| Library / Tipiṭaka / д̇ибидага • Tipiṭaka / ж̇аад̇ага-адтагат̇аа • Jātaka-aṭṭhakathā |
[268] 8. аараамад̣̇уусагаж̇аад̇агаван̣н̣анаа
[268] 8. Ārāmadūsakajātakavaṇṇanā
яо вз саб̣б̣асамзд̇аананд̇и ид̣̇ам̣ сад̇т̇аа д̣̇агкин̣ааг̇ириж̇анабад̣̇з ан̃н̃ад̇арам̣ уяяаанабаалабуд̇д̇ам̣ аараб̣бха гат̇зси. сад̇т̇аа гира вуд̇т̇авассо ж̇зд̇аванаа нигкамид̇ваа д̣̇агкин̣ааг̇ириж̇анабад̣̇з жааригам̣ жари. ат̇зго убаасаго б̣уд̣̇д̇хаббамукам̣ бхигкусан̇гхам̣ ниманд̇зд̇ваа уяяаанз нисийд̣̇аабзд̇ваа яааг̇укаж̇ж̇агзхи санд̇аббзд̇ваа ‘‘аяяаа, уяяаанажааригам̣ жарид̇угаамаа иминаа уяяаанабаалзна сад̣̇д̇хим̣ жаранд̇уу’’д̇и вад̇ваа ‘‘аяяаанам̣ палаапалаани д̣̇ад̣̇зяяаасий’’д̇и уяяаанабаалам̣ аан̣аабзси. бхигкуу жарамаанаа згам̣ чид̣̇д̣̇адтаанам̣ д̣̇исваа ‘‘ид̣̇ам̣ таанам̣ чид̣̇д̣̇ам̣ вирал̣аругкам̣, гим̣ ну ко гааран̣а’’нд̇и бужчим̣су. ат̇а нзсам̣ уяяаанабаало аажигки – ‘‘зго гира уяяаанабаалабуд̇д̇о убаробагзсу уд̣̇агам̣ аасин̃жанд̇о ‘муулаббамаан̣зна аасин̃жиссаамий’д̇и уббаадзд̇ваа муулаббамаан̣зна уд̣̇агам̣ аасин̃жи, д̇зна д̇ам̣ таанам̣ чид̣̇д̣̇ам̣ ж̇аад̇а’’нд̇и. бхигкуу сад̇т̇у санд̇игам̣ г̇анд̇ваа д̇амад̇т̇ам̣ аарожзсум̣. сад̇т̇аа ‘‘на, бхигкавз, ид̣̇аанзва буб̣б̣зби со гумаараго аараамад̣̇уусагоязваа’’д̇и вад̇ваа ад̇ийд̇ам̣ аахари.
Yo ve sabbasametānanti idaṃ satthā dakkhiṇāgirijanapade aññataraṃ uyyānapālaputtaṃ ārabbha kathesi. Satthā kira vutthavasso jetavanā nikkhamitvā dakkhiṇāgirijanapade cārikaṃ cari. Atheko upāsako buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ nimantetvā uyyāne nisīdāpetvā yāgukhajjakehi santappetvā ‘‘ayyā, uyyānacārikaṃ caritukāmā iminā uyyānapālena saddhiṃ carantū’’ti vatvā ‘‘ayyānaṃ phalāphalāni dadeyyāsī’’ti uyyānapālaṃ āṇāpesi. Bhikkhū caramānā ekaṃ chiddaṭṭhānaṃ disvā ‘‘idaṃ ṭhānaṃ chiddaṃ viraḷarukkhaṃ, kiṃ nu kho kāraṇa’’nti pucchiṃsu. Atha nesaṃ uyyānapālo ācikkhi – ‘‘eko kira uyyānapālaputto uparopakesu udakaṃ āsiñcanto ‘mūlappamāṇena āsiñcissāmī’ti uppāṭetvā mūlappamāṇena udakaṃ āsiñci, tena taṃ ṭhānaṃ chiddaṃ jāta’’nti. Bhikkhū satthu santikaṃ gantvā tamatthaṃ ārocesuṃ. Satthā ‘‘na, bhikkhave, idāneva pubbepi so kumārako ārāmadūsakoyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.
ад̇ийд̇з б̣аараан̣асияам̣ виссасзнз наама ран̃н̃з раж̇ж̇ам̣ гаарзнд̇з уссавз гхудтз уяяаанабаало ‘‘уссавам̣ гийл̣иссаамий’’д̇и уяяаанаваасино маггадз ааха – ‘‘ид̣̇ам̣ уяяаанам̣ д̇умхаагам̣ б̣ахуубагаарам̣ , ахам̣ сад̇д̇аахам̣ уссавам̣ гийл̣иссаами, д̇умхз сад̇д̇а д̣̇ивасз убаробагзсу уд̣̇агам̣ аасин̃жат̇аа’’д̇и. д̇з ‘‘саад̇хуу’’д̇и самбадижчим̣су. со д̇зсам̣ жаммагхадагз д̣̇ад̇ваа баггаами. маггадаа уд̣̇агам̣ аасин̃жанд̇аа убаробагзсу аасин̃жим̣су. ат̇а нз маггадаж̇здтаго ааха – ‘‘ааг̇амзт̇а д̇аава, уд̣̇агам̣ наама саб̣б̣агаалам̣ д̣̇уллабхам̣, д̇ам̣ рагкид̇аб̣б̣ам̣, убаробагз уббаадзд̇ваа муулаббамаан̣ам̣ н̃ад̇ваа д̣̇ийгхамуулагзсу б̣ахум̣, рассамуулагзсу аббам̣ уд̣̇агам̣ син̃жид̇ум̣ ваддад̇ий’’д̇и. д̇з ‘‘саад̇хуу’’д̇и вад̇ваа згажжз убаробагз уббаадзд̇ваа г̇ажчанд̇и, згажжз д̇з робзд̇ваа уд̣̇агам̣ син̃жанд̇и.
Atīte bārāṇasiyaṃ vissasene nāma raññe rajjaṃ kārente ussave ghuṭṭhe uyyānapālo ‘‘ussavaṃ kīḷissāmī’’ti uyyānavāsino makkaṭe āha – ‘‘idaṃ uyyānaṃ tumhākaṃ bahūpakāraṃ , ahaṃ sattāhaṃ ussavaṃ kīḷissāmi, tumhe satta divase uparopakesu udakaṃ āsiñcathā’’ti. Te ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchiṃsu. So tesaṃ cammaghaṭake datvā pakkāmi. Makkaṭā udakaṃ āsiñcantā uparopakesu āsiñciṃsu. Atha ne makkaṭajeṭṭhako āha – ‘‘āgametha tāva, udakaṃ nāma sabbakālaṃ dullabhaṃ, taṃ rakkhitabbaṃ, uparopake uppāṭetvā mūlappamāṇaṃ ñatvā dīghamūlakesu bahuṃ, rassamūlakesu appaṃ udakaṃ siñcituṃ vaṭṭatī’’ti. Te ‘‘sādhū’’ti vatvā ekacce uparopake uppāṭetvā gacchanti, ekacce te ropetvā udakaṃ siñcanti.
д̇асмим̣ гаалз б̣од̇хисад̇д̇о б̣аараан̣асияам̣ згасса гуласса буд̇д̇о ахоси, со гзнажид̣̇зва гаран̣ийязна уяяаанам̣ г̇анд̇ваа д̇з маггадз д̇ат̇аа гаронд̇з д̣̇исваа ‘‘го д̇умхз звам̣ гаарзд̇ий’’д̇и бужчид̇ваа ‘‘ваанараж̇здтаго’’д̇и вуд̇д̇з ‘‘ж̇здтагасса д̇аава во аяам̣ бан̃н̃аа, д̇умхаагам̣ бана гийд̣̇исий бхависсад̇ий’’д̇и д̇амад̇т̇ам̣ багаасзнд̇о имам̣ батамам̣ г̇аат̇амааха –
Tasmiṃ kāle bodhisatto bārāṇasiyaṃ ekassa kulassa putto ahosi, so kenacideva karaṇīyena uyyānaṃ gantvā te makkaṭe tathā karonte disvā ‘‘ko tumhe evaṃ kāretī’’ti pucchitvā ‘‘vānarajeṭṭhako’’ti vutte ‘‘jeṭṭhakassa tāva vo ayaṃ paññā, tumhākaṃ pana kīdisī bhavissatī’’ti tamatthaṃ pakāsento imaṃ paṭhamaṃ gāthamāha –
52.
52.
‘‘яо вз саб̣б̣асамзд̇аанам̣, ахуваа сздтасаммад̇о;
‘‘Yo ve sabbasametānaṃ, ahuvā seṭṭhasammato;
д̇ассааяам̣ зд̣̇исий бан̃н̃аа, гимзва ид̇араа баж̇аа’’д̇и.
Tassāyaṃ edisī paññā, kimeva itarā pajā’’ti.
д̇ад̇т̇а саб̣б̣асамзд̇аананд̇и имзсам̣ саб̣б̣зсам̣ самаанаж̇аад̇ийнам̣. ахуваад̇и ахоси. гимзва ид̇араа баж̇аад̇и яаа ид̇араа зд̇зсу лаамигаа баж̇аа, гийд̣̇исаа ну ко д̇ассаа бан̃н̃аад̇и.
Tattha sabbasametānanti imesaṃ sabbesaṃ samānajātīnaṃ. Ahuvāti ahosi. Kimeva itarā pajāti yā itarā etesu lāmikā pajā, kīdisā nu kho tassā paññāti.
д̇асса гат̇ам̣ суд̇ваа ваанараа д̣̇уд̇ияам̣ г̇аат̇амаахам̣су –
Tassa kathaṃ sutvā vānarā dutiyaṃ gāthamāhaṃsu –
53.
53.
‘‘звамзва д̇увам̣ б̣рахмз, анан̃н̃ааяа вининд̣̇аси;
‘‘Evameva tuvaṃ brahme, anaññāya vinindasi;
гат̇ам̣ муулам̣ ад̣̇исваана, ругкам̣ ж̇ан̃н̃аа бад̇идтид̇а’’нд̇и.
Kathaṃ mūlaṃ adisvāna, rukkhaṃ jaññā patiṭṭhita’’nti.
д̇ад̇т̇а б̣рахмзд̇и аалабанамад̇д̇ам̣. аяам̣ банзд̇т̇а сан̇кзбад̇т̇о – д̇вам̣, бхо буриса, гааран̣аагааран̣ам̣ аж̇аанид̇ваа звамзва амхз вининд̣̇аси, ругкам̣ наама ‘‘г̇амбхийрз бад̇идтид̇о ваа зса, на ваа’’д̇и муулам̣ ануббаадзд̇ваа гат̇ам̣ н̃аад̇ум̣ саггаа, д̇зна маяам̣ уббаадзд̇ваа муулаббамаан̣зна уд̣̇агам̣ аасин̃жаамаад̇и.
Tattha brahmeti ālapanamattaṃ. Ayaṃ panettha saṅkhepattho – tvaṃ, bho purisa, kāraṇākāraṇaṃ ajānitvā evameva amhe vinindasi, rukkhaṃ nāma ‘‘gambhīre patiṭṭhito vā esa, na vā’’ti mūlaṃ anuppāṭetvā kathaṃ ñātuṃ sakkā, tena mayaṃ uppāṭetvā mūlappamāṇena udakaṃ āsiñcāmāti.
д̇ам̣ суд̇ваа б̣од̇хисад̇д̇о д̇ад̇ияам̣ г̇аат̇амааха –
Taṃ sutvā bodhisatto tatiyaṃ gāthamāha –
54.
54.
‘‘наахам̣ д̇умхз вининд̣̇аами, яз жан̃н̃з ваанараа ванз;
‘‘Nāhaṃ tumhe vinindāmi, ye caññe vānarā vane;
виссасзнова г̇аараяхо, яассад̇т̇аа ругкаробагаа’’д̇и.
Vissasenova gārayho, yassatthā rukkharopakā’’ti.
д̇ад̇т̇а виссасзнова г̇аараяход̇и б̣аараан̣асирааж̇аа виссасзноязва зд̇т̇а г̇арахид̇аб̣б̣о. яассад̇т̇аа ругкаробагаад̇и яассад̇т̇ааяа д̇умхаад̣̇исаа ругкаробагаа ж̇аад̇аад̇и.
Tattha vissasenova gārayhoti bārāṇasirājā vissasenoyeva ettha garahitabbo. Yassatthā rukkharopakāti yassatthāya tumhādisā rukkharopakā jātāti.
сад̇т̇аа имам̣ д̇хаммад̣̇зсанам̣ аахарид̇ваа ж̇аад̇агам̣ самод̇хаанзси – ‘‘д̇ад̣̇аа ваанараж̇здтаго аараамад̣̇уусагагумааро ахоси, бан̣д̣ид̇абурисо бана ахамзва ахоси’’нд̇и.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā vānarajeṭṭhako ārāmadūsakakumāro ahosi, paṇḍitapuriso pana ahameva ahosi’’nti.
аараамад̣̇уусагаж̇аад̇агаван̣н̣анаа адтамаа.
Ārāmadūsakajātakavaṇṇanā aṭṭhamā.
Related texts:
д̇ибидага (муула) • Tipiṭaka (Mūla) / суд̇д̇абидага • Suttapiṭaka / куд̣̇д̣̇аганигааяа • Khuddakanikāya / ж̇аад̇агабаал̣и • Jātakapāḷi / 268. аараамад̣̇уусагаж̇аад̇агам̣ • 268. Ārāmadūsakajātakaṃ
