Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation

    මජ්ඣිම නිකාය 139

    The Middle-Length Suttas Collection 139

    අරණවිභඞ්ගසුත්ත

    The Analysis of Non-Conflict

    ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජේතවනේ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ. තත්‍ර ඛෝ භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි: “භික්ඛවෝ”ති.

    So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery. There the Buddha addressed the bhikkhus, “Bhikkhus!”

    “භදන්තේ”ති තේ භික්ඛූ භගවතෝ පච්චස්සෝසුං. භගවා ඒතදවෝච:

    “Venerable sir,” they replied. The Buddha said this:

    “අරණවිභඞ්ගං වෝ, භික්ඛවේ, දේසේස්සාමි. තං සුණාථ, සාධුකං මනසි කරෝථ, භාසිස්සාමී”ති.

    “Bhikkhus, I shall teach you the analysis of non-conflict. Listen and apply your mind well, I will speak.”

    “ඒවං, භන්තේ”ති ඛෝ තේ භික්ඛූ භගවතෝ පච්චස්සෝසුං. භගවා ඒතදවෝච:

    “Yes, sir,” they replied. The Buddha said this:

    “න කාමසුඛමනුයුඤ්ජේය්‍ය හීනං ගම්මං පෝථුජ්ජනිකං අනරියං අනත්ථසංහිතං, න ච අත්තකිලමථානුයෝගමනුයුඤ්ජේය්‍ය දුක්ඛං අනරියං අනත්ථසංහිතං. ඒතේ ඛෝ, භික්ඛවේ, උභෝ අන්තේ අනුපගම්ම මජ්ඣිමා පටිපදා තථාගතේන අභිසම්බුද්ධා, චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තති. උස්සාදනඤ්ච ජඤ්ඤා, අපසාදනඤ්ච ජඤ්ඤා; උස්සාදනඤ්ච ඤත්වා අපසාදනඤ්ච ඤත්වා නේවුස්සාදේය්‍ය, න අපසාදේය්‍ය, ධම්මමේව දේසේය්‍ය. සුඛවිනිච්ඡයං ජඤ්ඤා; සුඛවිනිච්ඡයං ඤත්වා අජ්ඣත්තං සුඛමනුයුඤ්ජේය්‍ය. රහෝවාදං න භාසේය්‍ය, සම්මුඛා න ඛීණං භණේ. අතරමානෝව භාසේය්‍ය, නෝ තරමානෝ. ජනපදනිරුත්තිං නාභිනිවේසේය්‍ය, සමඤ්ඤං නාතිධාවේය්‍යාති—අයමුද්දේසෝ අරණවිභඞ්ගස්ස.

    “Don’t indulge in sensual pleasures, which are low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. And don’t indulge in self-mortification, which is painful, ignoble, and pointless. Avoiding these two extremes, the Realized One woke up by understanding the middle way of practice, which gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana. Know what it means to flatter and to rebuke. Knowing these, avoid them, and just teach Dhamma. Know how to assess different kinds of pleasure. Knowing this, pursue inner bliss. Don’t talk behind people’s backs, and don’t speak sharply in their presence. Don’t speak hurriedly. Don’t insist on local terminology and don’t override normal usage. This is the recitation passage for the analysis of non-conflict.

    ‘න කාමසුඛමනුයුඤ්ජේය්‍ය හීනං ගම්මං පෝථුජ්ජනිකං අනරියං අනත්ථසංහිතං, න ච අත්තකිලමථානුයෝගමනුයුඤ්ජේය්‍ය දුක්ඛං අනරියං අනත්ථසංහිතන්(අ)ති—ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං; කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං? යෝ කාමපටිසන්ධිසුඛිනෝ සෝමනස්සානුයෝගෝ හීනෝ ගම්මෝ පෝථුජ්ජනිකෝ අනරියෝ අනත්ථසංහිතෝ, සදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ සෞපඝාතෝ සෞපායාසෝ සපරිළාහෝ; මිච්ඡාපටිපදා. යෝ කාමපටිසන්ධිසුඛිනෝ සෝමනස්සානුයෝගං අනනුයෝගෝ හීනං ගම්මං පෝථුජ්ජනිකං අනරියං අනත්ථසංහිතං, අදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ අනුපඝාතෝ අනුපායාසෝ අපරිළාහෝ; සම්මාපටිපදා. යෝ අත්තකිලමථානුයෝගෝ දුක්ඛෝ අනරියෝ අනත්ථසංහිතෝ, සදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ සෞපඝාතෝ සෞපායාසෝ සපරිළාහෝ; මිච්ඡාපටිපදා. යෝ අත්තකිලමථානුයෝගං අනනුයෝගෝ දුක්ඛං අනරියං අනත්ථසංහිතං, අදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ අනුපඝාතෝ අනුපායාසෝ අපරිළාහෝ; සම්මාපටිපදා. ‘න කාමසුඛමනුයුඤ්ජේය්‍ය හීනං ගම්මං පෝථුජ්ජනිකං අනරියං අනත්ථසංහිතං, න ච අත්තකිලමථානුයෝගං අනුයුඤ්ජේය්‍ය දුක්ඛං අනරියං අනත්ථසංහිතන්(අ)ති—ඉති යං තං වුත්තං ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං.

    ‘Don’t indulge in sensual pleasures, which are low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. And don’t indulge in self-mortification, which is painful, ignoble, and pointless.’ That’s what I said, but why did I say it? Pleasure linked to sensuality is low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. Indulging in such happiness is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. Breaking off such indulgence is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. Indulging in self-mortification is painful, ignoble, and pointless. It is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. Breaking off such indulgence is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. ‘Don’t indulge in sensual pleasures, which are low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. And don’t indulge in self-mortification, which is painful, ignoble, and pointless.’ That’s what I said, and this is why I said it.

    ‘ඒතේ ඛෝ උභෝ අන්තේ අනුපගම්ම මජ්ඣිමා පටිපදා තථාගතේන අභිසම්බුද්ධා, චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තතී(අ)ති—ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං. කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං? අයමේව අරියෝ අට්ඨඞ්ගිකෝ මග්ගෝ, සේය්‍යථිදං—සම්මාදිට්ඨි, සම්මාසඞ්කප්පෝ, සම්මාවාචා, සම්මාකම්මන්තෝ, සම්මාආජීවෝ, සම්මාවායාමෝ, සම්මාසති, සම්මාසමාධි. ‘ඒතේ ඛෝ උභෝ අන්තේ අනුපගම්ම මජ්ඣිමා පටිපදා තථාගතේන අභිසම්බුද්ධා, චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තතී(අ)ති—ඉති යං තං වුත්තං, ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං.

    ‘Avoiding these two extremes, the Realized One woke up by understanding the middle way of practice, which gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana.’ That’s what I said, but why did I say it? It is simply this noble eightfold path, that is: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right immersion. ‘Avoiding these two extremes, the Realized One woke up by understanding the middle way of practice, which gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana.’ That’s what I said, and this is why I said it.

    ‘උස්සාදනඤ්ච ජඤ්ඤා, අපසාදනඤ්ච ජඤ්ඤා; උස්සාදනඤ්ච ඤත්වා අපසාදනඤ්ච ඤත්වා නේවුස්සාදේය්‍ය, න අපසාදේය්‍ය, ධම්මමේව දේසේය්‍යා(අ)ති—ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං. කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං?

    ‘Know what it means to flatter and to rebuke. Knowing these, avoid them, and just teach Dhamma.’ That’s what I said, but why did I say it?

    කථඤ්ච, භික්ඛවේ, උස්සාදනා ච හෝති අපසාදනා ච, නෝ ච ධම්මදේසනා? ‘යේ කාමපටිසන්ධිසුඛිනෝ සෝමනස්සානුයෝගං අනුයුත්තා හීනං ගම්මං පෝථුජ්ජනිකං අනරියං අනත්ථසංහිතං, සබ්බේ තේ සදුක්ඛා සෞපඝාතා සෞපායාසා සපරිළාහා මිච්ඡාපටිපන්නා(අ)ති—ඉති වදං ඉත්ථේකේ අපසාදේති.

    And how is there flattering and rebuking without teaching Dhamma? In speaking like this, some are rebuked: ‘Pleasure linked to sensuality is low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. All those who indulge in such happiness are beset by pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the wrong way.’

    ‘යේ කාමපටිසන්ධිසුඛිනෝ සෝමනස්සානුයෝගං අනනුයුත්තා හීනං ගම්මං පෝථුජ්ජනිකං අනරියං අනත්ථසංහිතං, සබ්බේ තේ අදුක්ඛා අනුපඝාතා අනුපායාසා අපරිළාහා සම්මාපටිපන්නා(අ)ති—ඉති වදං ඉත්ථේකේ උස්සාදේති.

    In speaking like this, some are flattered: ‘Pleasure linked to sensuality is low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. All those who have broken off such indulgence are free of pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the right way.’

    ‘යේ අත්තකිලමථානුයෝගං අනුයුත්තා දුක්ඛං අනරියං අනත්ථසංහිතං, සබ්බේ තේ සදුක්ඛා සෞපඝාතා සෞපායාසා සපරිළාහා මිච්ඡාපටිපන්නා(අ)ති—ඉති වදං ඉත්ථේකේ අපසාදේති.

    In speaking like this, some are rebuked: ‘Indulging in self-mortification is painful, ignoble, and pointless. All those who indulge in it are beset by pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the wrong way.’

    ‘යේ අත්තකිලමථානුයෝගං අනනුයුත්තා දුක්ඛං අනරියං අනත්ථසංහිතං, සබ්බේ තේ අදුක්ඛා අනුපඝාතා අනුපායාසා අපරිළාහා සම්මාපටිපන්නා(අ)ති—ඉති වදං ඉත්ථේකේ උස්සාදේති.

    In speaking like this, some are flattered: ‘Indulging in self-mortification is painful, ignoble, and pointless. All those who have broken off such indulgence are free of pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the right way.’

    ‘යේසං කේසඤ්චි භවසංයෝජනං අප්පහීනං, සබ්බේ තේ සදුක්ඛා සෞපඝාතා සෞපායාසා සපරිළාහා මිච්ඡාපටිපන්නා(අ)ති—ඉති වදං ඉත්ථේකේ අපසාදේති.

    In speaking like this, some are rebuked: ‘All those who have not given up the fetters of rebirth are beset by pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the wrong way.’

    ‘යේසං කේසඤ්චි භවසංයෝජනං පහීනං, සබ්බේ තේ අදුක්ඛා අනුපඝාතා අනුපායාසා අපරිළාහා සම්මාපටිපන්නා(අ)ති—ඉති වදං ඉත්ථේකේ උස්සාදේති. ඒවං ඛෝ, භික්ඛවේ, උස්සාදනා ච හෝති අපසාදනා ච, නෝ ච ධම්මදේසනා.

    In speaking like this, some are flattered: ‘All those who have given up the fetters of rebirth are free of pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the right way.’ That’s how there is flattering and rebuking without teaching Dhamma.

    කථඤ්ච, භික්ඛවේ, නේවුස්සාදනා හෝති න අපසාදනා, ධම්මදේසනා ච? ‘යේ කාමපටිසන්ධිසුඛිනෝ සෝමනස්සානුයෝගං අනුයුත්තා හීනං ගම්මං පෝථුජ්ජනිකං අනරියං අනත්ථසංහිතං, සබ්බේ තේ සදුක්ඛා සෞපඝාතා සෞපායාසා සපරිළාහා මිච්ඡාපටිපන්නා(අ)ති—න ඒවමාහ. ‘අනුයෝගෝ ච ඛෝ සදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ සෞපඝාතෝ සෞපායාසෝ සපරිළාහෝ; මිච්ඡාපටිපදා(අ)ති—ඉති වදං ධම්මමේව දේසේති.

    And how is there neither flattering nor rebuking, and just teaching Dhamma? You don’t say: ‘Pleasure linked to sensuality is low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. All those who indulge in such happiness are beset by pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the wrong way.’ Rather, by saying this you just teach Dhamma: ‘The indulgence is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way.’

    ‘යේ කාමපටිසන්ධිසුඛිනෝ සෝමනස්සානුයෝගං අනනුයුත්තා හීනං ගම්මං පෝථුජ්ජනිකං අනරියං අනත්ථසංහිතං, සබ්බේ තේ අදුක්ඛා අනුපඝාතා අනුපායාසා අපරිළාහා සම්මාපටිපන්නා(අ)ති—න ඒවමාහ. ‘අනනුයෝගෝ ච ඛෝ අදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ අනුපඝාතෝ අනුපායාසෝ අපරිළාහෝ; සම්මාපටිපදා(අ)ති—ඉති වදං ධම්මමේව දේසේති.

    You don’t say: ‘Pleasure linked to sensuality is low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. All those who have broken off such indulgence are free of pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the right way.’ Rather, by saying this you just teach Dhamma: ‘Breaking off the indulgence is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way.’

    ‘යේ අත්තකිලමථානුයෝගං අනුයුත්තා දුක්ඛං අනරියං අනත්ථසංහිතං, සබ්බේ තේ සදුක්ඛා සෞපඝාතා සෞපායාසා සපරිළාහා මිච්ඡාපටිපන්නා(අ)ති—න ඒවමාහ. ‘අනුයෝගෝ ච ඛෝ සදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ සෞපඝාතෝ සෞපායාසෝ සපරිළාහෝ; මිච්ඡාපටිපදා(අ)ති—ඉති වදං ධම්මමේව දේසේති.

    You don’t say: ‘Indulging in self-mortification is painful, ignoble, and pointless. All those who indulge in it are beset by pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the wrong way.’ Rather, by saying this you just teach Dhamma: ‘The indulgence is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way.’

    ‘යේ අත්තකිලමථානුයෝගං අනනුයුත්තා දුක්ඛං අනරියං අනත්ථසංහිතං, සබ්බේ තේ අදුක්ඛා අනුපඝාතා අනුපායාසා අපරිළාහා සම්මාපටිපන්නා(අ)ති—න ඒවමාහ. ‘අනනුයෝගෝ ච ඛෝ අදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ අනුපඝාතෝ අනුපායාසෝ අපරිළාහෝ; සම්මාපටිපදා(අ)ති—ඉති වදං ධම්මමේව දේසේති.

    You don’t say: ‘Indulging in self-mortification is painful, ignoble, and pointless. All those who have broken off such indulgence are free of pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the right way.’ Rather, by saying this you just teach Dhamma: ‘Breaking off the indulgence is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way.’

    ‘යේසං කේසඤ්චි භවසංයෝජනං අප්පහීනං, සබ්බේ තේ සදුක්ඛා සෞපඝාතා සෞපායාසා සපරිළාහා මිච්ඡාපටිපන්නා(අ)ති—න ඒවමාහ. ‘භවසංයෝජනේ ච ඛෝ අප්පහීනේ භවෝපි අප්පහීනෝ හෝතී(අ)ති—ඉති වදං ධම්මමේව දේසේති.

    You don’t say: ‘All those who have not given up the fetters of rebirth are beset by pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the wrong way.’ Rather, by saying this you just teach Dhamma: ‘When the fetter of rebirth is not given up, rebirth is also not given up.’

    ‘යේසං කේසඤ්චි භවසංයෝජනං පහීනං, සබ්බේ තේ අදුක්ඛා අනුපඝාතා අනුපායාසා අපරිළාහා සම්මාපටිපන්නා(අ)ති—න ඒවමාහ. ‘භවසංයෝජනේ ච ඛෝ පහීනේ භවෝපි පහීනෝ හෝතී(අ)ති—ඉති වදං ධම්මමේව දේසේති. ඒවං ඛෝ, භික්ඛවේ, නේවුස්සාදනා හෝති න අපසාදනා, ධම්මදේසනා ච. ‘උස්සාදනඤ්ච ජඤ්ඤා, අපසාදනඤ්ච ජඤ්ඤා; උස්සාදනඤ්ච ඤත්වා අපසාදනඤ්ච ඤත්වා නේවුස්සාදේය්‍ය, න අපසාදේය්‍ය, ධම්මමේව දේසේය්‍යා(අ)ති—ඉති යං තං වුත්තං ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං.

    You don’t say: ‘All those who have given up the fetters of rebirth are free of pain, harm, stress, and fever, and they are practicing the right way.’ Rather, by saying this you just teach Dhamma: ‘When the fetter of rebirth is given up, rebirth is also given up.’ That’s how there is neither flattering nor rebuking, and just teaching Dhamma. ‘Know what it means to flatter and to rebuke. Knowing these, avoid them, and just teach Dhamma.’ That’s what I said, and this is why I said it.

    ‘සුඛවිනිච්ඡයං ජඤ්ඤා; සුඛවිනිච්ඡයං ඤත්වා අජ්ඣත්තං සුඛමනුයුඤ්ජේය්‍යා(අ)ති—ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං. කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං? පඤ්චිමේ, භික්ඛවේ, කාමගුණා. කතමේ පඤ්ච? චක්ඛුවිඤ්ඤේය්‍යා රූපා ඉට්ඨා කන්තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා, සෝතවිඤ්ඤේය්‍යා සද්දා … ඝානවිඤ්ඤේය්‍යා ගන්ධා … ජිව්හාවිඤ්ඤේය්‍යා රසා … කායවිඤ්ඤේය්‍යා ඵෝට්ඨබ්බා ඉට්ඨා කන්තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා—ඉමේ ඛෝ, භික්ඛවේ, පඤ්ච කාමගුණා. යං ඛෝ, භික්ඛවේ, ඉමේ පඤ්ච කාමගුණේ පටිච්ච උප්පජ්ජති සුඛං සෝමනස්සං ඉදං වුච්චති කාමසුඛං මීළ්හසුඛං පුථුජ්ජනසුඛං අනරියසුඛං. ‘න ආසේවිතබ්බං, න භාවේතබ්බං, න බහුලීකාතබ්බං, භායිතබ්බං ඒතස්ස සුඛස්සා(අ)ති—වදාමි. ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු විවිච්චේව කාමේහි විවිච්ච අකුසලේහි ධම්මේහි සවිතක්කං සවිචාරං විවේකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. විතක්කවිචාරානං වූපසමා අජ්ඣත්තං සම්පසාදනං චේතසෝ ඒකෝදිභාවං අවිතක්කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. පීතියා ච විරාගා උපේක්ඛකෝ ච විහරති …පේ… තතියං ඣානං …පේ… චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. ඉදං වුච්චති නේක්ඛම්මසුඛං පවිවේකසුඛං උපසමසුඛං සම්බෝධිසුඛං. ‘ආසේවිතබ්බං, භාවේතබ්බං, බහුලීකාතබ්බං, න භායිතබ්බං ඒතස්ස සුඛස්සා(අ)ති—වදාමි. ‘සුඛවිනිච්ඡයං ජඤ්ඤා; සුඛවිනිච්ඡයං ඤත්වා අජ්ඣත්තං සුඛමනුයුඤ්ජේය්‍යා(අ)ති—ඉති යං තං වුත්තං ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං.

    ‘Know how to assess different kinds of pleasure. Knowing this, pursue inner bliss.’ That’s what I said, but why did I say it? There are these five kinds of sensual stimulation. What five? Sights known by the eye that are likable, desirable, agreeable, pleasant, sensual, and arousing. Sounds known by the ear … Smells known by the nose … Tastes known by the tongue … Touches known by the body that are likable, desirable, agreeable, pleasant, sensual, and arousing. These are the five kinds of sensual stimulation. The pleasure and happiness that arise from these five kinds of sensual stimulation is called sensual pleasure—a filthy, common, ignoble pleasure. Such pleasure should not be cultivated or developed, but should be feared, I say. Now, take a bhikkhu who, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, enters and remains in the first jhāna, which has the rapture and bliss born of seclusion, while placing the mind and keeping it connected. As the placing of the mind and keeping it connected are stilled, they enter and remain in the second jhāna … third jhāna … fourth jhāna. This is called the pleasure of renunciation, the pleasure of seclusion, the pleasure of peace, the pleasure of awakening. Such pleasure should be cultivated and developed, and should not be feared, I say. ‘Know how to assess different kinds of pleasure. Knowing this, pursue inner bliss.’ That’s what I said, and this is why I said it.

    ‘රහෝවාදං න භාසේය්‍ය, සම්මුඛා න ඛීණං භණේ(අ)ති—ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං. කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං? තත්‍ර, භික්ඛවේ, යං ජඤ්ඤා රහෝවාදං අභූතං අතච්ඡං අනත්ථසංහිතං සසක්කං තං රහෝවාදං න භාසේය්‍ය. යම්පි ජඤ්ඤා රහෝවාදං භූතං තච්ඡං අනත්ථසංහිතං තස්සපි සික්ඛේය්‍ය අවචනාය. යඤ්ච ඛෝ ජඤ්ඤා රහෝවාදං භූතං තච්ඡං අත්ථසංහිතං තත්‍ර කාලඤ්ඤූ අස්ස තස්ස රහෝවාදස්ස වචනාය. තත්‍ර, භික්ඛවේ, යං ජඤ්ඤා සම්මුඛා ඛීණවාදං අභූතං අතච්ඡං අනත්ථසංහිතං සසක්කං තං සම්මුඛා ඛීණවාදං න භාසේය්‍ය. යම්පි ජඤ්ඤා සම්මුඛා ඛීණවාදං භූතං තච්ඡං අනත්ථසංහිතං තස්සපි සික්ඛේය්‍ය අවචනාය. යඤ්ච ඛෝ ජඤ්ඤා සම්මුඛා ඛීණවාදං භූතං තච්ඡං අත්ථසංහිතං තත්‍ර කාලඤ්ඤූ අස්ස තස්ස සම්මුඛා ඛීණවාදස්ස වචනාය. ‘රහෝවාදං න භාසේය්‍ය, සම්මුඛා න ඛීණං භණේ(අ)ති—ඉති යං තං වුත්තං, ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං.

    ‘Don’t talk behind people’s backs, and don’t speak sharply in their presence.’ That’s what I said, but why did I say it? When you know that what you say behind someone’s back is untrue, false, and pointless, then if at all possible you should not speak. When you know that what you say behind someone’s back is true and correct, but pointless, then you should train yourself not to speak. When you know that what you say behind someone’s back is true, correct, and beneficial, then you should know the right time to speak. When you know that your sharp words in someone’s presence are untrue, false, and pointless, then if at all possible you should not speak. When you know that your sharp words in someone’s presence are true and correct, but pointless, then you should train yourself not to speak. When you know that your sharp words in someone’s presence are true, correct, and beneficial, then you should know the right time to speak. ‘Don’t talk behind people’s backs, and don’t speak sharply in their presence.’ That’s what I said, and this is why I said it.

    ‘අතරමානෝව භාසේය්‍ය නෝ තරමානෝ(අ)ති—ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං. කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං? තත්‍ර, භික්ඛවේ, තරමානස්ස භාසතෝ කායෝපි කිලමති, චිත්තම්පි උපහඤ්ඤති, සරෝපි උපහඤ්ඤති, කණ්ඨෝපි ආතුරීයති, අවිසට්ඨම්පි හෝති අවිඤ්ඤේය්‍යං තරමානස්ස භාසිතං. තත්‍ර, භික්ඛවේ, අතරමානස්ස භාසතෝ කායෝපි න කිලමති, චිත්තම්පි න උපහඤ්ඤති, සරෝපි න උපහඤ්ඤති, කණ්ඨෝපි න ආතුරීයති, විසට්ඨම්පි හෝති විඤ්ඤේය්‍යං අතරමානස්ස භාසිතං. ‘අතරමානෝව භාසේය්‍ය, නෝ තරමානෝ(අ)ති—ඉති යං තං වුත්තං, ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං.

    ‘Don’t speak hurriedly.’ That’s what I said, but why did I say it? When speaking hurriedly, your body gets tired, your mind gets stressed, your voice gets stressed, your throat gets sore, and your words become unclear and hard to understand. When not speaking hurriedly, your body doesn’t get tired, your mind doesn’t get stressed, your voice doesn’t get stressed, your throat doesn’t get sore, and your words are clear and easy to understand. ‘Don’t speak hurriedly.’ That’s what I said, and this is why I said it.

    ‘ජනපදනිරුත්තිං නාභිනිවේසේය්‍ය, සමඤ්ඤං නාතිධාවේය්‍යා(අ)ති—ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං. කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං? කථඤ්ච, භික්ඛවේ, ජනපදනිරුත්තියා ච අභිනිවේසෝ හෝති සමඤ්ඤාය ච අතිසාරෝ? ඉධ, භික්ඛවේ, තදේවේකච්චේසු ජනපදේසු ‘පාතී(අ)ති සඤ්ජානන්ති, ‘පත්තන්(අ)ති සඤ්ජානන්ති, ‘විත්තන්(අ)ති සඤ්ජානන්ති, ‘සරාවන්(අ)ති සඤ්ජානන්ති ‘ධාරෝපන්(අ)ති සඤ්ජානන්ති, ‘පෝණන්(අ)ති සඤ්ජානන්ති, ‘පිසීලවන්(අ)ති සඤ්ජානන්ති. ඉති යථා යථා නං තේසු තේසු ජනපදේසු සඤ්ජානන්ති තථා තථා ථාමසා පරාමාසා අභිනිවිස්ස වෝහරති: ‘ඉදමේව සච්චං, මෝඝමඤ්ඤන්(අ)ති. ඒවං ඛෝ, භික්ඛවේ, ජනපදනිරුත්තියා ච අභිනිවේසෝ හෝති සමඤ්ඤාය ච අතිසාරෝ.

    ‘Don’t insist on local terminology and don’t override normal usage.’ That’s what I said, but why did I say it? And how do you insist on local terminology and override normal usage? It’s when in different localities the same thing is known as a ‘plate’, a ‘bowl’, a ‘cup’, a ‘dish’, a ‘basin’, a ‘tureen’, or a ‘porringer’. And however it is known in those various localities, you speak accordingly, obstinately sticking to that and insisting: ‘This is the only truth, other ideas are silly.’ That’s how you insist on local terminology and override normal usage.

    කථඤ්ච, භික්ඛවේ, ජනපදනිරුත්තියා ච අනභිනිවේසෝ හෝති සමඤ්ඤාය ච අනතිසාරෝ? ඉධ, භික්ඛවේ, තදේවේකච්චේසු ජනපදේසු ‘පාතී(අ)ති සඤ්ජානන්ති, ‘පත්තන්(අ)ති සඤ්ජානන්ති, ‘විත්තන්(අ)ති සඤ්ජානන්ති, ‘සරාවන්(අ)ති සඤ්ජානන්ති, ‘ධාරෝපන්(අ)ති සඤ්ජානන්ති, ‘පෝණන්(අ)ති සඤ්ජානන්ති, ‘පිසීලවන්(අ)ති සඤ්ජානන්ති. ඉති යථා යථා නං තේසු තේසු ජනපදේසු සඤ්ජානන්ති ‘ඉදං කිර මේ ආයස්මන්තෝ සන්ධාය වෝහරන්තී(අ)ති තථා තථා වෝහරති අපරාමසං. ඒවං ඛෝ, භික්ඛවේ, ජනපදනිරුත්තියා ච අනභිනිවේසෝ හෝති, සමඤ්ඤාය ච අනතිසාරෝ. ‘ජනපදනිරුත්තිං නාභිනිවේසේය්‍ය සමඤ්ඤං නාතිධාවේය්‍යා(අ)ති—ඉති යං තං වුත්තං, ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං.

    And how do you not insist on local terminology and not override normal usage? It’s when in different localities the same thing is known as a ‘plate’, a ‘bowl’, a ‘cup’, a ‘dish’, a ‘basin’, a ‘tureen’, or a ‘porringer’. And however it is known in those various localities, you speak accordingly, thinking: ‘It seems that the venerables are referring to this.’ That’s how you don’t insist on local terminology and don’t override normal usage. ‘Don’t insist on local terminology and don’t override normal usage.’ That’s what I said, and this is why I said it.

    තත්‍ර, භික්ඛවේ, යෝ කාමපටිසන්ධිසුඛිනෝ සෝමනස්සානුයෝගෝ හීනෝ ගම්මෝ පෝථුජ්ජනිකෝ අනරියෝ අනත්ථසංහිතෝ, සදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ සෞපඝාතෝ සෞපායාසෝ සපරිළාහෝ; මිච්ඡාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ සරණෝ. තත්‍ර, භික්ඛවේ, යෝ කාමපටිසන්ධිසුඛිනෝ සෝමනස්සානුයෝගං අනනුයෝගෝ හීනං ගම්මං පෝථුජ්ජනිකං අනරියං අනත්ථසංහිතං, අදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ අනුපඝාතෝ අනුපායාසෝ අපරිළාහෝ; සම්මාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ අරණෝ.

    Now, bhikkhus, pleasure linked to sensuality is low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. Indulging in such happiness is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Breaking off such indulgence is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.

    තත්‍ර, භික්ඛවේ, යෝ අත්තකිලමථානුයෝගෝ දුක්ඛෝ අනරියෝ අනත්ථසංහිතෝ, සදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ සෞපඝාතෝ සෞපායාසෝ සපරිළාහෝ; මිච්ඡාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ සරණෝ. තත්‍ර, භික්ඛවේ, යෝ අත්තකිලමථානුයෝගං අනනුයෝගෝ දුක්ඛං අනරියං අනත්ථසංහිතං, අදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ අනුපඝාතෝ අනුපායාසෝ අපරිළාහෝ; සම්මාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ අරණෝ.

    Indulging in self-mortification is painful, ignoble, and pointless. It is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Breaking off such indulgence is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.

    තත්‍ර, භික්ඛවේ, යායං මජ්ඣිමා පටිපදා තථාගතේන අභිසම්බුද්ධා, චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තති, අදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ අනුපඝාතෝ අනුපායාසෝ අපරිළාහෝ; සම්මාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ අරණෝ.

    The middle way of practice by which the Realized One was awakened gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana. It is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.

    තත්‍ර, භික්ඛවේ, යායං උස්සාදනා ච අපසාදනා ච නෝ ච ධම්මදේසනා, සදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ සෞපඝාතෝ සෞපායාසෝ සපරිළාහෝ; මිච්ඡාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ සරණෝ. තත්‍ර, භික්ඛවේ, යායං නේවුස්සාදනා ච න අපසාදනා ච ධම්මදේසනා ච, අදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ අනුපඝාතෝ අනුපායාසෝ අපරිළාහෝ; සම්මාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ අරණෝ.

    Flattering and rebuking without teaching Dhamma is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Neither flattering nor rebuking, and just teaching Dhamma is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.

    තත්‍ර, භික්ඛවේ, යමිදං කාමසුඛං මීළ්හසුඛං පෝථුජ්ජනසුඛං අනරියසුඛං, සදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ සෞපඝාතෝ සෞපායාසෝ සපරිළාහෝ; මිච්ඡාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ සරණෝ. තත්‍ර, භික්ඛවේ, යමිදං නේක්ඛම්මසුඛං පවිවේකසුඛං උපසමසුඛං සම්බෝධිසුඛං, අදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ අනුපඝාතෝ අනුපායාසෝ අපරිළාහෝ; සම්මාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ අරණෝ.

    Sensual pleasure—a filthy, common, ignoble pleasure—is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. The pleasure of renunciation, the pleasure of seclusion, the pleasure of peace, the pleasure of awakening is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.

    තත්‍ර, භික්ඛවේ, ය්වායං රහෝවාදෝ අභූතෝ අතච්ඡෝ අනත්ථසංහිතෝ, සදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ සෞපඝාතෝ සෞපායාසෝ සපරිළාහෝ; මිච්ඡාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ සරණෝ. තත්‍ර, භික්ඛවේ, ය්වායං රහෝවාදෝ භූතෝ තච්ඡෝ අනත්ථසංහිතෝ, සදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ සෞපඝාතෝ සෞපායාසෝ සපරිළාහෝ; මිච්ඡාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ සරණෝ. තත්‍ර, භික්ඛවේ, ය්වායං රහෝවාදෝ භූතෝ තච්ඡෝ අත්ථසංහිතෝ, අදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ අනුපඝාතෝ අනුපායාසෝ අපරිළාහෝ; සම්මාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ අරණෝ.

    Saying untrue, false, and pointless things behind someone’s back is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Saying true and correct, but pointless things behind someone’s back is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Saying true, correct, and beneficial things behind someone’s back is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.

    තත්‍ර, භික්ඛවේ, ය්වායං සම්මුඛා ඛීණවාදෝ අභූතෝ අතච්ඡෝ අනත්ථසංහිතෝ, සදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ සෞපඝාතෝ සෞපායාසෝ සපරිළාහෝ; මිච්ඡාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ සරණෝ. තත්‍ර, භික්ඛවේ, ය්වායං සම්මුඛා ඛීණවාදෝ භූතෝ තච්ඡෝ අනත්ථසංහිතෝ, සදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ සෞපඝාතෝ සෞපායාසෝ සපරිළාහෝ; මිච්ඡාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ සරණෝ. තත්‍ර, භික්ඛවේ, ය්වායං සම්මුඛා ඛීණවාදෝ භූතෝ තච්ඡෝ අත්ථසංහිතෝ, අදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ අනුපඝාතෝ අනුපායාසෝ අපරිළාහෝ; සම්මාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ අරණෝ.

    Saying untrue, false, and pointless things in someone’s presence is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Saying true and correct, but pointless things in someone’s presence is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Saying true, correct, and beneficial things in someone’s presence is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.

    තත්‍ර, භික්ඛවේ, යමිදං තරමානස්ස භාසිතං, සදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ සෞපඝාතෝ සෞපායාසෝ සපරිළාහෝ; මිච්ඡාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ සරණෝ. තත්‍ර, භික්ඛවේ, යමිදං අතරමානස්ස භාසිතං, අදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ අනුපඝාතෝ අනුපායාසෝ අපරිළාහෝ; සම්මාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ අරණෝ.

    Speaking hurriedly is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Speaking unhurriedly is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.

    තත්‍ර, භික්ඛවේ, ය්වායං ජනපදනිරුත්තියා ච අභිනිවේසෝ සමඤ්ඤාය ච අතිසාරෝ, සදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ සෞපඝාතෝ සෞපායාසෝ සපරිළාහෝ; මිච්ඡාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ සරණෝ. තත්‍ර, භික්ඛවේ, ය්වායං ජනපදනිරුත්තියා ච අනභිනිවේසෝ සමඤ්ඤාය ච අනතිසාරෝ, අදුක්ඛෝ ඒසෝ ධම්මෝ අනුපඝාතෝ අනුපායාසෝ අපරිළාහෝ; සම්මාපටිපදා. තස්මා ඒසෝ ධම්මෝ අරණෝ.

    Insisting on local terminology and overriding normal usage is a principle beset by pain, harm, stress, and fever, and it is the wrong way. That’s why this is a principle beset by conflict. Not insisting on local terminology and not overriding normal usage is a principle free of pain, harm, stress, and fever, and it is the right way. That’s why this is a principle free of conflict.

    තස්මාතිහ, භික්ඛවේ, ‘සරණඤ්ච ධම්මං ජානිස්සාම, අරණඤ්ච ධම්මං ජානිස්සාම; සරණඤ්ච ධම්මං ඤත්වා අරණඤ්ච ධම්මං ඤත්වා අරණපටිපදං පටිපජ්ජිස්සාමා(අ)ති ඒවඤ්හි වෝ, භික්ඛවේ, සික්ඛිතබ්බං.

    So you should train like this: ‘We shall know the principles beset by conflict and the principles free of conflict. Knowing this, we will practice the way free of conflict.’

    සුභූති ච පන, භික්ඛවේ, කුලපුත්තෝ අරණපටිපදං පටිපන්නෝ”ති.

    And, bhikkhus, Subhūti, the gentleman, practices the way of non-conflict.”

    ඉදමවෝච භගවා. අත්තමනා තේ භික්ඛූ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දුන්ති.

    That is what the Buddha said. Satisfied, the bhikkhus approved what the Buddha said.

    අරණවිභඞ්ගසුත්තං නිට්ඨිතං නවමං.





    The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]


    © 1991-2024 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact