Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ൧൦. അരകസുത്തവണ്ണനാ

    10. Arakasuttavaṇṇanā

    ൭൪. ദസമേ പരിത്തന്തി ഇത്തരം. തേനാഹ ‘‘അപ്പം ഥോക’’ന്തി. പബന്ധാനുപച്ഛേദസ്സ പച്ചയഭാവോ ഇധ ജീവിതസ്സ രസോ കിച്ചന്തി അധിപ്പേതന്തി ആഹ ‘‘സരസപരിത്തതായപീ’’തി. തദധീനവുത്തിതായപി ഹി ‘‘യോ, ഭിക്ഖവേ, ചിരം ജീവതി, സോ വസ്സസതം അപ്പം വാ ഭിയ്യോ’’തി വചനതോ പരിത്തം ഖണപരിത്തതായപി. പരമത്ഥതോ ഹി അതിപരിത്തോ സത്താനം ജീവിതക്ഖണോ ഏകചിത്തക്ഖണപ്പവത്തിമത്തോയേവ. യഥാ നാമ രഥചക്കം പവത്തമാനമ്പി ഏകേനേവ നേമിപ്പദേസേന പവത്തതി, തിട്ഠമാനമ്പി ഏകേനേവ തിട്ഠതി, ഏവമേവം ഏകചിത്തക്ഖണികം സത്താനം ജീവിതം തസ്മിം ചിത്തേ നിരുദ്ധമത്തേ സത്തോ നിരുദ്ധോതി വുച്ചതി. യഥാഹ ‘‘അതീതേ ചിത്തക്ഖണേ ജീവിത്ഥ ന ജീവതി ന ജീവിസ്സതി. അനാഗതേ ചിത്തക്ഖണേ ന ജീവിത്ഥ ന ജീവതി ജീവിസ്സതി. പച്ചുപ്പന്നേ ചിത്തക്ഖണേ ന ജീവിത്ഥ ജീവതി ന ജീവിസ്സതി.

    74. Dasame parittanti ittaraṃ. Tenāha ‘‘appaṃ thoka’’nti. Pabandhānupacchedassa paccayabhāvo idha jīvitassa raso kiccanti adhippetanti āha ‘‘sarasaparittatāyapī’’ti. Tadadhīnavuttitāyapi hi ‘‘yo, bhikkhave, ciraṃ jīvati, so vassasataṃ appaṃ vā bhiyyo’’ti vacanato parittaṃ khaṇaparittatāyapi. Paramatthato hi atiparitto sattānaṃ jīvitakkhaṇo ekacittakkhaṇappavattimattoyeva. Yathā nāma rathacakkaṃ pavattamānampi ekeneva nemippadesena pavattati, tiṭṭhamānampi ekeneva tiṭṭhati, evamevaṃ ekacittakkhaṇikaṃ sattānaṃ jīvitaṃ tasmiṃ citte niruddhamatte satto niruddhoti vuccati. Yathāha ‘‘atīte cittakkhaṇe jīvittha na jīvati na jīvissati. Anāgate cittakkhaṇe na jīvittha na jīvati jīvissati. Paccuppanne cittakkhaṇe na jīvittha jīvati na jīvissati.

    ‘‘ജീവിതം അത്തഭാവോ ച, സുഖദുക്ഖാ ച കേവലാ;

    ‘‘Jīvitaṃ attabhāvo ca, sukhadukkhā ca kevalā;

    ഏകചിത്തസമായുത്താ, ലഹുസോ വത്തതേ ഖണോ.

    Ekacittasamāyuttā, lahuso vattate khaṇo.

    ‘‘യേ നിരുദ്ധാ മരന്തസ്സ, തിട്ഠമാനസ്സ വാ ഇധ;

    ‘‘Ye niruddhā marantassa, tiṭṭhamānassa vā idha;

    സബ്ബേപി സദിസാ ഖന്ധാ, ഗതാ അപ്പടിസന്ധികാ.

    Sabbepi sadisā khandhā, gatā appaṭisandhikā.

    ‘‘അനിബ്ബത്തേന ന ജാതോ, പച്ചുപ്പന്നേന ജീവതി;

    ‘‘Anibbattena na jāto, paccuppannena jīvati;

    ചിത്തഭങ്ഗാ മതോ ലോകോ, പഞ്ഞത്തി പരമത്ഥിയാ’’തി. (മഹാനി॰ ൧൦);

    Cittabhaṅgā mato loko, paññatti paramatthiyā’’ti. (mahāni. 10);

    ലഹുസന്തി ലഹുകം. തേനാഹ ‘‘ലഹും ഉപ്പജ്ജിത്വാ നിരുജ്ഝനതോ ലഹുസ’’ന്തി. പരിത്തം ലഹുസന്തി ഉഭയം പനേതം അപ്പകസ്സ വേവചനം. യഞ്ഹി അപ്പകം, തം പരിത്തഞ്ചേവ ലഹുകഞ്ച ഹോതി. ഇധ പന ആയുനോ അധിപ്പേതത്താ രസ്സന്തി വുത്തം ഹോതി. മന്തായന്തി കരണത്ഥേ ഏതം ഭുമ്മവചനന്തി ആഹ ‘‘മന്തായ ബോദ്ധബ്ബം, പഞ്ഞായ ജാനിതബ്ബന്തി അത്ഥോ’’തി. മന്തായന്തി വാ മന്തേയ്യന്തി വുത്തം ഹോതി, മന്തേതബ്ബം മന്തായ ഉപപരിക്ഖിതബ്ബന്തി അത്ഥോ. പഞ്ഞായ ജാനിതബ്ബന്തി ജാനിതബ്ബം ജീവിതസ്സ പരിത്തഭാവോ ബഹുദുക്ഖാദിഭാവോ. ജാനിത്വാ ച പന സബ്ബപലിബോധേ ഛിന്ദിത്വാ കത്തബ്ബം കുസലം, ചരിതബ്ബം ബ്രഹ്മചരിയം. യസ്മാ ഇത്ഥി ജാതസ്സ അമരണം, അപ്പം വാ ഭിയ്യോ വസ്സസതതോ ഉപരി അപ്പം അഞ്ഞം വസ്സസതം അപ്പത്വാ വീസം വാ തിംസം വാ ചത്താലീസം വാ പണ്ണാസം വാ സട്ഠി വാ വസ്സാനി ജീവതി, ഏവംദീഘായുകോ പന അതിദുല്ലഭോ. ‘‘അസുകോ ഹി ഏവം ചിരം ജീവതീ’’തി തത്ഥ തത്ഥ ഗന്ത്വാ ദട്ഠബ്ബോ ഹോതി. തത്ഥ വിസാഖാ ഉപാസികാ വീസസതം ജീവതി, തഥാ പോക്ഖരസാതിബ്രാഹ്മണോ, ബ്രഹ്മായുബ്രാഹ്മണോ, ബാവരിയബ്രാഹ്മണോ, ആനന്ദത്ഥേരോ, മഹാകസ്സപത്ഥേരോതി . അനുരുദ്ധത്ഥേരോ പന വസ്സസതഞ്ചേവ പണ്ണാസഞ്ച വസ്സാനി. ബാകുലത്ഥേരോ വസ്സസതഞ്ചേവ സട്ഠി ച വസ്സാനി, അയം സബ്ബദീഘായുകോ, സോപി ദ്വേ വസ്സസതാനി ന ജീവി.

    Lahusanti lahukaṃ. Tenāha ‘‘lahuṃ uppajjitvā nirujjhanato lahusa’’nti. Parittaṃ lahusanti ubhayaṃ panetaṃ appakassa vevacanaṃ. Yañhi appakaṃ, taṃ parittañceva lahukañca hoti. Idha pana āyuno adhippetattā rassanti vuttaṃ hoti. Mantāyanti karaṇatthe etaṃ bhummavacananti āha ‘‘mantāya boddhabbaṃ, paññāya jānitabbanti attho’’ti. Mantāyanti vā manteyyanti vuttaṃ hoti, mantetabbaṃ mantāya upaparikkhitabbanti attho. Paññāya jānitabbanti jānitabbaṃ jīvitassa parittabhāvo bahudukkhādibhāvo. Jānitvā ca pana sabbapalibodhe chinditvā kattabbaṃ kusalaṃ, caritabbaṃ brahmacariyaṃ. Yasmā itthi jātassa amaraṇaṃ, appaṃ vā bhiyyo vassasatato upari appaṃ aññaṃ vassasataṃ appatvā vīsaṃ vā tiṃsaṃ vā cattālīsaṃ vā paṇṇāsaṃ vā saṭṭhi vā vassāni jīvati, evaṃdīghāyuko pana atidullabho. ‘‘Asuko hi evaṃ ciraṃ jīvatī’’ti tattha tattha gantvā daṭṭhabbo hoti. Tattha visākhā upāsikā vīsasataṃ jīvati, tathā pokkharasātibrāhmaṇo, brahmāyubrāhmaṇo, bāvariyabrāhmaṇo, ānandatthero, mahākassapattheroti . Anuruddhatthero pana vassasatañceva paṇṇāsañca vassāni. Bākulatthero vassasatañceva saṭṭhi ca vassāni, ayaṃ sabbadīghāyuko, sopi dve vassasatāni na jīvi.

    അരകസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Arakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.

    മഹാവഗ്ഗവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Mahāvaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൧൦. അരകസുത്തം • 10. Arakasuttaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൧൦. അരകസുത്തവണ്ണനാ • 10. Arakasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact