| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
੩੩. ਅਰਣવਿਹਾਰਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
33. Araṇavihārañāṇaniddesavaṇṇanā
੮੨. ਅਰਣવਿਹਾਰਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦਯੋ વੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾ। ਸੁਞ੍ਞਤੋ વਿਹਾਰੋਤਿ ਅਨਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ વੁਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਸੁਞ੍ਞਤਾਕਾਰੇਨੇવ ਪવਤ੍ਤਾ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ। ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੋ વਿਹਾਰੋਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ વੁਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਪવਤ੍ਤਾ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ। ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੋ વਿਹਾਰੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ વੁਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਾਕਾਰੇਨ ਪવਤ੍ਤਾ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ। ਸੁਞ੍ਞਤੇ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਤਿ ਸੁਞ੍ਞਤੇ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਞ੍ਞਾવਸੇਨ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾ। ਸੇਸਦ੍વਯੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਪਠਮਂ ਝਾਨਨ੍ਤਿਆਦੀਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾ ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ વੁਤ੍ਤਾ। ਅਰਹਤੋਯੇવ ਹਿ વਿਪਸ੍ਸਨਾਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਪਣੀਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਰਣવਿਹਾਰੋ’’ਤਿ વਤ੍ਤੁਂ ਅਰਹਨ੍ਤਿ।
82. Araṇavihārañāṇaniddese aniccānupassanādayo vuttatthā. Suññato vihāroti anattānupassanāya vuṭṭhitassa suññatākāreneva pavattā arahattaphalasamāpatti. Animitto vihāroti aniccānupassanāya vuṭṭhitassa animittākārena pavattā arahattaphalasamāpatti. Appaṇihitovihāroti dukkhānupassanāya vuṭṭhitassa appaṇihitākārena pavattā arahattaphalasamāpatti. Suññate adhimuttatāti suññate phalasamāpattiyā pubbabhāgapaññāvasena adhimuttatā. Sesadvayepi eseva nayo. Paṭhamaṃ jhānantiādīhi arahattaphalasamāpattiṃ samāpajjitukāmassa vipassanāya ārammaṇabhūtā jhānasamāpattiyo vuttā. Arahatoyeva hi vipassanāphalasamāpattipaṇītādhimuttijhānasamāpattiyo sabbakilesānaṃ pahīnattā ‘‘araṇavihāro’’ti vattuṃ arahanti.
ਪਠਮੇਨ ਝਾਨੇਨ ਨੀવਰਣੇ ਹਰਤੀਤਿ ਅਰਣવਿਹਾਰੋਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸਮਙ੍ਗੀ ਪਠਮੇਨ ਝਾਨੇਨ ਨੀવਰਣੇ ਹਰਤੀਤਿ ਤਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਅਰਣવਿਹਾਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਅਰਹਤੋ ਨੀવਰਣਾਭਾવੇਪਿ ਨੀવਰਣવਿਪਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਨੀવਰਣੇ ਹਰਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। વਿਪਸ੍ਸਨਾਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਪਣੀਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿવਸੇਨ ਤਿਧਾ ਅਰਣવਿਹਾਰਞਾਣਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍વਾ ਕਸ੍ਮਾ ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋવ ਅਰਣવਿਹਾਰੋਤਿ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਤਿ ਚੇ? ਉਦ੍ਦੇਸવਸੇਨੇવ ਤਾਸਂ ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਅਰਣવਿਹਾਰਤਾਯ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ। ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪਨ ਭੂਮਿਭੂਤਾਨਂ ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ ਅਰਣવਿਹਾਰਤਾ ਅવੁਤ੍ਤੇ ਨ ਸਿਜ੍ਝਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸਿਦ੍ਧਮੇવ ਸਾਧੇਤੁਂ ‘‘ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਤਾਸਞ੍ਹਿ ਅਰਣવਿਹਾਰਤਾ ਉਦ੍ਦੇਸવਸੇਨ ਅਸਿਦ੍ਧਾਪਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਿਦ੍ਧਾਤਿ। ਤੇਸਂ વਾ ਯੋਜਿਤਨਯੇਨੇવ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਂ ਹਰਤੀਤਿ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ, ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਸੁਖਸਞ੍ਞਂ ਹਰਤੀਤਿ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ, ਅਨਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਅਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ ਹਰਤੀਤਿ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ, ਸੁਞ੍ਞਤੋ વਿਹਾਰੋ ਅਸੁਞ੍ਞਤਂ ਹਰਤੀਤਿ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ, ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੋ વਿਹਾਰੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਹਰਤੀਤਿ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ, ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੋ વਿਹਾਰੋ ਪਣਿਧਿਂ ਹਰਤੀਤਿ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ, ਸੁਞ੍ਞਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾ ਅਸੁਞ੍ਞਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਹਰਤੀਤਿ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ, ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਹਰਤੀਤਿ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ, ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾ ਪਣਿਹਿਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਹਰਤੀਤਿ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ’’ਤਿ ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।
Paṭhamena jhānena nīvaraṇe haratīti araṇavihāroti paṭhamajjhānasamaṅgī paṭhamena jhānena nīvaraṇe haratīti taṃ paṭhamaṃ jhānaṃ araṇavihāroti attho. Sesesupi eseva nayo. Arahato nīvaraṇābhāvepi nīvaraṇavipakkhattā paṭhamassa jhānassa nīvaraṇe haratīti vuttanti veditabbaṃ. Vipassanāphalasamāpattipaṇītādhimuttivasena tidhā araṇavihārañāṇaṃ uddisitvā kasmā jhānasamāpattiyova araṇavihāroti niddiṭṭhāti ce? Uddesavaseneva tāsaṃ tissannaṃ araṇavihāratāya siddhattā. Phalasamāpattivipassanāya pana bhūmibhūtānaṃ jhānasamāpattīnaṃ araṇavihāratā avutte na sijjhati, tasmā asiddhameva sādhetuṃ ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ araṇavihāro’’tiādi vuttanti veditabbaṃ. Tāsañhi araṇavihāratā uddesavasena asiddhāpi niddese vuttattā siddhāti. Tesaṃ vā yojitanayeneva ‘‘aniccānupassanā niccasaññaṃ haratīti araṇavihāro, dukkhānupassanā sukhasaññaṃ haratīti araṇavihāro, anattānupassanā attasaññaṃ haratīti araṇavihāro, suññato vihāro asuññataṃ haratīti araṇavihāro, animitto vihāro nimittaṃ haratīti araṇavihāro, appaṇihito vihāro paṇidhiṃ haratīti araṇavihāro, suññatādhimuttatā asuññatādhimuttiṃ haratīti araṇavihāro, animittādhimuttatā nimittādhimuttiṃ haratīti araṇavihāro, appaṇihitādhimuttatā paṇihitādhimuttiṃ haratīti araṇavihāro’’ti yojetvā gahetabbaṃ.
ਅਰਣવਿਹਾਰਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Araṇavihārañāṇaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ੩੩. ਅਰਣવਿਹਾਰਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸੋ • 33. Araṇavihārañāṇaniddeso
