| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੨. ਅਰਿਯਨ੍ਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
2. Ariyantikathāvaṇṇanā
੩੫੭. ਇਦਾਨਿ ਅਰਿਯਨ੍ਤਿਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਂ ‘‘ਨ ਕੇવਲਂ ਆਸવਕ੍ਖਯਞਾਣਮੇવ ਅਰਿਯਂ, ਅਥ ਖੋ ਪੁਰਿਮਾਨਿਪਿ ਨવ ਬਲਾਨਿ ਅਰਿਯਾਨਿ’’ਚ੍ਚੇવ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਏਤਰਹਿ ਅਨ੍ਧਕਾਨਂ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਰਿਯਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਪੁਨ ਯਦਿ ਤਂ ਅਰਿਯਂ, ਮਗ੍ਗਾਦੀਸੁ ਤੇਨ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਾਦਿવਸੇਨ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਇਤਰਸ੍ਸ।
357. Idāni ariyantikathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘na kevalaṃ āsavakkhayañāṇameva ariyaṃ, atha kho purimānipi nava balāni ariyāni’’cceva laddhi, seyyathāpi etarahi andhakānaṃ; te sandhāya ariyanti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Puna yadi taṃ ariyaṃ, maggādīsu tena aññatarena bhavitabbanti maggādivasena pucchā sakavādissa, paṭikkhepo itarassa.
ਪੁਨ ਸੁਞ੍ਞਤਾਰਮ੍ਮਣਾਦਿવਸੇਨ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ। ਤਤ੍ਥ ਦ੍વੇ ਸੁਞ੍ਞਤਾ – ਸਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਤਾ ਚ ਸਙ੍ਖਾਰਸੁਞ੍ਞਤਾ ਚ। ਸਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਤਾ ਨਾਮ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੇਨ ਸਤ੍ਤੇਨ ਸੁਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ। ਸਙ੍ਖਾਰਸੁਞ੍ਞਤਾ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਸੁਞ੍ਞਂ વਿવਿਤ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਟਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ। ਤਤ੍ਥ ਪਰવਾਦੀ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਰਾਰਮ੍ਮਣਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੀਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋਪਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇવ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਤਤੋ ਸਕવਾਦਿਨਾ ‘‘ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਾਦਿਮਨਸਿਕਾਰੋ ਸਙ੍ਖਾਰਾਰਮ੍ਮਣੋ, ਸੁਞ੍ਞਤਮਨਸਿਕਾਰੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣੋ’’ਤਿ ਇਮਂ ਨਯਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ‘‘ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਫਸ੍ਸਾਨਂ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮੋਧਾਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਲੇਸੋਕਾਸਂ ਅਲਭਨ੍ਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾਪਣਿਹਿਤੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਸਤ੍ਤਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਾવਤੋ ਹਿ ਖਨ੍ਧਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾ। ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਾਭਾવਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ। ਏਕਧਮ੍ਮਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਆਰੋਪੇਤ੍વਾ ਠਪੇਤਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਚ ਪਣਿਦਹਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਪਣਿਹਿਤਸਙ੍ਖਂ ਗਤੇਨ ਸਤ੍ਤਪਣਿਧਿਨਾ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਾ ਖਨ੍ਧਾ। ਤਣ੍ਹਾਪਣਿਧਿਨਾ ਤਣ੍ਹਾਯ વਾ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤੇਨ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਪਣਿਧਿਨਾ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਇਧਾਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਚ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਚ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।
Puna suññatārammaṇādivasena pucchā sakavādissa. Tattha dve suññatā – sattasuññatā ca saṅkhārasuññatā ca. Sattasuññatā nāma diṭṭhiyā parikappitena sattena suññā pañcakkhandhā. Saṅkhārasuññatā nāma sabbasaṅkhārehi suññaṃ vivittaṃ nissaṭaṃ nibbānaṃ. Tattha paravādī nibbānārammaṇataṃ sandhāya paṭikkhipati, saṅkhārārammaṇataṃ sandhāya paṭijānāti. Manasi karotīti puṭṭhopi nibbānameva sandhāya paṭikkhipati, saṅkhāre sandhāya paṭijānāti. Tato sakavādinā ‘‘ṭhānāṭṭhānādimanasikāro saṅkhārārammaṇo, suññatamanasikāro nibbānārammaṇo’’ti imaṃ nayaṃ gahetvā ‘‘dvinnaṃ phassānaṃ dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotī’’ti puṭṭho lesokāsaṃ alabhanto paṭikkhipati. Animittāpaṇihitesupi eseva nayo. Sattanimittābhāvato hi khandhā animittā. Saṅkhāranimittābhāvato nibbānaṃ. Ekadhammasmimpi āropetvā ṭhapetabbasaṅkhātena ca paṇidahitabbaṭṭhena paṇihitasaṅkhaṃ gatena sattapaṇidhinā appaṇihitā khandhā. Taṇhāpaṇidhinā taṇhāya vā ārammaṇabhūtena sabbasaṅkhārapaṇidhinā appaṇihitaṃ nibbānaṃ. Tasmā idhāpi paṭikkhepo ca paṭiññā ca purimanayeneva veditabbā.
੩੫੮. ਤਤੋ ‘‘ਯਥਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦਯੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਾ ਅਰਿਯਾ ਚੇવ ਸੁਞ੍ਞਤਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣਾ ਚ, ਕਿਂ ਤੇ ਏવਂ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਪੁਚ੍ਛਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਸਬ੍ਬੇ ਚ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਾ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸੇવ। ਇਮਿਨਾવੁਪਾਯੇਨ ਸੇਸਞਾਣੇਸੁਪਿ ਪੁਚ੍ਛਾવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਨ ਸੇਸਾਨਿ ਸਙ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਅવਸਾਨੇ ਚੁਤੂਪਪਾਤਞਾਣਮੇવ વਿਭਤ੍ਤਂ। ਤਤੋ ਪਰਂ ਸਕਸਮਯੇਪਿ ‘‘ਅਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਸਿਦ੍ਧੇਨ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਞਾਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸੇਸਞਾਣਾਨਂ ਅਨੁਲੋਮਤੋ ਚ ਪਟਿਲੋਮਤੋ ਚ ਅਰਿਯਭਾવਪੁਚ੍ਛਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤਾ ਸਬ੍ਬਾ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਚ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ । ਤੇ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਯੇવ। ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਠਮਨવਮਾਨੇવ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤ ਞਾਣਾਨਿ ਸਙ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨੀਤਿ।
358. Tato ‘‘yathā satipaṭṭhānādayo lokuttaradhammā ariyā ceva suññatādiārammaṇā ca, kiṃ te evaṃ ṭhānāṭṭhānañāṇa’’nti anulomapaṭilomapucchā honti. Tattha sabbāpi paṭiññā sabbe ca paṭikkhepā paravādisseva. Imināvupāyena sesañāṇesupi pucchāvissajjanaṃ veditabbaṃ. Pāḷiyaṃ pana sesāni saṅkhipitvā avasāne cutūpapātañāṇameva vibhattaṃ. Tato paraṃ sakasamayepi ‘‘ariya’’nti siddhena āsavānaṃ khayañāṇena saddhiṃ saṃsanditvā sesañāṇānaṃ anulomato ca paṭilomato ca ariyabhāvapucchā honti. Tā sabbā paravādissa, paṭiññā paṭikkhepo ca sakavādissa . Te uttānatthāyeva. Pāḷiyaṃ panettha paṭhamanavamāneva dassetvā satta ñāṇāni saṅkhittānīti.
ਅਰਿਯਨ੍ਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Ariyantikathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੨੨) ੨. ਅਰਿਯਨ੍ਤਿਕਥਾ • (22) 2. Ariyantikathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੨. ਅਰਿਯਨ੍ਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 2. Ariyantikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੨. ਅਰਿਯਨ੍ਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 2. Ariyantikathāvaṇṇanā
