| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
९. अरियधम्मविपाककथावण्णना
9. Ariyadhammavipākakathāvaṇṇanā
४९८. इदानि अरियधम्मविपाककथा नाम होति। तत्थ येसं किलेसप्पहानमत्तमेव सामञ्ञफलं, न चित्तचेतसिका धम्माति लद्धि, सेय्यथापि अन्धकानं; ते सन्धाय नत्थि अरियधम्मविपाकोति पुच्छा सकवादिस्स। तत्थ अरियधम्मविपाकोति मग्गसङ्खातस्स अरियधम्मस्स विपाको। किलेसक्खयमत्तं अरियफलन्ति लद्धिया पटिञ्ञा इतरस्स। सामञ्ञन्ति समणभावो, मग्गस्सेतं नामं। ‘‘सामञ्ञञ्च वो, भिक्खवे, देसेस्सामि सामञ्ञफलञ्चा’’ति हि वुत्तं। ब्रह्मञ्ञेपि एसेव नयो।
498. Idāni ariyadhammavipākakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ kilesappahānamattameva sāmaññaphalaṃ, na cittacetasikā dhammāti laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya natthi ariyadhammavipākoti pucchā sakavādissa. Tattha ariyadhammavipākoti maggasaṅkhātassa ariyadhammassa vipāko. Kilesakkhayamattaṃ ariyaphalanti laddhiyā paṭiññā itarassa. Sāmaññanti samaṇabhāvo, maggassetaṃ nāmaṃ. ‘‘Sāmaññañca vo, bhikkhave, desessāmi sāmaññaphalañcā’’ti hi vuttaṃ. Brahmaññepi eseva nayo.
सोतापत्तिफलं न विपाकोतिआदीसु सोतापत्तिमग्गादीनं अपचयगामितं सन्धाय अरियफलानं नविपाकभावं पटिजानाति, दानफलादीनं पटिक्खिपति । सो हि आचयगामित्तिकस्स एवं अत्थं धारेति – विपाकसङ्खातं आचयं गच्छन्ति, तं वा आचिनन्ता गच्छन्तीति आचयगामिनो, विपाकं अपचिनन्ता गच्छन्तीति अपचयगामिनोति। तस्मा एवं पटिजानाति च पटिक्खिपति च।
Sotāpattiphalaṃ na vipākotiādīsu sotāpattimaggādīnaṃ apacayagāmitaṃ sandhāya ariyaphalānaṃ navipākabhāvaṃ paṭijānāti, dānaphalādīnaṃ paṭikkhipati . So hi ācayagāmittikassa evaṃ atthaṃ dhāreti – vipākasaṅkhātaṃ ācayaṃ gacchanti, taṃ vā ācinantā gacchantīti ācayagāmino, vipākaṃ apacinantā gacchantīti apacayagāminoti. Tasmā evaṃ paṭijānāti ca paṭikkhipati ca.
५००. कामावचरं कुसलं सविपाकं आचयगामीतिआदिका पुच्छा परवादिस्स, पटिञ्ञा च पटिक्खेपो च सकवादिस्स। लोकियञ्हि कुसलं विपाकचुतिपटिसन्धियो चेव वट्टञ्च आचिनन्तं गच्छतीति आचयगामि। लोकुत्तरकुसलं चुतिपटिसन्धियो चेव वट्टञ्च अपचिनन्तं गच्छतीति अपचयगामि। एवमेतं सविपाकमेव होति, न अपचयगामिवचनमत्तेन अविपाकं। इममत्थं सन्धायेत्थ सकवादिनो पटिञ्ञा च पटिक्खेपो च वेदितब्बाति।
500. Kāmāvacaraṃ kusalaṃ savipākaṃ ācayagāmītiādikā pucchā paravādissa, paṭiññā ca paṭikkhepo ca sakavādissa. Lokiyañhi kusalaṃ vipākacutipaṭisandhiyo ceva vaṭṭañca ācinantaṃ gacchatīti ācayagāmi. Lokuttarakusalaṃ cutipaṭisandhiyo ceva vaṭṭañca apacinantaṃ gacchatīti apacayagāmi. Evametaṃ savipākameva hoti, na apacayagāmivacanamattena avipākaṃ. Imamatthaṃ sandhāyettha sakavādino paṭiññā ca paṭikkhepo ca veditabbāti.
अरियधम्मविपाककथावण्णना।
Ariyadhammavipākakathāvaṇṇanā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / अभिधम्मपिटक • Abhidhammapiṭaka / कथावत्थुपाळि • Kathāvatthupāḷi / (७१) ९. अरियधम्मविपाककथा • (71) 9. Ariyadhammavipākakathā
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-मूलटीका • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ९. अरियधम्मविपाककथावण्णना • 9. Ariyadhammavipākakathāvaṇṇanā
