| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੪. ਅਰਹਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
4. Arahantasuttavaṇṇanā
੭੬. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਯਾવਤਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਤ੍ਤਾવਾਸਾਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਤ੍ਤਕਾ ਸਤ੍ਤਾવਾਸਾ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ। ਯਾવਤਾ ਭવਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਯਤ੍ਤਕਂ ਭવਗ੍ਗਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ। ਏਤੇ ਅਗ੍ਗਾ ਏਤੇ ਸੇਟ੍ਠਾਤਿ ਏਤੇ ਅਗ੍ਗਭੂਤਾ ਚੇવ ਸੇਟ੍ਠਭੂਤਾ ਚ। ਯਦਿਦਂ ਅਰਹਨ੍ਤੋਤਿ ਯੇ ਇਮੇ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਨਾਮ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇવ ਉਸ੍ਸਦਨਨ੍ਦਿਯਞ੍ਚ ਪਲੋਭਨੀਯਞ੍ਚਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
76. Catutthe yāvatā, bhikkhave, sattāvāsāti, bhikkhave, yattakā sattāvāsā nāma atthi. Yāvatā bhavagganti yattakaṃ bhavaggaṃ nāma atthi. Ete aggā ete seṭṭhāti ete aggabhūtā ceva seṭṭhabhūtā ca. Yadidaṃ arahantoti ye ime arahanto nāma. Idampi suttaṃ purimanayeneva ussadanandiyañca palobhanīyañcāti veditabbaṃ.
ਅਥਾਪਰਂ ਏਤਦવੋਚਾਤਿ ਤਦਤ੍ਥਪਰਿਦੀਪਨਾਹਿ ਚੇવ વਿਸੇਸਤ੍ਥਪਰਿਦੀਪਨਾਹਿ ਚ ਗਾਥਾਹਿ ਏਤਂ ‘‘ਸੁਖਿਨੋ વਤ ਅਰਹਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਂ ਅવੋਚ। ਤਤ੍ਥ ਸੁਖਿਨੋਤਿ ਝਾਨਸੁਖੇਨ ਮਗ੍ਗਸੁਖੇਨ ਫਲਸੁਖੇਨ ਚ ਸੁਖਿਤਾ। ਤਣ੍ਹਾ ਤੇਸਂ ਨ વਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਤੇਸਂ ਅਪਾਯਦੁਕ੍ਖਜਨਿਕਾ ਤਣ੍ਹਾ ਨ વਜ੍ਜਤਿ। ਏવਂ ਤੇ ਇਮਸ੍ਸਪਿ ਤਣ੍ਹਾਮੂਲਕਸ੍ਸ ਅਭਾવੇਨ ਸੁਖਿਤਾવ। ਅਸ੍ਮਿਮਾਨੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋਤਿ ਨવવਿਧੋ ਅਸ੍ਮਿਮਾਨੋ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ। ਮੋਹਜਾਲਂ ਪਦਾਲਿਤਨ੍ਤਿ ਞਾਣੇਨ ਅવਿਜ੍ਜਾਜਾਲਂ ਫਾਲਿਤਂ।
Athāparaṃ etadavocāti tadatthaparidīpanāhi ceva visesatthaparidīpanāhi ca gāthāhi etaṃ ‘‘sukhino vata arahanto’’tiādivacanaṃ avoca. Tattha sukhinoti jhānasukhena maggasukhena phalasukhena ca sukhitā. Taṇhā tesaṃ na vijjatīti tesaṃ apāyadukkhajanikā taṇhā na vajjati. Evaṃ te imassapi taṇhāmūlakassa abhāvena sukhitāva. Asmimāno samucchinnoti navavidho asmimāno arahattamaggena samucchinno. Mohajālaṃ padālitanti ñāṇena avijjājālaṃ phālitaṃ.
ਅਨੇਜਨ੍ਤਿ ਏਜਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਪਹਾਨਭੂਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ। ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਲੇਪੇਹਿ ਅਲਿਤ੍ਤਾ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤਾਤਿ ਸੇਟ੍ਠਭੂਤਾ। ਪਰਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨਿਤ੍વਾ। ਸਤ੍ਤਸਦ੍ਧਮ੍ਮਗੋਚਰਾਤਿ ਸਦ੍ਧਾ ਹਿਰੀ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਂ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਂ ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯਤਾ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾ ਗੋਚਰੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਸਦ੍ਧਮ੍ਮਗੋਚਰਾ।
Anejanti ejāsaṅkhātāya taṇhāya pahānabhūtaṃ arahattaṃ. Anupalittāti taṇhādiṭṭhilepehi alittā. Brahmabhūtāti seṭṭhabhūtā. Pariññāyāti tīhi pariññāhi parijānitvā. Sattasaddhammagocarāti saddhā hirī ottappaṃ bāhusaccaṃ āraddhavīriyatā upaṭṭhitassatitā paññāti ime satta saddhammā gocaro etesanti sattasaddhammagocarā.
ਸਤ੍ਤਰਤਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਸਤ੍ਤਹਿ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਰਤਨੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ। ਅਨੁવਿਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਲੋਕਿਯਮਹਾਜਨਾਪਿ ਅਨੁવਿਚਰਨ੍ਤਿਯੇવ। ਇਧ ਪਨ ਖੀਣਾਸવਾਨਂ ਨਿਰਾਸਙ੍ਕਚਾਰੋ ਨਾਮ ਗਹਿਤੋ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਪਹੀਨਭਯਭੇਰવਾ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਭਯਂ ਭਯਮੇવ, ਭੇਰવਂ ਬਲવਭਯਂ। ਦਸਹਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਅਸੇਕ੍ਖੇਹਿ ਦਸਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ। ਮਹਾਨਾਗਾਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਮਹਾਨਾਗਾ। ਸਮਾਹਿਤਾਤਿ ਉਪਚਾਰਪ੍ਪਨਾਹਿ ਸਮਾਹਿਤਾ। ਤਣ੍ਹਾ ਤੇਸਂ ਨ વਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ‘‘ਊਨੋ ਲੋਕੋ ਅਤਿਤ੍ਤੋ ਤਣ੍ਹਾਦਾਸੋਤਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤੇਨ ਭਗવਤਾ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੨.੩੦੫) ਏવਂ વੁਤ੍ਤਾ ਦਾਸਕਾਰਿਕਾ ਤਣ੍ਹਾਪਿ ਤੇਸਂ ਨਤ੍ਥਿ। ਇਮਿਨਾ ਖੀਣਾਸવਾਨਂ ਭੁਜਿਸ੍ਸਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
Sattaratanasampannāti sattahi bojjhaṅgaratanehi samannāgatā. Anuvicarantīti lokiyamahājanāpi anuvicarantiyeva. Idha pana khīṇāsavānaṃ nirāsaṅkacāro nāma gahito. Tenevāha ‘‘pahīnabhayabheravā’’ti. Tattha bhayaṃ bhayameva, bheravaṃ balavabhayaṃ. Dasahaṅgehi sampannāti asekkhehi dasahi aṅgehi samannāgatā. Mahānāgāti catūhi kāraṇehi mahānāgā. Samāhitāti upacārappanāhi samāhitā. Taṇhā tesaṃ na vijjatīti ‘‘ūno loko atitto taṇhādāsoti kho, mahārāja, tena bhagavatā’’ti (ma. ni. 2.305) evaṃ vuttā dāsakārikā taṇhāpi tesaṃ natthi. Iminā khīṇāsavānaṃ bhujissabhāvaṃ dasseti.
ਅਸੇਖਞਾਣਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਞਾਣਂ। ਅਨ੍ਤਿਮੋਯਂ ਸਮੁਸ੍ਸਯੋਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਅਯਂ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ। ਯੋ ਸਾਰੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਸਾਰੋ ਨਾਮ ਫਲਂ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਪਰਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਰਿਯਫਲੇ, ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਪਤ੍ਤਿਯਾਯਨ੍ਤਿ, ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋવ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਠਿਤਾ। વਿਧਾਸੁ ਨ વਿਕਮ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਤੀਸੁ ਮਾਨਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਨ વਿਕਮ੍ਪਨ੍ਤਿ। ਦਨ੍ਤਭੂਮਿਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ। વਿਜਿਤਾવਿਨੋਤਿ ਰਾਗਾਦਯੋ વਿਜੇਤ੍વਾ ਠਿਤਾ।
Asekhañāṇanti arahattaphalañāṇaṃ. Antimoyaṃ samussayoti pacchimo ayaṃ attabhāvo. Yo sāro brahmacariyassāti sāro nāma phalaṃ. Tasmiṃ aparapaccayāti tasmiṃ ariyaphale, na aññaṃ pattiyāyanti, paccakkhatova paṭivijjhitvā ṭhitā. Vidhāsu na vikampantīti tīsu mānakoṭṭhāsesu na vikampanti. Dantabhūminti arahattaṃ. Vijitāvinoti rāgādayo vijetvā ṭhitā.
ਉਦ੍ਧਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਉਦ੍ਧਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਕੇਸਮਤ੍ਥਕੋ, ਅਪਾਚੀਨਂ ਪਾਦਤਲਂ, ਤਿਰਿਯਂ વੇਮਜ੍ਝਂ। ਉਦ੍ਧਂ વਾ ਅਤੀਤਂ, ਅਪਾਚੀਨਂ ਅਨਾਗਤਂ, ਤਿਰਿਯਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ। ਉਦ੍ਧਂ વਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਦੇવਲੋਕੋ, ਅਪਾਚੀਨਂ ਅਪਾਯਲੋਕੋ, ਤਿਰਿਯਂ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੋ। ਨਨ੍ਦੀ ਤੇਸਂ ਨ વਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਏਤੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ વਾ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਤੇਸਂ ਤਣ੍ਹਾ ਨਤ੍ਥਿ। ਇਧ વਟ੍ਟਮੂਲਕਤਣ੍ਹਾਯ ਅਭਾવੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ। ਬੁਦ੍ਧਾਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਾ।
Uddhantiādīsu uddhaṃ vuccati kesamatthako, apācīnaṃ pādatalaṃ, tiriyaṃ vemajjhaṃ. Uddhaṃ vā atītaṃ, apācīnaṃ anāgataṃ, tiriyaṃ paccuppannaṃ. Uddhaṃ vā vuccati devaloko, apācīnaṃ apāyaloko, tiriyaṃ manussaloko. Nandī tesaṃ na vijjatīti etesu ṭhānesu saṅkhepato vā atītānāgatapaccuppannesu khandhesu tesaṃ taṇhā natthi. Idha vaṭṭamūlakataṇhāya abhāvo dassito. Buddhāti catunnaṃ saccānaṃ buddhattā buddhā.
ਇਦਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸੀਹਨਾਦਸਮੋਧਾਨਂ – ‘‘વਿਮੁਤ੍ਤਿਸੁਖੇਨਮ੍ਹਾ ਸੁਖਿਤਾ, ਦੁਕ੍ਖਜਨਿਕਾ ਨੋ ਤਣ੍ਹਾ ਪਹੀਨਾ, ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਾ, ਦਾਸਕਾਰਿਕਤਣ੍ਹਾ ਚੇવ વਟ੍ਟਮੂਲਿਕਤਣ੍ਹਾ ਚ ਪਹੀਨਾ, ਅਨੁਤ੍ਤਰਮ੍ਹਾ ਅਸਦਿਸਾ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਭવਪਿਟ੍ਠੇ ਠਤ੍વਾ ਅਭੀਤਨਾਦਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਨ੍ਤਿ ਖੀਣਾਸવਾਤਿ। ਚਤੁਤ੍ਥਂ।
Idaṃ panettha sīhanādasamodhānaṃ – ‘‘vimuttisukhenamhā sukhitā, dukkhajanikā no taṇhā pahīnā, pañcakkhandhā pariññātā, dāsakārikataṇhā ceva vaṭṭamūlikataṇhā ca pahīnā, anuttaramhā asadisā, catunnaṃ saccānaṃ buddhattā buddhā’’ti bhavapiṭṭhe ṭhatvā abhītanādasaṅkhātaṃ sīhanādaṃ nadanti khīṇāsavāti. Catutthaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੪. ਅਰਹਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Arahantasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੪. ਅਰਹਨ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Arahantasuttavaṇṇanā
