Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
မဇ္ဈိမ နိကာယ ၁၃၉
The Middle-Length Suttas Collection 139
အရဏဝိဘင်္ဂသုတ္တ
The Analysis of Non-Conflict
ဧဝံ မေ သုတံ—ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ၊ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ: “ဘိက္ခဝေါ”တိ၊
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery. There the Buddha addressed the bhikkhus, “Bhikkhus!”
“ဘဒန္တေ”တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ၊ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ:
“Venerable sir,” they replied. The Buddha said this:
“အရဏဝိဘင်္ဂံ ဝေါ, ဘိက္ခဝေ, ဒေသေဿာမိ၊ တံ သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ, ဘာသိဿာမီ”တိ၊
“Bhikkhus, I shall teach you the analysis of non-conflict. Listen and apply your mind well, I will speak.”
“ဧဝံ, ဘန္တေ”တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ၊ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ:
“Yes, sir,” they replied. The Buddha said this:
“န ကာမသုခမနုယုဉ္ဇေယျ ဟီနံ ဂမ္မံ ပေါထုဇ္ဇနိကံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, န စ အတ္တကိလမထာနုယောဂမနုယုဉ္ဇေယျ ဒုက္ခံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ၊ ဧတေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဥဘော အန္တေ အနုပဂမ္မ မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ တထာဂတေန အဘိသမ္ဗုဒ္ဓါ, စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ၊ ဥဿာဒနဉ္စ ဇညာ, အပသာဒနဉ္စ ဇညာ; ဥဿာဒနဉ္စ ဉတွာ အပသာဒနဉ္စ ဉတွာ နေဝုဿာဒေယျ, န အပသာဒေယျ, ဓမ္မမေဝ ဒေသေယျ၊ သုခဝိနိစ္ဆယံ ဇညာ; သုခဝိနိစ္ဆယံ ဉတွာ အဇ္ဈတ္တံ သုခမနုယုဉ္ဇေယျ၊ ရဟောဝါဒံ န ဘာသေယျ, သမ္မုခါ န ခီဏံ ဘဏေ၊ အတရမာနောဝ ဘာသေယျ, နော တရမာနော၊ ဇနပဒနိရုတ္တိံ နာဘိနိဝေသေယျ, သမညံ နာတိဓာဝေယျာတိ—အယမုဒ္ဒေသော အရဏဝိဘင်္ဂဿ၊
“Don’t indulge in sensual pleasures, which are low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. And don’t indulge in self-mortification, which is painful, ignoble, and pointless. Avoiding these two extremes, the Realized One woke up by understanding the middle way of practice, which gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana. Know what it means to flatter and to rebuke. Knowing these, avoid them, and just teach Dhamma. Know how to assess different kinds of pleasure. Knowing this, pursue inner bliss. Don’t talk behind people’s backs, and don’t speak sharply in their presence. Don’t speak hurriedly. Don’t insist on local terminology and don’t override normal usage. This is the recitation passage for the analysis of non-conflict.
‘န ကာမသုခမနုယုဉ္ဇေယျ ဟီနံ ဂမ္မံ ပေါထုဇ္ဇနိကံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, န စ အတ္တကိလမထာနုယောဂမနုယုဉ္ဇေယျ ဒုက္ခံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတန်'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ; ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ယော ကာမပဋိသန္ဓိသုခိနော သောမနဿာနုယောဂေါ ဟီနော ဂမ္မော ပေါထုဇ္ဇနိကော အနရိယော အနတ္ထသံဟိတော, သဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော သော်ပဃာတော သော်ပါယာသော သပရိဠာဟော; မိစ္ဆာပဋိပဒါ၊ ယော ကာမပဋိသန္ဓိသုခိနော သောမနဿာနုယောဂံ အနနုယောဂေါ ဟီနံ ဂမ္မံ ပေါထုဇ္ဇနိကံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, အဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော အနုပဃာတော အနုပါယာသော အပရိဠာဟော; သမ္မာပဋိပဒါ၊ ယော အတ္တကိလမထာနုယောဂေါ ဒုက္ခော အနရိယော အနတ္ထသံဟိတော, သဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော သော်ပဃာတော သော်ပါယာသော သပရိဠာဟော; မိစ္ဆာပဋိပဒါ၊ ယော အတ္တကိလမထာနုယောဂံ အနနုယောဂေါ ဒုက္ခံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, အဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော အနုပဃာတော အနုပါယာသော အပရိဠာဟော; သမ္မာပဋိပဒါ၊ ‘န ကာမသုခမနုယုဉ္ဇေယျ ဟီနံ ဂမ္မံ ပေါထုဇ္ဇနိကံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, န စ အတ္တကိလမထာနုယောဂံ အနုယုဉ္ဇေယျ ဒုက္ခံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတန်'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
‘Don’t indulge in sensual pleasures, which are low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. And don’t indulge in self-mortification, which is painful, ignoble, and pointless.’ That’s what I said, but why did I say it? Pleasure linked to sensuality is low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. Indulging in such happiness is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. Breaking off such indulgence is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. Indulging in self-mortification is painful, ignoble, and pointless. It is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. Breaking off such indulgence is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. ‘Don’t indulge in sensual pleasures, which are low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. And don’t indulge in self-mortification, which is painful, ignoble, and pointless.’ That’s what I said, and this is why I said it.
‘ဧတေ ခေါ ဥဘော အန္တေ အနုပဂမ္မ မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ တထာဂတေန အဘိသမ္ဗုဒ္ဓါ, စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတီ'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ, သေယျထိဒံ—သမ္မာဒိဋ္ဌိ, သမ္မာသင်္ကပ္ပေါ, သမ္မာဝါစာ, သမ္မာကမ္မန္တော, သမ္မာအာဇီဝေါ, သမ္မာဝါယာမော, သမ္မာသတိ, သမ္မာသမာဓိ၊ ‘ဧတေ ခေါ ဥဘော အန္တေ အနုပဂမ္မ မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ တထာဂတေန အဘိသမ္ဗုဒ္ဓါ, စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတီ'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
‘Avoiding these two extremes, the Realized One woke up by understanding the middle way of practice, which gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana.’ That’s what I said, but why did I say it? It is simply this noble eightfold path, that is: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right immersion. ‘Avoiding these two extremes, the Realized One woke up by understanding the middle way of practice, which gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana.’ That’s what I said, and this is why I said it.
‘ဥဿာဒနဉ္စ ဇညာ, အပသာဒနဉ္စ ဇညာ; ဥဿာဒနဉ္စ ဉတွာ အပသာဒနဉ္စ ဉတွာ နေဝုဿာဒေယျ, န အပသာဒေယျ, ဓမ္မမေဝ ဒေသေယျာ'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ?
‘Know what it means to flatter and to rebuke. Knowing these, avoid them, and just teach Dhamma.’ That’s what I said, but why did I say it?
ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဥဿာဒနာ စ ဟောတိ အပသာဒနာ စ, နော စ ဓမ္မဒေသနာ? ‘ယေ ကာမပဋိသန္ဓိသုခိနော သောမနဿာနုယောဂံ အနုယုတ္တာ ဟီနံ ဂမ္မံ ပေါထုဇ္ဇနိကံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, သဗ္ဗေ တေ သဒုက္ခာ သော်ပဃာတာ သော်ပါယာသာ သပရိဠာဟာ မိစ္ဆာပဋိပန္နာ'တိ—ဣတိ ဝဒံ ဣတ္ထေကေ အပသာဒေတိ၊
And how is there flattering and rebuking without teaching Dhamma? In speaking like this, some are rebuked: ‘Pleasure linked to sensuality is low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. All those who indulge in such happiness are beset by pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the wrong way.’
‘ယေ ကာမပဋိသန္ဓိသုခိနော သောမနဿာနုယောဂံ အနနုယုတ္တာ ဟီနံ ဂမ္မံ ပေါထုဇ္ဇနိကံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, သဗ္ဗေ တေ အဒုက္ခာ အနုပဃာတာ အနုပါယာသာ အပရိဠာဟာ သမ္မာပဋိပန္နာ'တိ—ဣတိ ဝဒံ ဣတ္ထေကေ ဥဿာဒေတိ၊
In speaking like this, some are flattered: ‘Pleasure linked to sensuality is low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. All those who have broken off such indulgence are free of pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the right way.’
‘ယေ အတ္တကိလမထာနုယောဂံ အနုယုတ္တာ ဒုက္ခံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, သဗ္ဗေ တေ သဒုက္ခာ သော်ပဃာတာ သော်ပါယာသာ သပရိဠာဟာ မိစ္ဆာပဋိပန္နာ'တိ—ဣတိ ဝဒံ ဣတ္ထေကေ အပသာဒေတိ၊
In speaking like this, some are rebuked: ‘Indulging in self-mortification is painful, ignoble, and pointless. All those who indulge in it are beset by pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the wrong way.’
‘ယေ အတ္တကိလမထာနုယောဂံ အနနုယုတ္တာ ဒုက္ခံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, သဗ္ဗေ တေ အဒုက္ခာ အနုပဃာတာ အနုပါယာသာ အပရိဠာဟာ သမ္မာပဋိပန္နာ'တိ—ဣတိ ဝဒံ ဣတ္ထေကေ ဥဿာဒေတိ၊
In speaking like this, some are flattered: ‘Indulging in self-mortification is painful, ignoble, and pointless. All those who have broken off such indulgence are free of pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the right way.’
‘ယေသံ ကေသဉ္စိ ဘဝသံယောဇနံ အပ္ပဟီနံ, သဗ္ဗေ တေ သဒုက္ခာ သော်ပဃာတာ သော်ပါယာသာ သပရိဠာဟာ မိစ္ဆာပဋိပန္နာ'တိ—ဣတိ ဝဒံ ဣတ္ထေကေ အပသာဒေတိ၊
In speaking like this, some are rebuked: ‘All those who have not given up the fetters of rebirth are beset by pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the wrong way.’
‘ယေသံ ကေသဉ္စိ ဘဝသံယောဇနံ ပဟီနံ, သဗ္ဗေ တေ အဒုက္ခာ အနုပဃာတာ အနုပါယာသာ အပရိဠာဟာ သမ္မာပဋိပန္နာ'တိ—ဣတိ ဝဒံ ဣတ္ထေကေ ဥဿာဒေတိ၊ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဥဿာဒနာ စ ဟောတိ အပသာဒနာ စ, နော စ ဓမ္မဒေသနာ၊
In speaking like this, some are flattered: ‘All those who have given up the fetters of rebirth are free of pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the right way.’ That’s how there is flattering and rebuking without teaching Dhamma.
ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, နေဝုဿာဒနာ ဟောတိ န အပသာဒနာ, ဓမ္မဒေသနာ စ? ‘ယေ ကာမပဋိသန္ဓိသုခိနော သောမနဿာနုယောဂံ အနုယုတ္တာ ဟီနံ ဂမ္မံ ပေါထုဇ္ဇနိကံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, သဗ္ဗေ တေ သဒုက္ခာ သော်ပဃာတာ သော်ပါယာသာ သပရိဠာဟာ မိစ္ဆာပဋိပန္နာ'တိ—န ဧဝမာဟ၊ ‘အနုယောဂေါ စ ခေါ သဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော သော်ပဃာတော သော်ပါယာသော သပရိဠာဟော; မိစ္ဆာပဋိပဒါ'တိ—ဣတိ ဝဒံ ဓမ္မမေဝ ဒေသေတိ၊
And how is there neither flattering nor rebuking, and just teaching Dhamma? You don’t say: ‘Pleasure linked to sensuality is low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. All those who indulge in such happiness are beset by pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the wrong way.’ Rather, by saying this you just teach Dhamma: ‘The indulgence is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way.’
‘ယေ ကာမပဋိသန္ဓိသုခိနော သောမနဿာနုယောဂံ အနနုယုတ္တာ ဟီနံ ဂမ္မံ ပေါထုဇ္ဇနိကံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, သဗ္ဗေ တေ အဒုက္ခာ အနုပဃာတာ အနုပါယာသာ အပရိဠာဟာ သမ္မာပဋိပန္နာ'တိ—န ဧဝမာဟ၊ ‘အနနုယောဂေါ စ ခေါ အဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော အနုပဃာတော အနုပါယာသော အပရိဠာဟော; သမ္မာပဋိပဒါ'တိ—ဣတိ ဝဒံ ဓမ္မမေဝ ဒေသေတိ၊
You don’t say: ‘Pleasure linked to sensuality is low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. All those who have broken off such indulgence are free of pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the right way.’ Rather, by saying this you just teach Dhamma: ‘Breaking off the indulgence is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way.’
‘ယေ အတ္တကိလမထာနုယောဂံ အနုယုတ္တာ ဒုက္ခံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, သဗ္ဗေ တေ သဒုက္ခာ သော်ပဃာတာ သော်ပါယာသာ သပရိဠာဟာ မိစ္ဆာပဋိပန္နာ'တိ—န ဧဝမာဟ၊ ‘အနုယောဂေါ စ ခေါ သဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော သော်ပဃာတော သော်ပါယာသော သပရိဠာဟော; မိစ္ဆာပဋိပဒါ'တိ—ဣတိ ဝဒံ ဓမ္မမေဝ ဒေသေတိ၊
You don’t say: ‘Indulging in self-mortification is painful, ignoble, and pointless. All those who indulge in it are beset by pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the wrong way.’ Rather, by saying this you just teach Dhamma: ‘The indulgence is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way.’
‘ယေ အတ္တကိလမထာနုယောဂံ အနနုယုတ္တာ ဒုက္ခံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, သဗ္ဗေ တေ အဒုက္ခာ အနုပဃာတာ အနုပါယာသာ အပရိဠာဟာ သမ္မာပဋိပန္နာ'တိ—န ဧဝမာဟ၊ ‘အနနုယောဂေါ စ ခေါ အဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော အနုပဃာတော အနုပါယာသော အပရိဠာဟော; သမ္မာပဋိပဒါ'တိ—ဣတိ ဝဒံ ဓမ္မမေဝ ဒေသေတိ၊
You don’t say: ‘Indulging in self-mortification is painful, ignoble, and pointless. All those who have broken off such indulgence are free of pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the right way.’ Rather, by saying this you just teach Dhamma: ‘Breaking off the indulgence is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way.’
‘ယေသံ ကေသဉ္စိ ဘဝသံယောဇနံ အပ္ပဟီနံ, သဗ္ဗေ တေ သဒုက္ခာ သော်ပဃာတာ သော်ပါယာသာ သပရိဠာဟာ မိစ္ဆာပဋိပန္နာ'တိ—န ဧဝမာဟ၊ ‘ဘဝသံယောဇနေ စ ခေါ အပ္ပဟီနေ ဘဝေါပိ အပ္ပဟီနော ဟောတီ'တိ—ဣတိ ဝဒံ ဓမ္မမေဝ ဒေသေတိ၊
You don’t say: ‘All those who have not given up the fetters of rebirth are beset by pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the wrong way.’ Rather, by saying this you just teach Dhamma: ‘When the fetter of rebirth is not given up, rebirth is also not given up.’
‘ယေသံ ကေသဉ္စိ ဘဝသံယောဇနံ ပဟီနံ, သဗ္ဗေ တေ အဒုက္ခာ အနုပဃာတာ အနုပါယာသာ အပရိဠာဟာ သမ္မာပဋိပန္နာ'တိ—န ဧဝမာဟ၊ ‘ဘဝသံယောဇနေ စ ခေါ ပဟီနေ ဘဝေါပိ ပဟီနော ဟောတီ'တိ—ဣတိ ဝဒံ ဓမ္မမေဝ ဒေသေတိ၊ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, နေဝုဿာဒနာ ဟောတိ န အပသာဒနာ, ဓမ္မဒေသနာ စ၊ ‘ဥဿာဒနဉ္စ ဇညာ, အပသာဒနဉ္စ ဇညာ; ဥဿာဒနဉ္စ ဉတွာ အပသာဒနဉ္စ ဉတွာ နေဝုဿာဒေယျ, န အပသာဒေယျ, ဓမ္မမေဝ ဒေသေယျာ'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
You don’t say: ‘All those who have given up the fetters of rebirth are free of pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the right way.’ Rather, by saying this you just teach Dhamma: ‘When the fetter of rebirth is given up, rebirth is also given up.’ That’s how there is neither flattering nor rebuking, and just teaching Dhamma. ‘Know what it means to flatter and to rebuke. Knowing these, avoid them, and just teach Dhamma.’ That’s what I said, and this is why I said it.
‘သုခဝိနိစ္ဆယံ ဇညာ; သုခဝိနိစ္ဆယံ ဉတွာ အဇ္ဈတ္တံ သုခမနုယုဉ္ဇေယျာ'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, ကာမဂုဏာ၊ ကတမေ ပဉ္စ? စက္ခုဝိညေယျာ ရူပါ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပါ ပိယရူပါ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ, သောတဝိညေယျာ သဒ္ဒါ … ဃာနဝိညေယျာ ဂန္ဓာ … ဇိဝှါဝိညေယျာ ရသာ … ကာယဝိညေယျာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပါ ပိယရူပါ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ—ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ ကာမဂုဏာ၊ ယံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေ ပဉ္စ ကာမဂုဏေ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သုခံ သောမနဿံ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ကာမသုခံ မီဠှသုခံ ပုထုဇ္ဇနသုခံ အနရိယသုခံ၊ ‘န အာသေဝိတဗ္ဗံ, န ဘာဝေတဗ္ဗံ, န ဗဟုလီကာတဗ္ဗံ, ဘာယိတဗ္ဗံ ဧတဿ သုခဿာ'တိ—ဝဒါမိ၊ ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ပီတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ ပီတိယာ စ ဝိရာဂါ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရတိ …ပေ… တတိယံ ဈာနံ …ပေ… စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ ဣဒံ ဝုစ္စတိ နေက္ခမ္မသုခံ ပဝိဝေကသုခံ ဥပသမသုခံ သမ္ဗောဓိသုခံ၊ ‘အာသေဝိတဗ္ဗံ, ဘာဝေတဗ္ဗံ, ဗဟုလီကာတဗ္ဗံ, န ဘာယိတဗ္ဗံ ဧတဿ သုခဿာ'တိ—ဝဒါမိ၊ ‘သုခဝိနိစ္ဆယံ ဇညာ; သုခဝိနိစ္ဆယံ ဉတွာ အဇ္ဈတ္တံ သုခမနုယုဉ္ဇေယျာ'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
‘Know how to assess different kinds of pleasure. Knowing this, pursue inner bliss.’ That’s what I said, but why did I say it? There are these five kinds of sensual stimulation. What five? Sights known by the eye that are likable, desirable, agreeable, pleasant, sensual, and arousing. Sounds known by the ear … Smells known by the nose … Tastes known by the tongue … Touches known by the body that are likable, desirable, agreeable, pleasant, sensual, and arousing. These are the five kinds of sensual stimulation. The pleasure and happiness that arise from these five kinds of sensual stimulation is called sensual pleasure—a filthy, common, ignoble pleasure. Such pleasure should not be cultivated or developed, but should be feared, I say. Now, take a bhikkhu who, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, enters and remains in the first jhāna, which has the rapture and bliss born of seclusion, while placing the mind and keeping it connected. As the placing of the mind and keeping it connected are stilled, they enter and remain in the second jhāna … third jhāna … fourth jhāna. This is called the pleasure of renunciation, the pleasure of seclusion, the pleasure of peace, the pleasure of awakening. Such pleasure should be cultivated and developed, and should not be feared, I say. ‘Know how to assess different kinds of pleasure. Knowing this, pursue inner bliss.’ That’s what I said, and this is why I said it.
‘ရဟောဝါဒံ န ဘာသေယျ, သမ္မုခါ န ခီဏံ ဘဏေ'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယံ ဇညာ ရဟောဝါဒံ အဘူတံ အတစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ သသက္ကံ တံ ရဟောဝါဒံ န ဘာသေယျ၊ ယမ္ပိ ဇညာ ရဟောဝါဒံ ဘူတံ တစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ တဿပိ သိက္ခေယျ အဝစနာယ၊ ယဉ္စ ခေါ ဇညာ ရဟောဝါဒံ ဘူတံ တစ္ဆံ အတ္ထသံဟိတံ တတြ ကာလညူ အဿ တဿ ရဟောဝါဒဿ ဝစနာယ၊ တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယံ ဇညာ သမ္မုခါ ခီဏဝါဒံ အဘူတံ အတစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ သသက္ကံ တံ သမ္မုခါ ခီဏဝါဒံ န ဘာသေယျ၊ ယမ္ပိ ဇညာ သမ္မုခါ ခီဏဝါဒံ ဘူတံ တစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ တဿပိ သိက္ခေယျ အဝစနာယ၊ ယဉ္စ ခေါ ဇညာ သမ္မုခါ ခီဏဝါဒံ ဘူတံ တစ္ဆံ အတ္ထသံဟိတံ တတြ ကာလညူ အဿ တဿ သမ္မုခါ ခီဏဝါဒဿ ဝစနာယ၊ ‘ရဟောဝါဒံ န ဘာသေယျ, သမ္မုခါ န ခီဏံ ဘဏေ'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
‘Don’t talk behind people’s backs, and don’t speak sharply in their presence.’ That’s what I said, but why did I say it? When you know that what you say behind someone’s back is untrue, false, and pointless, then if at all possible you should not speak. When you know that what you say behind someone’s back is true and correct, but pointless, then you should train yourself not to speak. When you know that what you say behind someone’s back is true, correct, and beneficial, then you should know the right time to speak. When you know that your sharp words in someone’s presence are untrue, false, and pointless, then if at all possible you should not speak. When you know that your sharp words in someone’s presence are true and correct, but pointless, then you should train yourself not to speak. When you know that your sharp words in someone’s presence are true, correct, and beneficial, then you should know the right time to speak. ‘Don’t talk behind people’s backs, and don’t speak sharply in their presence.’ That’s what I said, and this is why I said it.
‘အတရမာနောဝ ဘာသေယျ နော တရမာနော'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? တတြ, ဘိက္ခဝေ, တရမာနဿ ဘာသတော ကာယောပိ ကိလမတိ, စိတ္တမ္ပိ ဥပဟညတိ, သရောပိ ဥပဟညတိ, ကဏ္ဌောပိ အာတုရီယတိ, အဝိသဋ္ဌမ္ပိ ဟောတိ အဝိညေယျံ တရမာနဿ ဘာသိတံ၊ တတြ, ဘိက္ခဝေ, အတရမာနဿ ဘာသတော ကာယောပိ န ကိလမတိ, စိတ္တမ္ပိ န ဥပဟညတိ, သရောပိ န ဥပဟညတိ, ကဏ္ဌောပိ န အာတုရီယတိ, ဝိသဋ္ဌမ္ပိ ဟောတိ ဝိညေယျံ အတရမာနဿ ဘာသိတံ၊ ‘အတရမာနောဝ ဘာသေယျ, နော တရမာနော'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
‘Don’t speak hurriedly.’ That’s what I said, but why did I say it? When speaking hurriedly, your body gets tired, your mind gets stressed, your voice gets stressed, your throat gets sore, and your words become unclear and hard to understand. When not speaking hurriedly, your body doesn’t get tired, your mind doesn’t get stressed, your voice doesn’t get stressed, your throat doesn’t get sore, and your words are clear and easy to understand. ‘Don’t speak hurriedly.’ That’s what I said, and this is why I said it.
‘ဇနပဒနိရုတ္တိံ နာဘိနိဝေသေယျ, သမညံ နာတိဓာဝေယျာ'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဇနပဒနိရုတ္တိယာ စ အဘိနိဝေသော ဟောတိ သမညာယ စ အတိသာရော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, တဒေဝေကစ္စေသု ဇနပဒေသု ‘ပါတီ'တိ သဉ္ဇာနန္တိ, ‘ပတ္တန်'တိ သဉ္ဇာနန္တိ, ‘ဝိတ္တန်'တိ သဉ္ဇာနန္တိ, ‘သရာဝန်'တိ သဉ္ဇာနန္တိ ‘ဓာရောပန်'တိ သဉ္ဇာနန္တိ, ‘ပေါဏန်'တိ သဉ္ဇာနန္တိ, ‘ပိသီလဝန်'တိ သဉ္ဇာနန္တိ၊ ဣတိ ယထာ ယထာ နံ တေသု တေသု ဇနပဒေသု သဉ္ဇာနန္တိ တထာ တထာ ထာမသာ ပရာမာသာ အဘိနိဝိဿ ဝေါဟရတိ: ‘ဣဒမေဝ သစ္စံ, မောဃမညန်'တိ၊ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဇနပဒနိရုတ္တိယာ စ အဘိနိဝေသော ဟောတိ သမညာယ စ အတိသာရော၊
‘Don’t insist on local terminology and don’t override normal usage.’ That’s what I said, but why did I say it? And how do you insist on local terminology and override normal usage? It’s when in different localities the same thing is known as a ‘plate’, a ‘bowl’, a ‘cup’, a ‘dish’, a ‘basin’, a ‘tureen’, or a ‘porringer’. And however it is known in those various localities, you speak accordingly, obstinately sticking to that and insisting: ‘This is the only truth, other ideas are silly.’ That’s how you insist on local terminology and override normal usage.
ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဇနပဒနိရုတ္တိယာ စ အနဘိနိဝေသော ဟောတိ သမညာယ စ အနတိသာရော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, တဒေဝေကစ္စေသု ဇနပဒေသု ‘ပါတီ'တိ သဉ္ဇာနန္တိ, ‘ပတ္တန်'တိ သဉ္ဇာနန္တိ, ‘ဝိတ္တန်'တိ သဉ္ဇာနန္တိ, ‘သရာဝန်'တိ သဉ္ဇာနန္တိ, ‘ဓာရောပန်'တိ သဉ္ဇာနန္တိ, ‘ပေါဏန်'တိ သဉ္ဇာနန္တိ, ‘ပိသီလဝန်'တိ သဉ္ဇာနန္တိ၊ ဣတိ ယထာ ယထာ နံ တေသု တေသု ဇနပဒေသု သဉ္ဇာနန္တိ ‘ဣဒံ ကိရ မေ အာယသ္မန္တော သန္ဓာယ ဝေါဟရန္တီ'တိ တထာ တထာ ဝေါဟရတိ အပရာမသံ၊ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဇနပဒနိရုတ္တိယာ စ အနဘိနိဝေသော ဟောတိ, သမညာယ စ အနတိသာရော၊ ‘ဇနပဒနိရုတ္တိံ နာဘိနိဝေသေယျ သမညံ နာတိဓာဝေယျာ'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
And how do you not insist on local terminology and not override normal usage? It’s when in different localities the same thing is known as a ‘plate’, a ‘bowl’, a ‘cup’, a ‘dish’, a ‘basin’, a ‘tureen’, or a ‘porringer’. And however it is known in those various localities, you speak accordingly, thinking: ‘It seems that the venerables are referring to this.’ That’s how you don’t insist on local terminology and don’t override normal usage. ‘Don’t insist on local terminology and don’t override normal usage.’ That’s what I said, and this is why I said it.
တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယော ကာမပဋိသန္ဓိသုခိနော သောမနဿာနုယောဂေါ ဟီနော ဂမ္မော ပေါထုဇ္ဇနိကော အနရိယော အနတ္ထသံဟိတော, သဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော သော်ပဃာတော သော်ပါယာသော သပရိဠာဟော; မိစ္ဆာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော သရဏော၊ တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယော ကာမပဋိသန္ဓိသုခိနော သောမနဿာနုယောဂံ အနနုယောဂေါ ဟီနံ ဂမ္မံ ပေါထုဇ္ဇနိကံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, အဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော အနုပဃာတော အနုပါယာသော အပရိဠာဟော; သမ္မာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော အရဏော၊
Now, bhikkhus, pleasure linked to sensuality is low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. Indulging in such happiness is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Breaking off such indulgence is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.
တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယော အတ္တကိလမထာနုယောဂေါ ဒုက္ခော အနရိယော အနတ္ထသံဟိတော, သဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော သော်ပဃာတော သော်ပါယာသော သပရိဠာဟော; မိစ္ဆာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော သရဏော၊ တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယော အတ္တကိလမထာနုယောဂံ အနနုယောဂေါ ဒုက္ခံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, အဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော အနုပဃာတော အနုပါယာသော အပရိဠာဟော; သမ္မာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော အရဏော၊
Indulging in self-mortification is painful, ignoble, and pointless. It is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Breaking off such indulgence is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.
တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယာယံ မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ တထာဂတေန အဘိသမ္ဗုဒ္ဓါ, စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ, အဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော အနုပဃာတော အနုပါယာသော အပရိဠာဟော; သမ္မာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော အရဏော၊
The middle way of practice by which the Realized One was awakened gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana. It is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.
တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယာယံ ဥဿာဒနာ စ အပသာဒနာ စ နော စ ဓမ္မဒေသနာ, သဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော သော်ပဃာတော သော်ပါယာသော သပရိဠာဟော; မိစ္ဆာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော သရဏော၊ တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယာယံ နေဝုဿာဒနာ စ န အပသာဒနာ စ ဓမ္မဒေသနာ စ, အဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော အနုပဃာတော အနုပါယာသော အပရိဠာဟော; သမ္မာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော အရဏော၊
Flattering and rebuking without teaching Dhamma is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Neither flattering nor rebuking, and just teaching Dhamma is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.
တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယမိဒံ ကာမသုခံ မီဠှသုခံ ပေါထုဇ္ဇနသုခံ အနရိယသုခံ, သဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော သော်ပဃာတော သော်ပါယာသော သပရိဠာဟော; မိစ္ဆာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော သရဏော၊ တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယမိဒံ နေက္ခမ္မသုခံ ပဝိဝေကသုခံ ဥပသမသုခံ သမ္ဗောဓိသုခံ, အဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော အနုပဃာတော အနုပါယာသော အပရိဠာဟော; သမ္မာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော အရဏော၊
Sensual pleasure—a filthy, common, ignoble pleasure—is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. The pleasure of renunciation, the pleasure of seclusion, the pleasure of peace, the pleasure of awakening is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.
တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယွာယံ ရဟောဝါဒေါ အဘူတော အတစ္ဆော အနတ္ထသံဟိတော, သဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော သော်ပဃာတော သော်ပါယာသော သပရိဠာဟော; မိစ္ဆာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော သရဏော၊ တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယွာယံ ရဟောဝါဒေါ ဘူတော တစ္ဆော အနတ္ထသံဟိတော, သဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော သော်ပဃာတော သော်ပါယာသော သပရိဠာဟော; မိစ္ဆာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော သရဏော၊ တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယွာယံ ရဟောဝါဒေါ ဘူတော တစ္ဆော အတ္ထသံဟိတော, အဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော အနုပဃာတော အနုပါယာသော အပရိဠာဟော; သမ္မာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော အရဏော၊
Saying untrue, false, and pointless things behind someone’s back is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Saying true and correct, but pointless things behind someone’s back is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Saying true, correct, and beneficial things behind someone’s back is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.
တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယွာယံ သမ္မုခါ ခီဏဝါဒေါ အဘူတော အတစ္ဆော အနတ္ထသံဟိတော, သဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော သော်ပဃာတော သော်ပါယာသော သပရိဠာဟော; မိစ္ဆာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော သရဏော၊ တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယွာယံ သမ္မုခါ ခီဏဝါဒေါ ဘူတော တစ္ဆော အနတ္ထသံဟိတော, သဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော သော်ပဃာတော သော်ပါယာသော သပရိဠာဟော; မိစ္ဆာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော သရဏော၊ တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယွာယံ သမ္မုခါ ခီဏဝါဒေါ ဘူတော တစ္ဆော အတ္ထသံဟိတော, အဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော အနုပဃာတော အနုပါယာသော အပရိဠာဟော; သမ္မာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော အရဏော၊
Saying untrue, false, and pointless things in someone’s presence is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Saying true and correct, but pointless things in someone’s presence is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Saying true, correct, and beneficial things in someone’s presence is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.
တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယမိဒံ တရမာနဿ ဘာသိတံ, သဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော သော်ပဃာတော သော်ပါယာသော သပရိဠာဟော; မိစ္ဆာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော သရဏော၊ တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယမိဒံ အတရမာနဿ ဘာသိတံ, အဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော အနုပဃာတော အနုပါယာသော အပရိဠာဟော; သမ္မာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော အရဏော၊
Speaking hurriedly is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Speaking unhurriedly is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.
တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယွာယံ ဇနပဒနိရုတ္တိယာ စ အဘိနိဝေသော သမညာယ စ အတိသာရော, သဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော သော်ပဃာတော သော်ပါယာသော သပရိဠာဟော; မိစ္ဆာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော သရဏော၊ တတြ, ဘိက္ခဝေ, ယွာယံ ဇနပဒနိရုတ္တိယာ စ အနဘိနိဝေသော သမညာယ စ အနတိသာရော, အဒုက္ခော ဧသော ဓမ္မော အနုပဃာတော အနုပါယာသော အပရိဠာဟော; သမ္မာပဋိပဒါ၊ တသ္မာ ဧသော ဓမ္မော အရဏော၊
Insisting on local terminology and overriding normal usage is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Not insisting on local terminology and not overriding normal usage is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.
တသ္မာတိဟ, ဘိက္ခဝေ, ‘သရဏဉ္စ ဓမ္မံ ဇာနိဿာမ, အရဏဉ္စ ဓမ္မံ ဇာနိဿာမ; သရဏဉ္စ ဓမ္မံ ဉတွာ အရဏဉ္စ ဓမ္မံ ဉတွာ အရဏပဋိပဒံ ပဋိပဇ္ဇိဿာမာ'တိ ဧဝဉှိ ဝေါ, ဘိက္ခဝေ, သိက္ခိတဗ္ဗံ၊
So you should train like this: ‘We shall know the principles beset by conflict and the principles free of conflict. Knowing this, we will practice the way free of conflict.’
သုဘူတိ စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ကုလပုတ္တော အရဏပဋိပဒံ ပဋိပန္နော”တိ၊
And, bhikkhus, Subhūti, the gentleman, practices the way of non-conflict.”
ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ၊ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ၊
That is what the Buddha said. Satisfied, the bhikkhus approved what the Buddha said.
အရဏဝိဘင်္ဂသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ နဝမံ၊
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]