| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
(๑๙) ๔. อรญฺญวโคฺค
(19) 4. Araññavaggo
๑. อารญฺญิกสุตฺตํ
1. Āraññikasuttaṃ
๑๘๑. ‘‘ปญฺจิเม , ภิกฺขเว, อารญฺญิกา 1ฯ กตเม ปญฺจ? มนฺทตฺตา โมมูหตฺตา อารญฺญิโก โหติ, ปาปิโจฺฉ อิจฺฉาปกโต อารญฺญิโก โหติ, อุมฺมาทา จิตฺตเกฺขปา อารญฺญิโก โหติ, วณฺณิตํ พุเทฺธหิ พุทฺธสาวเกหีติ อารญฺญิโก โหติ, อปฺปิจฺฉตํเยว นิสฺสาย สนฺตุฎฺฐิํเยว นิสฺสาย สเลฺลขํเยว นิสฺสาย ปวิเวกํเยว นิสฺสาย อิทมตฺถิตํเยว 2 นิสฺสาย อารญฺญิโก โหติฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, ปญฺจ อารญฺญิกาฯ อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจนฺนํ อารญฺญิกานํ ยฺวายํ อารญฺญิโก อปฺปิจฺฉตํเยว นิสฺสาย สนฺตุฎฺฐิํเยว นิสฺสาย สเลฺลขํเยว นิสฺสาย ปวิเวกํเยว นิสฺสาย อิทมตฺถิตํเยว นิสฺสาย อารญฺญิโก โหติ, อยํ อิเมสํ ปญฺจนฺนํ อารญฺญิกานํ อโคฺค จ เสโฎฺฐ จ โมโกฺข 3 จ อุตฺตโม จ ปวโร จฯ
181. ‘‘Pañcime , bhikkhave, āraññikā 4. Katame pañca? Mandattā momūhattā āraññiko hoti, pāpiccho icchāpakato āraññiko hoti, ummādā cittakkhepā āraññiko hoti, vaṇṇitaṃ buddhehi buddhasāvakehīti āraññiko hoti, appicchataṃyeva nissāya santuṭṭhiṃyeva nissāya sallekhaṃyeva nissāya pavivekaṃyeva nissāya idamatthitaṃyeva 5 nissāya āraññiko hoti. Ime kho, bhikkhave, pañca āraññikā. Imesaṃ kho, bhikkhave, pañcannaṃ āraññikānaṃ yvāyaṃ āraññiko appicchataṃyeva nissāya santuṭṭhiṃyeva nissāya sallekhaṃyeva nissāya pavivekaṃyeva nissāya idamatthitaṃyeva nissāya āraññiko hoti, ayaṃ imesaṃ pañcannaṃ āraññikānaṃ aggo ca seṭṭho ca mokkho 6 ca uttamo ca pavaro ca.
‘‘เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, ควา ขีรํ, ขีรมฺหา ทธิ, ทธิมฺหา นวนีตํ, นวนีตมฺหา สปฺปิ, สปฺปิมฺหา สปฺปิมโณฺฑ, สปฺปิมโณฺฑ 7 ตตฺถ อคฺคมกฺขายติ; เอวเมวํ โข, ภิกฺขเว, อิเมสํ ปญฺจนฺนํ อารญฺญิกานํ ยฺวายํ อารญฺญิโก อปฺปิจฺฉตํเยว นิสฺสาย สนฺตุฎฺฐิํเยว นิสฺสาย สเลฺลขํเยว นิสฺสาย ปวิเวกํเยว นิสฺสาย อิทมตฺถิตํเยว นิสฺสาย อารญฺญิโก โหติ, อยํ อิเมสํ ปญฺจนฺนํ อารญฺญิกานํ อโคฺค จ เสโฎฺฐ จ โมโกฺข จ อุตฺตโม จ ปวโร จา’’ติฯ ปฐมํฯ
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, gavā khīraṃ, khīramhā dadhi, dadhimhā navanītaṃ, navanītamhā sappi, sappimhā sappimaṇḍo, sappimaṇḍo 8 tattha aggamakkhāyati; evamevaṃ kho, bhikkhave, imesaṃ pañcannaṃ āraññikānaṃ yvāyaṃ āraññiko appicchataṃyeva nissāya santuṭṭhiṃyeva nissāya sallekhaṃyeva nissāya pavivekaṃyeva nissāya idamatthitaṃyeva nissāya āraññiko hoti, ayaṃ imesaṃ pañcannaṃ āraññikānaṃ aggo ca seṭṭho ca mokkho ca uttamo ca pavaro cā’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๑. อารญฺญิกสุตฺตวณฺณนา • 1. Āraññikasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑. อารญฺญิกสุตฺตวณฺณนา • 1. Āraññikasuttavaṇṇanā
