| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
១០. អរញ្ញសុត្តវណ្ណនា
10. Araññasuttavaṇṇanā
១០. ទសមេ សន្តានន្តិ សន្តកិលេសានំ, បណ្ឌិតានំ វា។ ‘‘សន្តោ ហវេ សព្ភិ បវេទយន្តិ (ជា. ២.២១.៤១៣), ទូរេ សន្តោ បកាសន្តី’’តិអាទីសុ (ធ. ប. ៣០៤) ហិ បណ្ឌិតាបិ សន្តោតិ វុត្តា។ ព្រហ្មចារិនន្តិ សេដ្ឋចារីនំ មគ្គព្រហ្មចរិយវាសំ វសន្តានំ។ កេន វណ្ណោ បសីទតីតិ កេន ការណេន ឆវិវណ្ណោ បសីទតីតិ បុច្ឆតិ។ កស្មា បនេសា ឯវំ បុច្ឆតិ? ឯសា កិរ វនសណ្ឌវាសិកា ភុម្មទេវតា អារញ្ញកេ ភិក្ខូ បច្ឆាភត្តំ បិណ្ឌបាតបដិក្កន្តេ អរញ្ញំ បវិសិត្វា រត្តិដ្ឋានទិវាដ្ឋានេសុ មូលកម្មដ្ឋានំ គហេត្វា និសិន្នេ បស្សតិ។ តេសញ្ច ឯវំ និសិន្នានំ ពលវចិត្តេកគ្គតា ឧប្បជ្ជតិ។ តតោ វិសភាគសន្តតិ វូបសម្មតិ, សភាគសន្តតិ ឱក្កមតិ, ចិត្តំ បសីទតិ។ ចិត្តេ បសន្នេ លោហិតំ បសីទតិ, ចិត្តសមុដ្ឋានានិ ឧបាទារូបានិ បរិសុទ្ធានិ ហោន្តិ, វណ្ដា បមុត្តតាលផលស្ស វិយ មុខស្ស វណ្ណោ ហោតិ។ តំ ទិស្វា ទេវតា ចិន្តេសិ – ‘‘សរីរវណ្ណោ នាមាយំ បណីតានិ រសសម្បន្នានិ ភោជនានិ សុខសម្ផស្សានិ និវាសនបាបុរណសយនានិ ឧតុសុខេ តេភូមិកាទិភេទេ ច បាសាទេ មាលាគន្ធវិលេបនាទីនិ ច លភន្តានំ បសីទតិ, ឥមេ បន ភិក្ខូ បិណ្ឌាយ ចរិត្វា មិស្សកភត្តំ ភុញ្ជន្តិ, វិរឡមញ្ចកេ វា ផលកេ វា សិលាយ វា សយនានិ កប្បេន្តិ, រុក្ខមូលាទីសុ វា អព្ភោកាសេ វា វសន្តិ, កេន នុ ខោ ការណេន ឯតេសំ វណ្ណោ បសីទតី’’តិ។ តស្មា បុច្ឆិ។
10. Dasame santānanti santakilesānaṃ, paṇḍitānaṃ vā. ‘‘Santo have sabbhi pavedayanti (jā. 2.21.413), dūre santo pakāsantī’’tiādīsu (dha. pa. 304) hi paṇḍitāpi santoti vuttā. Brahmacārinanti seṭṭhacārīnaṃ maggabrahmacariyavāsaṃ vasantānaṃ. Kena vaṇṇo pasīdatīti kena kāraṇena chavivaṇṇo pasīdatīti pucchati. Kasmā panesā evaṃ pucchati? Esā kira vanasaṇḍavāsikā bhummadevatā āraññake bhikkhū pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkante araññaṃ pavisitvā rattiṭṭhānadivāṭṭhānesu mūlakammaṭṭhānaṃ gahetvā nisinne passati. Tesañca evaṃ nisinnānaṃ balavacittekaggatā uppajjati. Tato visabhāgasantati vūpasammati, sabhāgasantati okkamati, cittaṃ pasīdati. Citte pasanne lohitaṃ pasīdati, cittasamuṭṭhānāni upādārūpāni parisuddhāni honti, vaṇṭā pamuttatālaphalassa viya mukhassa vaṇṇo hoti. Taṃ disvā devatā cintesi – ‘‘sarīravaṇṇo nāmāyaṃ paṇītāni rasasampannāni bhojanāni sukhasamphassāni nivāsanapāpuraṇasayanāni utusukhe tebhūmikādibhede ca pāsāde mālāgandhavilepanādīni ca labhantānaṃ pasīdati, ime pana bhikkhū piṇḍāya caritvā missakabhattaṃ bhuñjanti, viraḷamañcake vā phalake vā silāya vā sayanāni kappenti, rukkhamūlādīsu vā abbhokāse vā vasanti, kena nu kho kāraṇena etesaṃ vaṇṇo pasīdatī’’ti. Tasmā pucchi.
អថស្សា ភគវា ការណំ កថេន្តោ ទុតិយំ គាថំ អាហ។ តត្ថ អតីតន្តិ អតីតេ អសុកោ នាម រាជា ធម្មិកោ អហោសិ, សោ អម្ហាកំ បណីតេ បច្ចយេ អទាសិ។ អាចរិយុបជ្ឈាយា លាភិនោ អហេសុំ។ អថ មយំ ឯវរូបានិ ភោជនានិ ភុញ្ជិម្ហា, ចីវរានិ បារុបិម្ហាតិ ឯវំ ឯកច្ចេ បច្ចយពាហុល្លិកា វិយ ឥមេ ភិក្ខូ អតីតំ នានុសោចន្តិ។ នប្បជប្បន្តិ នាគតន្តិ អនាគតេ ធម្មិកោ រាជា ភវិស្សតិ, ផីតា ជនបទា ភវិស្សន្តិ, ពហូនិ សប្បិនវនីតាទីនិ ឧប្បជ្ជិស្សន្តិ, ‘‘ខាទថ ភុញ្ជថា’’តិ តត្ថ តត្ថ វត្តារោ ភវិស្សន្តិ, តទា មយំ ឯវរូបានិ ភោជនានិ ភុញ្ជិស្សាម, ចីវរានិ បារុបិស្សាមាតិ ឯវំ អនាគតំ ន បត្ថេន្តិ។ បច្ចុប្បន្នេនាតិ យេន កេនចិ តង្ខណេ លទ្ធេន យាបេន្តិ។ តេនាតិ តេន តិវិធេនាបិ ការណេន។
Athassā bhagavā kāraṇaṃ kathento dutiyaṃ gāthaṃ āha. Tattha atītanti atīte asuko nāma rājā dhammiko ahosi, so amhākaṃ paṇīte paccaye adāsi. Ācariyupajjhāyā lābhino ahesuṃ. Atha mayaṃ evarūpāni bhojanāni bhuñjimhā, cīvarāni pārupimhāti evaṃ ekacce paccayabāhullikā viya ime bhikkhū atītaṃ nānusocanti. Nappajappanti nāgatanti anāgate dhammiko rājā bhavissati, phītā janapadā bhavissanti, bahūni sappinavanītādīni uppajjissanti, ‘‘khādatha bhuñjathā’’ti tattha tattha vattāro bhavissanti, tadā mayaṃ evarūpāni bhojanāni bhuñjissāma, cīvarāni pārupissāmāti evaṃ anāgataṃ na patthenti. Paccuppannenāti yena kenaci taṅkhaṇe laddhena yāpenti. Tenāti tena tividhenāpi kāraṇena.
ឯវំ វណ្ណសម្បត្តិំ ទស្សេត្វា ឥទានិ តស្សេវ វណ្ណស្ស វិនាសំ ទស្សេន្តោ អនន្តរំ គាថមាហ។ តត្ថ អនាគតប្បជប្បាយាតិ អនាគតស្ស បត្ថនាយ។ ឯតេនាតិ ឯតេន ការណទ្វយេន។ នឡោវ ហរិតោ លុតោតិ យថា ហរិតោ នឡោ លាយិត្វា ឧណ្ហបាសាណេ បក្ខិត្តោ សុស្សតិ, ឯវំ សុស្សន្តីតិ។
Evaṃ vaṇṇasampattiṃ dassetvā idāni tasseva vaṇṇassa vināsaṃ dassento anantaraṃ gāthamāha. Tattha anāgatappajappāyāti anāgatassa patthanāya. Etenāti etena kāraṇadvayena. Naḷova harito lutoti yathā harito naḷo lāyitvā uṇhapāsāṇe pakkhitto sussati, evaṃ sussantīti.
អរញ្ញសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។ នឡវគ្គោ បឋមោ។
Araññasuttavaṇṇanā niṭṭhitā. Naḷavaggo paṭhamo.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ១០. អរញ្ញសុត្តំ • 10. Araññasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ១០. អរញ្ញសុត្តវណ្ណនា • 10. Araññasuttavaṇṇanā
