| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
6. අරිට්‌ඨසුත්‌තං
6. Ariṭṭhasuttaṃ
982. සාවත්‌ථිනිදානං. තත්‍ර ඛො භගවා…පෙ.… එතදවොච – ‘‘භාවෙථ නො තුම්‌හෙ භික්‌ඛවෙ, ආනාපානස්‌සති’’න්‌ති? එවං වුත්‌තෙ ආයස්‌මා අරිට්‌ඨො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘අහං ඛො, භන්‌තෙ, භාවෙමි ආනාපානස්‌සති’’න්‌ති. ‘‘යථා කථං පන ත්‌වං, අරිට්‌ඨ, භාවෙසි ආනාපානස්‌සති’’න්‌ති? ‘‘අතීතෙසු මෙ, භන්‌තෙ, කාමෙසු කාමච්‌ඡන්‌දො පහීනො, අනාගතෙසු මෙ කාමෙසු කාමච්‌ඡන්‌දො විගතො, අජ්‌ඣත්‌තබහිද්‌ධා 1 ච මෙ ධම්‌මෙසු පටිඝසඤ්‌ඤා සුප්‌පටිවිනීතා. සො 2 සතොව අස්‌සසිස්‌සාමි, සතොව පස්‌සසිස්‌සාමි. එවං ඛ්‌වාහං, භන්‌තෙ, භාවෙමි ආනාපානස්‌සති’’න්‌ති.
982. Sāvatthinidānaṃ. Tatra kho bhagavā…pe… etadavoca – ‘‘bhāvetha no tumhe bhikkhave, ānāpānassati’’nti? Evaṃ vutte āyasmā ariṭṭho bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhante, bhāvemi ānāpānassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, ariṭṭha, bhāvesi ānāpānassati’’nti? ‘‘Atītesu me, bhante, kāmesu kāmacchando pahīno, anāgatesu me kāmesu kāmacchando vigato, ajjhattabahiddhā 3 ca me dhammesu paṭighasaññā suppaṭivinītā. So 4 satova assasissāmi, satova passasissāmi. Evaṃ khvāhaṃ, bhante, bhāvemi ānāpānassati’’nti.
‘‘‘අත්‌ථෙසා, අරිට්‌ඨ, ආනාපානස්‌සති, නෙසා නත්‌ථී’ති වදාමි. අපි ච, අරිට්‌ඨ, යථා ආනාපානස්‌සති විත්‌ථාරෙන පරිපුණ්‌ණා හොති තං සුණාහි, සාධුකං මනසි කරොහි; භාසිස්‌සාමී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො ආයස්‌මා අරිට්‌ඨො භගවතො පච්‌චස්‌සොසි. භගවා එතදවොච –
‘‘‘Atthesā, ariṭṭha, ānāpānassati, nesā natthī’ti vadāmi. Api ca, ariṭṭha, yathā ānāpānassati vitthārena paripuṇṇā hoti taṃ suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ariṭṭho bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
‘‘කථඤ්‌ච, අරිට්‌ඨ, ආනාපානස්‌සති විත්‌ථාරෙන පරිපුණ්‌ණා හොති? ඉධ, අරිට්‌ඨ, භික්‌ඛු අරඤ්‌ඤගතො වා රුක්‌ඛමූලගතො වා සුඤ්‌ඤාගාරගතො වා නිසීදති පල්‌ලඞ්‌කං ආභුජිත්‌වා උජුං කායං පණිධාය පරිමුඛං සතිං උපට්‌ඨපෙත්‌වා. සො සතොව අස්‌සසති, සතොව පස්‌සසති. දීඝං වා අස්‌සසන්‌තො ‘දීඝං අස්‌සසාමී’ති පජානාති…පෙ.… ‘පටිනිස්‌සග්‌ගානුපස්‌සී අස්‌සසිස්‌සාමී’ති සික්‌ඛති, ‘පටිනිස්‌සග්‌ගානුපස්‌සී පස්‌සසිස්‌සාමී’ති සික්‌ඛති. එවං ඛො, අරිට්‌ඨ, ආනාපානස්‌සති විත්‌ථාරෙන පරිපුණ්‌ණා හොතී’’ති. ඡට්‌ඨං.
‘‘Kathañca, ariṭṭha, ānāpānassati vitthārena paripuṇṇā hoti? Idha, ariṭṭha, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So satova assasati, satova passasati. Dīghaṃ vā assasanto ‘dīghaṃ assasāmī’ti pajānāti…pe… ‘paṭinissaggānupassī assasissāmī’ti sikkhati, ‘paṭinissaggānupassī passasissāmī’ti sikkhati. Evaṃ kho, ariṭṭha, ānāpānassati vitthārena paripuṇṇā hotī’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 6. අරිට්‌ඨසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Ariṭṭhasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 6. අරිට්‌ඨසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Ariṭṭhasuttavaṇṇanā
