| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៦. អរិដ្ឋសុត្តំ
6. Ariṭṭhasuttaṃ
៩៨២. សាវត្ថិនិទានំ។ តត្រ ខោ ភគវា…បេ.… ឯតទវោច – ‘‘ភាវេថ នោ តុម្ហេ ភិក្ខវេ, អានាបានស្សតិ’’ន្តិ? ឯវំ វុត្តេ អាយស្មា អរិដ្ឋោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘អហំ ខោ, ភន្តេ, ភាវេមិ អានាបានស្សតិ’’ន្តិ។ ‘‘យថា កថំ បន ត្វំ, អរិដ្ឋ, ភាវេសិ អានាបានស្សតិ’’ន្តិ? ‘‘អតីតេសុ មេ, ភន្តេ, កាមេសុ កាមច្ឆន្ទោ បហីនោ, អនាគតេសុ មេ កាមេសុ កាមច្ឆន្ទោ វិគតោ, អជ្ឈត្តពហិទ្ធា 1 ច មេ ធម្មេសុ បដិឃសញ្ញា សុប្បដិវិនីតា។ សោ 2 សតោវ អស្សសិស្សាមិ, សតោវ បស្សសិស្សាមិ។ ឯវំ ខ្វាហំ, ភន្តេ, ភាវេមិ អានាបានស្សតិ’’ន្តិ។
982. Sāvatthinidānaṃ. Tatra kho bhagavā…pe… etadavoca – ‘‘bhāvetha no tumhe bhikkhave, ānāpānassati’’nti? Evaṃ vutte āyasmā ariṭṭho bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhante, bhāvemi ānāpānassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, ariṭṭha, bhāvesi ānāpānassati’’nti? ‘‘Atītesu me, bhante, kāmesu kāmacchando pahīno, anāgatesu me kāmesu kāmacchando vigato, ajjhattabahiddhā 3 ca me dhammesu paṭighasaññā suppaṭivinītā. So 4 satova assasissāmi, satova passasissāmi. Evaṃ khvāhaṃ, bhante, bhāvemi ānāpānassati’’nti.
‘‘‘អត្ថេសា, អរិដ្ឋ, អានាបានស្សតិ, នេសា នត្ថី’តិ វទាមិ។ អបិ ច, អរិដ្ឋ, យថា អានាបានស្សតិ វិត្ថារេន បរិបុណ្ណា ហោតិ តំ សុណាហិ, សាធុកំ មនសិ ករោហិ; ភាសិស្សាមី’’តិ។ ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’តិ ខោ អាយស្មា អរិដ្ឋោ ភគវតោ បច្ចស្សោសិ។ ភគវា ឯតទវោច –
‘‘‘Atthesā, ariṭṭha, ānāpānassati, nesā natthī’ti vadāmi. Api ca, ariṭṭha, yathā ānāpānassati vitthārena paripuṇṇā hoti taṃ suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ariṭṭho bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
‘‘កថញ្ច, អរិដ្ឋ, អានាបានស្សតិ វិត្ថារេន បរិបុណ្ណា ហោតិ? ឥធ, អរិដ្ឋ, ភិក្ខុ អរញ្ញគតោ វា រុក្ខមូលគតោ វា សុញ្ញាគារគតោ វា និសីទតិ បល្លង្កំ អាភុជិត្វា ឧជុំ កាយំ បណិធាយ បរិមុខំ សតិំ ឧបដ្ឋបេត្វា។ សោ សតោវ អស្សសតិ, សតោវ បស្សសតិ។ ទីឃំ វា អស្សសន្តោ ‘ទីឃំ អស្សសាមី’តិ បជានាតិ…បេ.… ‘បដិនិស្សគ្គានុបស្សី អស្សសិស្សាមី’តិ សិក្ខតិ, ‘បដិនិស្សគ្គានុបស្សី បស្សសិស្សាមី’តិ សិក្ខតិ។ ឯវំ ខោ, អរិដ្ឋ, អានាបានស្សតិ វិត្ថារេន បរិបុណ្ណា ហោតី’’តិ។ ឆដ្ឋំ។
‘‘Kathañca, ariṭṭha, ānāpānassati vitthārena paripuṇṇā hoti? Idha, ariṭṭha, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So satova assasati, satova passasati. Dīghaṃ vā assasanto ‘dīghaṃ assasāmī’ti pajānāti…pe… ‘paṭinissaggānupassī assasissāmī’ti sikkhati, ‘paṭinissaggānupassī passasissāmī’ti sikkhati. Evaṃ kho, ariṭṭha, ānāpānassati vitthārena paripuṇṇā hotī’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៦. អរិដ្ឋសុត្តវណ្ណនា • 6. Ariṭṭhasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៦. អរិដ្ឋសុត្តវណ្ណនា • 6. Ariṭṭhasuttavaṇṇanā
