Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya |
൧൦. അരകസുത്തം
10. Arakasuttaṃ
൭൪. ‘‘ഭൂതപുബ്ബം, ഭിക്ഖവേ, അരകോ നാമ സത്ഥാ അഹോസി തിത്ഥകരോ കാമേസു വീതരാഗോ. അരകസ്സ ഖോ പന, ഭിക്ഖവേ, സത്ഥുനോ അനേകാനി സാവകസതാനി അഹേസും. അരകോ സത്ഥാ സാവകാനം ഏവം ധമ്മം ദേസേതി – അപ്പകം, ബ്രാഹ്മണ, ജീവിതം മനുസ്സാനം പരിത്തം ലഹുകം 1 ബഹുദുക്ഖം ബഹുപായാസം മന്തായം 2 ബോദ്ധബ്ബം , കത്തബ്ബം കുസലം, ചരിതബ്ബം ബ്രഹ്മചരിയം, നത്ഥി ജാതസ്സ അമരണം.
74. ‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, arako nāma satthā ahosi titthakaro kāmesu vītarāgo. Arakassa kho pana, bhikkhave, satthuno anekāni sāvakasatāni ahesuṃ. Arako satthā sāvakānaṃ evaṃ dhammaṃ deseti – appakaṃ, brāhmaṇa, jīvitaṃ manussānaṃ parittaṃ lahukaṃ 3 bahudukkhaṃ bahupāyāsaṃ mantāyaṃ 4 boddhabbaṃ , kattabbaṃ kusalaṃ, caritabbaṃ brahmacariyaṃ, natthi jātassa amaraṇaṃ.
‘‘സേയ്യഥാപി , ബ്രാഹ്മണ, തിണഗ്ഗേ ഉസ്സാവബിന്ദു സൂരിയേ ഉഗ്ഗച്ഛന്തേ ഖിപ്പംയേവ പടിവിഗച്ഛതി, ന ചിരട്ഠിതികം ഹോതി; ഏവമേവം ഖോ, ബ്രാഹ്മണ, ഉസ്സാവബിന്ദൂപമം ജീവിതം മനുസ്സാനം പരിത്തം ലഹുകം ബഹുദുക്ഖം ബഹുപായാസം മന്തായം ബോദ്ധബ്ബം, കത്തബ്ബം കുസലം, ചരിതബ്ബം ബ്രഹ്മചരിയം, നത്ഥി ജാതസ്സ അമരണം.
‘‘Seyyathāpi , brāhmaṇa, tiṇagge ussāvabindu sūriye uggacchante khippaṃyeva paṭivigacchati, na ciraṭṭhitikaṃ hoti; evamevaṃ kho, brāhmaṇa, ussāvabindūpamaṃ jīvitaṃ manussānaṃ parittaṃ lahukaṃ bahudukkhaṃ bahupāyāsaṃ mantāyaṃ boddhabbaṃ, kattabbaṃ kusalaṃ, caritabbaṃ brahmacariyaṃ, natthi jātassa amaraṇaṃ.
‘‘സേയ്യഥാപി, ബ്രാഹ്മണ, ഥുല്ലഫുസിതകേ ദേവേ വസ്സന്തേ ഉദകബുബ്ബുളം 5 ഖിപ്പംയേവ പടിവിഗച്ഛതി, ന ചിരട്ഠിതികം ഹോതി; ഏവമേവം ഖോ, ബ്രാഹ്മണ, ഉദകബുബ്ബുളൂപമം ജീവിതം മനുസ്സാനം പരിത്തം ലഹുകം ബഹുദുക്ഖം ബഹുപായാസം മന്തായം ബോദ്ധബ്ബം, കത്തബ്ബം കുസലം, ചരിതബ്ബം ബ്രഹ്മചരിയം, നത്ഥി ജാതസ്സ അമരണം.
‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, thullaphusitake deve vassante udakabubbuḷaṃ 6 khippaṃyeva paṭivigacchati, na ciraṭṭhitikaṃ hoti; evamevaṃ kho, brāhmaṇa, udakabubbuḷūpamaṃ jīvitaṃ manussānaṃ parittaṃ lahukaṃ bahudukkhaṃ bahupāyāsaṃ mantāyaṃ boddhabbaṃ, kattabbaṃ kusalaṃ, caritabbaṃ brahmacariyaṃ, natthi jātassa amaraṇaṃ.
‘‘സേയ്യഥാപി, ബ്രാഹ്മണ, ഉദകേ ദണ്ഡരാജി ഖിപ്പംയേവ പടിവിഗച്ഛതി, ന ചിരട്ഠിതികാ ഹോതി; ഏവമേവം ഖോ, ബ്രാഹ്മണ, ഉദകേ ദണ്ഡരാജൂപമം ജീവിതം മനുസ്സാനം പരിത്തം…പേ॰… നത്ഥി ജാതസ്സ അമരണം.
‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, udake daṇḍarāji khippaṃyeva paṭivigacchati, na ciraṭṭhitikā hoti; evamevaṃ kho, brāhmaṇa, udake daṇḍarājūpamaṃ jīvitaṃ manussānaṃ parittaṃ…pe… natthi jātassa amaraṇaṃ.
‘‘സേയ്യഥാപി, ബ്രാഹ്മണ, ബലവാ പുരിസോ ജിവ്ഹഗ്ഗേ ഖേളപിണ്ഡം സംയൂഹിത്വാ അകസിരേനേവ വമേയ്യ 11; ഏവമേവം ഖോ, ബ്രാഹ്മണ, ഖേളപിണ്ഡൂപമം ജീവിതം മനുസ്സാനം പരിത്തം…പേ॰… നത്ഥി ജാതസ്സ അമരണം.
‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, balavā puriso jivhagge kheḷapiṇḍaṃ saṃyūhitvā akasireneva vameyya 12; evamevaṃ kho, brāhmaṇa, kheḷapiṇḍūpamaṃ jīvitaṃ manussānaṃ parittaṃ…pe… natthi jātassa amaraṇaṃ.
‘‘സേയ്യഥാപി, ബ്രാഹ്മണ, ദിവസംസന്തത്തേ അയോകടാഹേ മംസപേസി 13 പക്ഖിത്താ ഖിപ്പംയേവ പടിവിഗച്ഛതി, ന ചിരട്ഠിതികാ ഹോതി; ഏവമേവം ഖോ, ബ്രാഹ്മണ, മംസപേസൂപമം ജീവിതം മനുസ്സാനം പരിത്തം…പേ॰… നത്ഥി ജാതസ്സ അമരണം.
‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, divasaṃsantatte ayokaṭāhe maṃsapesi 14 pakkhittā khippaṃyeva paṭivigacchati, na ciraṭṭhitikā hoti; evamevaṃ kho, brāhmaṇa, maṃsapesūpamaṃ jīvitaṃ manussānaṃ parittaṃ…pe… natthi jātassa amaraṇaṃ.
‘‘സേയ്യഥാപി, ബ്രാഹ്മണ, ഗാവീ വജ്ഝാ ആഘാതനം നീയമാനാ യം യദേവ പാദം ഉദ്ധരതി, സന്തികേവ ഹോതി വധസ്സ സന്തികേവ മരണസ്സ; ഏവമേവം ഖോ, ബ്രാഹ്മണ, ഗോവജ്ഝൂപമം 15 ജീവിതം മനുസ്സാനം പരിത്തം ലഹുകം ബഹുദുക്ഖം ബഹുപായാസം മന്തായം ബോദ്ധബ്ബം, കത്തബ്ബം കുസലം, ചരിതബ്ബം ബ്രഹ്മചരിയം, നത്ഥി ജാതസ്സ അമരണ’’ന്തി.
‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, gāvī vajjhā āghātanaṃ nīyamānā yaṃ yadeva pādaṃ uddharati, santikeva hoti vadhassa santikeva maraṇassa; evamevaṃ kho, brāhmaṇa, govajjhūpamaṃ 16 jīvitaṃ manussānaṃ parittaṃ lahukaṃ bahudukkhaṃ bahupāyāsaṃ mantāyaṃ boddhabbaṃ, kattabbaṃ kusalaṃ, caritabbaṃ brahmacariyaṃ, natthi jātassa amaraṇa’’nti.
‘‘തേന ഖോ പന, ഭിക്ഖവേ, സമയേന മനുസ്സാനം സട്ഠിവസ്സസഹസ്സാനി ആയുപ്പമാണം അഹോസി, പഞ്ചവസ്സസതികാ കുമാരികാ അലംപതേയ്യാ അഹോസി. തേന ഖോ പന, ഭിക്ഖവേ, സമയേന മനുസ്സാനം ഛളേവ ആബാധാ അഹേസും – സീതം, ഉണ്ഹം, ജിഘച്ഛാ, പിപാസാ, ഉച്ചാരോ, പസ്സാവോ. സോ ഹി നാമ, ഭിക്ഖവേ, അരകോ സത്ഥാ ഏവം ദീഘായുകേസു മനുസ്സേസു ഏവം ചിരട്ഠിതികേസു ഏവം അപ്പാബാധേസു സാവകാനം ഏവം ധമ്മം ദേസേസ്സതി – ‘അപ്പകം, ബ്രാഹ്മണ, ജീവിതം മനുസ്സാനം പരിത്തം ലഹുകം ബഹുദുക്ഖം ബഹുപായാസം മന്തായം ബോദ്ധബ്ബം, കത്തബ്ബം കുസലം, ചരിതബ്ബം ബ്രഹ്മചരിയം, നത്ഥി ജാതസ്സ അമരണ’’’ന്തി.
‘‘Tena kho pana, bhikkhave, samayena manussānaṃ saṭṭhivassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi, pañcavassasatikā kumārikā alaṃpateyyā ahosi. Tena kho pana, bhikkhave, samayena manussānaṃ chaḷeva ābādhā ahesuṃ – sītaṃ, uṇhaṃ, jighacchā, pipāsā, uccāro, passāvo. So hi nāma, bhikkhave, arako satthā evaṃ dīghāyukesu manussesu evaṃ ciraṭṭhitikesu evaṃ appābādhesu sāvakānaṃ evaṃ dhammaṃ desessati – ‘appakaṃ, brāhmaṇa, jīvitaṃ manussānaṃ parittaṃ lahukaṃ bahudukkhaṃ bahupāyāsaṃ mantāyaṃ boddhabbaṃ, kattabbaṃ kusalaṃ, caritabbaṃ brahmacariyaṃ, natthi jātassa amaraṇa’’’nti.
‘‘ഏതരഹി തം, ഭിക്ഖവേ, സമ്മാ വദമാനോ വദേയ്യ – ‘അപ്പകം ജീവിതം മനുസ്സാനം പരിത്തം ലഹുകം ബഹുദുക്ഖം ബഹുപായാസം മന്തായം ബോദ്ധബ്ബം, കത്തബ്ബം കുസലം, ചരിതബ്ബം ബ്രഹ്മചരിയം, നത്ഥി ജാതസ്സ അമരണ’ന്തി. ഏതരഹി, ഭിക്ഖവേ , യോ ചിരം ജീവതി സോ വസ്സസതം അപ്പം വാ ഭിയ്യോ. വസ്സസതം ഖോ പന, ഭിക്ഖവേ, ജീവന്തോ തീണിയേവ ഉതുസതാനി ജീവതി – ഉതുസതം ഹേമന്താനം, ഉതുസതം ഗിമ്ഹാനം, ഉതുസതം വസ്സാനം. തീണി ഖോ പന, ഭിക്ഖവേ, ഉതുസതാനി ജീവന്തോ ദ്വാദസ 17 യേവ മാസസതാനി ജീവതി – ചത്താരി മാസസതാനി ഹേമന്താനം , ചത്താരി മാസസതാനി ഗിമ്ഹാനം, ചത്താരി മാസസതാനി വസ്സാനം. ദ്വാദസ ഖോ പന, ഭിക്ഖവേ, മാസസതാനി ജീവന്തോ ചതുവീസതിയേവ അദ്ധമാസസതാനി ജീവതി – അട്ഠദ്ധമാസസതാനി ഹേമന്താനം, അട്ഠദ്ധമാസസതാനി ഗിമ്ഹാനം, അട്ഠദ്ധമാസസതാനി വസ്സാനം. ചതുവീസതി ഖോ പന, ഭിക്ഖവേ, അദ്ധമാസസതാനി ജീവന്തോ ഛത്തിംസംയേവ രത്തിസഹസ്സാനി ജീവതി – ദ്വാദസ രത്തിസഹസ്സാനി ഹേമന്താനം, ദ്വാദസ രത്തിസഹസ്സാനി ഗിമ്ഹാനം, ദ്വാദസ രത്തിസഹസ്സാനി വസ്സാനം. ഛത്തിംസം ഖോ പന, ഭിക്ഖവേ, രത്തിസഹസ്സാനി ജീവന്തോ ദ്വേസത്തതിയേവ 18 ഭത്തസഹസ്സാനി ഭുഞ്ജതി – ചതുവീസതി ഭത്തസഹസ്സാനി ഹേമന്താനം, ചതുവീസതി ഭത്തസഹസ്സാനി ഗിമ്ഹാനം, ചതുവീസതി ഭത്തസഹസ്സാനി വസ്സാനം സദ്ധിം മാതുഥഞ്ഞായ സദ്ധിം ഭത്തന്തരായേന.
‘‘Etarahi taṃ, bhikkhave, sammā vadamāno vadeyya – ‘appakaṃ jīvitaṃ manussānaṃ parittaṃ lahukaṃ bahudukkhaṃ bahupāyāsaṃ mantāyaṃ boddhabbaṃ, kattabbaṃ kusalaṃ, caritabbaṃ brahmacariyaṃ, natthi jātassa amaraṇa’nti. Etarahi, bhikkhave , yo ciraṃ jīvati so vassasataṃ appaṃ vā bhiyyo. Vassasataṃ kho pana, bhikkhave, jīvanto tīṇiyeva utusatāni jīvati – utusataṃ hemantānaṃ, utusataṃ gimhānaṃ, utusataṃ vassānaṃ. Tīṇi kho pana, bhikkhave, utusatāni jīvanto dvādasa 19 yeva māsasatāni jīvati – cattāri māsasatāni hemantānaṃ , cattāri māsasatāni gimhānaṃ, cattāri māsasatāni vassānaṃ. Dvādasa kho pana, bhikkhave, māsasatāni jīvanto catuvīsatiyeva addhamāsasatāni jīvati – aṭṭhaddhamāsasatāni hemantānaṃ, aṭṭhaddhamāsasatāni gimhānaṃ, aṭṭhaddhamāsasatāni vassānaṃ. Catuvīsati kho pana, bhikkhave, addhamāsasatāni jīvanto chattiṃsaṃyeva rattisahassāni jīvati – dvādasa rattisahassāni hemantānaṃ, dvādasa rattisahassāni gimhānaṃ, dvādasa rattisahassāni vassānaṃ. Chattiṃsaṃ kho pana, bhikkhave, rattisahassāni jīvanto dvesattatiyeva 20 bhattasahassāni bhuñjati – catuvīsati bhattasahassāni hemantānaṃ, catuvīsati bhattasahassāni gimhānaṃ, catuvīsati bhattasahassāni vassānaṃ saddhiṃ mātuthaññāya saddhiṃ bhattantarāyena.
‘‘തത്രിമേ ഭത്തന്തരായാ കപിമിദ്ധോപി ഭത്തം ന ഭുഞ്ജതി, ദുക്ഖിതോപി ഭത്തം ന ഭുഞ്ജതി, ബ്യാധിതോപി ഭത്തം ന ഭുഞ്ജതി, ഉപോസഥികോപി ഭത്തം ന ഭുഞ്ജതി , അലാഭകേനപി ഭത്തം ന ഭുഞ്ജതി. ഇതി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, മയാ വസ്സസതായുകസ്സ മനുസ്സസ്സ ആയുപി സങ്ഖാതോ 21, ആയുപ്പമാണമ്പി സങ്ഖാതം, ഉതൂപി സങ്ഖാതാ, സംവച്ഛരാപി സങ്ഖാതാ, മാസാപി സങ്ഖാതാ, അദ്ധമാസാപി സങ്ഖാതാ, രത്തിപി സങ്ഖാതാ, ദിവാപി സങ്ഖാതാ, ഭത്താപി സങ്ഖാതാ, ഭത്തന്തരായാപി സങ്ഖാതാ. യം, ഭിക്ഖവേ, സത്ഥാരാ കരണീയം സാവകാനം ഹിതേസിനാ അനുകമ്പകേന അനുകമ്പം ഉപാദായ; കതം വോ തം മയാ ഏതാനി, ഭിക്ഖവേ, രുക്ഖമൂലാനി ഏതാനി സുഞ്ഞാഗാരാനി. ഝായഥ, ഭിക്ഖവേ, മാ പമാദത്ഥ; മാ പച്ഛാ വിപ്പടിസാരിനോ അഹുവത്ഥ. അയം വോ അമ്ഹാകം അനുസാസനീ’’തി. ദസമം.
‘‘Tatrime bhattantarāyā kapimiddhopi bhattaṃ na bhuñjati, dukkhitopi bhattaṃ na bhuñjati, byādhitopi bhattaṃ na bhuñjati, uposathikopi bhattaṃ na bhuñjati , alābhakenapi bhattaṃ na bhuñjati. Iti kho, bhikkhave, mayā vassasatāyukassa manussassa āyupi saṅkhāto 22, āyuppamāṇampi saṅkhātaṃ, utūpi saṅkhātā, saṃvaccharāpi saṅkhātā, māsāpi saṅkhātā, addhamāsāpi saṅkhātā, rattipi saṅkhātā, divāpi saṅkhātā, bhattāpi saṅkhātā, bhattantarāyāpi saṅkhātā. Yaṃ, bhikkhave, satthārā karaṇīyaṃ sāvakānaṃ hitesinā anukampakena anukampaṃ upādāya; kataṃ vo taṃ mayā etāni, bhikkhave, rukkhamūlāni etāni suññāgārāni. Jhāyatha, bhikkhave, mā pamādattha; mā pacchā vippaṭisārino ahuvattha. Ayaṃ vo amhākaṃ anusāsanī’’ti. Dasamaṃ.
മഹാവഗ്ഗോ സത്തമോ.
Mahāvaggo sattamo.
തസ്സുദ്ദാനം –
Tassuddānaṃ –
ഹിരീസൂരിയം ഉപമാ, ധമ്മഞ്ഞൂ പാരിഛത്തകം;
Hirīsūriyaṃ upamā, dhammaññū pārichattakaṃ;
സക്കച്ചം ഭാവനാ അഗ്ഗി, സുനേത്തഅരകേന ചാതി.
Sakkaccaṃ bhāvanā aggi, sunettaarakena cāti.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൧൦. അരകസുത്തവണ്ണനാ • 10. Arakasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൧൦. അരകസുത്തവണ്ണനാ • 10. Arakasuttavaṇṇanā