| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ಅರಞ್ಞಟ್ಠಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Araññaṭṭhakathāvaṇṇanā
೧೦೭. ಅರಞ್ಞಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಅರಞ್ಞಂ ನಾಮಾತಿ ಇದಂ ಪನ ನ ಕೇವಲಂ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಅರಞ್ಞಲಕ್ಖಣಪ್ಪತ್ತಿಮತ್ತೇನ ಅರಞ್ಞಂ ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತಂ, ಕಿನ್ತು ಯಂ ಅತ್ತನೋ ಅರಞ್ಞಲಕ್ಖಣೇನ ಅರಞ್ಞಂ ಪರಪರಿಗ್ಗಹಿತಞ್ಚ ಹೋತಿ, ತಂ ಅರಞ್ಞಂ ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ। ತೇನಾತಿ ಪುನ ಅರಞ್ಞವಚನೇನ। ನ ಪರಿಗ್ಗಹಿತಭಾವೋ ಅರಞ್ಞಸ್ಸ ಲಕ್ಖಣನ್ತಿ ಯದಿ ಹಿ ಪರಿಗ್ಗಹಿತಭಾವೋ ಅರಞ್ಞಲಕ್ಖಣಂ ಸಿಯಾ, ‘‘ಅರಞ್ಞಂ ನಾಮ ಯಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಪರಿಗ್ಗಹಿತ’’ನ್ತಿ ಏತ್ತಕಮೇವ ವದೇಯ್ಯಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಯನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಮೇವ ಅರಞ್ಞಂ ಪರಾಮಟ್ಠನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಯಂ ಪನ ಅತ್ತನೋ ಅರಞ್ಞಲಕ್ಖಣೇನ ಅರಞ್ಞ’’ನ್ತಿ।
107. Araññaṭṭhakathāyaṃ araññaṃ nāmāti idaṃ pana na kevalaṃ pubbe vuttaaraññalakkhaṇappattimattena araññaṃ idhādhippetaṃ, kintu yaṃ attano araññalakkhaṇena araññaṃ parapariggahitañca hoti, taṃ araññaṃ idhādhippetanti dassetuṃ vuttaṃ. Tenāti puna araññavacanena. Na pariggahitabhāvo araññassa lakkhaṇanti yadi hi pariggahitabhāvo araññalakkhaṇaṃ siyā, ‘‘araññaṃ nāma yaṃ manussānaṃ pariggahita’’nti ettakameva vadeyyāti adhippāyo. Yanti iminā pubbe vuttalakkhaṇameva araññaṃ parāmaṭṭhanti āha ‘‘yaṃ pana attano araññalakkhaṇena arañña’’nti.
ವಿನಿವಿಜ್ಝಿತ್ವಾತಿ ಉಜುಕಮೇವ ವಿನಿವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ। ಪಣ್ಣಂ ವಾತಿ ತಾಲಪಣ್ಣಾದಿ ಪಣ್ಣಂ ವಾ। ಅದ್ಧಗತೋಪೀತಿ ಚಿರಕಾಲಂ ತತ್ಥೇವ ಠಿತೋಪಿ। ನ ಗಹೇತಬ್ಬೋತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಯೋ ಪರೇಹಿ ಅರಞ್ಞಸಾಮಿಕಾನಂ ಹತ್ಥತೋ ಕಿಣಿತ್ವಾ ತಚ್ಛೇತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಠಪಿತೋ, ಸೋ ಅರಞ್ಞಸಾಮಿಕೇನ ಅನುಞ್ಞಾತೋಪಿ ನ ಗಹೇತಬ್ಬೋ। ಸಾಮಿಕೇಹಿ ಛಡ್ಡಿತೋತಿ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಪಂಸುಕೂಲಸಞ್ಞಾಯ ಗಹಣಂ ವುತ್ತಂ। ಲಕ್ಖಣಚ್ಛಿನ್ನಸ್ಸಾಪೀತಿ ಅರಞ್ಞಸಾಮಿಕಾನಂ ಹತ್ಥತೋ ಕಿಣಿತ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತೇಹಿ ಕತಸಞ್ಞಾಣಸ್ಸ। ಛಲ್ಲಿಯಾ ಪರಿಯೋನದ್ಧಂ ಹೋತೀತಿ ಇಮಿನಾ ಸಾಮಿಕಾನಂ ನಿರಪೇಕ್ಖತಂ ದೀಪೇತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ। ಯದಿ ಸಾಮಿಕಾನಂ ಸಾಪೇಕ್ಖತಾ ಅತ್ಥಿ, ನ ವಟ್ಟತಿ। ತಾನಿ ಕತಾನಿ ಅಜ್ಝಾವುತ್ಥಾನಿ ಚ ಹೋನ್ತೀತಿ ತಾನಿ ಗೇಹಾದೀನಿ ಕತಾನಿ ಪರಿನಿಟ್ಠಿತಾನಿ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಚ ಅಜ್ಝಾವುತ್ಥಾನಿ ಹೋನ್ತಿ। ದಾರೂನಿಪೀತಿ ಗೇಹಾದೀನಂ ಕತತ್ತಾ ತತೋ ಅವಸಿಟ್ಠದಾರೂನಿಪಿ। ಏತೇಸನ್ತಿ ಏತೇಸಂ ಯಥಾವುತ್ತದಾರೂನಂ।
Vinivijjhitvāti ujukameva vinivijjhitvā. Paṇṇaṃ vāti tālapaṇṇādi paṇṇaṃ vā. Addhagatopīti cirakālaṃ tattheva ṭhitopi. Na gahetabboti ettha pana yo parehi araññasāmikānaṃ hatthato kiṇitvā tacchetvā tattheva ṭhapito, so araññasāmikena anuññātopi na gahetabbo. Sāmikehi chaḍḍitoti gahetuṃ vaṭṭatīti paṃsukūlasaññāya gahaṇaṃ vuttaṃ. Lakkhaṇacchinnassāpīti araññasāmikānaṃ hatthato kiṇitvā gaṇhantehi katasaññāṇassa. Challiyā pariyonaddhaṃ hotīti iminā sāmikānaṃ nirapekkhataṃ dīpeti. Tena vuttaṃ ‘‘gahetuṃ vaṭṭatī’’ti. Yadi sāmikānaṃ sāpekkhatā atthi, na vaṭṭati. Tāni katāni ajjhāvutthāni ca hontīti tāni gehādīni katāni pariniṭṭhitāni manussehi ca ajjhāvutthāni honti. Dārūnipīti gehādīnaṃ katattā tato avasiṭṭhadārūnipi. Etesanti etesaṃ yathāvuttadārūnaṃ.
ತೇಸಂ ಆರಕ್ಖಟ್ಠಾನನ್ತಿ ತೇಸಂ ಅರಞ್ಞಪಾಲಾನಂ ಠಿತಟ್ಠಾನಂ। ದೇಹೀತಿ ವುತ್ತೇ ದಾತಬ್ಬಮೇವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ದೇಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆಭೋಗಸಬ್ಭಾವತೋ ‘‘ದೇಹೀ’’ತಿ ಅವುತ್ತೇ ಅದತ್ವಾಪಿ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ। ಗನ್ತುಂ ದೇಥಾತಿ ಗಮನಂ ದೇಥ। ಅದಿಸ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಭಣ್ಡದೇಯ್ಯನ್ತಿ ಪರಿಸುದ್ಧಚಿತ್ತೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ಭಣ್ಡದೇಯ್ಯಂ। ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ನೀತಾನಮ್ಪಿ ದಾರೂನಂ ಅರಞ್ಞಸಾಮಿಕಾನಂಯೇವ ಸನ್ತಕತ್ತಾ ಸುದ್ಧಚಿತ್ತೇನ ನಿಕ್ಖನ್ತೋಪಿ ಪುನ ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಮೇವಾತಿ ವದನ್ತಿ।
Tesaṃārakkhaṭṭhānanti tesaṃ araññapālānaṃ ṭhitaṭṭhānaṃ. Dehīti vutte dātabbamevāti ettha ‘‘dehī’’ti vutte ‘‘dassāmī’’ti ābhogasabbhāvato ‘‘dehī’’ti avutte adatvāpi gantuṃ vaṭṭatiyeva. Gantuṃ dethāti gamanaṃ detha. Adisvā gacchati, bhaṇḍadeyyanti parisuddhacittena gacchati, bhaṇḍadeyyaṃ. Yattha katthaci nītānampi dārūnaṃ araññasāmikānaṃyeva santakattā suddhacittena nikkhantopi puna theyyacittaṃ uppādetvā gacchati, pārājikamevāti vadanti.
ಅರಞ್ಞಟ್ಠಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Araññaṭṭhakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೨. ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕಂ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೨. ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕಂ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಭೂಮಟ್ಠಕಥಾದಿವಣ್ಣನಾ • Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಅರಞ್ಞಟ್ಠಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Araññaṭṭhakathāvaṇṇanā
