| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
੮. ਅਰਿਯવਂਸਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
8. Ariyavaṃsasuttavaṇṇanā
੨੮. ਅਟ੍ਠਮਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਸਯਿਕੋ ਨਿਕ੍ਖੇਪੋ। ਇਮਂ ਕਿਰ ਮਹਾਅਰਿਯવਂਸਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ ਭਗવਾ ਜੇਤવਨਮਹਾવਿਹਾਰੇ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤવਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋਪਿ ਪਰਪੁਗ੍ਗਲਾਨਮ੍ਪਿ ਅਜ੍ਝਾਸਯવਸੇਨ ਪਰਿવਾਰੇਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੇ’’ਤਿ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯવਂਸਾਤਿ ਆਰਭਿ। ਤਤ੍ਥ ਅਰਿਯવਂਸਾਤਿ ਅਰਿਯਾਨਂ વਂਸਾ। ਯਥਾ ਹਿ ਖਤ੍ਤਿਯવਂਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣવਂਸੋ વੇਸ੍ਸવਂਸੋ ਸੁਦ੍ਦવਂਸੋ ਸਮਣવਂਸੋ ਕੁਲવਂਸੋ ਰਾਜવਂਸੋ, ਏવਂ ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਟ੍ਠਮੋ ਅਰਿਯવਂਸੋ ਅਰਿਯਤਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਪવੇਣੀ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਸੋ ਖੋ ਪਨਾਯਂ ਅਰਿਯવਂਸੋ ਇਮੇਸਂ વਂਸਾਨਂ ਮੂਲਗਨ੍ਧਾਦੀਨਂ ਕਾਲ਼ਾਨੁਸਾਰਿਗਨ੍ਧਾਦਯੋ વਿਯ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ।
28. Aṭṭhamassa ajjhāsayiko nikkhepo. Imaṃ kira mahāariyavaṃsasuttantaṃ bhagavā jetavanamahāvihāre dhammasabhāyaṃ paññattavarabuddhāsane nisinno attanopi parapuggalānampi ajjhāsayavasena parivāretvā nisinnāni cattālīsa bhikkhusahassāni, ‘‘bhikkhave’’ti āmantetvā cattārome, bhikkhave, ariyavaṃsāti ārabhi. Tattha ariyavaṃsāti ariyānaṃ vaṃsā. Yathā hi khattiyavaṃso brāhmaṇavaṃso vessavaṃso suddavaṃso samaṇavaṃso kulavaṃso rājavaṃso, evaṃ ayampi aṭṭhamo ariyavaṃso ariyatanti ariyapaveṇī nāma hoti. So kho panāyaṃ ariyavaṃso imesaṃ vaṃsānaṃ mūlagandhādīnaṃ kāḷānusārigandhādayo viya aggamakkhāyati.
ਕੇ ਪਨ ਤੇ ਅਰਿਯਾ, ਯੇਸਂ ਏਤੇ વਂਸਾਤਿ? ਅਰਿਯਾ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਤਥਾਗਤਸਾવਕਾ ਚ, ਏਤੇਸਂ ਅਰਿਯਾਨਂ વਂਸਾਤਿ ਅਰਿਯવਂਸਾ। ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਹਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪਾਧਿਕਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕੇ ਤਣ੍ਹਙ੍ਕਰੋ, ਮੇਧਙ੍ਕਰੋ , ਸਰਣਙ੍ਕਰੋ, ਦੀਪਙ੍ਕਰੋਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਬੁਦ੍ਧਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਅਰਿਯਾ, ਤੇਸਂ ਅਰਿਯਾਨਂ વਂਸਾਤਿ ਅਰਿਯવਂਸਾ। ਤੇਸਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ ਅਪਰਭਾਗੇ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ…ਪੇ॰… ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਪ੍ਪੇ ਕਕੁਸਨ੍ਧੋ, ਕੋਣਾਗਮਨੋ, ਕਸ੍ਸਪੋ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗવਾ ਗੋਤਮੋਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਬੁਦ੍ਧਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਤੇਸਂ ਅਰਿਯਾਨਂ વਂਸਾਤਿ ਅਰਿਯવਂਸਾ। ਅਪਿਚ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧ-ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧ-ਬੁਦ੍ਧਸਾવਕਾਨਂ ਅਰਿਯਾਨਂ વਂਸਾਤਿ ਅਰਿਯવਂਸਾ।
Ke pana te ariyā, yesaṃ ete vaṃsāti? Ariyā vuccanti buddhā ca paccekabuddhā ca tathāgatasāvakā ca, etesaṃ ariyānaṃ vaṃsāti ariyavaṃsā. Ito pubbe hi satasahassakappādhikānaṃ catunnaṃ asaṅkhyeyyānaṃ matthake taṇhaṅkaro, medhaṅkaro , saraṇaṅkaro, dīpaṅkaroti cattāro buddhā uppannā, te ariyā, tesaṃ ariyānaṃ vaṃsāti ariyavaṃsā. Tesaṃ buddhānaṃ parinibbānato aparabhāge asaṅkhyeyyaṃ atikkamitvā koṇḍañño nāma buddho uppanno…pe… imasmiṃ kappe kakusandho, koṇāgamano, kassapo, amhākaṃ bhagavā gotamoti cattāro buddhā uppannā, tesaṃ ariyānaṃ vaṃsāti ariyavaṃsā. Apica atītānāgatapaccuppannānaṃ sabbabuddha-paccekabuddha-buddhasāvakānaṃ ariyānaṃ vaṃsāti ariyavaṃsā.
ਤੇ ਖੋ ਪਨੇਤੇ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਾ ਅਗ੍ਗਾਤਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾ, ਰਤ੍ਤਞ੍ਞਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਪવਤ੍ਤਾਤਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾ, વਂਸਞ੍ਞਾ વਂਸਾਤਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾ। ਪੋਰਾਣਾ ਨ ਅਧੁਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ। ਅਸਂਕਿਣ੍ਣਾ ਅવਿਕਿਣ੍ਣਾ ਅਨਪਨੀਤਾ। ਅਸਂਕਿਣ੍ਣਪੁਬ੍ਬਾ ਅਤੀਤਬੁਦ੍ਧੇਹਿਪਿ ਨ ਸਂਕਿਣ੍ਣਪੁਬ੍ਬਾ, ‘‘ਕਿ ਇਮੇਹੀ’’ਤਿ ਨ ਅਪਨੀਤਪੁਬ੍ਬਾ। ਨ ਸਂਕੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਇਦਾਨਿਪਿ ਨ ਅਪਨੀਯਨ੍ਤਿ। ਨ ਸਂਕੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਨਾਗਤਬੁਦ੍ਧੇਹਿਪਿ ਨ ਅਪਨੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਲੋਕੇ વਿਞ੍ਞੂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ, ਤੇਹਿ ਅਪ੍ਪਟਿਕੁਟ੍ਠਾ, ਸਮਣੇਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ વਿਞ੍ਞੂਹਿ ਅਨਿਨ੍ਦਿਤਾ ਅਗਰਹਿਤਾ।
Te kho panete aggaññā aggāti jānitabbā, rattaññā dīgharattaṃ pavattāti jānitabbā, vaṃsaññā vaṃsāti jānitabbā. Porāṇā na adhunuppattikā. Asaṃkiṇṇā avikiṇṇā anapanītā. Asaṃkiṇṇapubbā atītabuddhehipi na saṃkiṇṇapubbā, ‘‘ki imehī’’ti na apanītapubbā. Na saṃkīyantīti idānipi na apanīyanti. Na saṃkīyissantīti anāgatabuddhehipi na apanīyissanti. Ye loke viññū samaṇabrāhmaṇā, tehi appaṭikuṭṭhā, samaṇehi brāhmaṇehi viññūhi aninditā agarahitā.
ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਤੋਸવਸੇਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ। ਇਤਰੀਤਰੇਨਾਤਿ ਨ ਥੂਲਸੁਖੁਮਲੂਖਪਣੀਤਥਿਰਜਿਣ੍ਣਾਨਂ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ, ਅਥ ਖੋ ਯਥਾਲਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਇਤਰੀਤਰੇਨ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਚੀવਰਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਤਯੋ ਸਨ੍ਤੋਸਾ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋਤਿ। ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਤੇਸਂ વਿਤ੍ਥਾਰਕਥਾ ‘‘ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚੇવ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਇਤਿ ਇਮੇ ਤਯੋ ਸਨ੍ਤੋਸੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਇਤਰੀਤਰੇਨ ਚੀવਰੇਨ, ਯਥਾਲਦ੍ਧਾਦੀਸੁ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਚੀવਰੇਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ।
Santuṭṭho hotīti paccayasantosavasena santuṭṭho hoti. Itarītarenāti na thūlasukhumalūkhapaṇītathirajiṇṇānaṃ yena kenaci, atha kho yathāladdhādīnaṃ itarītarena yena kenaci santuṭṭho hotīti attho. Cīvarasmiñhi tayo santosā yathālābhasantoso yathābalasantoso yathāsāruppasantosoti. Piṇḍapātādīsupi eseva nayo. Tesaṃ vitthārakathā ‘‘santuṭṭhassa, bhikkhave, anuppannā ceva kusalā dhammā uppajjantī’’ti imasmiṃ sutte vuttanayeneva veditabbā. Iti ime tayo santose sandhāya ‘‘santuṭṭho hoti itarītarena cīvarena, yathāladdhādīsu yena kenaci cīvarena santuṭṭho hotī’’ti vuttaṃ.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਚੀવਰਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ, ਚੀવਰਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ, ਪਂਸੁਕੂਲਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ, ਚੀવਰਸਨ੍ਤੋਸੋ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ, ਚੀવਰਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਤਤ੍ਥ ਚੀવਰਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਖੋਮਾਦੀਨਿ ਛ ਚੀવਰਾਨਿ ਦੁਕੂਲਾਦੀਨਿ ਛ ਅਨੁਲੋਮਚੀવਰਾਨਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਇਮਾਨਿ ਦ੍વਾਦਸ ਕਪ੍ਪਿਯਚੀવਰਾਨਿ। ਕੁਸਚੀਰਂ, વਾਕਚੀਰਂ, ਫਲਕਚੀਰਂ, ਕੇਸਕਮ੍ਬਲਂ, વਾਲ਼ਕਮ੍ਬਲਂ, ਪੋਤ੍ਥਕੋ, ਚਮ੍ਮਂ, ਉਲੂਕਪਕ੍ਖਂ, ਰੁਕ੍ਖਦੁਸ੍ਸਂ, ਲਤਾਦੁਸ੍ਸਂ, ਏਰਕਦੁਸ੍ਸਂ, ਕਦਲਿਦੁਸ੍ਸਂ, વੇਲ਼ੁਦੁਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਏવਮਾਦੀਨਿ ਪਨ ਅਕਪ੍ਪਿਯਚੀવਰਾਨਿ।
Ettha ca cīvaraṃ jānitabbaṃ, cīvarakkhettaṃ jānitabbaṃ, paṃsukūlaṃ jānitabbaṃ, cīvarasantoso jānitabbo, cīvarappaṭisaṃyuttāni dhutaṅgāni jānitabbāni. Tattha cīvaraṃ jānitabbanti khomādīni cha cīvarāni dukūlādīni cha anulomacīvarāni jānitabbāni. Imāni dvādasa kappiyacīvarāni. Kusacīraṃ, vākacīraṃ, phalakacīraṃ, kesakambalaṃ, vāḷakambalaṃ, potthako, cammaṃ, ulūkapakkhaṃ, rukkhadussaṃ, latādussaṃ, erakadussaṃ, kadalidussaṃ, veḷudussanti evamādīni pana akappiyacīvarāni.
ਚੀવਰਕ੍ਖੇਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਙ੍ਘਤੋ વਾ ਗਣਤੋ વਾ ਞਾਤਿਤੋ વਾ ਮਿਤ੍ਤਤੋ વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ વਾ ਧਨੇਨ, ਪਂਸੁਕੂਲਂ વਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ ਛ ਖੇਤ੍ਤਾਨਿ, ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਞ੍ਚ ਮਾਤਿਕਾਨਂ વਸੇਨ ਅਟ੍ਠ ਖੇਤ੍ਤਾਨਿ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਾਨਿ।
Cīvarakkhettanti ‘‘saṅghato vā gaṇato vā ñātito vā mittato vā attano vā dhanena, paṃsukūlaṃ vā’’ti evaṃ uppajjanato cha khettāni, aṭṭhannañca mātikānaṃ vasena aṭṭha khettāni jānitabbāni.
ਪਂਸੁਕੂਲਨ੍ਤਿ ਸੋਸਾਨਿਕਂ, ਪਾਪਣਿਕਂ, ਰਥਿਯਂ, ਸਙ੍ਕਾਰਕੂਟਕਂ, ਸੋਤ੍ਥਿਯਂ, ਸਿਨਾਨਂ, ਤਿਤ੍ਥਂ, ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਂ, ਅਗ੍ਗਿਦਡ੍ਢਂ, ਗੋਖਾਯਿਤਂ, ਉਪਚਿਕਖਾਯਿਤਂ, ਉਨ੍ਦੂਰਖਾਯਿਤਂ , ਅਨ੍ਤਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ, ਦਸਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ, ਧਜਾਹਟਂ, ਥੂਪਂ, ਸਮਣਚੀવਰਂ, ਸਾਮੁਦ੍ਦਿਯਂ, ਆਭਿਸੇਕਿਯਂ, ਪਨ੍ਥਿਕਂ, વਾਤਾਹਟਂ, ਇਦ੍ਧਿਮਯਂ, ਦੇવਦਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਤੇવੀਸਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲਾਨਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਸੋਤ੍ਥਿਯਨ੍ਤਿ ਗਬ੍ਭਮਲਹਰਣਂ। ਗਤਪਚ੍ਚਾਗਤਨ੍ਤਿ ਮਤਕਸਰੀਰਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍વਾ ਸੁਸਾਨਂ ਨੇਤ੍વਾ ਆਨੀਤਚੀવਰਂ। ਧਜਾਹਟਨ੍ਤਿ ਧਜਂ ਉਸ੍ਸਾਪੇਤ੍વਾ ਤਤੋ ਆਨੀਤਂ। ਥੂਪਨ੍ਤਿ વਮ੍ਮਿਕੇ ਪੂਜਿਤਚੀવਰਂ। ਸਾਮੁਦ੍ਦਿਯਨ੍ਤਿ ਸਮੁਦ੍ਦવੀਚੀਹਿ ਥਲਂ ਪਾਪਿਤਂ। ਪਨ੍ਥਿਕਨ੍ਤਿ ਪਨ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਹਿ ਚੋਰਭਯੇਨ ਪਾਸਾਣੇਹਿ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍વਾ ਪਾਰੁਤਚੀવਰਂ। ਇਦ੍ਧਿਮਯਨ੍ਤਿ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਚੀવਰਂ। ਸੇਸਂ ਪਾਕਟਮੇવਾਤਿ।
Paṃsukūlanti sosānikaṃ, pāpaṇikaṃ, rathiyaṃ, saṅkārakūṭakaṃ, sotthiyaṃ, sinānaṃ, titthaṃ, gatapaccāgataṃ, aggidaḍḍhaṃ, gokhāyitaṃ, upacikakhāyitaṃ, undūrakhāyitaṃ , antacchinnaṃ, dasacchinnaṃ, dhajāhaṭaṃ, thūpaṃ, samaṇacīvaraṃ, sāmuddiyaṃ, ābhisekiyaṃ, panthikaṃ, vātāhaṭaṃ, iddhimayaṃ, devadattiyanti tevīsati paṃsukūlāni veditabbāni. Ettha ca sotthiyanti gabbhamalaharaṇaṃ. Gatapaccāgatanti matakasarīraṃ pārupitvā susānaṃ netvā ānītacīvaraṃ. Dhajāhaṭanti dhajaṃ ussāpetvā tato ānītaṃ. Thūpanti vammike pūjitacīvaraṃ. Sāmuddiyanti samuddavīcīhi thalaṃ pāpitaṃ. Panthikanti panthaṃ gacchantehi corabhayena pāsāṇehi koṭṭetvā pārutacīvaraṃ. Iddhimayanti ehibhikkhucīvaraṃ. Sesaṃ pākaṭamevāti.
ਚੀવਰਸਨ੍ਤੋਸੋਤਿ વੀਸਤਿ ਚੀવਰਸਨ੍ਤੋਸਾ – ਚੀવਰੇ વਿਤਕ੍ਕਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਗਮਨਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਪਰਿਯੇਸਨਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਪਟਿਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਮਤ੍ਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਲੋਲੁਪ੍ਪવਿવਜ੍ਜਨਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਉਦਕਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਧੋવਨਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਕਰਣਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਪਰਿਮਾਣਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਸੁਤ੍ਤਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਸਿਬ੍ਬਨਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਰਜਨਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਕਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਪਰਿਭੋਗਸਨ੍ਤੋਸੋ, ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਰਿવਜ੍ਜਨਸਨ੍ਤੋਸੋ, વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਸਨ੍ਤੋਸੋਤਿ।
Cīvarasantosoti vīsati cīvarasantosā – cīvare vitakkasantoso, gamanasantoso, pariyesanasantoso, paṭilābhasantoso, mattapaṭiggahaṇasantoso, loluppavivajjanasantoso, yathālābhasantoso, yathābalasantoso, yathāsāruppasantoso, udakasantoso, dhovanasantoso, karaṇasantoso, parimāṇasantoso, suttasantoso, sibbanasantoso, rajanasantoso, kappasantoso, paribhogasantoso, sannidhiparivajjanasantoso, vissajjanasantosoti.
ਤਤ੍ਥ ਸਾਦਕਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਤੇਮਾਸਂ ਨਿਬਦ੍ਧવਾਸਂ વਸਿਤ੍વਾ ਏਕਮਾਸਮਤ੍ਤਂ વਿਤਕ੍ਕੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਸੋ ਹਿ ਪવਾਰੇਤ੍વਾ ਚੀવਰਮਾਸੇ ਚੀવਰਂ ਕਰੋਤਿ, ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ ਅਡ੍ਢਮਾਸੇਨੇવ ਕਰੋਤਿ। ਇਦਂ ਮਾਸਡ੍ਢਮਾਸਮਤ੍ਤਂ વਿਤਕ੍ਕਨਂ વਿਤਕ੍ਕਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। વਿਤਕ੍ਕਸਨ੍ਤੋਸੇਨ ਪਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਾਚੀਨਖਣ੍ਡਰਾਜਿવਾਸਿਕਪਂਸੁਕੂਲਿਕਤ੍ਥੇਰਸਦਿਸੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ।
Tattha sādakabhikkhunā temāsaṃ nibaddhavāsaṃ vasitvā ekamāsamattaṃ vitakketuṃ vaṭṭati. So hi pavāretvā cīvaramāse cīvaraṃ karoti, paṃsukūliko aḍḍhamāseneva karoti. Idaṃ māsaḍḍhamāsamattaṃ vitakkanaṃ vitakkasantoso nāma. Vitakkasantosena pana santuṭṭhena bhikkhunā pācīnakhaṇḍarājivāsikapaṃsukūlikattherasadisena bhavitabbaṃ.
ਥੇਰੋ ਕਿਰ ‘‘ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤવਿਹਾਰੇ ਚੇਤਿਯਂ વਨ੍ਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਗਤੋ ਚੇਤਿਯਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਚੀવਰਂ ਜਿਣ੍ਣਂ, ਬਹੂਨਂ વਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਸੋ ਮਹਾવਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍વਾ વਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ વੁਤ੍ਥੋ ਪੁਨਦਿવਸੇ ਚੀવਰਂ ਆਦਾਯ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਥੇਰਂ વਨ੍ਦਿ। ਥੇਰੋ ‘‘ਕਿਂ , ਆવੁਸੋ’’ਤਿ ਆਹ। ਗਾਮਦ੍વਾਰਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ। ਅਹਮ੍ਪਾવੁਸੋ, ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ । ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਮਹਾਬੋਧਿਦ੍વਾਰਕੋਟ੍ਠਕੇ ਠਤ੍વਾ ‘‘ਪੁਞ੍ਞવਨ੍ਤਾਨਂ વਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ਮਨਾਪਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ‘‘ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਮੇ વਿਤਕ੍ਕੋ’’ਤਿ ਤਤੋવ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤਿ। ਪੁਨਦਿવਸੇ ਅਮ੍ਬਙ੍ਗਣਸਮੀਪਤੋ, ਪੁਨਦਿવਸੇ ਮਹਾਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰਦ੍વਾਰਤੋ ਤਤ੍ਥੇવ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਚਤੁਤ੍ਥਦਿવਸੇ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਮਾਸਿ। ਥੇਰੋ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ વਿਤਕ੍ਕੋ ਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚੀવਰਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇવ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਮਾਨੋ ਗਾਮਂ ਪਾવਿਸਿ। ਤਞ੍ਚ ਰਤ੍ਤਿਂ ਏਕੋ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਉਚ੍ਚਾਰਪਲਿਬੁਦ੍ਧੋ ਸਾਟਕੇਯੇવ વਚ੍ਚਂ ਕਤ੍વਾ ਤਂ ਸਙ੍ਕਾਰਟ੍ਠਾਨੇ ਛਡ੍ਡੇਸਿ। ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਤ੍ਥੇਰੋ ਤਂ ਨੀਲਮਕ੍ਖਿਕਾਹਿ ਸਮ੍ਪਰਿਕਿਣ੍ਣਂ ਦਿਸ੍વਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਸਿ। ਮਹਾਥੇਰੋ ‘‘ਕਿਂ, ਆવੁਸੋ, ਸਙ੍ਕਾਰਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਸੀ’’ਤਿ। ਨਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਕਾਰਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮਿ, ਮਯ੍ਹਂ ਪਿਤੁ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮਿ, ਪੁਣ੍ਣਦਾਸਿਯਾ ਸਰੀਰਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍વਾ ਛਡ੍ਡਿਤਂ ਪਂਸੁਕੂਲਂ ਤੁਮ੍ਬਮਤ੍ਤੇ ਪਾਣਕੇ વਿਧੁਨਿਤ੍વਾ ਸੁਸਾਨਤੋ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਨ ਦੁਕ੍ਕਰਤਰਂ ਕਤਂ , ਭਨ੍ਤੇਤਿ। ਮਹਾਥੇਰੋ ‘‘ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ વਿਤਕ੍ਕੋ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ। ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਠਾਨੇ ਠਿਤੋ વਿਪਸ੍ਸਨਂ વਡ੍ਢੇਤ੍વਾ ਤੀਣਿ ਫਲਾਨਿ ਪਤ੍ਤੋ ਤਂ ਸਾਟਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਚੀવਰਂ ਕਤ੍વਾ ਪਾਰੁਪਿਤ੍વਾ ਪਾਚੀਨਖਣ੍ਡਰਾਜਿਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਗ੍ਗਫਲਂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ।
Thero kira ‘‘cetiyapabbatavihāre cetiyaṃ vandissāmī’’ti āgato cetiyaṃ vanditvā cintesi – ‘‘mayhaṃ cīvaraṃ jiṇṇaṃ, bahūnaṃ vasanaṭṭhāne labhissāmī’’ti. So mahāvihāraṃ gantvā saṅghattheraṃ disvā vasanaṭṭhānaṃ pucchitvā tattha vuttho punadivase cīvaraṃ ādāya āgantvā theraṃ vandi. Thero ‘‘kiṃ , āvuso’’ti āha. Gāmadvāraṃ, bhante, gamissāmīti. Ahampāvuso, gamissāmīti . Sādhu, bhanteti gacchanto mahābodhidvārakoṭṭhake ṭhatvā ‘‘puññavantānaṃ vasanaṭṭhāne manāpaṃ labhissāmī’’ti cintetvā ‘‘aparisuddho me vitakko’’ti tatova paṭinivatti. Punadivase ambaṅgaṇasamīpato, punadivase mahācetiyassa uttaradvārato tattheva paṭinivattitvā catutthadivase therassa santikaṃ agamāsi. Thero ‘‘imassa bhikkhuno vitakko na parisuddho bhavissatī’’ti cīvaraṃ gahetvā tena saddhiṃyeva pañhaṃ pucchamāno gāmaṃ pāvisi. Tañca rattiṃ eko manusso uccārapalibuddho sāṭakeyeva vaccaṃ katvā taṃ saṅkāraṭṭhāne chaḍḍesi. Paṃsukūlikatthero taṃ nīlamakkhikāhi samparikiṇṇaṃ disvā añjaliṃ paggahesi. Mahāthero ‘‘kiṃ, āvuso, saṅkāraṭṭhānassa añjaliṃ paggaṇhāsī’’ti. Nāhaṃ, bhante, saṅkāraṭṭhānassa añjaliṃ paggaṇhāmi, mayhaṃ pitu dasabalassa paggaṇhāmi, puṇṇadāsiyā sarīraṃ pārupitvā chaḍḍitaṃ paṃsukūlaṃ tumbamatte pāṇake vidhunitvā susānato gaṇhantena dukkarataraṃ kataṃ , bhanteti. Mahāthero ‘‘parisuddho vitakko paṃsukūlikassā’’ti cintesi. Paṃsukūlikattheropi tasmiṃyeva ṭhāne ṭhito vipassanaṃ vaḍḍhetvā tīṇi phalāni patto taṃ sāṭakaṃ gahetvā cīvaraṃ katvā pārupitvā pācīnakhaṇḍarājiṃ gantvā aggaphalaṃ arahattaṃ pāpuṇi.
ਚੀવਰਤ੍ਥਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ‘‘ਕਤ੍ਥ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸੀਸੇਨੇવ ਗਮਨਂ ਗਮਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਯੇਨ વਾ ਤੇਨ વਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਪਰਿਯੇਸਿਤ੍વਾ ਲਜ੍ਜਿਂ ਪੇਸਲਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਰਿਯੇਸਨਂ ਪਰਿਯੇਸਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਏવਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਹਰਿਯਮਾਨਂ ਚੀવਰਂ ਦੂਰਤੋ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਏਤਂ ਮਨਾਪਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਤਂ ਅਮਨਾਪ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਅવਿਤਕ੍ਕੇਤ੍વਾ ਥੂਲਸੁਖੁਮਾਦੀਸੁ ਯਥਾਲਦ੍ਧੇਨੇવ ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਨਂ ਪਟਿਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਏવਂ ਲਦ੍ਧਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਦੁਪਟ੍ਟਸ੍ਸ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਏਕਪਟ੍ਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਹੋਨਕਮਤ੍ਤੇਨੇવ ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਨਂ ਮਤ੍ਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਚੀવਰਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਘਰਦ੍વਾਰੇ ਮਨਾਪਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਦ੍વਾਰਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਚਰਣਂ ਲੋਲੁਪ੍ਪવਿવਜ੍ਜਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ।
Cīvaratthāya gacchantassa pana ‘‘kattha labhissāmī’’ti acintetvā kammaṭṭhānasīseneva gamanaṃ gamanasantoso nāma. Pariyesantassa pana yena vā tena vā saddhiṃ apariyesitvā lajjiṃ pesalaṃ bhikkhuṃ gahetvā pariyesanaṃ pariyesanasantoso nāma. Evaṃ pariyesantassa āhariyamānaṃ cīvaraṃ dūrato disvā ‘‘etaṃ manāpaṃ bhavissati, etaṃ amanāpa’’nti evaṃ avitakketvā thūlasukhumādīsu yathāladdheneva santussanaṃ paṭilābhasantoso nāma. Evaṃ laddhaṃ gaṇhantassāpi ‘‘ettakaṃ dupaṭṭassa bhavissati, ettakaṃ ekapaṭṭassā’’ti attano pahonakamatteneva santussanaṃ mattapaṭiggahaṇasantoso nāma. Cīvaraṃ pariyesantassa pana ‘‘asukassa gharadvāre manāpaṃ labhissāmī’’ti acintetvā dvārapaṭipāṭiyā caraṇaṃ loluppavivajjanasantoso nāma.
ਲੂਖਪਣੀਤੇਸੁ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਯਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਥਾਲਦ੍ਧੇਨੇવ ਯਾਪਨਂ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਥਾਮਂ ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਯੇਨ ਯਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤੇਨ ਯਾਪਨਂ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਮਨਾਪਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਯਾਪਨਂ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ।
Lūkhapaṇītesu yena kenaci yāpetuṃ sakkontassa yathāladdheneva yāpanaṃ yathālābhasantoso nāma. Attano thāmaṃ jānitvā yena yāpetuṃ sakkoti, tena yāpanaṃ yathābalasantoso nāma. Manāpaṃ aññassa datvā attanā yena kenaci yāpanaṃ yathāsāruppasantoso nāma.
‘‘ਕਤ੍ਥ ਉਦਕਂ ਮਨਾਪਂ, ਕਤ੍ਥ ਅਮਨਾਪ’’ਨ੍ਤਿ ਅવਿਚਾਰੇਤ੍વਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਧੋવਨੂਪਗੇਨ ਉਦਕੇਨ ਧੋવਨਂ ਉਦਕਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਪਣ੍ਡੁਮਤ੍ਤਿਕਗੇਰੁਕਪੂਤਿਪਣ੍ਣਰਸਕਿਲਿਟ੍ਠਾਨਿ ਪਨ ਉਦਕਾਨਿ વਜ੍ਜੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਧੋવਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਮੁਗ੍ਗਰਾਦੀਹਿ ਅਪਹਰਿਤ੍વਾ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਮਦ੍ਦਿਤ੍વਾ ਧੋવਨਂ ਧੋવਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਤਥਾ ਅਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਂ ਪਣ੍ਣਾਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਤਾਪਿਤਉਦਕੇਨਾਪਿ ਧੋવਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਏવਂ ਧੋવਿਤ੍વਾ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਇਦਂ ਥੂਲਂ, ਇਦਂ ਸੁਖੁਮ’’ਨ੍ਤਿ ਅਕੋਪੇਤ੍વਾ ਪਹੋਨਕਨੀਹਾਰੇਨੇવ ਕਰਣਂ ਕਰਣਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਤਿਮਣ੍ਡਲਪਤਿਚ੍ਛਾਦਨਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਕਰਣਂ ਪਰਿਮਾਣਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਚੀવਰਕਰਣਤ੍ਥਾਯ ਪਨ ਮਨਾਪਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯੇਸਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅવਿਚਾਰੇਤ੍વਾ ਰਥਿਕਾਦੀਸੁ વਾ ਦੇવਟ੍ਠਾਨੇ વਾ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਪਾਦਮੂਲੇ વਾ ਠਪਿਤਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿਦੇવ ਸੁਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਕਰਣਂ ਸੁਤ੍ਤਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ।
‘‘Kattha udakaṃ manāpaṃ, kattha amanāpa’’nti avicāretvā yena kenaci dhovanūpagena udakena dhovanaṃ udakasantoso nāma. Paṇḍumattikagerukapūtipaṇṇarasakiliṭṭhāni pana udakāni vajjetuṃ vaṭṭati. Dhovantassa pana muggarādīhi apaharitvā hatthehi madditvā dhovanaṃ dhovanasantoso nāma. Tathā asujjhantaṃ paṇṇāni pakkhipitvā tāpitaudakenāpi dhovituṃ vaṭṭati. Evaṃ dhovitvā karontassa ‘‘idaṃ thūlaṃ, idaṃ sukhuma’’nti akopetvā pahonakanīhāreneva karaṇaṃ karaṇasantoso nāma. Timaṇḍalapaticchādanamattasseva karaṇaṃ parimāṇasantoso nāma. Cīvarakaraṇatthāya pana manāpaṃ suttaṃ pariyesissāmīti avicāretvā rathikādīsu vā devaṭṭhāne vā āharitvā pādamūle vā ṭhapitaṃ yaṃkiñcideva suttaṃ gahetvā karaṇaṃ suttasantoso nāma.
ਕੁਸਿਬਨ੍ਧਨਕਾਲੇ ਪਨ ਅਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤ વਾਰੇ ਨ વਿਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਂ। ਏવਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਹਾਯੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ વਤ੍ਤਭੇਦੋਪਿ ਨਤ੍ਥਿ। ਤਿવਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤੇ ਪਨ ਸਤ੍ਤ વਾਰੇ વਿਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਂ। ਏવਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੇਨਾਪਿ ਸਹਾਯੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ। ਯੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ વਤ੍ਤਭੇਦੋ। ਅਯਂ ਸਿਬ੍ਬਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਰਜਨ੍ਤੇਨ ਪਨ ਕਾਲ਼ਕਚ੍ਛਕਾਦੀਨਿ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤੇਨ ਨ ਚਰਿਤਬ੍ਬਂ, ਸੋਮવਕ੍ਕਲਾਦੀਸੁ ਯਂ ਲਭਤਿ, ਤੇਨ ਰਜਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਲਭਨ੍ਤੇਨ ਪਨ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਅਰਞ੍ਞੇ વਾਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਛਡ੍ਡਿਤਰਜਨਂ વਾ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਪਚਿਤ੍વਾ ਛਡ੍ਡਿਤਕਸਟਂ વਾ ਗਹੇਤ੍વਾ ਰਜਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਯਂ ਰਜਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਨੀਲਕਦ੍ਦਮਕਾਲ਼ਸਾਮੇਸੁ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਹਤ੍ਥਿਪਿਟ੍ਠੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਯਮਾਨਕਪ੍ਪਕਰਣਂ ਕਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ।
Kusibandhanakāle pana aṅgulamatte satta vāre na vijjhitabbaṃ. Evaṃ karontassa hi yo bhikkhu sahāyo na hoti, tassa vattabhedopi natthi. Tivaṅgulamatte pana satta vāre vijjhitabbaṃ. Evaṃ karontassa maggappaṭipannenāpi sahāyena bhavitabbaṃ. Yo na hoti, tassa vattabhedo. Ayaṃ sibbanasantoso nāma. Rajantena pana kāḷakacchakādīni pariyesantena na caritabbaṃ, somavakkalādīsu yaṃ labhati, tena rajitabbaṃ. Alabhantena pana manussehi araññe vākaṃ gahetvā chaḍḍitarajanaṃ vā bhikkhūhi pacitvā chaḍḍitakasaṭaṃ vā gahetvā rajitabbaṃ. Ayaṃ rajanasantoso nāma. Nīlakaddamakāḷasāmesu yaṃkiñci gahetvā hatthipiṭṭhe nisinnassa paññāyamānakappakaraṇaṃ kappasantoso nāma.
ਹਿਰਿਕੋਪੀਨਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਮਤ੍ਤવਸੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਂ ਪਰਿਭੋਗਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਦੁਸ੍ਸਂ ਪਨ ਲਭਿਤ੍વਾ ਸੁਤ੍ਤਂ વਾ ਸੂਚਿਂ વਾ ਕਾਰਕਂ વਾ ਅਲਭਨ੍ਤੇਨ ਠਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਲਭਨ੍ਤੇਨ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਕਤਮ੍ਪਿ ਸਚੇ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਾਦੀਨਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤੇ ਚ ਅਸਨ੍ਨਿਹਿਤਾ, ਯਾવ ਆਗਮਨਾ ਠਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਆਗਤਮਤ੍ਤੇਸੁ ਦਾਤਬ੍ਬਂ। ਦਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ। ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਚੀવਰੇ ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਮ੍ਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਅਨਧਿਟ੍ਠਿਤਮੇવ ਹਿ ਸਨ੍ਨਿਧਿ ਹੋਤਿ, ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਮਹਾਸੀવਤ੍ਥੇਰੋ ਆਹ। ਅਯਂ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਰਿવਜ੍ਜਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੇਨ ਪਨ ਨ ਮੁਖਂ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮੇ ਠਤ੍વਾ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਯਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ।
Hirikopīnappaṭicchādanamattavasena paribhuñjanaṃ paribhogasantoso nāma. Dussaṃ pana labhitvā suttaṃ vā sūciṃ vā kārakaṃ vā alabhantena ṭhapetuṃ vaṭṭati, labhantena na vaṭṭati. Katampi sace antevāsikādīnaṃ dātukāmo hoti, te ca asannihitā, yāva āgamanā ṭhapetuṃ vaṭṭati. Āgatamattesu dātabbaṃ. Dātuṃ asakkontena adhiṭṭhātabbaṃ. Aññasmiṃ cīvare sati paccattharaṇampi adhiṭṭhātuṃ vaṭṭati. Anadhiṭṭhitameva hi sannidhi hoti, adhiṭṭhitaṃ na hotīti mahāsīvatthero āha. Ayaṃ sannidhiparivajjanasantoso nāma. Vissajjentena pana na mukhaṃ oloketvā dātabbaṃ, sāraṇīyadhamme ṭhatvā vissajjetabbanti ayaṃ vissajjanasantoso nāma.
ਚੀવਰਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਨਾਮ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗਞ੍ਚੇવ ਤੇਚੀવਰਿਕਙ੍ਗਞ੍ਚ। ਤੇਸਂ વਿਤ੍ਥਾਰਕਥਾ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (વਿਸੁਦ੍ਧਿ॰ ੧.੨੪-੨੫) વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਇਤਿ ਚੀવਰਸਨ੍ਤੋਸਮਹਾਅਰਿਯવਂਸਂ ਪੂਰਯਮਾਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਾਨਿ ਦ੍વੇ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਗੋਪੇਤਿ। ਇਮਾਨਿ ਗੋਪੇਨ੍ਤੋ ਚੀવਰਸਨ੍ਤੋਸਮਹਾਅਰਿਯવਂਸવਸੇਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤੀਤਿ।
Cīvarappaṭisaṃyuttāni dhutaṅgāni nāma paṃsukūlikaṅgañceva tecīvarikaṅgañca. Tesaṃ vitthārakathā visuddhimagge (visuddhi. 1.24-25) veditabbā. Iti cīvarasantosamahāariyavaṃsaṃ pūrayamāno bhikkhu imāni dve dhutaṅgāni gopeti. Imāni gopento cīvarasantosamahāariyavaṃsavasena santuṭṭho hotīti.
વਣ੍ਣવਾਦੀਤਿ ਏਕੋ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ, ਸਨ੍ਤੋਸਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਨ ਕਥੇਤਿ। ਏਕੋ ਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ, ਸਨ੍ਤੋਸਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤਿ। ਏਕੋ ਨੇવ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਸਨ੍ਤੋਸਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤਿ। ਏਕੋ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਚੇવ ਹੋਤਿ, ਸਨ੍ਤੋਸਸ੍ਸ ਚ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤਿ। ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਇਤਰੀਤਰਚੀવਰਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ ਚ વਣ੍ਣવਾਦੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ।
Vaṇṇavādīti eko santuṭṭho hoti, santosassa vaṇṇaṃ na katheti. Eko na santuṭṭho hoti, santosassa vaṇṇaṃ katheti. Eko neva santuṭṭho hoti, na santosassa vaṇṇaṃ katheti. Eko santuṭṭho ceva hoti, santosassa ca vaṇṇaṃ katheti. Taṃ dassetuṃ ‘‘itarītaracīvarasantuṭṭhiyā ca vaṇṇavādī’’ti vuttaṃ.
ਅਨੇਸਨਨ੍ਤਿ ਦੂਤੇਯ੍ਯਪਹਿਨਗਮਨਾਨੁਯੋਗਪਭੇਦਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਅਨੇਸਨਂ। ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਨ੍ਤਿ ਅਯੁਤ੍ਤਂ। ਅਲਦ੍ਧਾ ਚਾਤਿ ਅਲਭਿਤ੍વਾ। ਯਥਾ ਏਕਚ੍ਚੋ ‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਚੀવਰਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪੁਞ੍ਞવਨ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਕੋਹਞ੍ਞਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਉਤ੍ਤਸਤਿ ਪਰਿਤਸ੍ਸਤਿ, ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਏવਂ ਅਲਦ੍ਧਾ ਚੀવਰਂ ਨ ਪਰਿਤਸ੍ਸਤਿ। ਲਦ੍ਧਾ ਚਾਤਿ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਲਭਿਤ੍વਾ। ਅਗਧਿਤੋਤਿ વਿਗਤਲੋਭਗਿਦ੍ਧੋ। ਅਮੁਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਅਧਿਮਤ੍ਤਤਣ੍ਹਾਯ ਮੁਚ੍ਛਂ ਅਨਾਪਨ੍ਨੋ। ਅਨਜ੍ਝੋਪਨ੍ਨੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਯ ਅਨੋਤ੍ਥਤੋ ਅਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧੋ। ਆਦੀਨવਦਸ੍ਸਾવੀਤਿ ਅਨੇਸਨਾਪਤ੍ਤਿਯਞ੍ਚ ਗੇਧਿਤਪਰਿਭੋਗੇ ਚ ਆਦੀਨવਂ ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ। ਨਿਸ੍ਸਰਣਪਞ੍ਞੋਤਿ ‘‘ਯਾવਦੇવ ਸੀਤਸ੍ਸ ਪਟਿਘਾਤਾਯਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਮੇવ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ।
Anesananti dūteyyapahinagamanānuyogapabhedaṃ nānappakāraṃ anesanaṃ. Appatirūpanti ayuttaṃ. Aladdhācāti alabhitvā. Yathā ekacco ‘‘kathaṃ nu kho cīvaraṃ labhissāmī’’ti puññavantehi bhikkhūhi saddhiṃ ekato hutvā kohaññaṃ karonto uttasati paritassati, santuṭṭho bhikkhu evaṃ aladdhā cīvaraṃ na paritassati. Laddhā cāti dhammena samena labhitvā. Agadhitoti vigatalobhagiddho. Amucchitoti adhimattataṇhāya mucchaṃ anāpanno. Anajjhopannoti taṇhāya anotthato apariyonaddho. Ādīnavadassāvīti anesanāpattiyañca gedhitaparibhoge ca ādīnavaṃ passamāno. Nissaraṇapaññoti ‘‘yāvadeva sītassa paṭighātāyā’’ti vuttaṃ nissaraṇameva pajānanto.
ਇਤਰੀਤਰਚੀવਰਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾਤਿ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਚੀવਰੇਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ। ਨੇવਤ੍ਤਾਨੁਕ੍ਕਂਸੇਤੀਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ, ਮਯਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਮਾਲ਼ੇਯੇવ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗਂ ਗਹਿਤਂ, ਕੋ ਮਯਾ ਸਦਿਸੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਨਂ ਨ ਕਰੋਤਿ। ਨੋ ਪਰਂ વਮ੍ਭੇਤੀਤਿ ‘‘ਇਮੇ ਪਨਞ੍ਞੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਾ’’ਤਿ વਾ, ‘‘ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਏਤੇਸਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ વਾ ਏવਂ ਪਰਂ ਨ વਮ੍ਭੇਤਿ। ਯੋ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਦਕ੍ਖੋਤਿ ਯੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਚੀવਰਸਨ੍ਤੋਸੇ વਣ੍ਣવਾਦਾਦੀਸੁ વਾ ਦਕ੍ਖੋ ਛੇਕੋ ਬ੍ਯਤ੍ਤੋ। ਅਨਲਸੋਤਿ ਸਾਤਚ੍ਚਕਿਰਿਯਾਯ ਆਲਸਿਯવਿਰਹਿਤੋ। ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਪਟਿਸ੍ਸਤੋਤਿ ਸਮ੍ਪਜਾਨਪਞ੍ਞਾਯ ਚੇવ ਸਤਿਯਾ ਚ ਯੁਤ੍ਤੋ। ਅਰਿਯવਂਸੇ ਠਿਤੋਤਿ ਅਰਿਯવਂਸੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ।
Itarītaracīvarasantuṭṭhiyāti yena kenaci cīvarena santuṭṭhiyā. Nevattānukkaṃsetīti ‘‘ahaṃ paṃsukūliko, mayā upasampadamāḷeyeva paṃsukūlikaṅgaṃ gahitaṃ, ko mayā sadiso atthī’’ti attukkaṃsanaṃ na karoti. No paraṃ vambhetīti ‘‘ime panaññe bhikkhū na paṃsukūlikā’’ti vā, ‘‘paṃsukūlikaṅgamattampi etesaṃ natthī’’ti vā evaṃ paraṃ na vambheti. Yo hi tattha dakkhoti yo tasmiṃ cīvarasantose vaṇṇavādādīsu vā dakkho cheko byatto. Analasoti sātaccakiriyāya ālasiyavirahito. Sampajāno paṭissatoti sampajānapaññāya ceva satiyā ca yutto. Ariyavaṃse ṭhitoti ariyavaṃse patiṭṭhito.
ਇਤਰੀਤਰੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ। ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸਨ੍ਤੋਸੋ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ । ਤਤ੍ਥ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋਤਿ ਓਦਨੋ ਕੁਮ੍ਮਾਸੋ ਸਤ੍ਤੁ ਮਚ੍ਛੋ ਮਂਸਂ ਖੀਰਂ ਦਧਿ ਸਪ੍ਪਿ ਨવਨੀਤਂ ਤੇਲਂ ਮਧੁ ਫਾਣਿਤਂ ਯਾਗੁ ਖਾਦਨੀਯਂ ਸਾਯਨੀਯਂ ਲੇਹਨੀਯਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾ।
Itarītarenapiṇḍapātenāti yena kenaci piṇḍapātena. Etthāpi piṇḍapāto jānitabbo, piṇḍapātakkhettaṃ jānitabbaṃ, piṇḍapātasantoso jānitabbo, piṇḍapātappaṭisaṃyuttaṃ dhutaṅgaṃ jānitabbaṃ . Tattha piṇḍapātoti odano kummāso sattu maccho maṃsaṃ khīraṃ dadhi sappi navanītaṃ telaṃ madhu phāṇitaṃ yāgu khādanīyaṃ sāyanīyaṃ lehanīyanti soḷasa piṇḍapātā.
ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਕ੍ਖੇਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਭਤ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦੇਸਭਤ੍ਤਂ ਨਿਮਨ੍ਤਨਂ ਸਲਾਕਭਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਖਿਕਂ ਉਪੋਸਥਿਕਂ ਪਾਟਿਪਦਿਕਭਤ੍ਤਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕਭਤ੍ਤਂ ਗਮਿਕਭਤ੍ਤਂ ਗਿਲਾਨਭਤ੍ਤਂ ਗਿਲਾਨੁਪਟ੍ਠਾਕਭਤ੍ਤਂ ਧੁਰਭਤ੍ਤਂ ਕੁਟਿਭਤ੍ਤਂ વਾਰਭਤ੍ਤਂ વਿਹਾਰਭਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਨ੍ਨਰਸ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਕ੍ਖੇਤ੍ਤਾਨਿ।
Piṇḍapātakkhettanti saṅghabhattaṃ uddesabhattaṃ nimantanaṃ salākabhattaṃ pakkhikaṃ uposathikaṃ pāṭipadikabhattaṃ āgantukabhattaṃ gamikabhattaṃ gilānabhattaṃ gilānupaṭṭhākabhattaṃ dhurabhattaṃ kuṭibhattaṃ vārabhattaṃ vihārabhattanti pannarasa piṇḍapātakkhettāni.
ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸਨ੍ਤੋਸੋਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ વਿਤਕ੍ਕਸਨ੍ਤੋਸੋ ਗਮਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਪਰਿਯੇਸਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਪਟਿਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਨ੍ਤੋਸੋ ਮਤ੍ਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਨ੍ਤੋਸੋ ਲੋਲੁਪ੍ਪવਿવਜ੍ਜਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ ਯਥਾਬਲਸਨ੍ਤੋਸੋ ਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੋ ਉਪਕਾਰਸਨ੍ਤੋਸੋ ਪਰਿਮਾਣਸਨ੍ਤੋਸੋ ਪਰਿਭੋਗਸਨ੍ਤੋਸੋ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਰਿવਜ੍ਜਨਸਨ੍ਤੋਸੋ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਸਨ੍ਤੋਸੋਤਿ ਪਨ੍ਨਰਸ ਸਨ੍ਤੋਸਾ।
Piṇḍapātasantosoti piṇḍapāte vitakkasantoso gamanasantoso pariyesanasantoso paṭilābhasantoso paṭiggahaṇasantoso mattapaṭiggahaṇasantoso loluppavivajjanasantoso yathālābhasantoso yathābalasantoso yathāsāruppasantoso upakārasantoso parimāṇasantoso paribhogasantoso sannidhiparivajjanasantoso vissajjanasantosoti pannarasa santosā.
ਤਤ੍ਥ ਸਾਦਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੁਖਂ ਧੋવਿਤ੍વਾ વਿਤਕ੍ਕੇਤਿ। ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੇਨ ਪਨ ਗਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਰਤਾ ਸਾਯਂ ਥੇਰੂਪਟ੍ਠਾਨਕਾਲੇ ‘‘ਸ੍વੇ ਕਤ੍ਥ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ? ਅਸੁਕਗਾਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਂ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨ વਿਤਕ੍ਕੇਤਬ੍ਬਂ। ਏਕਚਾਰਿਕੇਨ વਿਤਕ੍ਕਮਾਲ਼ਕੇ ਠਤ੍વਾ વਿਤਕ੍ਕੇਤਬ੍ਬਂ। ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ વਿਤਕ੍ਕੇਨ੍ਤੋ ਅਰਿਯવਂਸਾ ਚੁਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਿਬਾਹਿਰੋ। ਅਯਂ વਿਤਕ੍ਕਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ।
Tattha sādako bhikkhu mukhaṃ dhovitvā vitakketi. Piṇḍapātikena pana gaṇena saddhiṃ caratā sāyaṃ therūpaṭṭhānakāle ‘‘sve kattha piṇḍāya carissāmāti? Asukagāme, bhante’’ti ettakaṃ cintetvā tato paṭṭhāya na vitakketabbaṃ. Ekacārikena vitakkamāḷake ṭhatvā vitakketabbaṃ. Tato paṭṭhāya vitakkento ariyavaṃsā cuto hoti paribāhiro. Ayaṃ vitakkasantoso nāma.
ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪવਿਸਨ੍ਤੇਨ ‘‘ਕੁਹਿਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸੀਸੇਨ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਅਯਂ ਗਮਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤੇਨ ਯਂ વਾ ਤਂ વਾ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਲਜ੍ਜਿਂ ਪੇਸਲਮੇવ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਰਿਯੇਸਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਯਂ ਪਰਿਯੇਸਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਦੂਰਤੋવ ਆਹਰਿਯਮਾਨਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਏਤਂ ਮਨਾਪਂ , ਏਤਂ ਅਮਨਾਪ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਂ। ਅਯਂ ਪਟਿਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ‘‘ਇਮਂ ਮਨਾਪਂ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਇਮਂ ਅਮਨਾਪਂ ਨ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਯਾਪਨਮਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਮੇવ। ਅਯਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ।
Piṇḍāya pavisantena ‘‘kuhiṃ labhissāmī’’ti acintetvā kammaṭṭhānasīsena gantabbaṃ. Ayaṃ gamanasantoso nāma. Pariyesantena yaṃ vā taṃ vā aggahetvā lajjiṃ pesalameva gahetvā pariyesitabbaṃ. Ayaṃ pariyesanasantoso nāma. Dūratova āhariyamānaṃ disvā ‘‘etaṃ manāpaṃ , etaṃ amanāpa’’nti cittaṃ na uppādetabbaṃ. Ayaṃ paṭilābhasantoso nāma. ‘‘Imaṃ manāpaṃ gaṇhissāmi, imaṃ amanāpaṃ na gaṇhissāmī’’ti acintetvā yaṃkiñci yāpanamattaṃ gahetabbameva. Ayaṃ paṭiggahaṇasantoso nāma.
ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਬਹੁ, ਦਾਯਕੋ ਅਪ੍ਪਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਅਪ੍ਪਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋਪਿ ਬਹੁ, ਦਾਯਕੋਪਿ ਬਹੁਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਪਮਾਣੇਨੇવ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਨ ਬਹੁ, ਦਾਯਕੋਪਿ ਅਪ੍ਪਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਅਪ੍ਪਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋ ਨ ਬਹੁ, ਦਾਯਕੋ ਪਨ ਬਹੁਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਪਮਾਣੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ । ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਮਤ੍ਤਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਸਾਦਂ ਮਕ੍ਖੇਤਿ, ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਂ વਿਨਿਪਾਤੇਤਿ, ਸਾਸਨਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, વਿਜਾਤਮਾਤੁਯਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਇਤਿ ਮਤ੍ਤਂ ਜਾਨਿਤ੍વਾવ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਮਤ੍ਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਅਡ੍ਢਕੁਲਾਨਿਯੇવ ਅਗਨ੍ਤ੍વਾ ਦ੍વਾਰਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਅਯਂ ਲੋਲੁਪ੍ਪવਿવਜ੍ਜਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਯਥਾਲਾਭਸਨ੍ਤੋਸਾਦਯੋ ਚੀવਰੇ વੁਤ੍ਤਨਯਾ ਏવ।
Ettha pana deyyadhammo bahu, dāyako appaṃ dātukāmo, appaṃ gahetabbaṃ. Deyyadhammopi bahu, dāyakopi bahuṃ dātukāmo, pamāṇeneva gahetabbaṃ. Deyyadhammo na bahu, dāyakopi appaṃ dātukāmo, appaṃ gahetabbaṃ. Deyyadhammo na bahu, dāyako pana bahuṃ dātukāmo, pamāṇena gahetabbaṃ . Paṭiggahaṇasmiñhi mattaṃ ajānanto manussānaṃ pasādaṃ makkheti, saddhādeyyaṃ vinipāteti, sāsanaṃ na karoti, vijātamātuyāpi cittaṃ gahetuṃ na sakkoti. Iti mattaṃ jānitvāva paṭiggahetabbanti ayaṃ mattapaṭiggahaṇasantoso nāma. Aḍḍhakulāniyeva agantvā dvārapaṭipāṭiyā gantabbaṃ. Ayaṃ loluppavivajjanasantoso nāma. Yathālābhasantosādayo cīvare vuttanayā eva.
ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ‘‘ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਅਨੁਪਾਲੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਉਪਕਾਰਂ ਞਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਂ ਉਪਕਾਰਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਪਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਆਨੀਤਂ ਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸਤਿ ਤੇਨ ਗਾਹਾਪੇਤਬ੍ਬਂ, ਅਸਤਿ ਹਰਾਪੇਤ੍વਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਮਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਅਯਂ ਪਰਿਮਾਣਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ‘‘ਜਿਘਚ੍ਛਾਯ ਪਟਿવਿਨੋਦਨਂ ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਨਿਸ੍ਸਰਣ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਂ ਪਰਿਭੋਗਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਨਿਦਹਿਤ੍વਾ ਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਸਨ੍ਨਿਧਿਪਰਿવਜ੍ਜਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ। ਮੁਖਂ ਅਨੋਲੋਕੇਤ੍વਾ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮੇ ਠਿਤੇਨ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਅਯਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਨਾਮ।
Piṇḍapātaṃ paribhuñjitvā ‘‘samaṇadhammaṃ anupālessāmī’’ti evaṃ upakāraṃ ñatvā paribhuñjanaṃ upakārasantoso nāma. Pattaṃ pūretvā ānītaṃ na paṭiggahetabbaṃ. Anupasampanne sati tena gāhāpetabbaṃ, asati harāpetvā paṭiggahaṇamattaṃ gahetabbaṃ. Ayaṃ parimāṇasantoso nāma. ‘‘Jighacchāya paṭivinodanaṃ idamettha nissaraṇa’’nti evaṃ paribhuñjanaṃ paribhogasantoso nāma. Nidahitvā na paribhuñjitabbanti ayaṃ sannidhiparivajjanasantoso nāma. Mukhaṃ anoloketvā sāraṇīyadhamme ṭhitena vissajjetabbaṃ. Ayaṃ vissajjanasantoso nāma.
ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਪਨ ਪਞ੍ਚ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਙ੍ਗਂ ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕਙ੍ਗਂ ਏਕਾਸਨਿਕਙ੍ਗਂ ਪਤ੍ਤਪਿਣ੍ਡਿਕਙ੍ਗਂ ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕਙ੍ਗਨ੍ਤਿ। ਤੇਸਂ વਿਤ੍ਥਾਰਕਥਾ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (વਿਸੁਦ੍ਧਿ॰ ੧.੨੬-੩੦) વੁਤ੍ਤਾ। ਇਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸਨ੍ਤੋਸਮਹਾਅਰਿਯવਂਸਂ ਪੂਰਯਮਾਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਗੋਪੇਤਿ, ਇਮਾਨਿ ਗੋਪੇਨ੍ਤੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸਨ੍ਤੋਸਮਹਾਅਰਿਯવਂਸੇਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ। વਣ੍ਣવਾਦੀਤਿਆਦੀਨਿ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ।
Piṇḍapātappaṭisaṃyuttāni pana pañca dhutaṅgāni piṇḍapātikaṅgaṃ sapadānacārikaṅgaṃ ekāsanikaṅgaṃ pattapiṇḍikaṅgaṃ khalupacchābhattikaṅganti. Tesaṃ vitthārakathā visuddhimagge (visuddhi. 1.26-30) vuttā. Iti piṇḍapātasantosamahāariyavaṃsaṃ pūrayamāno bhikkhu imāni pañca dhutaṅgāni gopeti, imāni gopento piṇḍapātasantosamahāariyavaṃsena santuṭṭho hoti. Vaṇṇavādītiādīni vuttanayeneva veditabbāni.
ਸੇਨਾਸਨੇਨਾਤਿ ਇਧ ਸੇਨਾਸਨਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ, ਸੇਨਾਸਨਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ, ਸੇਨਾਸਨਸਨ੍ਤੋਸੋ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ, ਸੇਨਾਸਨਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ। ਤਤ੍ਥ ਸੇਨਾਸਨਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਚੋ ਪੀਠਂ ਭਿਸਿ ਬਿਮ੍ਬੋਹਨਂ વਿਹਾਰੋ ਅਡ੍ਢਯੋਗੋ ਪਾਸਾਦੋ ਹਮ੍ਮਿਯਂ ਗੁਹਾ ਲੇਣਂ ਅਟ੍ਟੋ ਮਾਲ਼ੋ વੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬੋ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਯਤ੍ਥ વਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਟਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਾਨਿ ਪਨ੍ਨਰਸ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ।
Senāsanenāti idha senāsanaṃ jānitabbaṃ, senāsanakkhettaṃ jānitabbaṃ, senāsanasantoso jānitabbo, senāsanappaṭisaṃyuttaṃ dhutaṅgaṃ jānitabbaṃ. Tattha senāsananti mañco pīṭhaṃ bhisi bimbohanaṃ vihāro aḍḍhayogo pāsādo hammiyaṃ guhā leṇaṃ aṭṭo māḷo veḷugumbo rukkhamūlaṃ yattha vā pana bhikkhū paṭikkamantīti imāni pannarasa senāsanāni.
ਸੇਨਾਸਨਕ੍ਖੇਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਤੋ વਾ ਗਣਤੋ વਾ ਞਾਤਿਤੋ વਾ ਮਿਤ੍ਤਤੋ વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ વਾ ਧਨੇਨ ਪਂਸੁਕੂਲਂ વਾਤਿ ਛ ਖੇਤ੍ਤਾਨਿ।
Senāsanakkhettanti saṅghato vā gaṇato vā ñātito vā mittato vā attano vā dhanena paṃsukūlaṃ vāti cha khettāni.
ਸੇਨਾਸਨਸਨ੍ਤੋਸੋਤਿ ਸੇਨਾਸਨੇ વਿਤਕ੍ਕਸਨ੍ਤੋਸਾਦਯੋ ਪਨ੍ਨਰਸ ਸਨ੍ਤੋਸਾ। ਤੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਸੇਨਾਸਨਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਪਨ ਪਞ੍ਚ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਆਰਞ੍ਞਿਕਙ੍ਗਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕਙ੍ਗਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕਙ੍ਗਂ ਸੋਸਾਨਿਕਙ੍ਗਂ ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕਙ੍ਗਨ੍ਤਿ। ਤੇਸਂ વਿਤ੍ਥਾਰਕਥਾ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ (વਿਸੁਦ੍ਧਿ॰ ੧.੩੧-੩੫) વੁਤ੍ਤਾ। ਇਤਿ ਸੇਨਾਸਨਸਨ੍ਤੋਸਮਹਾਅਰਿਯવਂਸਂ ਪੂਰਯਮਾਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਗੋਪੇਤਿ। ਇਮਾਨਿ ਗੋਪੇਨ੍ਤੋ ਸੇਨਾਸਨਸਨ੍ਤੋਸਮਹਾਅਰਿਯવਂਸੇਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ।
Senāsanasantosoti senāsane vitakkasantosādayo pannarasa santosā. Te piṇḍapāte vuttanayeneva veditabbā. Senāsanappaṭisaṃyuttāni pana pañca dhutaṅgāni āraññikaṅgaṃ rukkhamūlikaṅgaṃ abbhokāsikaṅgaṃ sosānikaṅgaṃ yathāsanthatikaṅganti. Tesaṃ vitthārakathā visuddhimagge (visuddhi. 1.31-35) vuttā. Iti senāsanasantosamahāariyavaṃsaṃ pūrayamāno bhikkhu imāni pañca dhutaṅgāni gopeti. Imāni gopento senāsanasantosamahāariyavaṃsena santuṭṭho hoti.
ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੋ ਪਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਯੇવ ਪવਿਟ੍ਠੋ। ਤਤ੍ਥ ਯਥਾਲਾਭਯਥਾਬਲਯਥਾਸਾਰੁਪ੍ਪਸਨ੍ਤੋਸੇਨੇવ ਸਨ੍ਤੁਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਂ। ਨੇਸਜ੍ਜਿਕਙ੍ਗਂ ਭਾવਨਾਰਾਮਅਰਿਯવਂਸਂ ਭਜਤਿ। વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ –
Gilānapaccayo pana piṇḍapāteyeva paviṭṭho. Tattha yathālābhayathābalayathāsāruppasantoseneva santussitabbaṃ. Nesajjikaṅgaṃ bhāvanārāmaariyavaṃsaṃ bhajati. Vuttampi cetaṃ –
‘‘ਪਞ੍ਚ ਸੇਨਾਸਨੇ વੁਤ੍ਤਾ, ਪਞ੍ਚ ਆਹਾਰਨਿਸ੍ਸਿਤਾ।
‘‘Pañca senāsane vuttā, pañca āhāranissitā;
ਏਕੋ વੀਰਿਯਸਂਯੁਤ੍ਤੋ, ਦ੍વੇ ਚ ਚੀવਰਨਿਸ੍ਸਿਤਾ’’ਤਿ॥
Eko vīriyasaṃyutto, dve ca cīvaranissitā’’ti.
ਇਤਿ ਭਗવਾ ਪਥવਿਂ ਪਤ੍ਥਰਮਾਨੋ વਿਯ ਸਾਗਰਕੁਚ੍ਛਿਂ ਪੂਰਯਮਾਨੋ વਿਯ ਆਕਾਸਂ વਿਤ੍ਥਾਰਯਮਾਨੋ વਿਯ ਚ ਪਠਮਂ ਚੀવਰਸਨ੍ਤੋਸਂ ਅਰਿਯવਂਸਂ ਕਥੇਤ੍વਾ ਚਨ੍ਦਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੋ વਿਯ ਸੂਰਿਯਂ ਉਲ੍ਲਙ੍ਘੇਨ੍ਤੋ વਿਯ ਚ ਦੁਤਿਯਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸਨ੍ਤੋਸਂ ਕਥੇਤ੍વਾ ਸਿਨੇਰੁਂ ਉਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ વਿਯ ਤਤਿਯਂ ਸੇਨਾਸਨਸਨ੍ਤੋਸਂ ਅਰਿਯવਂਸਂ ਕਥੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਸਹਸ੍ਸਨਯਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਭਾવਨਾਰਾਮਂ ਅਰਿਯવਂਸਂ ਕਥੇਤੁਂ ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਾવਨਾਰਾਮੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ।
Iti bhagavā pathaviṃ pattharamāno viya sāgarakucchiṃ pūrayamāno viya ākāsaṃ vitthārayamāno viya ca paṭhamaṃ cīvarasantosaṃ ariyavaṃsaṃ kathetvā candaṃ uṭṭhāpento viya sūriyaṃ ullaṅghento viya ca dutiyaṃ piṇḍapātasantosaṃ kathetvā sineruṃ ukkhipanto viya tatiyaṃ senāsanasantosaṃ ariyavaṃsaṃ kathetvā idāni sahassanayapaṭimaṇḍitaṃ catutthaṃ bhāvanārāmaṃ ariyavaṃsaṃ kathetuṃ puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu bhāvanārāmo hotīti desanaṃ ārabhi.
ਤਤ੍ਥ ਆਰਮਣਂ ਆਰਾਮੋ, ਅਭਿਰਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਭਾવਨਾਯ ਆਰਾਮੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਭਾવਨਾਰਾਮੋ। ਭਾવਨਾਯ ਰਤੋਤਿ ਭਾવਨਾਰਤੋ। ਪਞ੍ਚવਿਧੇ ਪਹਾਨੇ ਆਰਾਮੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਪਹਾਨਾਰਾਮੋ। ਅਪਿਚ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਰਮਤੀਤਿ ਭਾવਨਾਰਾਮੋ। ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਰਮਤੀਤਿ ਪਹਾਨਾਰਾਮੋਤਿ ਏવਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਅਯਞ੍ਹਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ, ਰਤਿਂ વਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਥਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇ। ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦੇ, ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ, ਸਤ੍ਤ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ, ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਮਹਾવਿਪਸ੍ਸਨਾ, ਸਤ੍ਤਤਿਂਸ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਧਮ੍ਮੇ, ਅਟ੍ਠਤਿਂਸ ਆਰਮ੍ਮਣવਿਭਤ੍ਤਿਯੋ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ, ਰਤਿਂ વਿਨ੍ਦਤਿ। ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦਯੋ ਪਨ ਕਿਲੇਸੇ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ, ਰਤਿਂ વਿਨ੍ਦਤਿ।
Tattha āramaṇaṃ ārāmo, abhiratīti attho. Bhāvanāya ārāmo assāti bhāvanārāmo. Bhāvanāya ratoti bhāvanārato. Pañcavidhe pahāne ārāmo assāti pahānārāmo. Apica bhāvento ramatīti bhāvanārāmo. Pajahanto ramatīti pahānārāmoti evamettha attho daṭṭhabbo. Ayañhi cattāro satipaṭṭhāne bhāvento ramati, ratiṃ vindatīti attho. Tathā cattāro sammappadhāne. Cattāro iddhipāde, pañcindriyāni, pañca balāni, satta bojjhaṅge, satta anupassanā, aṭṭhārasa mahāvipassanā, sattatiṃsa bodhipakkhiyadhamme, aṭṭhatiṃsa ārammaṇavibhattiyo bhāvento ramati, ratiṃ vindati. Kāmacchandādayo pana kilese pajahanto ramati, ratiṃ vindati.
ਇਮੇਸੁ ਪਨ ਚਤੂਸੁ ਅਰਿਯવਂਸੇਸੁ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ਤੇਰਸਨ੍ਨਂ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਂ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਸਨ੍ਤੋਸਸ੍ਸ ਚ વਸੇਨ ਸਕਲਂ વਿਨਯਪਿਟਕਂ ਕਥਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਭਾવਨਾਰਾਮੇਨ ਅવਸੇਸਂ ਪਿਟਕਦ੍વਯਂ। ਇਮਂ ਪਨ ਭਾવਨਾਰਾਮਂ ਅਰਿਯવਂਸਂ ਕਥੇਨ੍ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗੇ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਪਾਲ਼ਿਯਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬੋ, ਦੀਘਨਿਕਾਯੇ ਦਸੁਤ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇਨ ਕਥੇਤਬ੍ਬੋ, ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯੇ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇਨ ਕਥੇਤਬ੍ਬੋ, ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਰਿਯਾਯੇਨ ਕਥੇਤਬ੍ਬੋ।
Imesu pana catūsu ariyavaṃsesu purimehi tīhi terasannaṃ dhutaṅgānaṃ catupaccayasantosassa ca vasena sakalaṃ vinayapiṭakaṃ kathitaṃ hoti, bhāvanārāmena avasesaṃ piṭakadvayaṃ. Imaṃ pana bhāvanārāmaṃ ariyavaṃsaṃ kathentena bhikkhunā paṭisambhidāmagge nekkhammapāḷiyā kathetabbo, dīghanikāye dasuttarasuttantapariyāyena kathetabbo, majjhimanikāye satipaṭṭhānasuttantapariyāyena kathetabbo, abhidhamme niddesapariyāyena kathetabbo.
ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗੇ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਪਾਲ਼ਿਯਾਤਿ –
Tattha paṭisambhidāmagge nekkhammapāḷiyāti –
‘‘ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ, ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ। ਅਬ੍ਯਾਪਾਦਂ, ਬ੍ਯਾਪਾਦਂ… ਆਲੋਕਸਞ੍ਞਂ… ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ… ਅવਿਕ੍ਖੇਪਂ, ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ… ਧਮ੍ਮવવਤ੍ਥਾਨਂ… વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ… ਞਾਣਂ… ਅવਿਜ੍ਜਂ… ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ… ਅਰਤਿਂ… ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ, ਪਞ੍ਚ ਨੀવਰਣੇ… ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ… વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰੇ… ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ… ਪੀਤਿਂ… ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ… ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੇ… ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ, ਰੂਪਸਞ੍ਞਂ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਂ ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ। વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ…ਪੇ॰… ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ, ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਞ੍ਞਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ।
‘‘Nekkhammaṃ bhāvento ramati, kāmacchandaṃ pajahanto ramati. Abyāpādaṃ, byāpādaṃ… ālokasaññaṃ… thinamiddhaṃ… avikkhepaṃ, uddhaccaṃ… dhammavavatthānaṃ… vicikicchaṃ… ñāṇaṃ… avijjaṃ… pāmojjaṃ… aratiṃ… paṭhamajjhānaṃ, pañca nīvaraṇe… dutiyajjhānaṃ… vitakkavicāre… tatiyajjhānaṃ… pītiṃ… catutthajjhānaṃ… sukhadukkhe… ākāsānañcāyatanasamāpattiṃ bhāvento ramati, rūpasaññaṃ paṭighasaññaṃ nānattasaññaṃ pajahanto ramati. Viññāṇañcāyatanasamāpattiṃ…pe… nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiṃ bhāvento ramati, ākiñcaññāyatanasaññaṃ pajahanto ramati.
‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ, ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ। ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ… ਸੁਖਸਞ੍ਞਂ… ਅਨਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ… ਅਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ… ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ… ਨਨ੍ਦਿਂ… વਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ… ਰਾਗਂ… ਨਿਰੋਧਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ… ਸਮੁਦਯਂ… ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ… ਆਦਾਨਂ… ਖਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ … ਘਨਸਞ੍ਞਂ… વਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ… ਆਯੂਹਨਂ… વਿਪਰਿਣਾਮਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ… ਧੁવਸਞ੍ਞਂ… ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ … ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ… ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ… ਪਣਿਧਿਂ… ਸੁਞ੍ਞਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ… ਅਭਿਨਿવੇਸਂ… ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਧਮ੍ਮવਿਪਸ੍ਸਨਂ… ਸਾਰਾਦਾਨਾਭਿਨਿવੇਸਂ… ਯਥਾਭੂਤਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ… ਸਮ੍ਮੋਹਾਭਿਨਿવੇਸਂ… ਆਦੀਨવਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ… ਆਲਯਾਭਿਨਿવੇਸਂ… ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ… ਅਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਂ… વਿવਟ੍ਟਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ… ਸਂਯੋਗਾਭਿਨਿવੇਸਂ… ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਂ… ਦਿਟ੍ਠੇਕਟ੍ਠੇ ਕਿਲੇਸੇ… ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਂ… ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਕਿਲੇਸੇ… ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਂ… ਅਨੁਸਹਗਤੇ ਕਿਲੇਸੇ… ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ, ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸੇ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਰਮਤੀ’’ਤਿ (ਪਟਿ॰ ਮ॰ ੧.੪੧,੯੫)।
‘‘Aniccānupassanaṃ bhāvento ramati, niccasaññaṃ pajahanto ramati. Dukkhānupassanaṃ… sukhasaññaṃ… anattānupassanaṃ… attasaññaṃ… nibbidānupassanaṃ… nandiṃ… virāgānupassanaṃ… rāgaṃ… nirodhānupassanaṃ… samudayaṃ… paṭinissaggānupassanaṃ… ādānaṃ… khayānupassanaṃ … ghanasaññaṃ… vayānupassanaṃ… āyūhanaṃ… vipariṇāmānupassanaṃ… dhuvasaññaṃ… animittānupassanaṃ … nimittaṃ… appaṇihitānupassanaṃ… paṇidhiṃ… suññatānupassanaṃ… abhinivesaṃ… adhipaññādhammavipassanaṃ… sārādānābhinivesaṃ… yathābhūtañāṇadassanaṃ… sammohābhinivesaṃ… ādīnavānupassanaṃ… ālayābhinivesaṃ… paṭisaṅkhānupassanaṃ… appaṭisaṅkhaṃ… vivaṭṭānupassanaṃ… saṃyogābhinivesaṃ… sotāpattimaggaṃ… diṭṭhekaṭṭhe kilese… sakadāgāmimaggaṃ… oḷārike kilese… anāgāmimaggaṃ… anusahagate kilese… arahattamaggaṃ bhāvento ramati, sabbakilese pajahanto ramatī’’ti (paṭi. ma. 1.41,95).
ਏવਂ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗੇ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਪਾਲ਼ਿਯਾ ਕਥੇਤਬ੍ਬੋ।
Evaṃ paṭisambhidāmagge nekkhammapāḷiyā kathetabbo.
ਦੀਘਨਿਕਾਯੇ ਦਸੁਤ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ –
Dīghanikāyedasuttarasuttantapariyāyenāti –
‘‘ਏਕਂ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ, ਏਕਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ…ਪੇ॰… ਦਸ ਧਮ੍ਮੇ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ, ਦਸ ਧਮ੍ਮੇ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ। ਕਤਮਂ ਏਕਂ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ? ਕਾਯਗਤਾਸਤਿਂ ਸਾਤਸਹਗਤਂ, ਇਮਂ ਏਕਂ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ। ਕਤਮਂ ਏਕਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ? ਅਸ੍ਮਿਮਾਨਂ, ਇਮਂ ਏਕਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ। ਕਤਮੇ ਦ੍વੇ ਧਮ੍ਮੇ…ਪੇ॰… ਕਤਮੇ ਦਸ ਧਮ੍ਮੇ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ? ਦਸ ਕਸਿਣਾਯਤਨਾਨਿ, ਇਮੇ ਦਸ ਧਮ੍ਮੇ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ। ਕਤਮੇ ਦਸ ਧਮ੍ਮੇ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ? ਦਸ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤੇ, ਇਮੇ ਦਸ ਧਮ੍ਮੇ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ। ਏવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਾવਨਾਰਾਮੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੩.੩੫੧-੩੬੦)।
‘‘Ekaṃ dhammaṃ bhāvento ramati, ekaṃ dhammaṃ pajahanto ramati…pe… dasa dhamme bhāvento ramati, dasa dhamme pajahanto ramati. Katamaṃ ekaṃ dhammaṃ bhāvento ramati? Kāyagatāsatiṃ sātasahagataṃ, imaṃ ekaṃ dhammaṃ bhāvento ramati. Katamaṃ ekaṃ dhammaṃ pajahanto ramati? Asmimānaṃ, imaṃ ekaṃ dhammaṃ pajahanto ramati. Katame dve dhamme…pe… katame dasa dhamme bhāvento ramati? Dasa kasiṇāyatanāni, ime dasa dhamme bhāvento ramati. Katame dasa dhamme pajahanto ramati? Dasa micchatte, ime dasa dhamme pajahanto ramati. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu bhāvanārāmo hotī’’ti (dī. ni. 3.351-360).
ਏવਂ ਦੀਘਨਿਕਾਯੇ ਦਸੁਤ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇਨ ਕਥੇਤਬ੍ਬੋ।
Evaṃ dīghanikāye dasuttarasuttantapariyāyena kathetabbo.
ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯੇ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ –
Majjhimanikāye satipaṭṭhānasuttantapariyāyenāti –
‘‘ਏਕਾਯਨੋ ਅਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਗ੍ਗੋ…ਪੇ॰… ਯਾવਦੇવ ਞਾਣਮਤ੍ਤਾਯ ਪਟਿਸ੍ਸਤਿਮਤ੍ਤਾਯ। ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੋ ਚ વਿਹਰਤਿ, ਨ ਚ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ ਉਪਾਦਿਯਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਾવਨਾਰਾਮੋ ਹੋਤਿ ਭਾવਨਾਰਤੋ। ਪਹਾਨਾਰਾਮੋ ਹੋਤਿ ਪਹਾਨਰਤੋ। ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ વਾ ਗਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਸਰੀਰਂ ਸਿવਥਿਕਾਯ ਛਡ੍ਡਿਤਂ…ਪੇ॰… ਪੂਤੀਨਿ ਚੁਣ੍ਣਕਜਾਤਾਨਿ। ਸੋ ਇਮਮੇવ ਕਾਯਂ ਉਪਸਂਹਰਤਿ ‘ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਕਾਯੋ ਏવਂਧਮ੍ਮੋ ਏવਂਭਾવੀ ਏવਂਅਨਤੀਤੋ’ਤਿ। ਇਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸੀ વਿਹਰਤਿ…ਪੇ॰… ਏવਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਾવਨਾਰਾਮੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੦੬ ਆਦਯੋ)।
‘‘Ekāyano ayaṃ, bhikkhave, maggo…pe… yāvadeva ñāṇamattāya paṭissatimattāya. Anissito ca viharati, na ca kiñci loke upādiyati. Evampi kho, bhikkhave, bhikkhu bhāvanārāmo hoti bhāvanārato. Pahānārāmo hoti pahānarato. Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu gacchanto vā gacchāmīti pajānāti…pe… puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu seyyathāpi passeyya sarīraṃ sivathikāya chaḍḍitaṃ…pe… pūtīni cuṇṇakajātāni. So imameva kāyaṃ upasaṃharati ‘ayampi kho kāyo evaṃdhammo evaṃbhāvī evaṃanatīto’ti. Iti ajjhattaṃ vā kāye kāyānupassī viharati…pe… evampi kho, bhikkhave, bhikkhu bhāvanārāmo hotī’’ti (ma. ni. 1.106 ādayo).
ਏવਂ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯੇ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇਨ ਕਥੇਤਬ੍ਬੋ।
Evaṃ majjhimanikāye satipaṭṭhānasuttantapariyāyena kathetabbo.
ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਙ੍ਖਤੇ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਰੋਗਤੋ ਗਣ੍ਡਤੋ …ਪੇ॰… ਸਂਕਿਲੇਸਿਕਧਮ੍ਮਤੋ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਰਮਤਿ, ਏવਂ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਾવਨਾਰਾਮੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾਨਿ॰ ੧੩; ਚੂਲ਼ਨਿ॰ ਉਪਸੀવਮਾਣવਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ੩੯, ਨਨ੍ਦਮਾਣવਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ੫੧)। ਏવਂ ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਰਿਯਾਯੇਨ ਕਥੇਤਬ੍ਬੋ।
Abhidhamme niddesapariyāyenāti sabbepi saṅkhate ‘‘aniccato dukkhato rogato gaṇḍato …pe… saṃkilesikadhammato passanto ramati, evaṃ kho bhikkhu bhāvanārāmo hotī’’ti (mahāni. 13; cūḷani. upasīvamāṇavapucchāniddeso 39, nandamāṇavapucchāniddeso 51). Evaṃ niddesapariyāyena kathetabbo.
ਨੇવਤ੍ਤਾਨੁਕ੍ਕਂਸੇਤੀਤਿ ‘‘ਅਜ੍ਜ ਮੇ ਸਟ੍ਠਿ વਾ ਸਤ੍ਤਤਿ વਾ વਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕੋ ਮਯਾ ਸਦਿਸੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਅਤ੍ਤੁਕ੍ਕਂਸਨਂ ਨ ਕਰੋਤਿ। ਨੋ ਪਰਂ વਮ੍ਭੇਤੀਤਿ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ વਿਪਸ੍ਸਨਾਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਿਂ ਇਮੇ વਿਸ੍ਸਟ੍ਠਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾ ਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਪਰવਮ੍ਭਨਂ ਨ ਕਰੋਤਿ। ਸੇਸਂ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ।
Nevattānukkaṃsetīti ‘‘ajja me saṭṭhi vā sattati vā vassāni aniccaṃ dukkhaṃ anattāti vipassanāya kammaṃ karontassa ko mayā sadiso atthī’’ti evaṃ attukkaṃsanaṃ na karoti. No paraṃ vambhetīti ‘‘aniccaṃ dukkhanti vipassanāmattakampi natthi, kiṃ ime vissaṭṭhakammaṭṭhānā carantī’’ti evaṃ paravambhanaṃ na karoti. Sesaṃ vuttanayameva.
ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯવਂਸਾਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯવਂਸਾ ਅਰਿਯਤਨ੍ਤਿਯੋ ਅਰਿਯਪવੇਣਿਯੋ ਅਰਿਯਞ੍ਜਸਾ ਅਰਿਯવਟੁਮਾਨੀਤਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਂ વਿਨਿવਟ੍ਟੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਮਹਾਅਰਿਯવਂਸਪਰਿਪੂਰਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ વਸਨਦਿਸਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਇਮੇਹਿ ਚ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਸ੍વੇવ ਅਰਤਿਂ ਸਹਤੀਤਿ ਸੋਯੇવ ਅਰਤਿਂ ਅਨਭਿਰਤਿਂ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤਂ ਸਹਤਿ ਅਭਿਭવਤਿ। ਨ ਤਂ ਅਰਤਿ ਸਹਤੀਤਿ ਤਂ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਯਾ ਏਸਾ ਪਨ੍ਤੇਸੁ ਸੇਨਾਸਨੇਸੁ ਅਧਿਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਾવਨਾਯ ਅਰਤਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਸਾ ਸਹਿਤੁਂ ਅਧਿਭવਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਅਰਤਿਰਤਿਸਹੋਤਿ ਅਰਤਿਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਰਤਿਞ੍ਚ ਸਹਤਿ, ਅਧਿਭવਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ।
Ime kho, bhikkhave, cattāro ariyavaṃsāti, bhikkhave, ime cattāro ariyavaṃsā ariyatantiyo ariyapaveṇiyo ariyañjasā ariyavaṭumānīti suttantaṃ vinivaṭṭetvā idāni mahāariyavaṃsaparipūrakassa bhikkhuno vasanadisā dassento imehi ca pana, bhikkhavetiādimāha. Tattha sveva aratiṃ sahatīti soyeva aratiṃ anabhiratiṃ ukkaṇṭhitaṃ sahati abhibhavati. Na taṃ arati sahatīti taṃ pana bhikkhuṃ yā esā pantesu senāsanesu adhikusalānaṃ dhammānaṃ bhāvanāya arati nāma hoti, sā sahituṃ adhibhavituṃ na sakkoti. Aratiratisahoti aratiñca pañcakāmaguṇaratiñca sahati, adhibhavituṃ sakkoti.
ਇਦਾਨਿ ਗਾਥਾਹਿ ਕੂਟਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਨਾਰਤੀਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਧੀਰਨ੍ਤਿ વੀਰਿਯવਨ੍ਤਂ। ਨਾਰਤਿ ਧੀਰਂ ਸਹਤੀਤਿ ਇਦਂ ਪੁਰਿਮਸ੍ਸੇવ ਕਾਰਣવਚਨਂ। ਯਸ੍ਮਾ ਸਾ ਧੀਰਂ ਨ ਸਹਤਿ ਨਪ੍ਪਹੋਤਿ ਧੀਰਂ ਸਹਿਤੁਂ ਅਧਿਭવਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਾਰਤਿ ਸਹਤਿ ਧੀਰਂ। ਧੀਰੋ ਹਿ ਅਰਤਿਸ੍ਸਹੋਤਿ ਅਰਤਿਸਹਤ੍ਤਾ ਹਿ ਸੋ ਧੀਰੋ ਨਾਮ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਰਤਿਂ ਸਹਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਬ੍ਬਕਮ੍ਮવਿਹਾਯੀਨਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤੇਭੂਮਕਕਮ੍ਮਂ ਚਜਿਤ੍વਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿવਟੁਮਂ ਕਤ੍વਾ ਠਿਤਂ। ਪਨੁਣ੍ਣਂ ਕੋ ਨਿવਾਰਯੇਤਿ ਕਿਲੇਸੇ ਪਨੁਦਿਤ੍વਾ ਠਿਤਂ ਕੋ ਨਾਮ ਰਾਗੋ વਾ ਦੋਸੋ વਾ ਨਿવਾਰੇਯ੍ਯ। ਨੇਕ੍ਖਂ ਜਮ੍ਬੋਨਦਸ੍ਸੇવ, ਕੋ ਤਂ ਨਿਨ੍ਦਿਤੁਮਰਹਤੀਤਿ ਜਮ੍ਬੋਨਦਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਜਾਤਿਰਤ੍ਤਸੁવਣ੍ਣਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖਸਦਿਸਂ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬਦੋਸવਿਮੁਤ੍ਤਂ ਕੋ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਅਰਹਤਿ। ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾਪਿ ਪਸਂਸਿਤੋਤਿ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾਪਿ ਏਸ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਸਂਸਿਤੋਯੇવਾਤਿ। ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਂਸੁ।
Idāni gāthāhi kūṭaṃ gaṇhanto nāratītiādimāha. Tattha dhīranti vīriyavantaṃ. Nārati dhīraṃ sahatīti idaṃ purimasseva kāraṇavacanaṃ. Yasmā sā dhīraṃ na sahati nappahoti dhīraṃ sahituṃ adhibhavituṃ na sakkoti, tasmā nārati sahati dhīraṃ. Dhīro hi aratissahoti aratisahattā hi so dhīro nāma, tasmā aratiṃ sahatīti attho. Sabbakammavihāyīnanti sabbaṃ tebhūmakakammaṃ cajitvā paricchinnaṃ parivaṭumaṃ katvā ṭhitaṃ. Panuṇṇaṃ ko nivārayeti kilese panuditvā ṭhitaṃ ko nāma rāgo vā doso vā nivāreyya. Nekkhaṃjambonadasseva, ko taṃ ninditumarahatīti jambonadasaṅkhātassa jātirattasuvaṇṇassa nikkhasadisaṃ garahitabbadosavimuttaṃ ko taṃ puggalaṃ nindituṃ arahati. Brahmunāpi pasaṃsitoti mahābrahmunāpi esa puggalo pasaṃsitoyevāti. Desanāpariyosāne cattālīsa bhikkhusahassāni arahatte patiṭṭhahiṃsu.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੮. ਅਰਿਯવਂਸਸੁਤ੍ਤਂ • 8. Ariyavaṃsasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੮. ਅਰਿਯવਂਸਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Ariyavaṃsasuttavaṇṇanā
