| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
੩੩. ਅਰਣવਿਹਾਰਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸੋ
33. Araṇavihārañāṇaniddeso
੮੨. ਕਥਂ ਦਸ੍ਸਨਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ ਸਨ੍ਤੋ ਚ વਿਹਾਰਾਧਿਗਮੋ ਪਣੀਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾ ਪਞ੍ਞਾ ਅਰਣવਿਹਾਰੇ ਞਾਣਂ? ਦਸ੍ਸਨਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਦਸ੍ਸਨਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ, ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਦਸ੍ਸਨਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ, ਅਨਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਦਸ੍ਸਨਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ, ਰੂਪੇ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਦਸ੍ਸਨਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ, ਰੂਪੇ ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਦਸ੍ਸਨਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ, ਰੂਪੇ ਅਨਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਦਸ੍ਸਨਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ; વੇਦਨਾਯ…ਪੇ॰… ਸਞ੍ਞਾਯ… ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ… વਿਞ੍ਞਾਣੇ… ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਮਿਂ…ਪੇ॰… ਜਰਾਮਰਣੇ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਦਸ੍ਸਨਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ, ਜਰਾਮਰਣੇ ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਦਸ੍ਸਨਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ, ਜਰਾਮਰਣੇ ਅਨਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਦਸ੍ਸਨਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ।
82. Kathaṃ dassanādhipateyyaṃ santo ca vihārādhigamo paṇītādhimuttatā paññā araṇavihāre ñāṇaṃ? Dassanādhipateyyanti aniccānupassanā dassanādhipateyyaṃ, dukkhānupassanā dassanādhipateyyaṃ, anattānupassanā dassanādhipateyyaṃ, rūpe aniccānupassanā dassanādhipateyyaṃ, rūpe dukkhānupassanā dassanādhipateyyaṃ, rūpe anattānupassanā dassanādhipateyyaṃ; vedanāya…pe… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe… cakkhusmiṃ…pe… jarāmaraṇe aniccānupassanā dassanādhipateyyaṃ, jarāmaraṇe dukkhānupassanā dassanādhipateyyaṃ, jarāmaraṇe anattānupassanā dassanādhipateyyaṃ.
ਸਨ੍ਤੋ ਚ વਿਹਾਰਾਧਿਗਮੋਤਿ ਸੁਞ੍ਞਤੋ વਿਹਾਰੋ ਸਨ੍ਤੋ વਿਹਾਰਾਧਿਗਮੋ। ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੋ વਿਹਾਰੋ ਸਨ੍ਤੋ વਿਹਾਰਾਧਿਗਮੋ। ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੋ વਿਹਾਰੋ ਸਨ੍ਤੋ વਿਹਾਰਾਧਿਗਮੋ।
Santoca vihārādhigamoti suññato vihāro santo vihārādhigamo. Animitto vihāro santo vihārādhigamo. Appaṇihito vihāro santo vihārādhigamo.
ਪਣੀਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾਤਿ ਸੁਞ੍ਞਤੇ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾ ਪਣੀਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾ। ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾ ਪਣੀਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾ। ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੇ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾ ਪਣੀਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾ।
Paṇītādhimuttatāti suññate adhimuttatā paṇītādhimuttatā. Animitte adhimuttatā paṇītādhimuttatā. Appaṇihite adhimuttatā paṇītādhimuttatā.
ਅਰਣવਿਹਾਰੋਤਿ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ। ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ। ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ। ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ। ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ…ਪੇ॰… ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ।
Araṇavihāroti paṭhamaṃ jhānaṃ araṇavihāro. Dutiyaṃ jhānaṃ araṇavihāro. Tatiyaṃ jhānaṃ araṇavihāro. Catutthaṃ jhānaṃ araṇavihāro. Ākāsānañcāyatanasamāpatti araṇavihāro…pe… nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti araṇavihāro.
ਅਰਣવਿਹਾਰੋਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ? ਪਠਮੇਨ ਝਾਨੇਨ ਨੀવਰਣੇ ਹਰਤੀਤਿ – ਅਰਣવਿਹਾਰੋ। ਦੁਤਿਯੇਨ ਝਾਨੇਨ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰੇ ਹਰਤੀਤਿ – ਅਰਣવਿਹਾਰੋ। ਤਤਿਯੇਨ ਝਾਨੇਨ ਪੀਤਿਂ ਹਰਤੀਤਿ – ਅਰਣવਿਹਾਰੋ। ਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਝਾਨੇਨ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੇ ਹਰਤੀਤਿ – ਅਰਣવਿਹਾਰੋ। ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਰੂਪਸਞ੍ਞਂ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਂ ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ ਹਰਤੀਤਿ – ਅਰਣવਿਹਾਰੋ। વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞਂ ਹਰਤੀਤਿ – ਅਰਣવਿਹਾਰੋ। ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞਂ ਹਰਤੀਤਿ – ਅਰਣવਿਹਾਰੋ। ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਞ੍ਞਂ ਹਰਤੀਤਿ – ਅਰਣવਿਹਾਰੋ। ਅਯਂ ਅਰਣવਿਹਾਰੋ। ਤਂ ਞਾਤਟ੍ਠੇਨ ਞਾਣਂ, ਪਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨ ਪਞ੍ਞਾ। ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ – ‘‘ਦਸ੍ਸਨਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯਂ ਸਨ੍ਤੋ ਚ વਿਹਾਰਾਧਿਗਮੋ ਪਣੀਤਾਧਿਮੁਤ੍ਤਤਾ ਪਞ੍ਞਾ ਅਰਣવਿਹਾਰੇ ਞਾਣਂ’’।
Araṇavihāroti kenaṭṭhena araṇavihāro? Paṭhamena jhānena nīvaraṇe haratīti – araṇavihāro. Dutiyena jhānena vitakkavicāre haratīti – araṇavihāro. Tatiyena jhānena pītiṃ haratīti – araṇavihāro. Catutthena jhānena sukhadukkhe haratīti – araṇavihāro. Ākāsānañcāyatanasamāpattiyā rūpasaññaṃ paṭighasaññaṃ nānattasaññaṃ haratīti – araṇavihāro. Viññāṇañcāyatanasamāpattiyā ākāsānañcāyatanasaññaṃ haratīti – araṇavihāro. Ākiñcaññāyatanasamāpattiyā viññāṇañcāyatanasaññaṃ haratīti – araṇavihāro. Nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā ākiñcaññāyatanasaññaṃ haratīti – araṇavihāro. Ayaṃ araṇavihāro. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘dassanādhipateyyaṃ santo ca vihārādhigamo paṇītādhimuttatā paññā araṇavihāre ñāṇaṃ’’.
ਅਰਣવਿਹਾਰਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਤੇਤ੍ਤਿਂਸਤਿਮੋ।
Araṇavihārañāṇaniddeso tettiṃsatimo.
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ੩੩. ਅਰਣવਿਹਾਰਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ • 33. Araṇavihārañāṇaniddesavaṇṇanā
