| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய (டீகா) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
10. அரகஸுத்தவண்ணனா
10. Arakasuttavaṇṇanā
74. த³ஸமே பரித்தந்தி இத்தரங். தேனாஹ ‘‘அப்பங் தோ²க’’ந்தி. பப³ந்தா⁴னுபச்சே²த³ஸ்ஸ பச்சயபா⁴வோ இத⁴ ஜீவிதஸ்ஸ ரஸோ கிச்சந்தி அதி⁴ப்பேதந்தி ஆஹ ‘‘ஸரஸபரித்ததாயபீ’’தி. தத³தீ⁴னவுத்திதாயபி ஹி ‘‘யோ, பி⁴க்க²வே, சிரங் ஜீவதி, ஸோ வஸ்ஸஸதங் அப்பங் வா பி⁴ய்யோ’’தி வசனதோ பரித்தங் க²ணபரித்ததாயபி. பரமத்த²தோ ஹி அதிபரித்தோ ஸத்தானங் ஜீவிதக்க²ணோ ஏகசித்தக்க²ணப்பவத்திமத்தோயேவ. யதா² நாம ரத²சக்கங் பவத்தமானம்பி ஏகேனேவ நேமிப்பதே³ஸேன பவத்ததி, திட்ட²மானம்பி ஏகேனேவ திட்ட²தி, ஏவமேவங் ஏகசித்தக்க²ணிகங் ஸத்தானங் ஜீவிதங் தஸ்மிங் சித்தே நிருத்³த⁴மத்தே ஸத்தோ நிருத்³தோ⁴தி வுச்சதி. யதா²ஹ ‘‘அதீதே சித்தக்க²ணே ஜீவித்த² ந ஜீவதி ந ஜீவிஸ்ஸதி. அனாக³தே சித்தக்க²ணே ந ஜீவித்த² ந ஜீவதி ஜீவிஸ்ஸதி. பச்சுப்பன்னே சித்தக்க²ணே ந ஜீவித்த² ஜீவதி ந ஜீவிஸ்ஸதி.
74. Dasame parittanti ittaraṃ. Tenāha ‘‘appaṃ thoka’’nti. Pabandhānupacchedassa paccayabhāvo idha jīvitassa raso kiccanti adhippetanti āha ‘‘sarasaparittatāyapī’’ti. Tadadhīnavuttitāyapi hi ‘‘yo, bhikkhave, ciraṃ jīvati, so vassasataṃ appaṃ vā bhiyyo’’ti vacanato parittaṃ khaṇaparittatāyapi. Paramatthato hi atiparitto sattānaṃ jīvitakkhaṇo ekacittakkhaṇappavattimattoyeva. Yathā nāma rathacakkaṃ pavattamānampi ekeneva nemippadesena pavattati, tiṭṭhamānampi ekeneva tiṭṭhati, evamevaṃ ekacittakkhaṇikaṃ sattānaṃ jīvitaṃ tasmiṃ citte niruddhamatte satto niruddhoti vuccati. Yathāha ‘‘atīte cittakkhaṇe jīvittha na jīvati na jīvissati. Anāgate cittakkhaṇe na jīvittha na jīvati jīvissati. Paccuppanne cittakkhaṇe na jīvittha jīvati na jīvissati.
‘‘ஜீவிதங் அத்தபா⁴வோ ச, ஸுக²து³க்கா² ச கேவலா;
‘‘Jīvitaṃ attabhāvo ca, sukhadukkhā ca kevalā;
ஏகசித்தஸமாயுத்தா, லஹுஸோ வத்ததே க²ணோ.
Ekacittasamāyuttā, lahuso vattate khaṇo.
‘‘யே நிருத்³தா⁴ மரந்தஸ்ஸ, திட்ட²மானஸ்ஸ வா இத⁴;
‘‘Ye niruddhā marantassa, tiṭṭhamānassa vā idha;
ஸப்³பே³பி ஸதி³ஸா க²ந்தா⁴, க³தா அப்படிஸந்தி⁴கா.
Sabbepi sadisā khandhā, gatā appaṭisandhikā.
‘‘அனிப்³ப³த்தேன ந ஜாதோ, பச்சுப்பன்னேன ஜீவதி;
‘‘Anibbattena na jāto, paccuppannena jīvati;
சித்தப⁴ங்கா³ மதோ லோகோ, பஞ்ஞத்தி பரமத்தி²யா’’தி. (மஹானி॰ 10);
Cittabhaṅgā mato loko, paññatti paramatthiyā’’ti. (mahāni. 10);
லஹுஸந்தி லஹுகங். தேனாஹ ‘‘லஹுங் உப்பஜ்ஜித்வா நிருஜ்ஜ²னதோ லஹுஸ’’ந்தி. பரித்தங் லஹுஸந்தி உப⁴யங் பனேதங் அப்பகஸ்ஸ வேவசனங். யஞ்ஹி அப்பகங், தங் பரித்தஞ்சேவ லஹுகஞ்ச ஹோதி. இத⁴ பன ஆயுனோ அதி⁴ப்பேதத்தா ரஸ்ஸந்தி வுத்தங் ஹோதி. மந்தாயந்தி கரணத்தே² ஏதங் பு⁴ம்மவசனந்தி ஆஹ ‘‘மந்தாய பொ³த்³த⁴ப்³ப³ங், பஞ்ஞாய ஜானிதப்³ப³ந்தி அத்தோ²’’தி. மந்தாயந்தி வா மந்தெய்யந்தி வுத்தங் ஹோதி, மந்தேதப்³ப³ங் மந்தாய உபபரிக்கி²தப்³ப³ந்தி அத்தோ². பஞ்ஞாய ஜானிதப்³ப³ந்தி ஜானிதப்³ப³ங் ஜீவிதஸ்ஸ பரித்தபா⁴வோ ப³ஹுது³க்கா²தி³பா⁴வோ. ஜானித்வா ச பன ஸப்³ப³பலிபோ³தே⁴ சி²ந்தி³த்வா கத்தப்³ப³ங் குஸலங், சரிதப்³ப³ங் ப்³ரஹ்மசரியங். யஸ்மா இத்தி² ஜாதஸ்ஸ அமரணங், அப்பங் வா பி⁴ய்யோ வஸ்ஸஸததோ உபரி அப்பங் அஞ்ஞங் வஸ்ஸஸதங் அப்பத்வா வீஸங் வா திங்ஸங் வா சத்தாலீஸங் வா பண்ணாஸங் வா ஸட்டி² வா வஸ்ஸானி ஜீவதி, ஏவங்தீ³கா⁴யுகோ பன அதிது³ல்லபோ⁴. ‘‘அஸுகோ ஹி ஏவங் சிரங் ஜீவதீ’’தி தத்த² தத்த² க³ந்த்வா த³ட்ட²ப்³போ³ ஹோதி. தத்த² விஸாகா² உபாஸிகா வீஸஸதங் ஜீவதி, ததா² பொக்க²ரஸாதிப்³ராஹ்மணோ, ப்³ரஹ்மாயுப்³ராஹ்மணோ, பா³வரியப்³ராஹ்மணோ, ஆனந்த³த்தே²ரோ, மஹாகஸ்ஸபத்தே²ரோதி . அனுருத்³த⁴த்தே²ரோ பன வஸ்ஸஸதஞ்சேவ பண்ணாஸஞ்ச வஸ்ஸானி. பா³குலத்தே²ரோ வஸ்ஸஸதஞ்சேவ ஸட்டி² ச வஸ்ஸானி, அயங் ஸப்³ப³தீ³கா⁴யுகோ, ஸோபி த்³வே வஸ்ஸஸதானி ந ஜீவி.
Lahusanti lahukaṃ. Tenāha ‘‘lahuṃ uppajjitvā nirujjhanato lahusa’’nti. Parittaṃ lahusanti ubhayaṃ panetaṃ appakassa vevacanaṃ. Yañhi appakaṃ, taṃ parittañceva lahukañca hoti. Idha pana āyuno adhippetattā rassanti vuttaṃ hoti. Mantāyanti karaṇatthe etaṃ bhummavacananti āha ‘‘mantāya boddhabbaṃ, paññāya jānitabbanti attho’’ti. Mantāyanti vā manteyyanti vuttaṃ hoti, mantetabbaṃ mantāya upaparikkhitabbanti attho. Paññāya jānitabbanti jānitabbaṃ jīvitassa parittabhāvo bahudukkhādibhāvo. Jānitvā ca pana sabbapalibodhe chinditvā kattabbaṃ kusalaṃ, caritabbaṃ brahmacariyaṃ. Yasmā itthi jātassa amaraṇaṃ, appaṃ vā bhiyyo vassasatato upari appaṃ aññaṃ vassasataṃ appatvā vīsaṃ vā tiṃsaṃ vā cattālīsaṃ vā paṇṇāsaṃ vā saṭṭhi vā vassāni jīvati, evaṃdīghāyuko pana atidullabho. ‘‘Asuko hi evaṃ ciraṃ jīvatī’’ti tattha tattha gantvā daṭṭhabbo hoti. Tattha visākhā upāsikā vīsasataṃ jīvati, tathā pokkharasātibrāhmaṇo, brahmāyubrāhmaṇo, bāvariyabrāhmaṇo, ānandatthero, mahākassapattheroti . Anuruddhatthero pana vassasatañceva paṇṇāsañca vassāni. Bākulatthero vassasatañceva saṭṭhi ca vassāni, ayaṃ sabbadīghāyuko, sopi dve vassasatāni na jīvi.
அரகஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
Arakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
மஹாவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Mahāvaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய • Aṅguttaranikāya / 10. அரகஸுத்தங் • 10. Arakasuttaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / அங்கு³த்தரனிகாய (அட்ட²கதா²) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 10. அரகஸுத்தவண்ணனா • 10. Arakasuttavaṇṇanā
