| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೧೦. ಅರಞ್ಞಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
10. Araññasuttavaṇṇanā
೧೦. ದಸಮೇ ಸನ್ತಾನನ್ತಿ ಸನ್ತಕಿಲೇಸಾನಂ, ಪಣ್ಡಿತಾನಂ ವಾ। ‘‘ಸನ್ತೋ ಹವೇ ಸಬ್ಭಿ ಪವೇದಯನ್ತಿ (ಜಾ॰ ೨.೨೧.೪೧೩), ದೂರೇ ಸನ್ತೋ ಪಕಾಸನ್ತೀ’’ತಿಆದೀಸು (ಧ॰ ಪ॰ ೩೦೪) ಹಿ ಪಣ್ಡಿತಾಪಿ ಸನ್ತೋತಿ ವುತ್ತಾ। ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿನನ್ತಿ ಸೇಟ್ಠಚಾರೀನಂ ಮಗ್ಗಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸಂ ವಸನ್ತಾನಂ। ಕೇನ ವಣ್ಣೋ ಪಸೀದತೀತಿ ಕೇನ ಕಾರಣೇನ ಛವಿವಣ್ಣೋ ಪಸೀದತೀತಿ ಪುಚ್ಛತಿ। ಕಸ್ಮಾ ಪನೇಸಾ ಏವಂ ಪುಚ್ಛತಿ? ಏಸಾ ಕಿರ ವನಸಣ್ಡವಾಸಿಕಾ ಭುಮ್ಮದೇವತಾ ಆರಞ್ಞಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತೇ ಅರಞ್ಞಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ರತ್ತಿಟ್ಠಾನದಿವಾಟ್ಠಾನೇಸು ಮೂಲಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನೇ ಪಸ್ಸತಿ। ತೇಸಞ್ಚ ಏವಂ ನಿಸಿನ್ನಾನಂ ಬಲವಚಿತ್ತೇಕಗ್ಗತಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ತತೋ ವಿಸಭಾಗಸನ್ತತಿ ವೂಪಸಮ್ಮತಿ, ಸಭಾಗಸನ್ತತಿ ಓಕ್ಕಮತಿ, ಚಿತ್ತಂ ಪಸೀದತಿ। ಚಿತ್ತೇ ಪಸನ್ನೇ ಲೋಹಿತಂ ಪಸೀದತಿ, ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ಉಪಾದಾರೂಪಾನಿ ಪರಿಸುದ್ಧಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ವಣ್ಟಾ ಪಮುತ್ತತಾಲಫಲಸ್ಸ ವಿಯ ಮುಖಸ್ಸ ವಣ್ಣೋ ಹೋತಿ। ತಂ ದಿಸ್ವಾ ದೇವತಾ ಚಿನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಸರೀರವಣ್ಣೋ ನಾಮಾಯಂ ಪಣೀತಾನಿ ರಸಸಮ್ಪನ್ನಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ ಸುಖಸಮ್ಫಸ್ಸಾನಿ ನಿವಾಸನಪಾಪುರಣಸಯನಾನಿ ಉತುಸುಖೇ ತೇಭೂಮಿಕಾದಿಭೇದೇ ಚ ಪಾಸಾದೇ ಮಾಲಾಗನ್ಧವಿಲೇಪನಾದೀನಿ ಚ ಲಭನ್ತಾನಂ ಪಸೀದತಿ, ಇಮೇ ಪನ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಮಿಸ್ಸಕಭತ್ತಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ವಿರಳಮಞ್ಚಕೇ ವಾ ಫಲಕೇ ವಾ ಸಿಲಾಯ ವಾ ಸಯನಾನಿ ಕಪ್ಪೇನ್ತಿ, ರುಕ್ಖಮೂಲಾದೀಸು ವಾ ಅಬ್ಭೋಕಾಸೇ ವಾ ವಸನ್ತಿ, ಕೇನ ನು ಖೋ ಕಾರಣೇನ ಏತೇಸಂ ವಣ್ಣೋ ಪಸೀದತೀ’’ತಿ। ತಸ್ಮಾ ಪುಚ್ಛಿ।
10. Dasame santānanti santakilesānaṃ, paṇḍitānaṃ vā. ‘‘Santo have sabbhi pavedayanti (jā. 2.21.413), dūre santo pakāsantī’’tiādīsu (dha. pa. 304) hi paṇḍitāpi santoti vuttā. Brahmacārinanti seṭṭhacārīnaṃ maggabrahmacariyavāsaṃ vasantānaṃ. Kena vaṇṇo pasīdatīti kena kāraṇena chavivaṇṇo pasīdatīti pucchati. Kasmā panesā evaṃ pucchati? Esā kira vanasaṇḍavāsikā bhummadevatā āraññake bhikkhū pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkante araññaṃ pavisitvā rattiṭṭhānadivāṭṭhānesu mūlakammaṭṭhānaṃ gahetvā nisinne passati. Tesañca evaṃ nisinnānaṃ balavacittekaggatā uppajjati. Tato visabhāgasantati vūpasammati, sabhāgasantati okkamati, cittaṃ pasīdati. Citte pasanne lohitaṃ pasīdati, cittasamuṭṭhānāni upādārūpāni parisuddhāni honti, vaṇṭā pamuttatālaphalassa viya mukhassa vaṇṇo hoti. Taṃ disvā devatā cintesi – ‘‘sarīravaṇṇo nāmāyaṃ paṇītāni rasasampannāni bhojanāni sukhasamphassāni nivāsanapāpuraṇasayanāni utusukhe tebhūmikādibhede ca pāsāde mālāgandhavilepanādīni ca labhantānaṃ pasīdati, ime pana bhikkhū piṇḍāya caritvā missakabhattaṃ bhuñjanti, viraḷamañcake vā phalake vā silāya vā sayanāni kappenti, rukkhamūlādīsu vā abbhokāse vā vasanti, kena nu kho kāraṇena etesaṃ vaṇṇo pasīdatī’’ti. Tasmā pucchi.
ಅಥಸ್ಸಾ ಭಗವಾ ಕಾರಣಂ ಕಥೇನ್ತೋ ದುತಿಯಂ ಗಾಥಂ ಆಹ। ತತ್ಥ ಅತೀತನ್ತಿ ಅತೀತೇ ಅಸುಕೋ ನಾಮ ರಾಜಾ ಧಮ್ಮಿಕೋ ಅಹೋಸಿ, ಸೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಣೀತೇ ಪಚ್ಚಯೇ ಅದಾಸಿ। ಆಚರಿಯುಪಜ್ಝಾಯಾ ಲಾಭಿನೋ ಅಹೇಸುಂ। ಅಥ ಮಯಂ ಏವರೂಪಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ ಭುಞ್ಜಿಮ್ಹಾ, ಚೀವರಾನಿ ಪಾರುಪಿಮ್ಹಾತಿ ಏವಂ ಏಕಚ್ಚೇ ಪಚ್ಚಯಬಾಹುಲ್ಲಿಕಾ ವಿಯ ಇಮೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅತೀತಂ ನಾನುಸೋಚನ್ತಿ। ನಪ್ಪಜಪ್ಪನ್ತಿ ನಾಗತನ್ತಿ ಅನಾಗತೇ ಧಮ್ಮಿಕೋ ರಾಜಾ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಫೀತಾ ಜನಪದಾ ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಬಹೂನಿ ಸಪ್ಪಿನವನೀತಾದೀನಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ, ‘‘ಖಾದಥ ಭುಞ್ಜಥಾ’’ತಿ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ವತ್ತಾರೋ ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ, ತದಾ ಮಯಂ ಏವರೂಪಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮ, ಚೀವರಾನಿ ಪಾರುಪಿಸ್ಸಾಮಾತಿ ಏವಂ ಅನಾಗತಂ ನ ಪತ್ಥೇನ್ತಿ। ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೇನಾತಿ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ತಙ್ಖಣೇ ಲದ್ಧೇನ ಯಾಪೇನ್ತಿ। ತೇನಾತಿ ತೇನ ತಿವಿಧೇನಾಪಿ ಕಾರಣೇನ।
Athassā bhagavā kāraṇaṃ kathento dutiyaṃ gāthaṃ āha. Tattha atītanti atīte asuko nāma rājā dhammiko ahosi, so amhākaṃ paṇīte paccaye adāsi. Ācariyupajjhāyā lābhino ahesuṃ. Atha mayaṃ evarūpāni bhojanāni bhuñjimhā, cīvarāni pārupimhāti evaṃ ekacce paccayabāhullikā viya ime bhikkhū atītaṃ nānusocanti. Nappajappanti nāgatanti anāgate dhammiko rājā bhavissati, phītā janapadā bhavissanti, bahūni sappinavanītādīni uppajjissanti, ‘‘khādatha bhuñjathā’’ti tattha tattha vattāro bhavissanti, tadā mayaṃ evarūpāni bhojanāni bhuñjissāma, cīvarāni pārupissāmāti evaṃ anāgataṃ na patthenti. Paccuppannenāti yena kenaci taṅkhaṇe laddhena yāpenti. Tenāti tena tividhenāpi kāraṇena.
ಏವಂ ವಣ್ಣಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ತಸ್ಸೇವ ವಣ್ಣಸ್ಸ ವಿನಾಸಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಅನನ್ತರಂ ಗಾಥಮಾಹ। ತತ್ಥ ಅನಾಗತಪ್ಪಜಪ್ಪಾಯಾತಿ ಅನಾಗತಸ್ಸ ಪತ್ಥನಾಯ। ಏತೇನಾತಿ ಏತೇನ ಕಾರಣದ್ವಯೇನ। ನಳೋವ ಹರಿತೋ ಲುತೋತಿ ಯಥಾ ಹರಿತೋ ನಳೋ ಲಾಯಿತ್ವಾ ಉಣ್ಹಪಾಸಾಣೇ ಪಕ್ಖಿತ್ತೋ ಸುಸ್ಸತಿ, ಏವಂ ಸುಸ್ಸನ್ತೀತಿ।
Evaṃ vaṇṇasampattiṃ dassetvā idāni tasseva vaṇṇassa vināsaṃ dassento anantaraṃ gāthamāha. Tattha anāgatappajappāyāti anāgatassa patthanāya. Etenāti etena kāraṇadvayena. Naḷova harito lutoti yathā harito naḷo lāyitvā uṇhapāsāṇe pakkhitto sussati, evaṃ sussantīti.
ಅರಞ್ಞಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ। ನಳವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ।
Araññasuttavaṇṇanā niṭṭhitā. Naḷavaggo paṭhamo.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೧೦. ಅರಞ್ಞಸುತ್ತಂ • 10. Araññasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೧೦. ಅರಞ್ಞಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Araññasuttavaṇṇanā
