| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೨. ಅರಿಯನ್ತಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ
2. Ariyantikathāvaṇṇanā
೩೫೭. ಇದಾನಿ ಅರಿಯನ್ತಿಕಥಾ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ಯೇಸಂ ‘‘ನ ಕೇವಲಂ ಆಸವಕ್ಖಯಞಾಣಮೇವ ಅರಿಯಂ, ಅಥ ಖೋ ಪುರಿಮಾನಿಪಿ ನವ ಬಲಾನಿ ಅರಿಯಾನಿ’’ಚ್ಚೇವ ಲದ್ಧಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಏತರಹಿ ಅನ್ಧಕಾನಂ; ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಅರಿಯನ್ತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ, ಪಟಿಞ್ಞಾ ಇತರಸ್ಸ। ಪುನ ಯದಿ ತಂ ಅರಿಯಂ, ಮಗ್ಗಾದೀಸು ತೇನ ಅಞ್ಞತರೇನ ಭವಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಮಗ್ಗಾದಿವಸೇನ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ, ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಇತರಸ್ಸ।
357. Idāni ariyantikathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘na kevalaṃ āsavakkhayañāṇameva ariyaṃ, atha kho purimānipi nava balāni ariyāni’’cceva laddhi, seyyathāpi etarahi andhakānaṃ; te sandhāya ariyanti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Puna yadi taṃ ariyaṃ, maggādīsu tena aññatarena bhavitabbanti maggādivasena pucchā sakavādissa, paṭikkhepo itarassa.
ಪುನ ಸುಞ್ಞತಾರಮ್ಮಣಾದಿವಸೇನ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ। ತತ್ಥ ದ್ವೇ ಸುಞ್ಞತಾ – ಸತ್ತಸುಞ್ಞತಾ ಚ ಸಙ್ಖಾರಸುಞ್ಞತಾ ಚ। ಸತ್ತಸುಞ್ಞತಾ ನಾಮ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಪರಿಕಪ್ಪಿತೇನ ಸತ್ತೇನ ಸುಞ್ಞಾ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧಾ। ಸಙ್ಖಾರಸುಞ್ಞತಾ ನಾಮ ಸಬ್ಬಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ಸುಞ್ಞಂ ವಿವಿತ್ತಂ ನಿಸ್ಸಟಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ। ತತ್ಥ ಪರವಾದೀ ನಿಬ್ಬಾನಾರಮ್ಮಣತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಸಙ್ಖಾರಾರಮ್ಮಣತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ಮನಸಿ ಕರೋತೀತಿ ಪುಟ್ಠೋಪಿ ನಿಬ್ಬಾನಮೇವ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಸಙ್ಖಾರೇ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ತತೋ ಸಕವಾದಿನಾ ‘‘ಠಾನಾಟ್ಠಾನಾದಿಮನಸಿಕಾರೋ ಸಙ್ಖಾರಾರಮ್ಮಣೋ, ಸುಞ್ಞತಮನಸಿಕಾರೋ ನಿಬ್ಬಾನಾರಮ್ಮಣೋ’’ತಿ ಇಮಂ ನಯಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ದ್ವಿನ್ನಂ ಫಸ್ಸಾನಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಚಿತ್ತಾನಂ ಸಮೋಧಾನಂ ಹೋತೀ’’ತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಲೇಸೋಕಾಸಂ ಅಲಭನ್ತೋ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ಅನಿಮಿತ್ತಾಪಣಿಹಿತೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಸತ್ತನಿಮಿತ್ತಾಭಾವತೋ ಹಿ ಖನ್ಧಾ ಅನಿಮಿತ್ತಾ। ಸಙ್ಖಾರನಿಮಿತ್ತಾಭಾವತೋ ನಿಬ್ಬಾನಂ। ಏಕಧಮ್ಮಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಠಪೇತಬ್ಬಸಙ್ಖಾತೇನ ಚ ಪಣಿದಹಿತಬ್ಬಟ್ಠೇನ ಪಣಿಹಿತಸಙ್ಖಂ ಗತೇನ ಸತ್ತಪಣಿಧಿನಾ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಾ ಖನ್ಧಾ। ತಣ್ಹಾಪಣಿಧಿನಾ ತಣ್ಹಾಯ ವಾ ಆರಮ್ಮಣಭೂತೇನ ಸಬ್ಬಸಙ್ಖಾರಪಣಿಧಿನಾ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ। ತಸ್ಮಾ ಇಧಾಪಿ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಚ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಚ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Puna suññatārammaṇādivasena pucchā sakavādissa. Tattha dve suññatā – sattasuññatā ca saṅkhārasuññatā ca. Sattasuññatā nāma diṭṭhiyā parikappitena sattena suññā pañcakkhandhā. Saṅkhārasuññatā nāma sabbasaṅkhārehi suññaṃ vivittaṃ nissaṭaṃ nibbānaṃ. Tattha paravādī nibbānārammaṇataṃ sandhāya paṭikkhipati, saṅkhārārammaṇataṃ sandhāya paṭijānāti. Manasi karotīti puṭṭhopi nibbānameva sandhāya paṭikkhipati, saṅkhāre sandhāya paṭijānāti. Tato sakavādinā ‘‘ṭhānāṭṭhānādimanasikāro saṅkhārārammaṇo, suññatamanasikāro nibbānārammaṇo’’ti imaṃ nayaṃ gahetvā ‘‘dvinnaṃ phassānaṃ dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotī’’ti puṭṭho lesokāsaṃ alabhanto paṭikkhipati. Animittāpaṇihitesupi eseva nayo. Sattanimittābhāvato hi khandhā animittā. Saṅkhāranimittābhāvato nibbānaṃ. Ekadhammasmimpi āropetvā ṭhapetabbasaṅkhātena ca paṇidahitabbaṭṭhena paṇihitasaṅkhaṃ gatena sattapaṇidhinā appaṇihitā khandhā. Taṇhāpaṇidhinā taṇhāya vā ārammaṇabhūtena sabbasaṅkhārapaṇidhinā appaṇihitaṃ nibbānaṃ. Tasmā idhāpi paṭikkhepo ca paṭiññā ca purimanayeneva veditabbā.
೩೫೮. ತತೋ ‘‘ಯಥಾ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾದಯೋ ಲೋಕುತ್ತರಧಮ್ಮಾ ಅರಿಯಾ ಚೇವ ಸುಞ್ಞತಾದಿಆರಮ್ಮಣಾ ಚ, ಕಿಂ ತೇ ಏವಂ ಠಾನಾಟ್ಠಾನಞಾಣ’’ನ್ತಿ ಅನುಲೋಮಪಟಿಲೋಮಪುಚ್ಛಾ ಹೋನ್ತಿ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಸಬ್ಬೇ ಚ ಪಟಿಕ್ಖೇಪಾ ಪರವಾದಿಸ್ಸೇವ। ಇಮಿನಾವುಪಾಯೇನ ಸೇಸಞಾಣೇಸುಪಿ ಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಪಾಳಿಯಂ ಪನ ಸೇಸಾನಿ ಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅವಸಾನೇ ಚುತೂಪಪಾತಞಾಣಮೇವ ವಿಭತ್ತಂ। ತತೋ ಪರಂ ಸಕಸಮಯೇಪಿ ‘‘ಅರಿಯ’’ನ್ತಿ ಸಿದ್ಧೇನ ಆಸವಾನಂ ಖಯಞಾಣೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂಸನ್ದಿತ್ವಾ ಸೇಸಞಾಣಾನಂ ಅನುಲೋಮತೋ ಚ ಪಟಿಲೋಮತೋ ಚ ಅರಿಯಭಾವಪುಚ್ಛಾ ಹೋನ್ತಿ। ತಾ ಸಬ್ಬಾ ಪರವಾದಿಸ್ಸ, ಪಟಿಞ್ಞಾ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಚ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ । ತೇ ಉತ್ತಾನತ್ಥಾಯೇವ। ಪಾಳಿಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಪಠಮನವಮಾನೇವ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸತ್ತ ಞಾಣಾನಿ ಸಙ್ಖಿತ್ತಾನೀತಿ।
358. Tato ‘‘yathā satipaṭṭhānādayo lokuttaradhammā ariyā ceva suññatādiārammaṇā ca, kiṃ te evaṃ ṭhānāṭṭhānañāṇa’’nti anulomapaṭilomapucchā honti. Tattha sabbāpi paṭiññā sabbe ca paṭikkhepā paravādisseva. Imināvupāyena sesañāṇesupi pucchāvissajjanaṃ veditabbaṃ. Pāḷiyaṃ pana sesāni saṅkhipitvā avasāne cutūpapātañāṇameva vibhattaṃ. Tato paraṃ sakasamayepi ‘‘ariya’’nti siddhena āsavānaṃ khayañāṇena saddhiṃ saṃsanditvā sesañāṇānaṃ anulomato ca paṭilomato ca ariyabhāvapucchā honti. Tā sabbā paravādissa, paṭiññā paṭikkhepo ca sakavādissa . Te uttānatthāyeva. Pāḷiyaṃ panettha paṭhamanavamāneva dassetvā satta ñāṇāni saṅkhittānīti.
ಅರಿಯನ್ತಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Ariyantikathāvaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / (೨೨) ೨. ಅರಿಯನ್ತಿಕಥಾ • (22) 2. Ariyantikathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೨. ಅರಿಯನ್ತಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 2. Ariyantikathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೨. ಅರಿಯನ್ತಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 2. Ariyantikathāvaṇṇanā
