| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੧੦. ਅਰਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
10. Araññasuttavaṇṇanā
੧੦. ਦਸਮੇ ਸਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤਕਿਲੇਸਾਨਂ, ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ વਾ। ‘‘ਸਨ੍ਤੋ ਹવੇ ਸਬ੍ਭਿ ਪવੇਦਯਨ੍ਤਿ (ਜਾ॰ ੨.੨੧.੪੧੩), ਦੂਰੇ ਸਨ੍ਤੋ ਪਕਾਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਧ॰ ਪ॰ ੩੦੪) ਹਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ ਸਨ੍ਤੋਤਿ વੁਤ੍ਤਾ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਨਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਚਾਰੀਨਂ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯવਾਸਂ વਸਨ੍ਤਾਨਂ। ਕੇਨ વਣ੍ਣੋ ਪਸੀਦਤੀਤਿ ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਛવਿવਣ੍ਣੋ ਪਸੀਦਤੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਸਾ ਏવਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ? ਏਸਾ ਕਿਰ વਨਸਣ੍ਡવਾਸਿਕਾ ਭੁਮ੍ਮਦੇવਤਾ ਆਰਞ੍ਞਕੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਰਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਦਿવਾਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਮੂਲਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਪਸ੍ਸਤਿ। ਤੇਸਞ੍ਚ ਏવਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਂ ਬਲવਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਤਤੋ વਿਸਭਾਗਸਨ੍ਤਤਿ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ, ਸਭਾਗਸਨ੍ਤਤਿ ਓਕ੍ਕਮਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦਤਿ। ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਸਨ੍ਨੇ ਲੋਹਿਤਂ ਪਸੀਦਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਉਪਾਦਾਰੂਪਾਨਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, વਣ੍ਟਾ ਪਮੁਤ੍ਤਤਾਲਫਲਸ੍ਸ વਿਯ ਮੁਖਸ੍ਸ વਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ। ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਦੇવਤਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਰੀਰવਣ੍ਣੋ ਨਾਮਾਯਂ ਪਣੀਤਾਨਿ ਰਸਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਸੁਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਨਿ ਨਿવਾਸਨਪਾਪੁਰਣਸਯਨਾਨਿ ਉਤੁਸੁਖੇ ਤੇਭੂਮਿਕਾਦਿਭੇਦੇ ਚ ਪਾਸਾਦੇ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧવਿਲੇਪਨਾਦੀਨਿ ਚ ਲਭਨ੍ਤਾਨਂ ਪਸੀਦਤਿ, ਇਮੇ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਮਿਸ੍ਸਕਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, વਿਰਲ਼ਮਞ੍ਚਕੇ વਾ ਫਲਕੇ વਾ ਸਿਲਾਯ વਾ ਸਯਨਾਨਿ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ, ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਾਦੀਸੁ વਾ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ વਾ વਸਨ੍ਤਿ, ਕੇਨ ਨੁ ਖੋ ਕਾਰਣੇਨ ਏਤੇਸਂ વਣ੍ਣੋ ਪਸੀਦਤੀ’’ਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਚ੍ਛਿ।
10. Dasame santānanti santakilesānaṃ, paṇḍitānaṃ vā. ‘‘Santo have sabbhi pavedayanti (jā. 2.21.413), dūre santo pakāsantī’’tiādīsu (dha. pa. 304) hi paṇḍitāpi santoti vuttā. Brahmacārinanti seṭṭhacārīnaṃ maggabrahmacariyavāsaṃ vasantānaṃ. Kena vaṇṇo pasīdatīti kena kāraṇena chavivaṇṇo pasīdatīti pucchati. Kasmā panesā evaṃ pucchati? Esā kira vanasaṇḍavāsikā bhummadevatā āraññake bhikkhū pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkante araññaṃ pavisitvā rattiṭṭhānadivāṭṭhānesu mūlakammaṭṭhānaṃ gahetvā nisinne passati. Tesañca evaṃ nisinnānaṃ balavacittekaggatā uppajjati. Tato visabhāgasantati vūpasammati, sabhāgasantati okkamati, cittaṃ pasīdati. Citte pasanne lohitaṃ pasīdati, cittasamuṭṭhānāni upādārūpāni parisuddhāni honti, vaṇṭā pamuttatālaphalassa viya mukhassa vaṇṇo hoti. Taṃ disvā devatā cintesi – ‘‘sarīravaṇṇo nāmāyaṃ paṇītāni rasasampannāni bhojanāni sukhasamphassāni nivāsanapāpuraṇasayanāni utusukhe tebhūmikādibhede ca pāsāde mālāgandhavilepanādīni ca labhantānaṃ pasīdati, ime pana bhikkhū piṇḍāya caritvā missakabhattaṃ bhuñjanti, viraḷamañcake vā phalake vā silāya vā sayanāni kappenti, rukkhamūlādīsu vā abbhokāse vā vasanti, kena nu kho kāraṇena etesaṃ vaṇṇo pasīdatī’’ti. Tasmā pucchi.
ਅਥਸ੍ਸਾ ਭਗવਾ ਕਾਰਣਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਦੁਤਿਯਂ ਗਾਥਂ ਆਹ। ਤਤ੍ਥ ਅਤੀਤਨ੍ਤਿ ਅਤੀਤੇ ਅਸੁਕੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਸੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਣੀਤੇ ਪਚ੍ਚਯੇ ਅਦਾਸਿ। ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾ ਲਾਭਿਨੋ ਅਹੇਸੁਂ। ਅਥ ਮਯਂ ਏવਰੂਪਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਮ੍ਹਾ, ਚੀવਰਾਨਿ ਪਾਰੁਪਿਮ੍ਹਾਤਿ ਏવਂ ਏਕਚ੍ਚੇ ਪਚ੍ਚਯਬਾਹੁਲ੍ਲਿਕਾ વਿਯ ਇਮੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਤੀਤਂ ਨਾਨੁਸੋਚਨ੍ਤਿ। ਨਪ੍ਪਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਨਾਗਤਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤੇ ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਰਾਜਾ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਫੀਤਾ ਜਨਪਦਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਬਹੂਨਿ ਸਪ੍ਪਿਨવਨੀਤਾਦੀਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ‘‘ਖਾਦਥ ਭੁਞ੍ਜਥਾ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ વਤ੍ਤਾਰੋ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਮਯਂ ਏવਰੂਪਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮ, ਚੀવਰਾਨਿ ਪਾਰੁਪਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਏવਂ ਅਨਾਗਤਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ। ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਤਙ੍ਖਣੇ ਲਦ੍ਧੇਨ ਯਾਪੇਨ੍ਤਿ। ਤੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਤਿવਿਧੇਨਾਪਿ ਕਾਰਣੇਨ।
Athassā bhagavā kāraṇaṃ kathento dutiyaṃ gāthaṃ āha. Tattha atītanti atīte asuko nāma rājā dhammiko ahosi, so amhākaṃ paṇīte paccaye adāsi. Ācariyupajjhāyā lābhino ahesuṃ. Atha mayaṃ evarūpāni bhojanāni bhuñjimhā, cīvarāni pārupimhāti evaṃ ekacce paccayabāhullikā viya ime bhikkhū atītaṃ nānusocanti. Nappajappanti nāgatanti anāgate dhammiko rājā bhavissati, phītā janapadā bhavissanti, bahūni sappinavanītādīni uppajjissanti, ‘‘khādatha bhuñjathā’’ti tattha tattha vattāro bhavissanti, tadā mayaṃ evarūpāni bhojanāni bhuñjissāma, cīvarāni pārupissāmāti evaṃ anāgataṃ na patthenti. Paccuppannenāti yena kenaci taṅkhaṇe laddhena yāpenti. Tenāti tena tividhenāpi kāraṇena.
ਏવਂ વਣ੍ਣਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸੇવ વਣ੍ਣਸ੍ਸ વਿਨਾਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਗਾਥਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਗਤਪ੍ਪਜਪ੍ਪਾਯਾਤਿ ਅਨਾਗਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਨਾਯ। ਏਤੇਨਾਤਿ ਏਤੇਨ ਕਾਰਣਦ੍વਯੇਨ। ਨਲ਼ੋવ ਹਰਿਤੋ ਲੁਤੋਤਿ ਯਥਾ ਹਰਿਤੋ ਨਲ਼ੋ ਲਾਯਿਤ੍વਾ ਉਣ੍ਹਪਾਸਾਣੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਸੁਸ੍ਸਤਿ, ਏવਂ ਸੁਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ।
Evaṃ vaṇṇasampattiṃ dassetvā idāni tasseva vaṇṇassa vināsaṃ dassento anantaraṃ gāthamāha. Tattha anāgatappajappāyāti anāgatassa patthanāya. Etenāti etena kāraṇadvayena. Naḷova harito lutoti yathā harito naḷo lāyitvā uṇhapāsāṇe pakkhitto sussati, evaṃ sussantīti.
ਅਰਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ। ਨਲ਼વਗ੍ਗੋ ਪਠਮੋ।
Araññasuttavaṇṇanā niṭṭhitā. Naḷavaggo paṭhamo.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੧੦. ਅਰਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Araññasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੧੦. ਅਰਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Araññasuttavaṇṇanā
