| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣਿ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
ਆਰਮ੍ਮਣਪਟਿਪਦਾਮਿਸ੍ਸਕਂ
Ārammaṇapaṭipadāmissakaṃ
੧੮੬. ਇਦਾਨਿ ਆਰਮ੍ਮਣਪਟਿਪਦਾਮਿਸ੍ਸਕਂ ਸੋਲ਼ਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਕਨਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਪੁਨ ਕਤਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਨਯੇ વੁਤ੍ਤਜ੍ਝਾਨਂ ਦੁਕ੍ਖਪਟਿਪਦਤ੍ਤਾ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਪਰਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਰਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਹੀਨਂ, ਸੋਲ਼ਸਮਨਯੇ વੁਤ੍ਤਜ੍ਝਾਨਂ ਸੁਖਪਟਿਪਦਤ੍ਤਾ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਮਾਣਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾਤਿ ਚਤੂਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਪਣੀਤਂ। ਸੇਸੇਸੁ ਚੁਦ੍ਦਸਸੁ ਏਕੇਨ ਦ੍વੀਹਿ ਤੀਹਿ ਚ ਕਾਰਣੇਹਿ ਹੀਨਪ੍ਪਣੀਤਤਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।
186. Idāni ārammaṇapaṭipadāmissakaṃ soḷasakkhattukanayaṃ dassetuṃ puna katame dhammā kusalātiādi āraddhaṃ. Tattha paṭhamanaye vuttajjhānaṃ dukkhapaṭipadattā dandhābhiññattā parittattā parittārammaṇattāti catūhi kāraṇehi hīnaṃ, soḷasamanaye vuttajjhānaṃ sukhapaṭipadattā khippābhiññattā appamāṇattā appamāṇārammaṇattāti catūhi kāraṇehi paṇītaṃ. Sesesu cuddasasu ekena dvīhi tīhi ca kāraṇehi hīnappaṇītatā veditabbā.
ਕਸ੍ਮਾ ਪਨਾਯਂ ਨਯੋ ਦੇਸਿਤੋਤਿ? ਝਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਰਣਤ੍ਤਾ। ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਹਿ ਪਥવੀਕਸਿਣੇ ਸੁਦ੍ਧਿਕਜ੍ਝਾਨਂ ਚਤੁਕ੍ਕਨਯવਸੇਨ ਪਞ੍ਚਕਨਯવਸੇਨ ਚ ਦਸ੍ਸਿਤਂ; ਤਥਾ ਸੁਦ੍ਧਿਕਪਟਿਪਦਾ, ਤਥਾ ਸੁਦ੍ਧਿਕਾਰਮ੍ਮਣਂ। ਤਤ੍ਥ ਯਾ ਦੇવਤਾ ਪਥવੀਕਸਿਣੇ ਸੁਦ੍ਧਿਕਜ੍ਝਾਨਂ ਚਤੁਕ੍ਕਨਯવਸੇਨ ਦੇਸਿਯਮਾਨਂ ਬੁਜ੍ਝਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਤਾਸਂ ਸਪ੍ਪਾਯવਸੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਕਜ੍ਝਾਨੇ ਚਤੁਕ੍ਕਨਯੋ ਦੇਸਿਤੋ। ਯਾ ਪਞ੍ਚਕਨਯવਸੇਨ ਦੇਸਿਯਮਾਨਂ ਬੁਜ੍ਝਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਤਾਸਂ ਸਪ੍ਪਾਯવਸੇਨ ਪਞ੍ਚਕਨਯੋ। ਯਾ ਸੁਦ੍ਧਿਕਪਟਿਪਦਾਯ , ਸੁਦ੍ਧਿਕਾਰਮ੍ਮਣੇ ਚਤੁਕ੍ਕਨਯવਸੇਨ ਦੇਸਿਯਮਾਨਂ ਬੁਜ੍ਝਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਤਾਸਂ ਸਪ੍ਪਾਯવਸੇਨ ਸੁਦ੍ਧਿਕਪਟਿਪਦਾਯ ਸੁਦ੍ਧਿਕਾਰਮ੍ਮਣੇ ਚਤੁਕ੍ਕਨਯੋ ਦੇਸਿਤੋ। ਯਾ ਪਞ੍ਚਕਨਯવਸੇਨ ਦੇਸਿਯਮਾਨਂ ਬੁਜ੍ਝਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਤਾਸਂ ਸਪ੍ਪਾਯવਸੇਨ ਪਞ੍ਚਕਨਯੋ। ਇਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪੁਗ੍ਗਲਜ੍ਝਾਸਯવਸੇਨ ਦੇਸਨਾ ਕਤਾ।
Kasmā panāyaṃ nayo desitoti? Jhānuppattikāraṇattā. Sammāsambuddhena hi pathavīkasiṇe suddhikajjhānaṃ catukkanayavasena pañcakanayavasena ca dassitaṃ; tathā suddhikapaṭipadā, tathā suddhikārammaṇaṃ. Tattha yā devatā pathavīkasiṇe suddhikajjhānaṃ catukkanayavasena desiyamānaṃ bujjhituṃ sakkonti, tāsaṃ sappāyavasena suddhikajjhāne catukkanayo desito. Yā pañcakanayavasena desiyamānaṃ bujjhituṃ sakkonti, tāsaṃ sappāyavasena pañcakanayo. Yā suddhikapaṭipadāya , suddhikārammaṇe catukkanayavasena desiyamānaṃ bujjhituṃ sakkonti, tāsaṃ sappāyavasena suddhikapaṭipadāya suddhikārammaṇe catukkanayo desito. Yā pañcakanayavasena desiyamānaṃ bujjhituṃ sakkonti tāsaṃ sappāyavasena pañcakanayo. Iti heṭṭhā puggalajjhāsayavasena desanā katā.
ਦੇਸਨਾવਿਲਾਸਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਚੇਸ ਪਭਿਨ੍ਨਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦੋ ਦਸਬਲਚਤੁવੇਸਾਰਜ੍ਜવਿਸਦਞਾਣੋ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਯਾਥਾવਸਰਸਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕੁਸਲਤਾਯ ਯੋ ਯੋ ਨਯੋ ਲਬ੍ਭਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ વਸੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਯਮੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਾਯ ਦੇਸਨਾવਿਲਾਸਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਤੇਨ ਏਸਾ ਪਥવੀਕਸਿਣੇ ਸੁਦ੍ਧਿਕਚਤੁਕ੍ਕਨਯਾਦਿવਸੇਨ ਦੇਸਨਾ ਕਤਾ।
Desanāvilāsappatto cesa pabhinnapaṭisambhido dasabalacatuvesārajjavisadañāṇo dhammānaṃ yāthāvasarasalakkhaṇassa suppaṭividdhattā dhammapaññattikusalatāya yo yo nayo labbhati tassa tassa vasena desanaṃ niyametuṃ sakkoti, tasmā imāya desanāvilāsappattiyāpi tena esā pathavīkasiṇe suddhikacatukkanayādivasena desanā katā.
ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਯੇ ਕੇਚਿ ਝਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ ਨਾਮ ਨ ਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣਪਟਿਪਦਾਹਿ વਿਨਾ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਯਮਤੋ ਝਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਅਯਂ ਸੋਲ਼ਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਕਨਯੋ ਕਥਿਤੋ।
Yasmā pana ye keci jhānaṃ uppādenti nāma na te ārammaṇapaṭipadāhi vinā uppādetuṃ sakkonti, tasmā niyamato jhānuppattikāraṇattā ayaṃ soḷasakkhattukanayo kathito.
ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਸੁਦ੍ਧਿਕਨવਕੋ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਟਿਪਦਾਨવਕਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਰਮ੍ਮਣਨવਕਾ, ਇਮੇ ਚ ਸੋਲ਼ਸ ਨવਕਾਤਿ ਪਞ੍ਚવੀਸਤਿ ਨવਕਾ ਕਥਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਨવਕੇ ਚਤੁਕ੍ਕਪਞ੍ਚਕવਸੇਨ ਦ੍વੇ ਦ੍વੇ ਨਯਾਤਿ ਪਞ੍ਞਾਸ ਨਯਾ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਪਞ੍ਚવੀਸਤਿਯਾ ਚਤੁਕ੍ਕਨਯੇਸੁ ਸਤਂ, ਪਞ੍ਚਕਨਯੇਸੁ ਪਞ੍ਚવੀਸਸਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਠਤੋ ਪਞ੍ਚવੀਸਾਧਿਕਾਨਿ ਦ੍વੇ ਝਾਨਚਿਤ੍ਤਸਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਪਞ੍ਚਕਨਯੇ ਪਨ ਚਤੁਕ੍ਕਨਯਸ੍ਸ ਪવਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਞ੍ਚવੀਸਾਧਿਕਮੇવ ਚਿਤ੍ਤਸਤਂ ਹੋਤਿ। ਯਾਨਿ ਚੇਤਾਨਿ ਪਾਠੇ ਪਞ੍ਚવੀਸਾਧਿਕਾਨਿ ਦ੍વੇ ਚਿਤ੍ਤਸਤਾਨਿ ਤੇਸੁ ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਧਮ੍ਮવવਤ੍ਥਾਨਾਦਯੋ ਤਯੋ ਤਯੋ ਮਹਾવਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਨਯਮਤ੍ਤਮੇવ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤਾਤਿ।
Ettāvatā suddhikanavako, cattāro paṭipadānavakā, cattāro ārammaṇanavakā, ime ca soḷasa navakāti pañcavīsati navakā kathitā honti. Tattha ekekasmiṃ navake catukkapañcakavasena dve dve nayāti paññāsa nayā. Tattha ‘‘pañcavīsatiyā catukkanayesu sataṃ, pañcakanayesu pañcavīsasata’’nti pāṭhato pañcavīsādhikāni dve jhānacittasatāni honti. Pañcakanaye pana catukkanayassa paviṭṭhattā atthato pañcavīsādhikameva cittasataṃ hoti. Yāni cetāni pāṭhe pañcavīsādhikāni dve cittasatāni tesu ekekassa niddese dhammavavatthānādayo tayo tayo mahāvārā honti. Te pana tattha tattha nayamattameva dassetvā saṃkhittāti.
ਪਥવੀਕਸਿਣਂ।
Pathavīkasiṇaṃ.
੨੦੩. ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਆਪੋਕਸਿਣਾਦੀਸੁਪਿ ਏਤਾਨਿ ਝਾਨਾਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਪੁਨ ਕਤਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਤੇਸੁ ਸਬ੍ਬੋ ਪਾਲ਼ਿਨਯੋ ਚ ਅਤ੍ਥવਿਭਾવਨਾ ਚ ਚਿਤ੍ਤਗਣਨਾ ਚ વਾਰਸਙ੍ਖੇਪੋ ਚ ਪਥવੀਕਸਿਣੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਭਾવਨਾਨਯੋ ਪਨ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬੋ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (વਿਸੁਦ੍ਧਿ ੧.੯੧ ਆਦਯੋ) ਪਕਾਸਿਤੋਯੇવ। ਮਹਾਸਕੁਲੁਦਾਯਿਸੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਦਸਕਸਿਣਾਨਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੨.੨੫੦) વੁਤ੍ਤਾਨਿ। ਤੇਸੁ વਿਞ੍ਞਾਣਕਸਿਣਂ ਆਕਾਸੇ ਪવਤ੍ਤਿਤਮਹਗ੍ਗਤવਿਞ੍ਞਾਣਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਆਰੁਪ੍ਪਦੇਸਨਮੇવ ਭਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਨ ਕਥਿਤਂ।
203. Idāni yasmā āpokasiṇādīsupi etāni jhānāni uppajjanti, tasmā tesaṃ dassanatthaṃ puna katame dhammā kusalātiādi āraddhaṃ. Tesu sabbo pāḷinayo ca atthavibhāvanā ca cittagaṇanā ca vārasaṅkhepo ca pathavīkasiṇe vuttanayeneva veditabbo. Bhāvanānayo pana kasiṇaparikammaṃ ādiṃ katvā sabbo visuddhimagge (visuddhi 1.91 ādayo) pakāsitoyeva. Mahāsakuludāyisutte pana dasakasiṇāni (ma. ni. 2.250) vuttāni. Tesu viññāṇakasiṇaṃ ākāse pavattitamahaggataviññāṇampi tattha parikammaṃ katvā nibbattā viññāṇañcāyatanasamāpattipi hotīti sabbappakārena āruppadesanameva bhajati, tasmā imasmiṃ ṭhāne na kathitaṃ.
ਆਕਾਸਕਸਿਣਨ੍ਤਿ ਪਨ ਕਸਿਣੁਗ੍ਘਾਟਿਮਮਾਕਾਸਮ੍ਪਿ, ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪવਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਾਪਿ, ਭਿਤ੍ਤਿਚ੍ਛਿਦ੍ਦਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਕਾਸਮ੍ਪਿ, ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍વਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਚਤੁਕ੍ਕਪਞ੍ਚਕਜ੍ਝਾਨਮ੍ਪਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਨਯੋ ਆਰੁਪ੍ਪਦੇਸਨਂ ਭਜਤਿ, ਪਚ੍ਛਿਮਨਯੋ ਰੂਪਾવਚਰਦੇਸਨਂ। ਇਤਿ ਮਿਸ੍ਸਕਤ੍ਤਾ ਇਮਂ ਰੂਪਾવਚਰਦੇਸਨਂ ਨ ਆਰੁਲ਼੍ਹਂ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਕਾਸੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਜ੍ਝਾਨਂ ਪਨ ਰੂਪੂਪਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਗ੍ਗੋ ਹੋਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਚਤੁਕ੍ਕਪਞ੍ਚਕਜ੍ਝਾਨਮੇવ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਂ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਕਸ੍ਮਾ? ਕਸਿਣੁਗ੍ਘਾਟਨਸ੍ਸ ਅਲਾਭਤੋ। ਤਞ੍ਹਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਉਗ੍ਘਾਟਿਯਮਾਨਮ੍ਪਿ ਆਕਾਸਮੇવ ਹੋਤੀਤਿ ਨ ਤਤ੍ਥ ਕਸਿਣੁਗ੍ਘਾਟਨਂ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਝਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖવਿਹਾਰਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ, ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਂ ਹੋਤਿ, વਿਪਸ੍ਸਨਾਪਾਦਕਂ ਹੋਤਿ, ਨਿਰੋਧਪਾਦਕਂ ਨ ਹੋਤਿ। ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਨਿਰੋਧੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਯਾવ ਪਞ੍ਚਮਜ੍ਝਾਨਾ ਲਬ੍ਭਤਿ વਟ੍ਟਪਾਦਕਂ ਹੋਤਿਯੇવ। ਯਥਾ ਚੇਤਂ ਏવਂ ਪੁਰਿਮਕਸਿਣੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਝਾਨਮ੍ਪਿ। ਨਿਰੋਧਪਾਦਕਭਾવੋ ਪਨੇਤ੍ਥ વਿਸੇਸੋ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਆਕਾਸਕਸਿਣੇ ਯਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (વਿਸੁਦ੍ਧਿ॰ ੧.੯੮-੯੯) વੁਤ੍ਤਮੇવ।
Ākāsakasiṇanti pana kasiṇugghāṭimamākāsampi, taṃ ārammaṇaṃ katvā pavattakkhandhāpi, bhitticchiddādīsu aññatarasmiṃ gahetabbanimittaparicchedākāsampi, taṃ ārammaṇaṃ katvā uppannaṃ catukkapañcakajjhānampi vuccati. Tattha purimanayo āruppadesanaṃ bhajati, pacchimanayo rūpāvacaradesanaṃ. Iti missakattā imaṃ rūpāvacaradesanaṃ na āruḷhaṃ. Paricchedākāse nibbattajjhānaṃ pana rūpūpapattiyā maggo hoti tasmā taṃ gahetabbaṃ. Tasmiṃ pana catukkapañcakajjhānameva uppajjati, arūpajjhānaṃ nuppajjati. Kasmā? Kasiṇugghāṭanassa alābhato. Tañhi punappunaṃ ugghāṭiyamānampi ākāsameva hotīti na tattha kasiṇugghāṭanaṃ labbhati, tasmā tatthuppannaṃ jhānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārāya saṃvattati, abhiññāpādakaṃ hoti, vipassanāpādakaṃ hoti, nirodhapādakaṃ na hoti. Anupubbanirodho panettha yāva pañcamajjhānā labbhati vaṭṭapādakaṃ hotiyeva. Yathā cetaṃ evaṃ purimakasiṇesu uppannaṃ jhānampi. Nirodhapādakabhāvo panettha viseso. Sesamettha ākāsakasiṇe yaṃ vattabbaṃ siyā taṃ sabbaṃ visuddhimagge (visuddhi. 1.98-99) vuttameva.
‘ਏਕੋਪਿ ਹੁਤ੍વਾ ਬਹੁਧਾ ਹੋਤੀ’ਤਿਆਦਿਨਯਂ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੩੯; ਪਟਿ॰ ਮ॰ ੧.੧੦੨) ਪਨ વਿਕੁਬ੍ਬਨਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਪੁਰਿਮੇਸੁ ਅਟ੍ਠਸੁ ਕਸਿਣੇਸੁ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਕਸਿਣਾਨੁਲੋਮਤੋ ਕਸਿਣਪਟਿਲੋਮਤੋ, ਕਸਿਣਾਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਤੋ; ਝਾਨਾਨੁਲੋਮਤੋ, ਝਾਨਪਟਿਲੋਮਤੋ, ਝਾਨਾਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਤੋ; ਝਾਨੁਕ੍ਕਨ੍ਤਿਕਤੋ, ਕਸਿਣੁਕ੍ਕਨ੍ਤਿਕਤੋ, ਝਾਨਕਸਿਣੁਕ੍ਕਨ੍ਤਿਕਤੋ; ਅਙ੍ਗਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਕਤੋ, ਆਰਮ੍ਮਣਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਕਤੋ, ਅਙ੍ਗਾਰਮ੍ਮਣਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਕਤੋ; ਅਙ੍ਗવવਤ੍ਥਾਨਤੋ, ਆਰਮ੍ਮਣવવਤ੍ਥਾਨਤੋਤਿ ਇਮੇਹਿ ਚੁਦ੍ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਦਮੇਤਬ੍ਬਂ। ਤੇਸਂ વਿਤ੍ਥਾਰਕਥਾ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (વਿਸੁਦ੍ਧਿ॰ ੨.੩੬੫-੩੬੬) વੁਤ੍ਤਾਯੇવ।
‘Ekopi hutvā bahudhā hotī’tiādinayaṃ (dī. ni. 1.239; paṭi. ma. 1.102) pana vikubbanaṃ icchantena purimesu aṭṭhasu kasiṇesu aṭṭha samāpattiyo nibbattetvā kasiṇānulomato kasiṇapaṭilomato, kasiṇānulomapaṭilomato; jhānānulomato, jhānapaṭilomato, jhānānulomapaṭilomato; jhānukkantikato, kasiṇukkantikato, jhānakasiṇukkantikato; aṅgasaṅkantikato, ārammaṇasaṅkantikato, aṅgārammaṇasaṅkantikato; aṅgavavatthānato, ārammaṇavavatthānatoti imehi cuddasahākārehi cittaṃ paridametabbaṃ. Tesaṃ vitthārakathā visuddhimagge (visuddhi. 2.365-366) vuttāyeva.
ਏવਂ ਪਨ ਚੁਦ੍ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਪਰਿਦਮੇਤ੍વਾ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਭਾવਿਤਭਾવਨੋ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕੋ ਯੋਗਾવਚਰੋ ਇਦ੍ਧਿવਿਕੁਬ੍ਬਨਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ વਿਜ੍ਜਤਿ। ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਸ੍ਸ ਹਿ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਭਾਰੋ; ਸਤੇਸੁ ਸਹਸ੍ਸੇਸੁ વਾ ਏਕੋવ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਕਤਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਮਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਨਂ ਭਾਰੋ; ਸਤੇਸੁ ਸਹਸ੍ਸੇਸੁ વਾ ਏਕੋવ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਤਂ વਡ੍ਢੇਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਨਾਧਿਗਮੋ ਭਾਰੋ, ਸਤੇਸੁ ਸਹਸ੍ਸੇਸੁ વਾ ਏਕੋવ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਅਧਿਗਤਪ੍ਪਨਸ੍ਸ ਚੁਦ੍ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਦਮਨਂ ਭਾਰੋ; ਸਤੇਸੁ ਸਹਸ੍ਸੇਸੁ વਾ ਏਕੋવ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਚੁਦ੍ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਰਿਦਮਿਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਇਦ੍ਧਿવਿਕੁਬ੍ਬਨਂ ਨਾਮ ਭਾਰੋ, ਸਤੇਸੁ ਸਹਸ੍ਸੇਸੁ વਾ ਏਕੋવ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। વਿਕੁਬ੍ਬਨਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਖਿਪ੍ਪਨਿਸਨ੍ਤਿਭਾવੋ ਨਾਮ ਭਾਰੋ; ਸਤੇਸੁ ਸਹਸ੍ਸੇਸੁ વਾ ਏਕੋવ ਖਿਪ੍ਪਨਿਸਨ੍ਤਿ ਹੋਤਿ। ਥੇਰਮ੍ਬਤ੍ਥਲੇ ਮਹਾਰੋਹਨਗੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਗਿਲਾਨੁਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਤੇਸੁ ਤਿਂਸਮਤ੍ਤੇਸੁ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਸਹਸ੍ਸੇਸੁ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਯ ਅਟ੍ਠવਸ੍ਸਿਕੋ ਰਕ੍ਖਿਤਤ੍ਥੇਰੋ વਿਯ। ਸਬ੍ਬਂ વਤ੍ਥੁ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (વਿਸੁਦ੍ਧਿ॰ ੨.੩੬੭) વਿਤ੍ਥਾਰਿਤਮੇવਾਤਿ।
Evaṃ pana cuddasahākārehi cittaṃ aparidametvā, pubbe abhāvitabhāvano ādikammiko yogāvacaro iddhivikubbanaṃ sampādessatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Ādikammikassa hi kasiṇaparikammampi bhāro; satesu sahassesu vā ekova sakkoti. Katakasiṇaparikammassa nimittuppādanaṃ bhāro; satesu sahassesu vā ekova sakkoti. Uppanne nimitte taṃ vaḍḍhetvā appanādhigamo bhāro, satesu sahassesu vā ekova sakkoti. Adhigatappanassa cuddasahākārehi cittaparidamanaṃ bhāro; satesu sahassesu vā ekova sakkoti. Cuddasahākārehi paridamitacittassāpi iddhivikubbanaṃ nāma bhāro, satesu sahassesu vā ekova sakkoti. Vikubbanappattassāpi khippanisantibhāvo nāma bhāro; satesu sahassesu vā ekova khippanisanti hoti. Therambatthale mahārohanaguttattherassa gilānupaṭṭhānaṃ āgatesu tiṃsamattesu iddhimantasahassesu upasampadāya aṭṭhavassiko rakkhitatthero viya. Sabbaṃ vatthu visuddhimagge (visuddhi. 2.367) vitthāritamevāti.
ਕਸਿਣਕਥਾ।
Kasiṇakathā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀਪਾਲ਼ਿ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ਰੂਪਾવਚਰਕੁਸਲਂ • Rūpāvacarakusalaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā
ਆਰਮ੍ਮਣਪਟਿਪਦਾਮਿਸ੍ਸਕવਣ੍ਣਨਾ • Ārammaṇapaṭipadāmissakavaṇṇanā
ਕਸਿਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Kasiṇakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā
ਪਟਿਪਦਾਚਤੁਕ੍ਕਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • Paṭipadācatukkādivaṇṇanā
ਕਸਿਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Kasiṇakathāvaṇṇanā
