| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணி-அட்ட²கதா² • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
ஆரம்மணபடிபதா³மிஸ்ஸகங்
Ārammaṇapaṭipadāmissakaṃ
186. இதா³னி ஆரம்மணபடிபதா³மிஸ்ஸகங் ஸோளஸக்க²த்துகனயங் த³ஸ்ஸேதுங் புன கதமே த⁴ம்மா குஸலாதிஆதி³ ஆரத்³த⁴ங். தத்த² பட²மனயே வுத்தஜ்ஜா²னங் து³க்க²படிபத³த்தா த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞத்தா பரித்தத்தா பரித்தாரம்மணத்தாதி சதூஹி காரணேஹி ஹீனங், ஸோளஸமனயே வுத்தஜ்ஜா²னங் ஸுக²படிபத³த்தா கி²ப்பாபி⁴ஞ்ஞத்தா அப்பமாணத்தா அப்பமாணாரம்மணத்தாதி சதூஹி காரணேஹி பணீதங். ஸேஸேஸு சுத்³த³ஸஸு ஏகேன த்³வீஹி தீஹி ச காரணேஹி ஹீனப்பணீததா வேதி³தப்³பா³.
186. Idāni ārammaṇapaṭipadāmissakaṃ soḷasakkhattukanayaṃ dassetuṃ puna katame dhammā kusalātiādi āraddhaṃ. Tattha paṭhamanaye vuttajjhānaṃ dukkhapaṭipadattā dandhābhiññattā parittattā parittārammaṇattāti catūhi kāraṇehi hīnaṃ, soḷasamanaye vuttajjhānaṃ sukhapaṭipadattā khippābhiññattā appamāṇattā appamāṇārammaṇattāti catūhi kāraṇehi paṇītaṃ. Sesesu cuddasasu ekena dvīhi tīhi ca kāraṇehi hīnappaṇītatā veditabbā.
கஸ்மா பனாயங் நயோ தே³ஸிதோதி? ஜா²னுப்பத்திகாரணத்தா. ஸம்மாஸம்பு³த்³தே⁴ன ஹி பத²வீகஸிணே ஸுத்³தி⁴கஜ்ஜா²னங் சதுக்கனயவஸேன பஞ்சகனயவஸேன ச த³ஸ்ஸிதங்; ததா² ஸுத்³தி⁴கபடிபதா³, ததா² ஸுத்³தி⁴காரம்மணங். தத்த² யா தே³வதா பத²வீகஸிணே ஸுத்³தி⁴கஜ்ஜா²னங் சதுக்கனயவஸேன தே³ஸியமானங் பு³ஜ்ஜி²துங் ஸக்கொந்தி, தாஸங் ஸப்பாயவஸேன ஸுத்³தி⁴கஜ்ஜா²னே சதுக்கனயோ தே³ஸிதோ. யா பஞ்சகனயவஸேன தே³ஸியமானங் பு³ஜ்ஜி²துங் ஸக்கொந்தி, தாஸங் ஸப்பாயவஸேன பஞ்சகனயோ. யா ஸுத்³தி⁴கபடிபதா³ய , ஸுத்³தி⁴காரம்மணே சதுக்கனயவஸேன தே³ஸியமானங் பு³ஜ்ஜி²துங் ஸக்கொந்தி, தாஸங் ஸப்பாயவஸேன ஸுத்³தி⁴கபடிபதா³ய ஸுத்³தி⁴காரம்மணே சதுக்கனயோ தே³ஸிதோ. யா பஞ்சகனயவஸேன தே³ஸியமானங் பு³ஜ்ஜி²துங் ஸக்கொந்தி தாஸங் ஸப்பாயவஸேன பஞ்சகனயோ. இதி ஹெட்டா² புக்³க³லஜ்ஜா²ஸயவஸேன தே³ஸனா கதா.
Kasmā panāyaṃ nayo desitoti? Jhānuppattikāraṇattā. Sammāsambuddhena hi pathavīkasiṇe suddhikajjhānaṃ catukkanayavasena pañcakanayavasena ca dassitaṃ; tathā suddhikapaṭipadā, tathā suddhikārammaṇaṃ. Tattha yā devatā pathavīkasiṇe suddhikajjhānaṃ catukkanayavasena desiyamānaṃ bujjhituṃ sakkonti, tāsaṃ sappāyavasena suddhikajjhāne catukkanayo desito. Yā pañcakanayavasena desiyamānaṃ bujjhituṃ sakkonti, tāsaṃ sappāyavasena pañcakanayo. Yā suddhikapaṭipadāya , suddhikārammaṇe catukkanayavasena desiyamānaṃ bujjhituṃ sakkonti, tāsaṃ sappāyavasena suddhikapaṭipadāya suddhikārammaṇe catukkanayo desito. Yā pañcakanayavasena desiyamānaṃ bujjhituṃ sakkonti tāsaṃ sappāyavasena pañcakanayo. Iti heṭṭhā puggalajjhāsayavasena desanā katā.
தே³ஸனாவிலாஸப்பத்தோ சேஸ பபி⁴ன்னபடிஸம்பி⁴தோ³ த³ஸப³லசதுவேஸாரஜ்ஜவிஸத³ஞாணோ த⁴ம்மானங் யாதா²வஸரஸலக்க²ணஸ்ஸ ஸுப்படிவித்³த⁴த்தா த⁴ம்மபஞ்ஞத்திகுஸலதாய யோ யோ நயோ லப்³ப⁴தி தஸ்ஸ தஸ்ஸ வஸேன தே³ஸனங் நியமேதுங் ஸக்கோதி, தஸ்மா இமாய தே³ஸனாவிலாஸப்பத்தியாபி தேன ஏஸா பத²வீகஸிணே ஸுத்³தி⁴கசதுக்கனயாதி³வஸேன தே³ஸனா கதா.
Desanāvilāsappatto cesa pabhinnapaṭisambhido dasabalacatuvesārajjavisadañāṇo dhammānaṃ yāthāvasarasalakkhaṇassa suppaṭividdhattā dhammapaññattikusalatāya yo yo nayo labbhati tassa tassa vasena desanaṃ niyametuṃ sakkoti, tasmā imāya desanāvilāsappattiyāpi tena esā pathavīkasiṇe suddhikacatukkanayādivasena desanā katā.
யஸ்மா பன யே கேசி ஜா²னங் உப்பாதெ³ந்தி நாம ந தே ஆரம்மணபடிபதா³ஹி வினா உப்பாதே³துங் ஸக்கொந்தி, தஸ்மா நியமதோ ஜா²னுப்பத்திகாரணத்தா அயங் ஸோளஸக்க²த்துகனயோ கதி²தோ.
Yasmā pana ye keci jhānaṃ uppādenti nāma na te ārammaṇapaṭipadāhi vinā uppādetuṃ sakkonti, tasmā niyamato jhānuppattikāraṇattā ayaṃ soḷasakkhattukanayo kathito.
எத்தாவதா ஸுத்³தி⁴கனவகோ, சத்தாரோ படிபதா³னவகா, சத்தாரோ ஆரம்மணனவகா, இமே ச ஸோளஸ நவகாதி பஞ்சவீஸதி நவகா கதி²தா ஹொந்தி. தத்த² ஏகேகஸ்மிங் நவகே சதுக்கபஞ்சகவஸேன த்³வே த்³வே நயாதி பஞ்ஞாஸ நயா. தத்த² ‘‘பஞ்சவீஸதியா சதுக்கனயேஸு ஸதங், பஞ்சகனயேஸு பஞ்சவீஸஸத’’ந்தி பாட²தோ பஞ்சவீஸாதி⁴கானி த்³வே ஜா²னசித்தஸதானி ஹொந்தி. பஞ்சகனயே பன சதுக்கனயஸ்ஸ பவிட்ட²த்தா அத்த²தோ பஞ்சவீஸாதி⁴கமேவ சித்தஸதங் ஹோதி. யானி சேதானி பாடே² பஞ்சவீஸாதி⁴கானி த்³வே சித்தஸதானி தேஸு ஏகேகஸ்ஸ நித்³தே³ஸே த⁴ம்மவவத்தா²னாத³யோ தயோ தயோ மஹாவாரா ஹொந்தி. தே பன தத்த² தத்த² நயமத்தமேவ த³ஸ்ஸெத்வா ஸங்கி²த்தாதி.
Ettāvatā suddhikanavako, cattāro paṭipadānavakā, cattāro ārammaṇanavakā, ime ca soḷasa navakāti pañcavīsati navakā kathitā honti. Tattha ekekasmiṃ navake catukkapañcakavasena dve dve nayāti paññāsa nayā. Tattha ‘‘pañcavīsatiyā catukkanayesu sataṃ, pañcakanayesu pañcavīsasata’’nti pāṭhato pañcavīsādhikāni dve jhānacittasatāni honti. Pañcakanaye pana catukkanayassa paviṭṭhattā atthato pañcavīsādhikameva cittasataṃ hoti. Yāni cetāni pāṭhe pañcavīsādhikāni dve cittasatāni tesu ekekassa niddese dhammavavatthānādayo tayo tayo mahāvārā honti. Te pana tattha tattha nayamattameva dassetvā saṃkhittāti.
பத²வீகஸிணங்.
Pathavīkasiṇaṃ.
203. இதா³னி யஸ்மா ஆபோகஸிணாதீ³ஸுபி ஏதானி ஜா²னானி உப்பஜ்ஜந்தி, தஸ்மா தேஸங் த³ஸ்ஸனத்த²ங் புன கதமே த⁴ம்மா குஸலாதிஆதி³ ஆரத்³த⁴ங். தேஸு ஸப்³போ³ பாளினயோ ச அத்த²விபா⁴வனா ச சித்தக³ணனா ச வாரஸங்கே²போ ச பத²வீகஸிணே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³போ³. பா⁴வனானயோ பன கஸிணபரிகம்மங் ஆதி³ங் கத்வா ஸப்³போ³ விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ (விஸுத்³தி⁴ 1.91 ஆத³யோ) பகாஸிதோயேவ. மஹாஸகுலுதா³யிஸுத்தே பன த³ஸகஸிணானி (ம॰ நி॰ 2.250) வுத்தானி. தேஸு விஞ்ஞாணகஸிணங் ஆகாஸே பவத்திதமஹக்³க³தவிஞ்ஞாணம்பி தத்த² பரிகம்மங் கத்வா நிப்³ப³த்தா விஞ்ஞாணஞ்சாயதனஸமாபத்திபி ஹோதீதி ஸப்³ப³ப்பகாரேன ஆருப்பதே³ஸனமேவ ப⁴ஜதி, தஸ்மா இமஸ்மிங் டா²னே ந கதி²தங்.
203. Idāni yasmā āpokasiṇādīsupi etāni jhānāni uppajjanti, tasmā tesaṃ dassanatthaṃ puna katame dhammā kusalātiādi āraddhaṃ. Tesu sabbo pāḷinayo ca atthavibhāvanā ca cittagaṇanā ca vārasaṅkhepo ca pathavīkasiṇe vuttanayeneva veditabbo. Bhāvanānayo pana kasiṇaparikammaṃ ādiṃ katvā sabbo visuddhimagge (visuddhi 1.91 ādayo) pakāsitoyeva. Mahāsakuludāyisutte pana dasakasiṇāni (ma. ni. 2.250) vuttāni. Tesu viññāṇakasiṇaṃ ākāse pavattitamahaggataviññāṇampi tattha parikammaṃ katvā nibbattā viññāṇañcāyatanasamāpattipi hotīti sabbappakārena āruppadesanameva bhajati, tasmā imasmiṃ ṭhāne na kathitaṃ.
ஆகாஸகஸிணந்தி பன கஸிணுக்³கா⁴டிமமாகாஸம்பி, தங் ஆரம்மணங் கத்வா பவத்தக்க²ந்தா⁴பி, பி⁴த்திச்சி²த்³தா³தீ³ஸு அஞ்ஞதரஸ்மிங் க³ஹேதப்³ப³னிமித்தபரிச்சே²தா³காஸம்பி, தங் ஆரம்மணங் கத்வா உப்பன்னங் சதுக்கபஞ்சகஜ்ஜா²னம்பி வுச்சதி. தத்த² புரிமனயோ ஆருப்பதே³ஸனங் ப⁴ஜதி, பச்சி²மனயோ ரூபாவசரதே³ஸனங். இதி மிஸ்ஸகத்தா இமங் ரூபாவசரதே³ஸனங் ந ஆருள்ஹங். பரிச்சே²தா³காஸே நிப்³ப³த்தஜ்ஜா²னங் பன ரூபூபபத்தியா மக்³கோ³ ஹோதி தஸ்மா தங் க³ஹேதப்³ப³ங். தஸ்மிங் பன சதுக்கபஞ்சகஜ்ஜா²னமேவ உப்பஜ்ஜதி, அரூபஜ்ஜா²னங் நுப்பஜ்ஜதி. கஸ்மா? கஸிணுக்³கா⁴டனஸ்ஸ அலாப⁴தோ. தஞ்ஹி புனப்புனங் உக்³கா⁴டியமானம்பி ஆகாஸமேவ ஹோதீதி ந தத்த² கஸிணுக்³கா⁴டனங் லப்³ப⁴தி, தஸ்மா தத்து²ப்பன்னங் ஜா²னங் தி³ட்ட²த⁴ம்மஸுக²விஹாராய ஸங்வத்ததி, அபி⁴ஞ்ஞாபாத³கங் ஹோதி, விபஸ்ஸனாபாத³கங் ஹோதி, நிரோத⁴பாத³கங் ந ஹோதி. அனுபுப்³ப³னிரோதோ⁴ பனெத்த² யாவ பஞ்சமஜ்ஜா²னா லப்³ப⁴தி வட்டபாத³கங் ஹோதியேவ. யதா² சேதங் ஏவங் புரிமகஸிணேஸு உப்பன்னங் ஜா²னம்பி. நிரோத⁴பாத³கபா⁴வோ பனெத்த² விஸேஸோ. ஸேஸமெத்த² ஆகாஸகஸிணே யங் வத்தப்³ப³ங் ஸியா தங் ஸப்³ப³ங் விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ (விஸுத்³தி⁴॰ 1.98-99) வுத்தமேவ.
Ākāsakasiṇanti pana kasiṇugghāṭimamākāsampi, taṃ ārammaṇaṃ katvā pavattakkhandhāpi, bhitticchiddādīsu aññatarasmiṃ gahetabbanimittaparicchedākāsampi, taṃ ārammaṇaṃ katvā uppannaṃ catukkapañcakajjhānampi vuccati. Tattha purimanayo āruppadesanaṃ bhajati, pacchimanayo rūpāvacaradesanaṃ. Iti missakattā imaṃ rūpāvacaradesanaṃ na āruḷhaṃ. Paricchedākāse nibbattajjhānaṃ pana rūpūpapattiyā maggo hoti tasmā taṃ gahetabbaṃ. Tasmiṃ pana catukkapañcakajjhānameva uppajjati, arūpajjhānaṃ nuppajjati. Kasmā? Kasiṇugghāṭanassa alābhato. Tañhi punappunaṃ ugghāṭiyamānampi ākāsameva hotīti na tattha kasiṇugghāṭanaṃ labbhati, tasmā tatthuppannaṃ jhānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārāya saṃvattati, abhiññāpādakaṃ hoti, vipassanāpādakaṃ hoti, nirodhapādakaṃ na hoti. Anupubbanirodho panettha yāva pañcamajjhānā labbhati vaṭṭapādakaṃ hotiyeva. Yathā cetaṃ evaṃ purimakasiṇesu uppannaṃ jhānampi. Nirodhapādakabhāvo panettha viseso. Sesamettha ākāsakasiṇe yaṃ vattabbaṃ siyā taṃ sabbaṃ visuddhimagge (visuddhi. 1.98-99) vuttameva.
‘ஏகோபி ஹுத்வா ப³ஹுதா⁴ ஹோதீ’திஆதி³னயங் (தீ³॰ நி॰ 1.239; படி॰ ம॰ 1.102) பன விகுப்³ப³னங் இச்ச²ந்தேன புரிமேஸு அட்ட²ஸு கஸிணேஸு அட்ட² ஸமாபத்தியோ நிப்³ப³த்தெத்வா கஸிணானுலோமதோ கஸிணபடிலோமதோ, கஸிணானுலோமபடிலோமதோ; ஜா²னானுலோமதோ, ஜா²னபடிலோமதோ, ஜா²னானுலோமபடிலோமதோ; ஜா²னுக்கந்திகதோ, கஸிணுக்கந்திகதோ, ஜா²னகஸிணுக்கந்திகதோ; அங்க³ஸங்கந்திகதோ, ஆரம்மணஸங்கந்திகதோ, அங்கா³ரம்மணஸங்கந்திகதோ; அங்க³வவத்தா²னதோ, ஆரம்மணவவத்தா²னதோதி இமேஹி சுத்³த³ஸஹாகாரேஹி சித்தங் பரித³மேதப்³ப³ங். தேஸங் வித்தா²ரகதா² விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ (விஸுத்³தி⁴॰ 2.365-366) வுத்தாயேவ.
‘Ekopi hutvā bahudhā hotī’tiādinayaṃ (dī. ni. 1.239; paṭi. ma. 1.102) pana vikubbanaṃ icchantena purimesu aṭṭhasu kasiṇesu aṭṭha samāpattiyo nibbattetvā kasiṇānulomato kasiṇapaṭilomato, kasiṇānulomapaṭilomato; jhānānulomato, jhānapaṭilomato, jhānānulomapaṭilomato; jhānukkantikato, kasiṇukkantikato, jhānakasiṇukkantikato; aṅgasaṅkantikato, ārammaṇasaṅkantikato, aṅgārammaṇasaṅkantikato; aṅgavavatthānato, ārammaṇavavatthānatoti imehi cuddasahākārehi cittaṃ paridametabbaṃ. Tesaṃ vitthārakathā visuddhimagge (visuddhi. 2.365-366) vuttāyeva.
ஏவங் பன சுத்³த³ஸஹாகாரேஹி சித்தங் அபரித³மெத்வா, புப்³பே³ அபா⁴விதபா⁴வனோ ஆதி³கம்மிகோ யோகா³வசரோ இத்³தி⁴விகுப்³ப³னங் ஸம்பாதெ³ஸ்ஸதீதி நேதங் டா²னங் விஜ்ஜதி. ஆதி³கம்மிகஸ்ஸ ஹி கஸிணபரிகம்மம்பி பா⁴ரோ; ஸதேஸு ஸஹஸ்ஸேஸு வா ஏகோவ ஸக்கோதி. கதகஸிணபரிகம்மஸ்ஸ நிமித்துப்பாத³னங் பா⁴ரோ; ஸதேஸு ஸஹஸ்ஸேஸு வா ஏகோவ ஸக்கோதி. உப்பன்னே நிமித்தே தங் வட்³டெ⁴த்வா அப்பனாதி⁴க³மோ பா⁴ரோ, ஸதேஸு ஸஹஸ்ஸேஸு வா ஏகோவ ஸக்கோதி. அதி⁴க³தப்பனஸ்ஸ சுத்³த³ஸஹாகாரேஹி சித்தபரித³மனங் பா⁴ரோ; ஸதேஸு ஸஹஸ்ஸேஸு வா ஏகோவ ஸக்கோதி. சுத்³த³ஸஹாகாரேஹி பரித³மிதசித்தஸ்ஸாபி இத்³தி⁴விகுப்³ப³னங் நாம பா⁴ரோ, ஸதேஸு ஸஹஸ்ஸேஸு வா ஏகோவ ஸக்கோதி. விகுப்³ப³னப்பத்தஸ்ஸாபி கி²ப்பனிஸந்திபா⁴வோ நாம பா⁴ரோ; ஸதேஸு ஸஹஸ்ஸேஸு வா ஏகோவ கி²ப்பனிஸந்தி ஹோதி. தே²ரம்ப³த்த²லே மஹாரோஹனகு³த்தத்தே²ரஸ்ஸ கி³லானுபட்டா²னங் ஆக³தேஸு திங்ஸமத்தேஸு இத்³தி⁴மந்தஸஹஸ்ஸேஸு உபஸம்பதா³ய அட்ட²வஸ்ஸிகோ ரக்கி²தத்தே²ரோ விய. ஸப்³ப³ங் வத்து² விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ (விஸுத்³தி⁴॰ 2.367) வித்தா²ரிதமேவாதி.
Evaṃ pana cuddasahākārehi cittaṃ aparidametvā, pubbe abhāvitabhāvano ādikammiko yogāvacaro iddhivikubbanaṃ sampādessatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Ādikammikassa hi kasiṇaparikammampi bhāro; satesu sahassesu vā ekova sakkoti. Katakasiṇaparikammassa nimittuppādanaṃ bhāro; satesu sahassesu vā ekova sakkoti. Uppanne nimitte taṃ vaḍḍhetvā appanādhigamo bhāro, satesu sahassesu vā ekova sakkoti. Adhigatappanassa cuddasahākārehi cittaparidamanaṃ bhāro; satesu sahassesu vā ekova sakkoti. Cuddasahākārehi paridamitacittassāpi iddhivikubbanaṃ nāma bhāro, satesu sahassesu vā ekova sakkoti. Vikubbanappattassāpi khippanisantibhāvo nāma bhāro; satesu sahassesu vā ekova khippanisanti hoti. Therambatthale mahārohanaguttattherassa gilānupaṭṭhānaṃ āgatesu tiṃsamattesu iddhimantasahassesu upasampadāya aṭṭhavassiko rakkhitatthero viya. Sabbaṃ vatthu visuddhimagge (visuddhi. 2.367) vitthāritamevāti.
கஸிணகதா².
Kasiṇakathā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீபாளி • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ரூபாவசரகுஸலங் • Rūpāvacarakusalaṃ
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā
ஆரம்மணபடிபதா³மிஸ்ஸகவண்ணனா • Ārammaṇapaṭipadāmissakavaṇṇanā
கஸிணகதா²வண்ணனா • Kasiṇakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-அனுடீகா • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā
படிபதா³சதுக்காதி³வண்ணனா • Paṭipadācatukkādivaṇṇanā
கஸிணகதா²வண்ணனா • Kasiṇakathāvaṇṇanā
