| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi |
७. आरञ्ञिकवत्तकथा
7. Āraññikavattakathā
३६७. तेन खो पन समयेन सम्बहुला भिक्खू अरञ्ञे विहरन्ति। ते नेव पानीयं उपट्ठापेन्ति, न परिभोजनीयं उपट्ठापेन्ति , न अग्गिं उपट्ठापेन्ति, न अरणिसहितं उपट्ठापेन्ति, न नक्खत्तपदानि जानन्ति, न दिसाभागं जानन्ति। चोरा तत्थ गन्त्वा ते भिक्खू एतदवोचुं – ‘‘अत्थि, भन्ते, पानीय’’न्ति? ‘‘नत्थावुसो’’ति। ‘‘अत्थि, भन्ते, परिभोजनीय’’न्ति? ‘‘नत्थावुसो’’ति। ‘‘अत्थि, भन्ते, अग्गी’’ति? ‘‘नत्थावुसो’’ति। ‘‘अत्थि, भन्ते, अरणिसहित’’न्ति? ‘‘नत्थावुसो’’ति। ( ) 1 ‘‘केनज्ज, भन्ते, युत्त’’न्ति? ‘‘न खो मयं, आवुसो, जानामा’’ति। ‘‘कतमायं, भन्ते, दिसा’’ति? ‘‘न खो मयं, आवुसो, जानामा’’ति। अथ खो ते चोरा – ‘नेविमेसं पानीयं अत्थि, न परिभोजनीयं अत्थि, न अग्गि अत्थि, न अरणिसहितं अत्थि, न नक्खत्तपदानि जानन्ति, न दिसाभागं जानन्ति; चोरा इमे, नयिमे भिक्खू’ति – आकोटेत्वा पक्कमिंसु। अथ खो ते भिक्खू भिक्खूनं एतमत्थं आरोचेसुं। भिक्खू भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। अथ खो भगवा एतस्मिं निदाने एतस्मिं पकरणे धम्मिं कथं कत्वा भिक्खू आमन्तेसि –
367. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū araññe viharanti. Te neva pānīyaṃ upaṭṭhāpenti, na paribhojanīyaṃ upaṭṭhāpenti , na aggiṃ upaṭṭhāpenti, na araṇisahitaṃ upaṭṭhāpenti, na nakkhattapadāni jānanti, na disābhāgaṃ jānanti. Corā tattha gantvā te bhikkhū etadavocuṃ – ‘‘atthi, bhante, pānīya’’nti? ‘‘Natthāvuso’’ti. ‘‘Atthi, bhante, paribhojanīya’’nti? ‘‘Natthāvuso’’ti. ‘‘Atthi, bhante, aggī’’ti? ‘‘Natthāvuso’’ti. ‘‘Atthi, bhante, araṇisahita’’nti? ‘‘Natthāvuso’’ti. ( ) 2 ‘‘Kenajja, bhante, yutta’’nti? ‘‘Na kho mayaṃ, āvuso, jānāmā’’ti. ‘‘Katamāyaṃ, bhante, disā’’ti? ‘‘Na kho mayaṃ, āvuso, jānāmā’’ti. Atha kho te corā – ‘nevimesaṃ pānīyaṃ atthi, na paribhojanīyaṃ atthi, na aggi atthi, na araṇisahitaṃ atthi, na nakkhattapadāni jānanti, na disābhāgaṃ jānanti; corā ime, nayime bhikkhū’ti – ākoṭetvā pakkamiṃsu. Atha kho te bhikkhū bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesuṃ. Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
३६८. ‘‘तेन हि, भिक्खवे, आरञ्ञिकानं भिक्खूनं वत्तं पञ्ञपेस्सामि यथा आरञ्ञिकेहि भिक्खूहि सम्मा वत्तितब्बं। आरञ्ञिकेन, भिक्खवे, भिक्खुना कालस्सेव उट्ठाय पत्तं थविकाय पक्खिपित्वा अंसे आलग्गेत्वा चीवरं खन्धे करित्वा उपाहना आरोहित्वा दारुभण्डं मत्तिकाभण्डं पटिसामेत्वा द्वारवातपानं थकेत्वा सेनासना ओतरितब्बं – इदानि गामं पविसिस्सामीति। उपाहना ओमुञ्चित्वा नीचं कत्वा पप्फोटेत्वा थविकाय पक्खिपित्वा अंसे आलग्गेत्वा तिमण्डलं पटिच्छादेन्तेन परिमण्डलं निवासेत्वा कायबन्धनं बन्धित्वा सगुणं कत्वा सङ्घाटियो पारुपित्वा गण्ठिकं पटिमुञ्चित्वा धोवित्वा पत्तं गहेत्वा साधुकं अतरमानेन गामो पविसितब्बो। सुप्पटिच्छन्नेन अन्तरघरे गन्तब्बं…पे॰… न खम्भकतेन अन्तरघरे गन्तब्बं। न ओगुण्ठितेन अन्तरघरे गन्तब्बं। न उक्कुटिकाय अन्तरघरे गन्तब्बं।
368. ‘‘Tena hi, bhikkhave, āraññikānaṃ bhikkhūnaṃ vattaṃ paññapessāmi yathā āraññikehi bhikkhūhi sammā vattitabbaṃ. Āraññikena, bhikkhave, bhikkhunā kālasseva uṭṭhāya pattaṃ thavikāya pakkhipitvā aṃse ālaggetvā cīvaraṃ khandhe karitvā upāhanā ārohitvā dārubhaṇḍaṃ mattikābhaṇḍaṃ paṭisāmetvā dvāravātapānaṃ thaketvā senāsanā otaritabbaṃ – idāni gāmaṃ pavisissāmīti. Upāhanā omuñcitvā nīcaṃ katvā papphoṭetvā thavikāya pakkhipitvā aṃse ālaggetvā timaṇḍalaṃ paṭicchādentena parimaṇḍalaṃ nivāsetvā kāyabandhanaṃ bandhitvā saguṇaṃ katvā saṅghāṭiyo pārupitvā gaṇṭhikaṃ paṭimuñcitvā dhovitvā pattaṃ gahetvā sādhukaṃ ataramānena gāmo pavisitabbo. Suppaṭicchannena antaraghare gantabbaṃ…pe… na khambhakatena antaraghare gantabbaṃ. Na oguṇṭhitena antaraghare gantabbaṃ. Na ukkuṭikāya antaraghare gantabbaṃ.
‘‘निवेसनं पविसन्तेन सल्लक्खेतब्बं – ‘इमिना पविसिस्सामि, इमिना निक्खमिस्सामी’ति। नातिसहसा पविसितब्बं। नातिसहसा निक्खमितब्बं। नातिदूरे ठातब्बं। नाच्चासन्ने ठातब्बं। नातिचिरं ठातब्बं। नातिलहुं निवत्तितब्बं। ठितकेन सल्लक्खेतब्बं – ‘भिक्खं दातुकामा वा अदातुकामा वा’ति। सचे कम्मं वा निक्खिपति, आसना वा वुट्ठाति, कटच्छुं वा परामसति, भाजनं वा परामसति, ठपेति वा – दातुकामस्साति ठातब्बं। भिक्खाय दिय्यमानाय वामेन हत्थेन सङ्घाटिं उच्चारेत्वा दक्खिणेन हत्थेन पत्तं पणामेत्वा उभोहि हत्थेहि पत्तं पटिग्गहेत्वा भिक्खा पटिग्गहेतब्बा। न च भिक्खादायिकाय मुखं उल्लोकेतब्बं। सल्लक्खेतब्बं – ‘सूपं दातुकामा वा अदातुकामा वा’ति। सचे कटच्छु वा परामसति, भाजनं वा परामसति, ठपेति वा – दातुकामस्साति ठातब्बं। भिक्खाय दिन्नाय सङ्घाटिया पत्तं पटिच्छादेत्वा साधुकं अतरमानेन निवत्तितब्बं।
‘‘Nivesanaṃ pavisantena sallakkhetabbaṃ – ‘iminā pavisissāmi, iminā nikkhamissāmī’ti. Nātisahasā pavisitabbaṃ. Nātisahasā nikkhamitabbaṃ. Nātidūre ṭhātabbaṃ. Nāccāsanne ṭhātabbaṃ. Nāticiraṃ ṭhātabbaṃ. Nātilahuṃ nivattitabbaṃ. Ṭhitakena sallakkhetabbaṃ – ‘bhikkhaṃ dātukāmā vā adātukāmā vā’ti. Sace kammaṃ vā nikkhipati, āsanā vā vuṭṭhāti, kaṭacchuṃ vā parāmasati, bhājanaṃ vā parāmasati, ṭhapeti vā – dātukāmassāti ṭhātabbaṃ. Bhikkhāya diyyamānāya vāmena hatthena saṅghāṭiṃ uccāretvā dakkhiṇena hatthena pattaṃ paṇāmetvā ubhohi hatthehi pattaṃ paṭiggahetvā bhikkhā paṭiggahetabbā. Na ca bhikkhādāyikāya mukhaṃ ulloketabbaṃ. Sallakkhetabbaṃ – ‘sūpaṃ dātukāmā vā adātukāmā vā’ti. Sace kaṭacchu vā parāmasati, bhājanaṃ vā parāmasati, ṭhapeti vā – dātukāmassāti ṭhātabbaṃ. Bhikkhāya dinnāya saṅghāṭiyā pattaṃ paṭicchādetvā sādhukaṃ ataramānena nivattitabbaṃ.
‘‘सुप्पटिच्छन्नेन अन्तरघरे गन्तब्बं…पे॰… न उक्कुटिकाय अन्तरघरे गन्तब्बं। गामतो निक्खमित्वा पत्तं थविकाय पक्खिपित्वा अंसे आलग्गेत्वा चीवरं सङ्घरित्वा सीसे करित्वा उपाहना आरोहित्वा गन्तब्बं।
‘‘Suppaṭicchannena antaraghare gantabbaṃ…pe… na ukkuṭikāya antaraghare gantabbaṃ. Gāmato nikkhamitvā pattaṃ thavikāya pakkhipitvā aṃse ālaggetvā cīvaraṃ saṅgharitvā sīse karitvā upāhanā ārohitvā gantabbaṃ.
‘‘आरञ्ञिकेन, भिक्खवे, भिक्खुना पानीयं उपट्ठापेतब्बं, परिभोजनीयं उपट्ठापेतब्बं, अग्गि उपट्ठापेतब्बो, अरणिसहितं उपट्ठापेतब्बं, कत्तरदण्डो उपट्ठापेतब्बो, नक्खत्तपदानि उग्गहेतब्बानि – सकलानि वा एकदेसानि वा, दिसाकुसलेन भवितब्बं। इदं खो, भिक्खवे, आरञ्ञिकानं भिक्खूनं वत्तं यथा आरञ्ञिकेहि भिक्खूहि सम्मा वत्तितब्ब’’न्ति।
‘‘Āraññikena, bhikkhave, bhikkhunā pānīyaṃ upaṭṭhāpetabbaṃ, paribhojanīyaṃ upaṭṭhāpetabbaṃ, aggi upaṭṭhāpetabbo, araṇisahitaṃ upaṭṭhāpetabbaṃ, kattaradaṇḍo upaṭṭhāpetabbo, nakkhattapadāni uggahetabbāni – sakalāni vā ekadesāni vā, disākusalena bhavitabbaṃ. Idaṃ kho, bhikkhave, āraññikānaṃ bhikkhūnaṃ vattaṃ yathā āraññikehi bhikkhūhi sammā vattitabba’’nti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / आरञ्ञिकवत्तकथा • Āraññikavattakathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / आरञ्ञिकवत्तकथावण्णना • Āraññikavattakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / पिण्डचारिकवत्तकथादिवण्णना • Piṇḍacārikavattakathādivaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ७. आरञ्ञिकवत्तकथा • 7. Āraññikavattakathā
