| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
๗. อารญฺญิกวตฺตกถา
7. Āraññikavattakathā
๓๖๘. อารญฺญิกวเตฺต เอวํ วินิจฺฉโย เวทิตโพฺพติ โยชนาฯ เสนาสนา โอตริตพฺพนฺติ เอตฺถ อรเญฺญ รุกฺขมูลาทีสุ นิสินฺนสฺส วิหาราภาวโต เสนาสนํ นาม วสนฎฺฐานํ สนฺธาย วุตฺตนฺติ อาห ‘‘วสนฎฺฐานโต นิกฺขมิตพฺพ’’นฺติฯ
368. Āraññikavatte evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā. Senāsanā otaritabbanti ettha araññe rukkhamūlādīsu nisinnassa vihārābhāvato senāsanaṃ nāma vasanaṭṭhānaṃ sandhāya vuttanti āha ‘‘vasanaṭṭhānato nikkhamitabba’’nti.
ปตฺตํ ถวิกาย ปกฺขิปิตฺวาติ เอตฺถ กถํ ปโตฺต ถวิกาย ปกฺขิปิตโพฺพติ อาห ‘‘สเจ พหี’’ติอาทิฯ ตตฺถ ปโตฺต ปกฺขิปิตโพฺพติ สมฺพโนฺธฯ โธวิตฺวา กตฺวาติ ปเทสุ ‘‘ปตฺตํ โวทก’’นฺติ วิภตฺติปริณามํ กตฺวา สมฺพนฺธิตพฺพํฯ ตมฺปีติ เวฬุนาฬิกมฺปิฯ สมีเปติ อารญฺญกสฺส เสนาสนสฺส สมีเปฯ ยถา จ อารญฺญกสฺส อรณิสหิตํ อิจฺฉิตพฺพํ, เอวํ กนฺตารํ ปฎิปนฺนสฺสาปิ อรณิสหิตํ อิจฺฉิตพฺพนฺติ โยชนาฯ คณวาสิโนติ คเณน สห วาสิโน, อารญฺญกสฺสาติ สมฺพโนฺธฯ เตนาติ อรณิสหิเตนฯ ‘‘นกฺขตฺตาเนว นกฺขตฺตปทานี’’ติ อิมินา อสฺสยุชาทินกฺขตฺตาเนว (อภิธานปฺปทีปิกายํ ๕๘-๖๐ คาถาสุ) ทิสาภาคชานนสฺส, จ สมยชานนสฺส จ การณตฺตา นกฺขตฺตปทานิ นามาติ ทเสฺสติฯ
Pattaṃ thavikāya pakkhipitvāti ettha kathaṃ patto thavikāya pakkhipitabboti āha ‘‘sace bahī’’tiādi. Tattha patto pakkhipitabboti sambandho. Dhovitvā katvāti padesu ‘‘pattaṃ vodaka’’nti vibhattipariṇāmaṃ katvā sambandhitabbaṃ. Tampīti veḷunāḷikampi. Samīpeti āraññakassa senāsanassa samīpe. Yathā ca āraññakassa araṇisahitaṃ icchitabbaṃ, evaṃ kantāraṃ paṭipannassāpi araṇisahitaṃ icchitabbanti yojanā. Gaṇavāsinoti gaṇena saha vāsino, āraññakassāti sambandho. Tenāti araṇisahitena. ‘‘Nakkhattāneva nakkhattapadānī’’ti iminā assayujādinakkhattāneva (abhidhānappadīpikāyaṃ 58-60 gāthāsu) disābhāgajānanassa, ca samayajānanassa ca kāraṇattā nakkhattapadāni nāmāti dasseti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / จูฬวคฺคปาฬิ • Cūḷavaggapāḷi / ๗. อารญฺญิกวตฺตกถา • 7. Āraññikavattakathā
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / จูฬวคฺค-อฎฺฐกถา • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / อารญฺญิกวตฺตกถา • Āraññikavattakathā
