| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
(๑๙) ๔. อรญฺญวโคฺค
(19) 4. Araññavaggo
๑. อารญฺญิกสุตฺตวณฺณนา
1. Āraññikasuttavaṇṇanā
๑๘๑. จตุตฺถสฺส ปฐเม มนฺทตฺตา โมมูหตฺตาติ เนว สมาทานํ ชานาติ, น อานิสํสํฯ อตฺตโน ปน มนฺทตฺตา โมมูหตฺตา อญฺญาเณเนว อารญฺญโก โหติฯ ปาปิโจฺฉ อิจฺฉาปกโตติ ‘‘อรเญฺญ เม วิหรนฺตสฺส ‘อยํ อารญฺญโก’ติ จตุปจฺจยสกฺการํ กริสฺสนฺติ, ‘อยํ ภิกฺขุ ลชฺชี ปวิวิโตฺต’ติอาทีหิ จ คุเณหิ สมฺภาเวสฺสนฺตี’’ติ เอวํ ปาปิกาย อิจฺฉาย ฐตฺวา ตาย เอว อิจฺฉาย อภิภูโต หุตฺวา อารญฺญโก โหติฯ อุมฺมาทวเสน อรญฺญํ ปวิสิตฺวา วิหรโนฺต ปน อุมฺมาทา จิตฺตเกฺขปา อารญฺญโก นาม โหติฯ วณฺณิตนฺติ อิทํ อารญฺญกงฺคํ นาม พุเทฺธหิ จ พุทฺธสาวเกหิ จ วณฺณิตํ ปสตฺถนฺติ อารญฺญโก โหติฯ อิทมตฺถิตนฺติ อิมาย กลฺยาณาย ปฎิปตฺติยา อโตฺถ เอตสฺสาติ อิทมตฺถี, อิทมตฺถิโน ภาโว อิทมตฺถิตาฯ ตํ อิทมตฺถิตํเยว นิสฺสาย, น อญฺญํ กิญฺจิ โลกามิสนฺติ อโตฺถฯ เสสเมตฺถ อิโต ปเรสุ จ อุตฺตานตฺถเมวฯ
181. Catutthassa paṭhame mandattā momūhattāti neva samādānaṃ jānāti, na ānisaṃsaṃ. Attano pana mandattā momūhattā aññāṇeneva āraññako hoti. Pāpiccho icchāpakatoti ‘‘araññe me viharantassa ‘ayaṃ āraññako’ti catupaccayasakkāraṃ karissanti, ‘ayaṃ bhikkhu lajjī pavivitto’tiādīhi ca guṇehi sambhāvessantī’’ti evaṃ pāpikāya icchāya ṭhatvā tāya eva icchāya abhibhūto hutvā āraññako hoti. Ummādavasena araññaṃ pavisitvā viharanto pana ummādā cittakkhepā āraññako nāma hoti. Vaṇṇitanti idaṃ āraññakaṅgaṃ nāma buddhehi ca buddhasāvakehi ca vaṇṇitaṃ pasatthanti āraññako hoti. Idamatthitanti imāya kalyāṇāya paṭipattiyā attho etassāti idamatthī, idamatthino bhāvo idamatthitā. Taṃ idamatthitaṃyeva nissāya, na aññaṃ kiñci lokāmisanti attho. Sesamettha ito paresu ca uttānatthameva.
อรญฺญวโคฺค จตุโตฺถฯ
Araññavaggo catuttho.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๑. อารญฺญิกสุตฺตํ • 1. Āraññikasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑. อารญฺญิกสุตฺตวณฺณนา • 1. Āraññikasuttavaṇṇanā
