත්‌තස්‌ස අත්‌ථදීපනාහි චෙව ‘‘අනෙජං තෙ අනුප්‌පත්‌තා, චිත්‌තං තෙසං අනාවිල’’න්‌තිආදිනා විසෙසත්‌ථපරිදීපනාහි ච. ඣානමග්‌ගඵලපරියාපන්‌නං අතිසයිතසුඛං එතෙසමත්‌ථීති සුඛිනොති ආහ ‘‘ඣාන…පෙ.… සුඛිතා’’ති. තණ්‌හා තෙසං න විජ්‌ජතීති එත්‌ථ තෙසං අපායදුක්‌ඛජනිකා තණ්‌හා න විජ්‌ජතීති වුත්‌තං. වට්‌ටමූලිකාය තණ්‌හාය අභාවා ‘‘නන්‌දී තෙසං න විජ්‌ජතී’’ති එත්‌ථ වුච්‌චතීති. ඉමස්‌සපීති පි-සද්‌දෙන දුක්‌ඛස්‌සාභාවෙනපීති දුක්‌ඛාභාවො විය වට්‌ටමූලිකතණ්‌හාභාවො සම්‌පිණ්‌ඩීයතීති දට්‌ඨබ්‌බං. තෙන හි තෙ අනුපාදිසෙසනිබ්‌බානප්‌පත්‌තියා අච්‌චන්‌තසුඛිතා එවාති වුච්‌චන්‌තීති. ‘‘සෙය්‍යොහමස්‌මී’’තිආදිනයප්‌පවත්‌තියා නවවිධො. ඤාණෙනාති අග්‌ගමග්‌ගඤ්‌ඤාණෙන.
Tadatthaparidīpanāhīti ‘‘pañcakkhandhe pariññāya. Taṇhā tesaṃ na vijjati. Asmimāno samucchinno’’tiādinā tassa yathāniddiṭṭhassa suttassa atthadīpanāhi ceva ‘‘anejaṃ te anuppattā, cittaṃ tesaṃ anāvila’’ntiādinā visesatthaparidīpanāhi ca. Jhānamaggaphalapariyāpannaṃ atisayitasukhaṃ etesamatthīti sukhinoti āha ‘‘jhāna…pe… sukhitā’’ti. Taṇhā tesaṃ na vijjatīti ettha tesaṃ apāyadukkhajanikā taṇhā na vijjatīti vuttaṃ. Vaṭṭamūlikāya taṇhāya abhāvā ‘‘nandī tesaṃ na vijjatī’’ti ettha vuccatīti. Imassapīti pi-saddena dukkhassābhāvenapīti dukkhābhāvo viya vaṭṭamūlikataṇhābhāvo sampiṇḍīyatīti daṭṭhabbaṃ. Tena hi te anupādisesanibbānappattiyā accantasukhitā evāti vuccantīti. ‘‘Seyyohamasmī’’tiādinayappavattiyā navavidho. Ñāṇenāti aggamaggaññāṇena.
අරහත්‌තං අනුප්‌පත්‌තා. අලිත්‌තාති අමක්‌ඛිතා. බ්‍රහ්‌මභූතාති බ්‍රහ්‌මභාවං පත්‌තා, බ්‍රහ්‌මතො වා අරියමග්‌ගඤාණතො භූතා අරියාය ජාතියා ජාතා. සත්‌ත සද්‌ධම්‌මා ගොචරො පවත්‌තිට්‌ඨානං එතෙසන්‌ති සත්‌තසද්‌ධම්‌මගොචරා.
Arahattaṃ anuppattā. Alittāti amakkhitā. Brahmabhūtāti brahmabhāvaṃ pattā, brahmato vā ariyamaggañāṇato bhūtā ariyāya jātiyā jātā. Satta saddhammā gocaro pavattiṭṭhānaṃ etesanti sattasaddhammagocarā.
නිරාසඞ්‌කචාරො නාම ගහිතො කුතොචිපි තෙසං ආසඞ්‌කාය අභාවතො. සම්‌මාදිට්‌ඨිආදීහි දසහි අඞ්‌ගෙහි සම්‌මාවිමුත්‌ති-සම්‌මාඤාණපරියොසානෙහි. ‘‘ආගුං න කරොතී’’තිආදීහි චතූහි කාරණෙහි. තණ්‌හා තෙසං න විජ්‌ජතීති ඉදම්‌පි තණ්‌හාපහානස්‌ස බහූපකාරතාදස්‌සනං. තෙනාහ ‘‘දාසකාරිකා තණ්‌හාපි තෙසං නත්‌ථී’’ති.
Nirāsaṅkacāro nāma gahito kutocipi tesaṃ āsaṅkāya abhāvato. Sammādiṭṭhiādīhi dasahi aṅgehi sammāvimutti-sammāñāṇapariyosānehi. ‘‘Āguṃ na karotī’’tiādīhi catūhi kāraṇehi. Taṇhā tesaṃ na vijjatīti idampi taṇhāpahānassa bahūpakāratādassanaṃ. Tenāha ‘‘dāsakārikā taṇhāpi tesaṃ natthī’’ti.
න විකම්‌පන්‌ති ‘‘සෙය්‍යොහමස්‌මී’’තිආදිනා.
Navikampanti ‘‘seyyohamasmī’’tiādinā.
උද්‌ධං තිරියං අපාචීනන්‌ති එත්‌ථ ‘‘උද්‌ධං වුච්‌චතී’’තිආදිනා රූපමුඛෙන අත්‌තභාවං ගහෙත්‌වා පවත්‌තො පඨමනයො. කාලත්‌තයවසෙන ධම්‌මප්‌පවත්‌තිං ගහෙත්‌වා පවත්‌තො දුතියනයො. ඨානවසෙන සකලලොකධාතුං ගහෙත්‌වා පවත්‌තො තතියනයො. බුද්‌ධාති චත්‌තාරි සච්‌චානි බුද්‌ධවන්‌තො.
Uddhaṃtiriyaṃ apācīnanti ettha ‘‘uddhaṃ vuccatī’’tiādinā rūpamukhena attabhāvaṃ gahetvā pavatto paṭhamanayo. Kālattayavasena dhammappavattiṃ gahetvā pavatto dutiyanayo. Ṭhānavasena sakalalokadhātuṃ gahetvā pavatto tatiyanayo. Buddhāti cattāri saccāni buddhavanto.
සීහනාදසමොධානන්‌ති සීහනාදානං සංකලනං. ලොකෙ අත්‌තනො උත්‌තරිතරස්‌සාභාවා අනුත්‌තරා. උත්‌තරො තාව තිට්‌ඨතු පුරිසො, සදිසොපි තාව නත්‌ථීති අසදිසා. සකලම්‌පි භවං උත්‌තරිත්‌වා භවපිට්‌ඨෙ ඨත්‌වා විමුත්‌තිසුඛෙන සුඛිතත්‌තාදිවසෙන එකවීසතියාකාරෙහි සීහනාදං නදන්‌ති.
Sīhanādasamodhānanti sīhanādānaṃ saṃkalanaṃ. Loke attano uttaritarassābhāvā anuttarā. Uttaro tāva tiṭṭhatu puriso, sadisopi tāva natthīti asadisā. Sakalampi bhavaṃ uttaritvā bhavapiṭṭhe ṭhatvā vimuttisukhena sukhitattādivasena ekavīsatiyākārehi sīhanādaṃ nadanti.
අරහන්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Arahantasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 4. අරහන්‌තසුත්‌තං • 4. Arahantasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 4. අරහන්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Arahantasuttavaṇṇanā
