| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / པཊིསམྦྷིདཱམགྒ-ཨཊྛཀཐཱ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
༣༣. ཨརཎཝིཧཱརཉཱཎནིདྡེསཝཎྞནཱ
33. Araṇavihārañāṇaniddesavaṇṇanā
༨༢. ཨརཎཝིཧཱརཉཱཎནིདྡེསེ ཨནིཙྩཱནུཔསྶནཱདཡོ ཝུཏྟཏྠཱ། སུཉྙཏོ ཝིཧཱརོཏི ཨནཏྟཱནུཔསྶནཱཡ ཝུཊྛིཏསྶ སུཉྙཏཱཀཱརེནེཝ པཝཏྟཱ ཨརཧཏྟཕལསམཱཔཏྟི། ཨནིམིཏྟོ ཝིཧཱརོཏི ཨནིཙྩཱནུཔསྶནཱཡ ཝུཊྛིཏསྶ ཨནིམིཏྟཱཀཱརེན པཝཏྟཱ ཨརཧཏྟཕལསམཱཔཏྟི། ཨཔྤཎིཧིཏོ ཝིཧཱརོཏི དུཀྑཱནུཔསྶནཱཡ ཝུཊྛིཏསྶ ཨཔྤཎིཧིཏཱཀཱརེན པཝཏྟཱ ཨརཧཏྟཕལསམཱཔཏྟི། སུཉྙཏེ ཨདྷིམུཏྟཏཱཏི སུཉྙཏེ ཕལསམཱཔཏྟིཡཱ པུབྦབྷཱགཔཉྙཱཝསེན ཨདྷིམུཏྟཏཱ། སེསདྭཡེཔི ཨེསེཝ ནཡོ། པཋམཾ ཛྷཱནནྟིཨཱདཱིཧི ཨརཧཏྟཕལསམཱཔཏྟིཾ སམཱཔཛྫིཏུཀཱམསྶ ཝིཔསྶནཱཡ ཨཱརམྨཎབྷཱུཏཱ ཛྷཱནསམཱཔཏྟིཡོ ཝུཏྟཱ། ཨརཧཏོཡེཝ ཧི ཝིཔསྶནཱཕལསམཱཔཏྟིཔཎཱིཏཱདྷིམུཏྟིཛྷཱནསམཱཔཏྟིཡོ སབྦཀིལེསཱནཾ པཧཱིནཏྟཱ ‘‘ཨརཎཝིཧཱརོ’’ཏི ཝཏྟུཾ ཨརཧནྟི།
82. Araṇavihārañāṇaniddese aniccānupassanādayo vuttatthā. Suññato vihāroti anattānupassanāya vuṭṭhitassa suññatākāreneva pavattā arahattaphalasamāpatti. Animitto vihāroti aniccānupassanāya vuṭṭhitassa animittākārena pavattā arahattaphalasamāpatti. Appaṇihitovihāroti dukkhānupassanāya vuṭṭhitassa appaṇihitākārena pavattā arahattaphalasamāpatti. Suññate adhimuttatāti suññate phalasamāpattiyā pubbabhāgapaññāvasena adhimuttatā. Sesadvayepi eseva nayo. Paṭhamaṃ jhānantiādīhi arahattaphalasamāpattiṃ samāpajjitukāmassa vipassanāya ārammaṇabhūtā jhānasamāpattiyo vuttā. Arahatoyeva hi vipassanāphalasamāpattipaṇītādhimuttijhānasamāpattiyo sabbakilesānaṃ pahīnattā ‘‘araṇavihāro’’ti vattuṃ arahanti.
པཋམེན ཛྷཱནེན ནཱིཝརཎེ ཧརཏཱིཏི ཨརཎཝིཧཱརོཏི པཋམཛ྄ཛྷཱནསམངྒཱི པཋམེན ཛྷཱནེན ནཱིཝརཎེ ཧརཏཱིཏི ཏཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨརཎཝིཧཱརོཏི ཨཏྠོ། སེསེསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ། ཨརཧཏོ ནཱིཝརཎཱབྷཱཝེཔི ནཱིཝརཎཝིཔཀྑཏྟཱ པཋམསྶ ཛྷཱནསྶ ནཱིཝརཎེ ཧརཏཱིཏི ཝུཏྟནྟི ཝེདིཏབྦཾ། ཝིཔསྶནཱཕལསམཱཔཏྟིཔཎཱིཏཱདྷིམུཏྟིཝསེན ཏིདྷཱ ཨརཎཝིཧཱརཉཱཎཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཀསྨཱ ཛྷཱནསམཱཔཏྟིཡོཝ ཨརཎཝིཧཱརོཏི ནིདྡིཊྛཱཏི ཙེ? ཨུདྡེསཝསེནེཝ ཏཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཨརཎཝིཧཱརཏཱཡ སིདྡྷཏྟཱ། ཕལསམཱཔཏྟིཝིཔསྶནཱཡ པན བྷཱུམིབྷཱུཏཱནཾ ཛྷཱནསམཱཔཏྟཱིནཾ ཨརཎཝིཧཱརཏཱ ཨཝུཏྟེ ན སིཛ྄ཛྷཏི, ཏསྨཱ ཨསིདྡྷམེཝ སཱདྷེཏུཾ ‘‘པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨརཎཝིཧཱརོ’’ཏིཨཱདི ཝུཏྟནྟི ཝེདིཏབྦཾ། ཏཱསཉྷི ཨརཎཝིཧཱརཏཱ ཨུདྡེསཝསེན ཨསིདྡྷཱཔི ནིདྡེསེ ཝུཏྟཏྟཱ སིདྡྷཱཏི། ཏེསཾ ཝཱ ཡོཛིཏནཡེནེཝ ‘‘ཨནིཙྩཱནུཔསྶནཱ ནིཙྩསཉྙཾ ཧརཏཱིཏི ཨརཎཝིཧཱརོ, དུཀྑཱནུཔསྶནཱ སུཁསཉྙཾ ཧརཏཱིཏི ཨརཎཝིཧཱརོ, ཨནཏྟཱནུཔསྶནཱ ཨཏྟསཉྙཾ ཧརཏཱིཏི ཨརཎཝིཧཱརོ, སུཉྙཏོ ཝིཧཱརོ ཨསུཉྙཏཾ ཧརཏཱིཏི ཨརཎཝིཧཱརོ, ཨནིམིཏྟོ ཝིཧཱརོ ནིམིཏྟཾ ཧརཏཱིཏི ཨརཎཝིཧཱརོ, ཨཔྤཎིཧིཏོ ཝིཧཱརོ པཎིདྷིཾ ཧརཏཱིཏི ཨརཎཝིཧཱརོ, སུཉྙཏཱདྷིམུཏྟཏཱ ཨསུཉྙཏཱདྷིམུཏྟིཾ ཧརཏཱིཏི ཨརཎཝིཧཱརོ, ཨནིམིཏྟཱདྷིམུཏྟཏཱ ནིམིཏྟཱདྷིམུཏྟིཾ ཧརཏཱིཏི ཨརཎཝིཧཱརོ, ཨཔྤཎིཧིཏཱདྷིམུཏྟཏཱ པཎིཧིཏཱདྷིམུཏྟིཾ ཧརཏཱིཏི ཨརཎཝིཧཱརོ’’ཏི ཡོཛེཏྭཱ གཧེཏབྦཾ།
Paṭhamena jhānena nīvaraṇe haratīti araṇavihāroti paṭhamajjhānasamaṅgī paṭhamena jhānena nīvaraṇe haratīti taṃ paṭhamaṃ jhānaṃ araṇavihāroti attho. Sesesupi eseva nayo. Arahato nīvaraṇābhāvepi nīvaraṇavipakkhattā paṭhamassa jhānassa nīvaraṇe haratīti vuttanti veditabbaṃ. Vipassanāphalasamāpattipaṇītādhimuttivasena tidhā araṇavihārañāṇaṃ uddisitvā kasmā jhānasamāpattiyova araṇavihāroti niddiṭṭhāti ce? Uddesavaseneva tāsaṃ tissannaṃ araṇavihāratāya siddhattā. Phalasamāpattivipassanāya pana bhūmibhūtānaṃ jhānasamāpattīnaṃ araṇavihāratā avutte na sijjhati, tasmā asiddhameva sādhetuṃ ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ araṇavihāro’’tiādi vuttanti veditabbaṃ. Tāsañhi araṇavihāratā uddesavasena asiddhāpi niddese vuttattā siddhāti. Tesaṃ vā yojitanayeneva ‘‘aniccānupassanā niccasaññaṃ haratīti araṇavihāro, dukkhānupassanā sukhasaññaṃ haratīti araṇavihāro, anattānupassanā attasaññaṃ haratīti araṇavihāro, suññato vihāro asuññataṃ haratīti araṇavihāro, animitto vihāro nimittaṃ haratīti araṇavihāro, appaṇihito vihāro paṇidhiṃ haratīti araṇavihāro, suññatādhimuttatā asuññatādhimuttiṃ haratīti araṇavihāro, animittādhimuttatā nimittādhimuttiṃ haratīti araṇavihāro, appaṇihitādhimuttatā paṇihitādhimuttiṃ haratīti araṇavihāro’’ti yojetvā gahetabbaṃ.
ཨརཎཝིཧཱརཉཱཎནིདྡེསཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Araṇavihārañāṇaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / ཁུདྡཀནིཀཱཡ • Khuddakanikāya / པཊིསམྦྷིདཱམགྒཔཱལི༹ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ༣༣. ཨརཎཝིཧཱརཉཱཎནིདྡེསོ • 33. Araṇavihārañāṇaniddeso
