| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / སཾཡུཏྟནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
༡༠. ཨརཉྙསུཏྟཝཎྞནཱ
10. Araññasuttavaṇṇanā
༡༠. དསམེ སནྟཱནནྟི སནྟཀིལེསཱནཾ, པཎྜིཏཱནཾ ཝཱ། ‘‘སནྟོ ཧཝེ སབྦྷི པཝེདཡནྟི (ཛཱ॰ ༢.༢༡.༤༡༣), དཱུརེ སནྟོ པཀཱསནྟཱི’’ཏིཨཱདཱིསུ (དྷ॰ པ॰ ༣༠༤) ཧི པཎྜིཏཱཔི སནྟོཏི ཝུཏྟཱ། བྲཧྨཙཱརིནནྟི སེཊྛཙཱརཱིནཾ མགྒབྲཧྨཙརིཡཝཱསཾ ཝསནྟཱནཾ། ཀེན ཝཎྞོ པསཱིདཏཱིཏི ཀེན ཀཱརཎེན ཚཝིཝཎྞོ པསཱིདཏཱིཏི པུཙྪཏི། ཀསྨཱ པནེསཱ ཨེཝཾ པུཙྪཏི? ཨེསཱ ཀིར ཝནསཎྜཝཱསིཀཱ བྷུམྨདེཝཏཱ ཨཱརཉྙཀེ བྷིཀྑཱུ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟེ ཨརཉྙཾ པཝིསིཏྭཱ རཏྟིཊྛཱནདིཝཱཊྛཱནེསུ མཱུལཀམྨཊྛཱནཾ གཧེཏྭཱ ནིསིནྣེ པསྶཏི། ཏེསཉྩ ཨེཝཾ ནིསིནྣཱནཾ བལཝཙིཏྟེཀགྒཏཱ ཨུཔྤཛྫཏི། ཏཏོ ཝིསབྷཱགསནྟཏི ཝཱུཔསམྨཏི, སབྷཱགསནྟཏི ཨོཀྐམཏི, ཙིཏྟཾ པསཱིདཏི། ཙིཏྟེ པསནྣེ ལོཧིཏཾ པསཱིདཏི, ཙིཏྟསམུཊྛཱནཱནི ཨུཔཱདཱརཱུཔཱནི པརིསུདྡྷཱནི ཧོནྟི, ཝཎྚཱ པམུཏྟཏཱལཕལསྶ ཝིཡ མུཁསྶ ཝཎྞོ ཧོཏི། ཏཾ དིསྭཱ དེཝཏཱ ཙིནྟེསི – ‘‘སརཱིརཝཎྞོ ནཱམཱཡཾ པཎཱིཏཱནི རསསམྤནྣཱནི བྷོཛནཱནི སུཁསམྥསྶཱནི ནིཝཱསནཔཱཔུརཎསཡནཱནི ཨུཏུསུཁེ ཏེབྷཱུམིཀཱདིབྷེདེ ཙ པཱསཱདེ མཱལཱགནྡྷཝིལེཔནཱདཱིནི ཙ ལབྷནྟཱནཾ པསཱིདཏི, ཨིམེ པན བྷིཀྑཱུ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ མིསྶཀབྷཏྟཾ བྷུཉྫནྟི, ཝིརལ༹མཉྩཀེ ཝཱ ཕལཀེ ཝཱ སིལཱཡ ཝཱ སཡནཱནི ཀཔྤེནྟི, རུཀྑམཱུལཱདཱིསུ ཝཱ ཨབྦྷོཀཱསེ ཝཱ ཝསནྟི, ཀེན ནུ ཁོ ཀཱརཎེན ཨེཏེསཾ ཝཎྞོ པསཱིདཏཱི’’ཏི། ཏསྨཱ པུཙྪི།
10. Dasame santānanti santakilesānaṃ, paṇḍitānaṃ vā. ‘‘Santo have sabbhi pavedayanti (jā. 2.21.413), dūre santo pakāsantī’’tiādīsu (dha. pa. 304) hi paṇḍitāpi santoti vuttā. Brahmacārinanti seṭṭhacārīnaṃ maggabrahmacariyavāsaṃ vasantānaṃ. Kena vaṇṇo pasīdatīti kena kāraṇena chavivaṇṇo pasīdatīti pucchati. Kasmā panesā evaṃ pucchati? Esā kira vanasaṇḍavāsikā bhummadevatā āraññake bhikkhū pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkante araññaṃ pavisitvā rattiṭṭhānadivāṭṭhānesu mūlakammaṭṭhānaṃ gahetvā nisinne passati. Tesañca evaṃ nisinnānaṃ balavacittekaggatā uppajjati. Tato visabhāgasantati vūpasammati, sabhāgasantati okkamati, cittaṃ pasīdati. Citte pasanne lohitaṃ pasīdati, cittasamuṭṭhānāni upādārūpāni parisuddhāni honti, vaṇṭā pamuttatālaphalassa viya mukhassa vaṇṇo hoti. Taṃ disvā devatā cintesi – ‘‘sarīravaṇṇo nāmāyaṃ paṇītāni rasasampannāni bhojanāni sukhasamphassāni nivāsanapāpuraṇasayanāni utusukhe tebhūmikādibhede ca pāsāde mālāgandhavilepanādīni ca labhantānaṃ pasīdati, ime pana bhikkhū piṇḍāya caritvā missakabhattaṃ bhuñjanti, viraḷamañcake vā phalake vā silāya vā sayanāni kappenti, rukkhamūlādīsu vā abbhokāse vā vasanti, kena nu kho kāraṇena etesaṃ vaṇṇo pasīdatī’’ti. Tasmā pucchi.
ཨཐསྶཱ བྷགཝཱ ཀཱརཎཾ ཀཐེནྟོ དུཏིཡཾ གཱཐཾ ཨཱཧ། ཏཏྠ ཨཏཱིཏནྟི ཨཏཱིཏེ ཨསུཀོ ནཱམ རཱཛཱ དྷམྨིཀོ ཨཧོསི, སོ ཨམྷཱཀཾ པཎཱིཏེ པཙྩཡེ ཨདཱསི། ཨཱཙརིཡུཔཛ྄ཛྷཱཡཱ ལཱབྷིནོ ཨཧེསུཾ། ཨཐ མཡཾ ཨེཝརཱུཔཱནི བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིམྷཱ, ཙཱིཝརཱནི པཱརུཔིམྷཱཏི ཨེཝཾ ཨེཀཙྩེ པཙྩཡབཱཧུལླིཀཱ ཝིཡ ཨིམེ བྷིཀྑཱུ ཨཏཱིཏཾ ནཱནུསོཙནྟི། ནཔྤཛཔྤནྟི ནཱགཏནྟི ཨནཱགཏེ དྷམྨིཀོ རཱཛཱ བྷཝིསྶཏི, ཕཱིཏཱ ཛནཔདཱ བྷཝིསྶནྟི, བཧཱུནི སཔྤིནཝནཱིཏཱདཱིནི ཨུཔྤཛྫིསྶནྟི, ‘‘ཁཱདཐ བྷུཉྫཐཱ’’ཏི ཏཏྠ ཏཏྠ ཝཏྟཱརོ བྷཝིསྶནྟི, ཏདཱ མཡཾ ཨེཝརཱུཔཱནི བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིསྶཱམ, ཙཱིཝརཱནི པཱརུཔིསྶཱམཱཏི ཨེཝཾ ཨནཱགཏཾ ན པཏྠེནྟི། པཙྩུཔྤནྣེནཱཏི ཡེན ཀེནཙི ཏངྑཎེ ལདྡྷེན ཡཱཔེནྟི། ཏེནཱཏི ཏེན ཏིཝིདྷེནཱཔི ཀཱརཎེན།
Athassā bhagavā kāraṇaṃ kathento dutiyaṃ gāthaṃ āha. Tattha atītanti atīte asuko nāma rājā dhammiko ahosi, so amhākaṃ paṇīte paccaye adāsi. Ācariyupajjhāyā lābhino ahesuṃ. Atha mayaṃ evarūpāni bhojanāni bhuñjimhā, cīvarāni pārupimhāti evaṃ ekacce paccayabāhullikā viya ime bhikkhū atītaṃ nānusocanti. Nappajappanti nāgatanti anāgate dhammiko rājā bhavissati, phītā janapadā bhavissanti, bahūni sappinavanītādīni uppajjissanti, ‘‘khādatha bhuñjathā’’ti tattha tattha vattāro bhavissanti, tadā mayaṃ evarūpāni bhojanāni bhuñjissāma, cīvarāni pārupissāmāti evaṃ anāgataṃ na patthenti. Paccuppannenāti yena kenaci taṅkhaṇe laddhena yāpenti. Tenāti tena tividhenāpi kāraṇena.
ཨེཝཾ ཝཎྞསམྤཏྟིཾ དསྶེཏྭཱ ཨིདཱནི ཏསྶེཝ ཝཎྞསྶ ཝིནཱསཾ དསྶེནྟོ ཨནནྟརཾ གཱཐམཱཧ། ཏཏྠ ཨནཱགཏཔྤཛཔྤཱཡཱཏི ཨནཱགཏསྶ པཏྠནཱཡ། ཨེཏེནཱཏི ཨེཏེན ཀཱརཎདྭཡེན། ནལོ༹ཝ ཧརིཏོ ལུཏོཏི ཡཐཱ ཧརིཏོ ནལོ༹ ལཱཡིཏྭཱ ཨུཎྷཔཱསཱཎེ པཀྑིཏྟོ སུསྶཏི, ཨེཝཾ སུསྶནྟཱིཏི།
Evaṃ vaṇṇasampattiṃ dassetvā idāni tasseva vaṇṇassa vināsaṃ dassento anantaraṃ gāthamāha. Tattha anāgatappajappāyāti anāgatassa patthanāya. Etenāti etena kāraṇadvayena. Naḷova harito lutoti yathā harito naḷo lāyitvā uṇhapāsāṇe pakkhitto sussati, evaṃ sussantīti.
ཨརཉྙསུཏྟཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ། ནལ༹ཝགྒོ པཋམོ།
Araññasuttavaṇṇanā niṭṭhitā. Naḷavaggo paṭhamo.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / སཾཡུཏྟནིཀཱཡ • Saṃyuttanikāya / ༡༠. ཨརཉྙསུཏྟཾ • 10. Araññasuttaṃ
ཊཱིཀཱ • Tīkā / སུཏྟཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / སཾཡུཏྟནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ༡༠. ཨརཉྙསུཏྟཝཎྞནཱ • 10. Araññasuttavaṇṇanā
