Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஜாதக-அட்ட²கதா² • Jātaka-aṭṭhakathā |
[169] 9. அரகஜாதகவண்ணனா
[169] 9. Arakajātakavaṇṇanā
யோ வே மெத்தேன சித்தேனாதி இத³ங் ஸத்தா² ஜேதவனே விஹரந்தோ மெத்தஸுத்தங் ஆரப்³ப⁴ கதே²ஸி. ஏகஸ்மிஞ்ஹி ஸமயே ஸத்தா² பி⁴க்கூ² ஆமந்தேஸி – ‘‘மெத்தாய, பி⁴க்க²வே, சேதோவிமுத்தியா ஆஸேவிதாய பா⁴விதாய ப³ஹுலீகதாய யானீகதாய வத்து²கதாய அனுட்டி²தாய பரிசிதாய ஸுஸமாரத்³தா⁴ய ஏகாத³ஸானிஸங்ஸா பாடிகங்கா². கதமே ஏகாத³ஸ? ஸுக²ங் ஸுபதி, ஸுக²ங் படிபு³ஜ்ஜ²தி, ந பாபகங் ஸுபினங் பஸ்ஸதி, மனுஸ்ஸானங் பியோ ஹோதி, அமனுஸ்ஸானங் பியோ ஹோதி, தே³வதா ரக்க²ந்தி, நாஸ்ஸ அக்³கி³ வா விஸங் வா ஸத்த²ங் வா கமதி, துவடங் சித்தங் ஸமாதி⁴யதி, முக²வண்ணோ விப்பஸீத³தி, அஸம்மூள்ஹோ காலங் கரோதி, உத்தரி அப்படிவிஜ்ஜ²ந்தோ ப்³ரஹ்மலோகூபகோ³ ஹோதி. மெத்தாய, பி⁴க்க²வே, சேதோவிமுத்தியா ஆஸேவிதாய…பே॰… ஸுஸமாரத்³தா⁴ய இமே ஏகாத³ஸானிஸங்ஸா பாடிகங்கா²’’தி (அ॰ நி॰ 11.15). இமே ஏகாத³ஸானிஸங்ஸே க³ஹெத்வா டி²தங் மெத்தாபா⁴வனங் வண்ணெத்வா ‘‘பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு²னா நாம ஸப்³ப³ஸத்தேஸு ஓதி³ஸ்ஸகானோதி³ஸ்ஸகவஸேன மெத்தா பா⁴வேதப்³பா³, ஹிதோபி ஹிதேன ப²ரிதப்³போ³, அஹிதோபி ஹிதேன ப²ரிதப்³போ³, மஜ்ஜ²த்தோபி ஹிதேன ப²ரிதப்³போ³. ஏவங் ஸப்³ப³ஸத்தேஸு ஓதி³ஸ்ஸகானோதி³ஸ்ஸகவஸேன மெத்தா பா⁴வேதப்³பா³, கருணா முதி³தா உபெக்கா² பா⁴வேதப்³பா³, சதூஸு ப்³ரஹ்மவிஹாரேஸு கம்மங் காதப்³ப³மேவ. ஏவங் கரொந்தோ ஹி மக்³க³ங் வா ப²லங் வா அலப⁴ந்தோபி ப்³ரஹ்மலோகபராயணோ அஹோஸி, போராணகபண்டி³தாபி ஸத்த வஸ்ஸானி மெத்தங் பா⁴வெத்வா ஸத்த ஸங்வட்டவிவட்டகப்பே ப்³ரஹ்மலோகஸ்மிங்யேவ வஸிங்ஸூ’’தி வத்வா அதீதங் ஆஹரி.
Yove mettena cittenāti idaṃ satthā jetavane viharanto mettasuttaṃ ārabbha kathesi. Ekasmiñhi samaye satthā bhikkhū āmantesi – ‘‘mettāya, bhikkhave, cetovimuttiyā āsevitāya bhāvitāya bahulīkatāya yānīkatāya vatthukatāya anuṭṭhitāya paricitāya susamāraddhāya ekādasānisaṃsā pāṭikaṅkhā. Katame ekādasa? Sukhaṃ supati, sukhaṃ paṭibujjhati, na pāpakaṃ supinaṃ passati, manussānaṃ piyo hoti, amanussānaṃ piyo hoti, devatā rakkhanti, nāssa aggi vā visaṃ vā satthaṃ vā kamati, tuvaṭaṃ cittaṃ samādhiyati, mukhavaṇṇo vippasīdati, asammūḷho kālaṃ karoti, uttari appaṭivijjhanto brahmalokūpago hoti. Mettāya, bhikkhave, cetovimuttiyā āsevitāya…pe… susamāraddhāya ime ekādasānisaṃsā pāṭikaṅkhā’’ti (a. ni. 11.15). Ime ekādasānisaṃse gahetvā ṭhitaṃ mettābhāvanaṃ vaṇṇetvā ‘‘bhikkhave, bhikkhunā nāma sabbasattesu odissakānodissakavasena mettā bhāvetabbā, hitopi hitena pharitabbo, ahitopi hitena pharitabbo, majjhattopi hitena pharitabbo. Evaṃ sabbasattesu odissakānodissakavasena mettā bhāvetabbā, karuṇā muditā upekkhā bhāvetabbā, catūsu brahmavihāresu kammaṃ kātabbameva. Evaṃ karonto hi maggaṃ vā phalaṃ vā alabhantopi brahmalokaparāyaṇo ahosi, porāṇakapaṇḍitāpi satta vassāni mettaṃ bhāvetvā satta saṃvaṭṭavivaṭṭakappe brahmalokasmiṃyeva vasiṃsū’’ti vatvā atītaṃ āhari.
அதீதே ஏகஸ்மிங் கப்பே போ³தி⁴ஸத்தோ ப்³ராஹ்மணகுலே நிப்³ப³த்தித்வா வயப்பத்தோ காமே பஹாய இஸிபப்³ப³ஜ்ஜங் பப்³ப³ஜித்வா சதுன்னங் ப்³ரஹ்மவிஹாரானங் லாபீ⁴ அரகோ நாம ஸத்தா² ஹுத்வா ஹிமவந்தபதே³ஸே வாஸங் கப்பேஸி, தஸ்ஸ மஹா பரிவாரோ அஹோஸி. ஸோ இஸிக³ணங் ஓவத³ந்தோ ‘‘பப்³ப³ஜிதேன நாம மெத்தா பா⁴வேதப்³பா³, கருணா முதி³தா உபெக்கா² பா⁴வேதப்³பா³. மெத்தசித்தஞ்ஹி நாமேதங் அப்பனாப்பத்தங் ப்³ரஹ்மலோகபராயணதங் ஸாதே⁴தீ’’தி மெத்தாய ஆனிஸங்ஸங் பகாஸெந்தோ இமா கா³தா² ஆஹ –
Atīte ekasmiṃ kappe bodhisatto brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto kāme pahāya isipabbajjaṃ pabbajitvā catunnaṃ brahmavihārānaṃ lābhī arako nāma satthā hutvā himavantapadese vāsaṃ kappesi, tassa mahā parivāro ahosi. So isigaṇaṃ ovadanto ‘‘pabbajitena nāma mettā bhāvetabbā, karuṇā muditā upekkhā bhāvetabbā. Mettacittañhi nāmetaṃ appanāppattaṃ brahmalokaparāyaṇataṃ sādhetī’’ti mettāya ānisaṃsaṃ pakāsento imā gāthā āha –
37.
37.
‘‘யோ வே மெத்தேன சித்தேன, ஸப்³ப³லோகானுகம்பதி;
‘‘Yo ve mettena cittena, sabbalokānukampati;
உத்³த⁴ங் அதோ⁴ ச திரியங், அப்பமாணேன ஸப்³ப³ஸோ.
Uddhaṃ adho ca tiriyaṃ, appamāṇena sabbaso.
38.
38.
‘‘அப்பமாணங் ஹிதங் சித்தங், பரிபுண்ணங் ஸுபா⁴விதங்;
‘‘Appamāṇaṃ hitaṃ cittaṃ, paripuṇṇaṃ subhāvitaṃ;
யங் பமாணகதங் கம்மங், ந தங் தத்ராவஸிஸ்ஸதீ’’தி.
Yaṃ pamāṇakataṃ kammaṃ, na taṃ tatrāvasissatī’’ti.
தத்த² யோ வே மெத்தேன சித்தேன, ஸப்³ப³லோகானுகம்பதீதி க²த்தியாதீ³ஸு வா ஸமணப்³ராஹ்மணேஸு வா யோ கோசி அப்பமாணேன மெத்தேன சித்தேன ஸகலங் ஸத்தலோகங் அனுகம்பதி. உத்³த⁴ந்தி பத²விதோ யாவ நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனப்³ரஹ்மலோகா. அதோ⁴தி பத²வியா ஹெட்டா² உஸ்ஸதே³ மஹானிரயே. திரியந்தி மனுஸ்ஸலோகே, யத்தகானி சக்கவாளானி ச தேஸு ஸப்³பே³ஸு எத்தகே டா²னே நிப்³ப³த்தா ஸப்³பே³ ஸத்தா அவேரா ஹொந்து, அப்³யாபஜ்ஜா² அனீகா⁴, ஸுகீ² அத்தானங் பரிஹரந்தூதி ஏவங் பா⁴விதேன மெத்தேன சித்தேனாதி அத்தோ². அப்பமாணேனாதி அப்பமாணஸத்தானங் அப்பமாணாரம்மணத்தா அப்பமாணேன. ஸப்³ப³ஸோதி ஸப்³பா³காரேன, உத்³த⁴ங் அதோ⁴ திரியந்தி ஏவங் ஸப்³ப³ஸுக³திது³க்³க³திவஸேனாதி அத்தோ².
Tattha yo ve mettena cittena, sabbalokānukampatīti khattiyādīsu vā samaṇabrāhmaṇesu vā yo koci appamāṇena mettena cittena sakalaṃ sattalokaṃ anukampati. Uddhanti pathavito yāva nevasaññānāsaññāyatanabrahmalokā. Adhoti pathaviyā heṭṭhā ussade mahāniraye. Tiriyanti manussaloke, yattakāni cakkavāḷāni ca tesu sabbesu ettake ṭhāne nibbattā sabbe sattā averā hontu, abyāpajjhā anīghā, sukhī attānaṃ pariharantūti evaṃ bhāvitena mettena cittenāti attho. Appamāṇenāti appamāṇasattānaṃ appamāṇārammaṇattā appamāṇena. Sabbasoti sabbākārena, uddhaṃ adho tiriyanti evaṃ sabbasugatiduggativasenāti attho.
அப்பமாணங் ஹிதங் சித்தந்தி அப்பமாணங் கத்வா பா⁴விதங் ஸப்³ப³ஸத்தேஸு ஹிதசித்தங். பரிபுண்ணந்தி அவிகலங். ஸுபா⁴விதந்தி ஸுவட்³டி⁴தங், அப்பனாசித்தஸ்ஸேதங் நாமங். யங் பமாணகதங் கம்மந்தி யங் ‘‘அப்பமாணங் அப்பமாணாரம்மண’’ந்தி ஏவங் ஆரம்மணத்திகவஸேன ச வஸீபா⁴வப்பத்திவஸேன ச அவட்³டி⁴த்வா கதங் பரித்தங் காமாவசரகம்மங். ந தங் தத்ராவஸிஸ்ஸதீதி தங் பரித்தங் கம்மங் யங் தங் ‘‘அப்பமாணங் ஹிதங் சித்த’’ந்தி ஸங்க²க³தங் ரூபாவசரகம்மங், தத்ர ந அவஸிஸ்ஸதி. யதா² நாம மஹோகே⁴ன அஜ்ஜொ²த்த²டங் பரித்தோத³கங் ஓக⁴ஸ்ஸ அப்³ப⁴ந்தரே தேன அஸங்ஹீரமானங் நாவஸிஸ்ஸதி ந திட்ட²தி, அத² கோ² மஹோகோ⁴வ தங் அஜ்ஜொ²த்த²ரித்வா திட்ட²தி, ஏவமேவ தங் பரித்தகம்மங் தஸ்ஸ மஹக்³க³தகம்மஸ்ஸ அப்³ப⁴ந்தரே தேன மஹக்³க³தகம்மேன அச்சி²ந்தி³த்வா அக்³க³ஹிதவிபாகோகாஸங் ஹுத்வா ந அவஸிஸ்ஸதி ந திட்ட²தி, ந ஸக்கோதி அத்தனோ விபாகங் தா³துங், அத² கோ² மஹக்³க³தகம்மமேவ தங் அஜ்ஜொ²த்த²ரித்வா திட்ட²தி விபாகங் தே³தீதி.
Appamāṇaṃ hitaṃ cittanti appamāṇaṃ katvā bhāvitaṃ sabbasattesu hitacittaṃ. Paripuṇṇanti avikalaṃ. Subhāvitanti suvaḍḍhitaṃ, appanācittassetaṃ nāmaṃ. Yaṃ pamāṇakataṃ kammanti yaṃ ‘‘appamāṇaṃ appamāṇārammaṇa’’nti evaṃ ārammaṇattikavasena ca vasībhāvappattivasena ca avaḍḍhitvā kataṃ parittaṃ kāmāvacarakammaṃ. Na taṃ tatrāvasissatīti taṃ parittaṃ kammaṃ yaṃ taṃ ‘‘appamāṇaṃ hitaṃ citta’’nti saṅkhagataṃ rūpāvacarakammaṃ, tatra na avasissati. Yathā nāma mahoghena ajjhotthaṭaṃ parittodakaṃ oghassa abbhantare tena asaṃhīramānaṃ nāvasissati na tiṭṭhati, atha kho mahoghova taṃ ajjhottharitvā tiṭṭhati, evameva taṃ parittakammaṃ tassa mahaggatakammassa abbhantare tena mahaggatakammena acchinditvā aggahitavipākokāsaṃ hutvā na avasissati na tiṭṭhati, na sakkoti attano vipākaṃ dātuṃ, atha kho mahaggatakammameva taṃ ajjhottharitvā tiṭṭhati vipākaṃ detīti.
ஏவங் போ³தி⁴ஸத்தோ அந்தேவாஸிகானங் மெத்தாபா⁴வனாய ஆனிஸங்ஸங் கதெ²த்வா அபரிஹீனஜ்ஜா²னோ ப்³ரஹ்மலோகே நிப்³ப³த்தித்வா ஸத்த ஸங்வட்டவிவட்டகப்பே ந இமங் லோகங் புன அக³மாஸி.
Evaṃ bodhisatto antevāsikānaṃ mettābhāvanāya ānisaṃsaṃ kathetvā aparihīnajjhāno brahmaloke nibbattitvā satta saṃvaṭṭavivaṭṭakappe na imaṃ lokaṃ puna agamāsi.
ஸத்தா² இமங் த⁴ம்மதே³ஸனங் ஆஹரித்வா ஜாதகங் ஸமோதா⁴னேஸி – ‘‘ததா³ இஸிக³ணோ பு³த்³த⁴பரிஸா அஹோஸி, அரகோ பன ஸத்தா² அஹமேவ அஹோஸி’’ந்தி.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā isigaṇo buddhaparisā ahosi, arako pana satthā ahameva ahosi’’nti.
அரகஜாதகவண்ணனா நவமா.
Arakajātakavaṇṇanā navamā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / ஜாதகபாளி • Jātakapāḷi / 169. அரகஜாதகங் • 169. Arakajātakaṃ