| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๒. อรตีสุตฺตวณฺณนา
2. Aratīsuttavaṇṇanā
๒๑๐. ทุติเย นิกฺขมตีติ วิหารา นิกฺขมติฯ อปรชฺชุ วา กาเลติ ทุติยทิวเส วา ภิกฺขาจารกาเลฯ วิหารครุโก กิเรส เถโรฯ อรติญฺจ รติญฺจาติ สาสเน อรติํ กามคุเณสุ จ รติํฯ สพฺพโส เคหสิตญฺจ วิตกฺกนฺติ ปญฺจกามคุณเคหนิสฺสิตํ ปาปวิตกฺกญฺจ สพฺพากาเรน ปหายฯ วนถนฺติ กิเลสมหาวนํฯ กุหิญฺจีติ กิสฺมิญฺจิ อารมฺมเณฯ นิพฺพนโถติ นิกฺกิเลสวโนฯ อรโตติ ตณฺหารติรหิโตฯ
210. Dutiye nikkhamatīti vihārā nikkhamati. Aparajju vā kāleti dutiyadivase vā bhikkhācārakāle. Vihāragaruko kiresa thero. Aratiñca ratiñcāti sāsane aratiṃ kāmaguṇesu ca ratiṃ. Sabbaso gehasitañca vitakkanti pañcakāmaguṇagehanissitaṃ pāpavitakkañca sabbākārena pahāya. Vanathanti kilesamahāvanaṃ. Kuhiñcīti kismiñci ārammaṇe. Nibbanathoti nikkilesavano. Aratoti taṇhāratirahito.
ปถวิญฺจ เวหาสนฺติ ปถวิฎฺฐิตญฺจ อิตฺถิปุริสวตฺถาลงฺการาทิวณฺณํ, เวหาสฎฺฐกญฺจ จนฺทสูริโยภาสาทิฯ รูปคตนฺติ รูปเมวฯ ชคโตคธนฺติ ชคติยา โอคธํ, อโนฺตปถวิยํ นาคภวนคตนฺติ อโตฺถฯ ปริชียตีติ ปริชีรติฯ สพฺพมนิจฺจนฺติ สพฺพํ ตํ อนิจฺจํฯ อยํ เถรสฺส มหาวิปสฺสนาติ วทนฺติฯ เอวํ สมจฺจาติ เอวํ สมาคนฺตฺวาฯ จรนฺติ มุตตฺตาติ วิญฺญาตตฺตภาวา วิหรนฺติฯ
Pathaviñca vehāsanti pathaviṭṭhitañca itthipurisavatthālaṅkārādivaṇṇaṃ, vehāsaṭṭhakañca candasūriyobhāsādi. Rūpagatanti rūpameva. Jagatogadhanti jagatiyā ogadhaṃ, antopathaviyaṃ nāgabhavanagatanti attho. Parijīyatīti parijīrati. Sabbamaniccanti sabbaṃ taṃ aniccaṃ. Ayaṃ therassa mahāvipassanāti vadanti. Evaṃ samaccāti evaṃ samāgantvā. Caranti mutattāti viññātattabhāvā viharanti.
อุปธีสูติ ขนฺธกิเลสาภิสงฺขาเรสุฯ คธิตาติ คิทฺธาฯ ทิฎฺฐสุเตติ จกฺขุนา ทิเฎฺฐ รูเป, โสเตน สุเต สเทฺทฯ ปฎิเฆ จ มุเต จาติ เอตฺถ ปฎิฆปเทน คนฺธรสา คหิตา, มุตปเทน โผฎฺฐพฺพารมฺมณํ ฯ โย เอตฺถ น ลิมฺปตีติ โย เอเตสุ ปญฺจกามคุเณสุ ตณฺหาทิฎฺฐิเลเปหิ น ลิมฺปติฯ
Upadhīsūti khandhakilesābhisaṅkhāresu. Gadhitāti giddhā. Diṭṭhasuteti cakkhunā diṭṭhe rūpe, sotena sute sadde. Paṭighe ca mute cāti ettha paṭighapadena gandharasā gahitā, mutapadena phoṭṭhabbārammaṇaṃ . Yo ettha na limpatīti yo etesu pañcakāmaguṇesu taṇhādiṭṭhilepehi na limpati.
อถ สฎฺฐินิสฺสิตา สวิตกฺกา, ปุถู ชนตาย อธมฺมา นิวิฎฺฐาติ อถ ฉ อารมฺมณนิสฺสิตา ปุถู อธมฺมวิตกฺกา ชนตาย นิวิฎฺฐาติ อโตฺถฯ น จ วคฺคคตสฺส กุหิญฺจีติ เตสํ วเสน น กตฺถจิ กิเลสวคฺคคโต ภเวยฺยฯ โน ปน ทุฎฺฐุลฺลภาณีติ ทุฎฺฐุลฺลวจนภาณีปิ น สิยาฯ ส ภิกฺขูติ โส เอวํวิโธ ภิกฺขุ นาม โหติฯ
Atha saṭṭhinissitā savitakkā, puthū janatāya adhammā niviṭṭhāti atha cha ārammaṇanissitā puthū adhammavitakkā janatāya niviṭṭhāti attho. Naca vaggagatassa kuhiñcīti tesaṃ vasena na katthaci kilesavaggagato bhaveyya. No pana duṭṭhullabhāṇīti duṭṭhullavacanabhāṇīpi na siyā. Sa bhikkhūti so evaṃvidho bhikkhu nāma hoti.
ทโพฺพติ ทพฺพชาติโก ปณฺฑิโตฯ จิรรตฺตสมาหิโตติ ทีฆรตฺตํ สมาหิตจิโตฺตฯ นิปโกติ เนปเกฺกน สมนฺนาคโต ปริณตปโญฺญฯ อปิหาลูติ นิตฺตโณฺหฯ สนฺตํ ปทนฺติ นิพฺพานํฯ อชฺฌคมา มุนีติ อธิคโต มุนิฯ ปฎิจฺจ ปรินิพฺพุโต กงฺขติ กาลนฺติ นิพฺพานํ ปฎิจฺจ กิเลสปรินิพฺพาเนน ปรินิพฺพุโต ปรินิพฺพานกาลํ อาคเมติฯ ทุติยํฯ
Dabboti dabbajātiko paṇḍito. Cirarattasamāhitoti dīgharattaṃ samāhitacitto. Nipakoti nepakkena samannāgato pariṇatapañño. Apihālūti nittaṇho. Santaṃ padanti nibbānaṃ. Ajjhagamā munīti adhigato muni. Paṭicca parinibbuto kaṅkhati kālanti nibbānaṃ paṭicca kilesaparinibbānena parinibbuto parinibbānakālaṃ āgameti. Dutiyaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๒. อรติสุตฺตํ • 2. Aratisuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๒. อรติสุตฺตวณฺณนา • 2. Aratisuttavaṇṇanā
