| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បរិវារ-អដ្ឋកថា • Parivāra-aṭṭhakathā |
អសាធារណាទិវណ្ណនា
Asādhāraṇādivaṇṇanā
៣៣៨. ឥទានិ ‘‘សាធារណំ អសាធារណ’’ន្តិ ឥមំ បុរិមបញ្ហំ វិស្សជ្ជេន្តោ ‘‘វីសំ ទ្វេ សតានី’’តិអាទិមាហ។ តត្ថ ភិក្ខុនីហិ អសាធារណេសុ ឆ សង្ឃាទិសេសាតិ វិស្សដ្ឋិ, កាយសំសគ្គោ, ទុដ្ឋុល្លំ, អត្តកាម, កុដិ, វិហារោតិ។ ទ្វេ អនិយតេហិ អដ្ឋាតិ ទ្វីហិ អនិយតេហិ សទ្ធិំ អដ្ឋ ឥមេ។
338. Idāni ‘‘sādhāraṇaṃ asādhāraṇa’’nti imaṃ purimapañhaṃ vissajjento ‘‘vīsaṃ dve satānī’’tiādimāha. Tattha bhikkhunīhi asādhāraṇesu cha saṅghādisesāti vissaṭṭhi, kāyasaṃsaggo, duṭṭhullaṃ, attakāma, kuṭi, vihāroti. Dve aniyatehi aṭṭhāti dvīhi aniyatehi saddhiṃ aṭṭha ime.
និស្សគ្គិយានិ ទ្វាទសាតិ –
Nissaggiyāni dvādasāti –
ធោវនញ្ច បដិគ្គហោ, កោសេយ្យសុទ្ធទ្វេភាគា;
Dhovanañca paṭiggaho, koseyyasuddhadvebhāgā;
ឆព្ពស្សានិ និសីទនំ, ទ្វេ លោមា បឋមោ បត្តោ;
Chabbassāni nisīdanaṃ, dve lomā paṭhamo patto;
វស្សិកា អារញ្ញកេន ចាតិ – ឥមេ ទ្វាទស។
Vassikā āraññakena cāti – ime dvādasa.
ទ្វេវីសតិ ខុទ្ទកាតិ –
Dvevīsati khuddakāti –
សកលោ ភិក្ខុនីវគ្គោ, បរម្បរញ្ច ភោជនំ;
Sakalo bhikkhunīvaggo, paramparañca bhojanaṃ;
អនតិរិត្តំ អភិហដំ, បណីតញ្ច អចេលកំ;
Anatirittaṃ abhihaṭaṃ, paṇītañca acelakaṃ;
ឩនំ ទុដ្ឋុល្លឆាទនំ។
Ūnaṃ duṭṭhullachādanaṃ.
មាតុគាមេន សទ្ធិញ្ច, យា ច អនិក្ខន្តរាជកេ;
Mātugāmena saddhiñca, yā ca anikkhantarājake;
សន្តំ ភិក្ខុំ អនាបុច្ឆា, វិកាលេ គាមប្បវេសនា។
Santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā, vikāle gāmappavesanā.
និសីទនេ ច យា សិក្ខា, វស្សិកា យា ច សាដិកា;
Nisīdane ca yā sikkhā, vassikā yā ca sāṭikā;
ទ្វាវីសតិ ឥមា សិក្ខា, ខុទ្ទកេសុ បកាសិតាតិ។
Dvāvīsati imā sikkhā, khuddakesu pakāsitāti.
ភិក្ខូហិ អសាធារណេសុបិ សង្ឃម្ហា ទស និស្សរេតិ ‘‘សង្ឃម្ហា និស្សារីយតី’’តិ ឯវំ វិភង្គេ វុត្តា, មាតិកាយំ បន ‘‘និស្សារណីយំ សង្ឃាទិសេស’’ន្តិ ឯវំ អាគតា ទស។ និស្សគ្គិយានិ ទ្វាទសាតិ ភិក្ខុនិវិភង្គេ វិភត្តានិ និស្សគ្គិយានេវ។ ខុទ្ទកាបិ តត្ថ វិភត្តខុទ្ទកា ឯវ។ តថា ចត្តារោ បាដិទេសនីយា, ឥតិ សតញ្ចេវ តិំសញ្ច សិក្ខា វិភង្គេ ភិក្ខុនីនំ ភិក្ខូហិ អសាធារណា។ សេសំ ឥមស្មិំ សាធារណាសាធារណវិស្សជ្ជនេ ឧត្តានមេវ។
Bhikkhūhi asādhāraṇesupi saṅghamhā dasa nissareti ‘‘saṅghamhā nissārīyatī’’ti evaṃ vibhaṅge vuttā, mātikāyaṃ pana ‘‘nissāraṇīyaṃ saṅghādisesa’’nti evaṃ āgatā dasa. Nissaggiyāni dvādasāti bhikkhunivibhaṅge vibhattāni nissaggiyāneva. Khuddakāpi tattha vibhattakhuddakā eva. Tathā cattāro pāṭidesanīyā, iti satañceva tiṃsañca sikkhā vibhaṅge bhikkhunīnaṃ bhikkhūhi asādhāraṇā. Sesaṃ imasmiṃ sādhāraṇāsādhāraṇavissajjane uttānameva.
ឥទានិ វិបត្តិយោ ច ‘‘យេហិ សមថេហិ សម្មន្តី’’តិ ឥទំ បញ្ហំ វិស្សជ្ជេន្តោ អដ្ឋេវ បារាជិកាតិអាទិមាហ។ តត្ថ ទុរាសទាតិ ឥមិនា តេសំ សប្បដិភយតំ ទស្សេតិ។ កណ្ហសប្បាទយោ វិយ ហិ ឯតេ ទុរាសទា ទុរូបគមនា ទុរាសជ្ជនា, អាបជ្ជិយមានា មូលច្ឆេទាយ សំវត្តន្តិ។ តាលវត្ថុសមូបមាតិ សព្ពំ តាលំ ឧទ្ធរិត្វា តាលស្ស វត្ថុមត្តករណេន សមូបមា។ យថា វត្ថុមត្តកតោ តាលោ ន បុន បាកតិកោ ហោតិ, ឯវំ ន បុន បាកតិកា ហោន្តិ។
Idāni vipattiyo ca ‘‘yehi samathehi sammantī’’ti idaṃ pañhaṃ vissajjento aṭṭheva pārājikātiādimāha. Tattha durāsadāti iminā tesaṃ sappaṭibhayataṃ dasseti. Kaṇhasappādayo viya hi ete durāsadā durūpagamanā durāsajjanā, āpajjiyamānā mūlacchedāya saṃvattanti. Tālavatthusamūpamāti sabbaṃ tālaṃ uddharitvā tālassa vatthumattakaraṇena samūpamā. Yathā vatthumattakato tālo na puna pākatiko hoti, evaṃ na puna pākatikā honti.
ឯវំ សាធារណំ ឧបមំ ទស្សេត្វា បុន ឯកេកស្ស វុត្តំ ឧបមំ ទស្សេន្តោ បណ្ឌុបលាសោតិអាទិមាហ។ អវិរុឡ្ហី ភវន្តិ តេតិ យថា ឯតេ បណ្ឌុបលាសាទយោ បុនហរិតាទិភាវេន អវិរុឡ្ហិធម្មា ហោន្តិ; ឯវំ បារាជិកាបិ បុន បកតិសីលាភាវេន អវិរុឡ្ហិធម្មា ហោន្តីតិ អត្ថោ។ ឯត្តាវតា ‘‘វិបត្តិយោ ច យេហិ សមថេហិ សម្មន្តី’’តិ ឯត្ថ ឥមា តាវ អដ្ឋ បារាជិកវិបត្តិយោ កេហិចិ សមថេហិ ន សម្មន្តីតិ ឯវំ ទស្សិតំ ហោតិ។ យា បន វិបត្តិយោ សម្មន្តិ, តា ទស្សេតុំ តេវីសតិ សង្ឃាទិសេសាតិអាទិ វុត្តំ។ តត្ថ តីហិ សមថេហីតិ សព្ពសង្គាហិកវចនមេតំ។ សង្ឃាទិសេសា ហិ ទ្វីហិ សមថេហិ សម្មន្តិ, ន តិណវត្ថារកេន។ សេសា តីហិបិ សម្មន្តិ។
Evaṃ sādhāraṇaṃ upamaṃ dassetvā puna ekekassa vuttaṃ upamaṃ dassento paṇḍupalāsotiādimāha. Aviruḷhī bhavanti teti yathā ete paṇḍupalāsādayo punaharitādibhāvena aviruḷhidhammā honti; evaṃ pārājikāpi puna pakatisīlābhāvena aviruḷhidhammā hontīti attho. Ettāvatā ‘‘vipattiyo ca yehi samathehi sammantī’’ti ettha imā tāva aṭṭha pārājikavipattiyo kehici samathehi na sammantīti evaṃ dassitaṃ hoti. Yā pana vipattiyo sammanti, tā dassetuṃ tevīsati saṅghādisesātiādi vuttaṃ. Tattha tīhi samathehīti sabbasaṅgāhikavacanametaṃ. Saṅghādisesā hi dvīhi samathehi sammanti, na tiṇavatthārakena. Sesā tīhipi sammanti.
ទ្វេ ឧបោសថា ទ្វេ បវារណាតិ ឥទំ ភិក្ខូនញ្ច ភិក្ខុនីនញ្ច វសេន វុត្តំ។ វិភត្តិមត្តទស្សនេនេវ ចេតំ វុត្តំ, ន សមថេហិ វូបសមនវសេន។ ភិក្ខុឧបោសថោ, ភិក្ខុនិឧបោសថោ, ភិក្ខុបវារណា, ភិក្ខុនិបវារណាតិ ឥមាបិ ហិ ចតស្សោ វិភត្តិយោ ; វិភជនានីតិ អត្ថោ។ ចត្តារិ កម្មានីតិ អធម្មេនវគ្គាទីនិ ឧបោសថកម្មានិ។ បញ្ចេវ ឧទ្ទេសា ចតុរោ ភវន្តិ អនញ្ញថាតិ ភិក្ខូនំ បញ្ច ឧទ្ទេសា ភិក្ខុនីនំ ចតុរោ ភវន្តិ, អញ្ញថា ន ភវន្តិ; ឥមា អបរាបិ វិភត្តិយោ។ អាបត្តិក្ខន្ធា ច ភវន្តិ សត្ត, អធិករណានិ ចត្តារីតិ ឥមា បន វិភត្តិយោ សមថេហិ សម្មន្តិ, តស្មា សត្តហិ សមថេហីតិអាទិមាហ។ អថ វា ‘‘ទ្វេ ឧបោសថា ទ្វេ បវារណា ចត្តារិ កម្មានិ បញ្ចេវ ឧទ្ទេសា ចតុរោ ភវន្តិ, អនញ្ញថា’’តិ ឥមាបិ ចតស្សោ វិភត្តិយោ និស្សាយ ‘‘នស្សន្តេតេ វិនស្សន្តេតេ’’តិអាទិនា នយេន យា អាបត្តិយោ អាបជ្ជន្តិ, តា យស្មា វុត្តប្បការេហេវ សមថេហិ សម្មន្តិ, តស្មា តំមូលកានំ អាបត្តីនំ សមថទស្សនត្ថម្បិ តា វិភត្តិយោ វុត្តាតិ វេទិតព្ពា។ កិច្ចំ ឯកេនាតិ កិច្ចាធិករណំ ឯកេន សមថេន សម្មតិ។
Dve uposathā dve pavāraṇāti idaṃ bhikkhūnañca bhikkhunīnañca vasena vuttaṃ. Vibhattimattadassaneneva cetaṃ vuttaṃ, na samathehi vūpasamanavasena. Bhikkhuuposatho, bhikkhuniuposatho, bhikkhupavāraṇā, bhikkhunipavāraṇāti imāpi hi catasso vibhattiyo ; vibhajanānīti attho. Cattāri kammānīti adhammenavaggādīni uposathakammāni. Pañceva uddesā caturo bhavanti anaññathāti bhikkhūnaṃ pañca uddesā bhikkhunīnaṃ caturo bhavanti, aññathā na bhavanti; imā aparāpi vibhattiyo. Āpattikkhandhā ca bhavanti satta, adhikaraṇāni cattārīti imā pana vibhattiyo samathehi sammanti, tasmā sattahi samathehītiādimāha. Atha vā ‘‘dve uposathā dve pavāraṇā cattāri kammāni pañceva uddesā caturo bhavanti, anaññathā’’ti imāpi catasso vibhattiyo nissāya ‘‘nassantete vinassantete’’tiādinā nayena yā āpattiyo āpajjanti, tā yasmā vuttappakāreheva samathehi sammanti, tasmā taṃmūlakānaṃ āpattīnaṃ samathadassanatthampi tā vibhattiyo vuttāti veditabbā. Kiccaṃ ekenāti kiccādhikaraṇaṃ ekena samathena sammati.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / បរិវារបាឡិ • Parivārapāḷi / ៤. អសាធារណាទិ • 4. Asādhāraṇādi
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / អសាធារណាទិវណ្ណនា • Asādhāraṇādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / អសាធារណាទិវណ្ណនា • Asādhāraṇādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / សត្តនគរេសុ បញ្ញត្តសិក្ខាបទវណ្ណនា • Sattanagaresu paññattasikkhāpadavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / អសាធារណាទិវណ្ណនា • Asādhāraṇādivaṇṇanā
